التهاب حنجره یا لارنژیت چیست؟
لارنژیت (Laryngitis) التهاب حنجره ناشی از استفاده زیاد، تحریک و یا عفونت است. در داخل حنجره تارهای صوتی قرار دارند. در حالت طبیعی تارهای صوتی به نرمی باز و بسته شده و با حرکات و لرزش خود صدا تولید میکنند.در لارنژیت تارهای صوتی ملتهب میشوند. تارهای صوتی متورم صدای ناشی از رد شدن هوا از میان آنها را تغییر میدهند. در این حالت صدای تولید شده گرفته و با خشن شدن صدا همراه است. در برخی از انواع لارنژیت صدای تولید شده اصلا قابل تشخیص نیست.
لارنژیت ممکن است حاد و یا مزمن باشد. بسیاری از انواع لارنژیت به خاطر یک عفونت موقت ویروسی ایجاد شده و چندان جدی نیستند. خشن شدن صدا طول کشیده معمولاً نشانهای از بیماریهای زمینهای جدی است.
علائم و نشانههای لارنژیت
در بسیاری از موارد، علائم لارنژیت کمتر از دو هفته ادامه داشته و به علتهای جزئی همچون ویروسها رخ میدهند. اما در مواردی هم علائم لارنژیت به دلایل جدیتر رخ داده و بیشتر دوام خواهند داشت.علائم و نشانههای لارنژیت عبارتند از:
* خشن شدن صدا و گرفتگی صدا
* صداهای ضعیف
* احساس خارش، غلغلک یا خشکی گلو
* گلو درد
* سرفههای خشک
چه زمانی برای لارنژیت باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در بسیاری از موارد، اگر لارنژیت حاد باشد، با اقدامات خود مراقبتی مانند استراحت دادن به صدا یا نوشیدن مایعات زیاد میتوان آن را مدیریت کرد. اما ادامهی استفاده از صدا در طول یک دوره از لارنژیت حاد ممکن است به تارهای صوتی آسیب وارد کند. اگر علائم لارنژیت بیشتر از دو هفته ادامه پیدا کند، بیمار باید به پزشک مراجعه کند.در موارد زیر هم باید هر چه سریعتر اقدامات درمانی آغاز شود:
* سخت نفس کشیدن
* خون سرفه کردن
* تبی که قطع نمیشود
* افزایش درد در طول هفته
اگر کودک علائم زیر را داشته باشد هم باید هر چه سریعتر اقدامات درمانی آغاز شود:
* تولید صدا در هنگام دم و بازدم
* تراوش آب از دهان بیش از حد
* مشکلات بلع
* سخت نفس کشیدن
* تب
این علائم و نشانهها میتواند نشانهای از خروسک (croup) باشد. خروسک التهاب حنجره و مسیر هوایی زیر آن است. با وجود اینکه خروسک معمولاً در خانه درمان میشود، در صورت شدید بودن علائم نیاز به رسیدگی پزشکی دارد.
از طرفی دیگر این علائم میتواند نشانهای از اپی گلوتیت (epiglottitis) یا التهاب بافت اپی گلوت باشد. اپی گلوت مسیر راه تنفسی یا نای را میبندد. این بیماری تهدید کننده سلامت کودکان و بزرگسالان است.
علت ایجاد التهاب حنجره چیست؟
لارنژیت حاد و مزمن بیشتر به دلیل مشکلات و بیماریهای زیر رخ میدهند:لارنژیت حاد (Acute laryngitis)
در بیشتر موارد لارنژیت موقتی است و بعد از از بین رفتن عوامل زمینهای بهتر خواهد شد. علت لارنژیت حاد شامل:
* عفونت ویروسی مشابه آنچه باعث سرماخوردگی است
* پیچش و گرفتگی تارهای صوتی، ناشی از داد زدن و یا استفاده بیش از حد از صدا
*عفونتهای باکتریایی (کمتر رواج دارد)
لارنژیت مزمن (Chronic laryngitis)
لارنژیتهایی که بیشتر از سه هفته ادامه داشته باشند به عنوان لارنژیت مزمن شناخته میشوند. این نوع از لارنژیت معمولاً به علت در معرض مواد محرک بودن در طول زمان ایجاد میشود. لارنژیت مزمن منجر به پیچش تارهای صوتی و آسیب به آنها میشود. گاهی هم به علت آن پولیپ و گره روی تارهای صوتی ایجاد میشود.
لارنژیت مزمن به دلایل زیر ایجاد میشود:
* تنفس مواد محرک، مانند بخارات شیمیایی، آلرژنها و یا سیگار
* ریفلاکس اسید معده (gastroesophageal reflux disease (GERD))
* سینوزیت مزمن
* استفاده بیش از حد الکل
* استفاده بیش از حد و مداوم از صدا (مانند خوانندهها یا تیم تشویق کنندگان)
* سیگار کشیدن
دلایل کمتر رایج لارنژیت مزمن عبارتند از:
* عفونت باکتریایی یا قارچی
* برخی از عفونتهای انگلی
دیگر دلایل گرفتگی صدای مزمن عبارتند از:
* سرطان
* فلج شدن تارهای صوتی، ناشی از آسیب عصبی حاصل از جراحی، آسیب سینه یا گردن، سرطان، اختلالات عصبی و یا دیگر مشکلات و بیماریها
* خم شدگی تارهای صوتی
عوامل خطرساز برای ابتلا به التهاب حنجره
عوامل خطر لارنژیت عبارتند از:* داشتن عفونت تنفسی مانند سرماخوردگی، برونشیت یا سینوزیت
* قرار داشتن در معرض مواد محرک، مانند سیگار کشیدن، مصرف بیش از حد الکل، اسید معده و یا مواد شیمیایی موجود در محیط کار
* استفاده بیش از حد از صدا، صحبت کردن زیاد، بلند صحبت کردن، داد زدن و یا آواز خواندن
علائم و عوامل مولد لارنژیت
تحقیقات نشان دادهاند که دلایل مختلفی باعث ایجاد این بیماری در جامعه میشوند. مثل:- عوامل عفونی: به دلیل ویروس (سرماخوردگی، آنفولانزا یا هرپس)، باکتری (مایکوپلاسما و دیفتری) یا قارچ (کاندیدیازیس یا آسپرژیلوز)
- عوامل غیرعفونی: مثل آلرژیها، جراحات، دارو یا بیماریهای خودایمنی
لارنژیت ویروسی
بر اساس مطالعات متعددی ویروس پاراآنفلوانزای ۱، ۲ یا ۳ باعث ۶۵ درصد موارد این بیماری است.همچنین ویروسهای آنفلوانزای A و B که باعث آنفلوانزا میشوند و انواع مختلفی از آدنوویروسها از عوامل شایع این بیماری هستند.
این عوامل بیماریزا با عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی همراه هستند و منجر به علائم بالینی شبیه به آنفلوانزا میشوند. مثل:
- آبریزش بینی
- خشکی گلو و گلودرد
- دیسفاژی (مشکل در بلع)
- سخت نفس کشیدن و سرفههای مداوم
- تورم لوزهها
- گوش درد
این علائم از التهاب مخاط حلق که متورم و قرمز هستند ناشی میشود.
درمانهای پیشنهادی
بیمار باید به صدایش استراحت بدهد و از ضد تب و ضد درد استفاده کند.در موارد حاد بیماری خودش خود به خودی خوب میشود. در واقعاً چند روز بعد از شروع ناپدید میشود. سیستم ایمنی بدن با عامل ایجادکننده مبارزه میکند و اثرات ماندگاری بر جای نمیگذارد.
لارنژیت باکتریایی
این مورد از موارد ویروسی شیوع کمتری دارد. این مورد هم خودبهخود بهبود مییابد و درمان سریعی دارد.یکی از باکتریهای رایج مولد این بیماری مایکوپلاسما است که بیش از ۱۰۰ نوع دارد. علائم آن بسیار شبیه علائمی است که در بالا ذکر کردیم: تب، سرفه خشک، بلع دردناک و دیسفونی (گرفتگی و خشونت صدا).
درمان
در این موارد درمان براساس آنتی بیوتیک ها صورت میگیرد؛ اریترومایسین، کلاریترومایسین و آزیترومایسین داروهای بسیار موثری هستند.لارنژیت غیرعفونی
بعضی از موارد مولد این بیماری از انواع بیماریزا نیستند به این معنی که بیماری در این حالات توسط میکروارگانیسمها ایجاد نشده است.آلرژی: التهاب حاد تارهای صوتی و سایر مخاط حلقی بعد از استنشاق مواد آلرژیزا یکی از عوامل ایجاد این بیماری است. این مورد باعث به وجود آمدن علائم متعددی میشوند از پاکسازی گلو (سرفههای کوتاه و مکرر برای صاف کردن صدا) گرفته تا انسداد شدید راه هوایی.
استنشاق: در این حالت بهوسیلهی تماس مستقیم بافت حلق با مواد مضر لارنژیت ایجاد میشود. مثل استنشاق هوای خیلی خیلی داغ. این مورد در میان کسانی که از آتشسوزی نجات یافتهاند و آتشنشانها بسیار رایج است.
به دلیل جراحات یا مشکلات صوتی: تحریک حنجره ناشی از ضربه یا فشار آوردن بیش از حد به تارهای صوتی.
گفتاردرمانی التهاب حنجره (لارنژیت)
گفتاردرمانی به شما کمک می کند تا علت ایجاد التهاب را پیدا کنید. اگر مشکل در نتیجه ی استفاده ی نادرست و بیش از حد صدا باشد جلسات صوت درمانی برای شما انجام می گیرد. در صورتیکه عوامل صوتی دیگری باشند با مشاوره و آموزش بهداشت صوتی بهبود می یابند.اگر در آواز خواندن یا صحبت کردن بیش از حد و بلند مشکلی وجود داشته باشد اصول بهداشتی صداسازی و حنجره به شما آموزش داده می شود.
در التهاب مزمن حنجره جهت جبران گرفتگی صدا عموما افراد به عضلات حنجره خود فشار زیادی می آورند. این فشار منجر به تنش عضلات حنجره می شود. اگر عضلات شما در تنش قرار گرفته باشد در کنار صوت درمانی برنامه ی منوال تراپی دریافت خواهید کرد.
توجه بفرمایید که جهت دریافت صوت درمانی باید به گفتاردرمانگر متخصص صوت و حنجره مراجعه نمایید.
مشکلات و عوارض جانبی لارنژیت
در برخی از موارد که لارنژیت به دلیل عفونت ایجاد شده است، عفونت ممکن است به دیگر بخشهای دستگاه ایمنی هم منتقل شود.پیشگیری از التهاب حنجره چگونه است؟
برای جلوگیری از خشک شدن و تحریک تارهای صوتی باید کارهای زیر را انجام داد:پرهیز از کشیدن سیگار و یا دور بودن از افراد سیگاری: سیگار باعث خشک شدن گلو شده و از طرفی دیگر باعث میشود که تارهای صوتی تحریک شوند.
محدود کردن استفاده از الکل و کافئین: این کار باعث میشود که بدن تمام آب خود را از دست بدهد
نوشیدن آب به مقدار کافی: مایعات کمک میکند تا مخاط گلو رقیق شده و به راحتی دفع شوند
عدم استفاده از غذاهای تند در رژیم غذایی: غذاهای تند باعث میشود که اسید معده وارد گلو و یا مری شود. این غذاها همچنین باعث سوزش سر دل یا بیماری ریفلاکس اسید معده میشود.
گنجاندن مواد غذایی سالم در رژیم غذایی: خوردن میوه، سبزیجات و غلات کامل بسیار اهمیت دارد. این مواد غذایی سرشار از ویتامینهای A, E, C هستند که برای سلامتی اهمیت فراوانی دارند. این غذاها همچنین غشای موکوسی درون گلو را سلامت نکن میدارند.
پرهیز از صاف کردن گلو: این کار بیشتر از اینکه مفید باشید، آسیب رسان است. چرا که باعث لرزش غیر طبیعی تارهای صوتی شده و خود این عامل باعث افزایش تورم خواهد شد. صاف کردن گلو از طرفی باعث میشود که گلو موکوس بیشتری را ترشح کرده و گلو تحریکتر شود. و همین عامل باعث میشود تا فرد بیشتر تمایل به صاف کردن گلو داشته باشد.
دوری کردن از عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی: دستهای خود را مرتب بشویید، و از ارتباط با افراد مبتلا به عفونتهای این چنینی همچون سرماخوردگی دوری کنید.
تشخیص لارنژیت چگونه است؟
شایعترین علامت لارنژیت گرفتگی و خش دار شدن صدا است. تغییر در صدا بسته به شدت عفونت و یا عامل محرک از گرفتگی خفیف صدا تا از دست رفتن کامل صدا متغیر است. اگر شما به گرفتگی مزمن صدا مبتلا باشید، پزشک سابقه پزشکی و علائم شما را بررسی خواهد کرد. پزشک به صدای شما گوش داده و تارهای صوتی شما را آزمایش خواهد کرد. از طرفی احتمال دارد که پزشک شما را برای بررسی بیشتر و بهتر به یک متخصص گوش، حلق و بینی ارجاع دهد.این روشها معمولاً برای کمک به تشخیص لارنژیت استفاده میشود:
لارنگوسکوپی (Laryngoscopy)
در این روش پزشک از چراغ قوه و یک آینه کوچک برای مشاهده قسمت پشتی گلو استفاده میکند. گاهی هم اجرای این روش توسط لوله نازک و انعطاف پذیری که سر آن مجهز به روشنایی است انجام میشود. این لوله از طریق دهان و بینی وارد قسمت پشتی گلو میشود. در این حالت پزشک از فرد میخواهد که صحبت کرده تا او بتواند حرکات تارهای صوتی را بررسی کند.نمونه برداری
اگر پزشک، متوجه یک منطقه غیرعادی شود، نمونه برداری انجام خواهد داد. نمونه برداشته شده به آزمایشگاه فرستاده میشود تا در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار گیرد.درمان لارنژیت یا التهاب حنجره
لارنژیت حاد معمولاً بعد از یک هفته یا بیشتر به خودی خود بهبود پیدا میکند. اقدامات خود مراقبتی مانند استراحت دادن به صدا، نوشیدن مایعات، مرطوب نگه داشتن هوا به بهبود علائم کمک میکند. برای درمان لارنژیت مزمن باید عوامل زمینهای پرداخت و به آنها رسیدگی کرد. از جمله این عوامل سوزش سر دل، سیگار کشیدن و مصرف الکل است.داروهای مورد استفاده در برخی از موارد لارنژیت عبارتند از:
آنتی بیوتیکها: تقریبا در همهی انواع لارنژیت، آنتی بیوتیکها موثر نیستند، چرا که اغلب علت بروز این مشکل ویروسی است. اما اگر فرد به دلیل عفونت باکتریایی به لارنژیت مبتلا شده باشد، آنتی بیوتیک تجویز خواهد شد.
کورتیکواستروئید: برخی اوقات، کورتیکواستروئیدها باعث کاهش التهاب تارهای صوتی خواهند شد. با این همه، این نوع درمان فقط در مواقع ضروری باید به کار گرفته شود. برای مثال زمانی که کودک به همراه لارنژیت به خروسک هم مبتلا شده باشد
همچنین فرد برای بیشتر آگاه شدن در مورد رفتارهایی که منجر به بدتر شدن صدا خواهد شد، باید صدا و گفتار درمانی انجام دهد. در مواردی هم فرد نیاز به جراحی دارد.
سبک زندگی و درمانهای خانگی لارنژیت
روشهای خود مراقبتی و درمانهای خانگی موجب بهبود علائم لارنژیت و کاهش گرفتگی صدا خواهد شد:تنفس هوای مرطوب: از دستگاه تهویه هوا برای جریان داشتن هوا در محیط خانه و محل کار استفاده کنید. بخار بر آمده از یک طرف آب داغ و یا حمام آب گرم را تنفس کنید.
تا جایی که امکان دارد به صدای خود استراحت دهید: از صحبت کردن با صدای بلند و به مدت طولانی پرهیز کنید. اگر لازم است که با گروه زیادی از افراد صحبت کنید از میکروفون کمک بگیرید.
برای جلوگیری از دست رفتن آب بدن به مقدار کافی آب بنوشید. از مصرف الکل و قهوه هم خودداری کنید.
گلوی خود را مرطوب نگه دارید. قرقره کردن آب نمک و یا جویدن آدامس تا حدود زیادی کمک کننده خواهد بود.
دوری کردن از مواد ضد احتقان: این دسته از داروها میتوانند منجر به خشکی گلو شوند
پرهیز از زمزمه کردن و پچ پچ کردن: این کار بیشتر از صحبت کردن عادی منجر به گرفتگی صدا خواهد شد.
آماده شدن برای ملاقات با پزشک
در ابتدا بیمار به پزشک عمومی مراجعه میکند و بعد از آن ممکن است که به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع داده شود. در ادامه اطلاعاتی که ممکن است در هنگام ملاقات با پزشک به شما کمک کند را با هم مرور خواهیم کرد.بیمار چه کاری باید انجام دهد؟
در مورد محدودیتهای احتمالی پیش از ویزیت آگاه باشد. گاهی لازم است که قبل از دیدار با پزشک کار خاصی انجام دهیدهر گونه علائمی که تجربه میکنید را یادداشت کنید. برخی از علائم به نظر به مشکلی که به خاطر آن به پزشک مراجعه کردهاید، ارتباطی ندارند، اما باید آنها را هم با پزشک در میان بگذارید.
اطلاعات شخصی مهم خود، از جمله تغییرات بزرگ استرسزای اخیر را یادداشت کنید.
لیستی از همه داروها، ویتامینها و مکملهای مصرفی را یادداشت کنید
از یکی از اعضای خانواده و یا دوستان خود بخواهید که در هنگام دیدار با پزشک شما را همراهی کنند. این کار به یاد آوری دوباره اطلاعات رد و بدل شده بسیار کمک میکند.
سوالات خود را یادداشت کنید
برخی از سوالات مهم در این مورد عبارتند از:- دلایل احتمالی بروز علائم کدامند؟
- دیگر دلایل کدامند؟
- چه آزمایشهایی باید انجام داد؟
- آیا شرایط من موقتی است یا اینکه مزمن است؟
- بهترین روش درمانی کدام است؟
- چه درمانهای جایگزینی وجود دارد؟
- من به بیماری دیگری مبتلا هستم، چگونه این دو را باید در کنار هم مدیریت کنم؟
- آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟
- از طریق چه منابع و یا وبسایتهایی میتوان اطلاعات بیشتری در مورد بیماری کسب کرد؟
از پزشک چه انتظاری باید داشت؟
پزشک سوالات زیر را مطرح خواهد کرد:- علائم چه زمانی آغاز شدهاند؟
- آیا علائم مداوم هستند یا اینکه گهگاه رخ میدهند؟
- علائم شما تا چه حد شدید هستند؟
- آیا عامل یا عواملی باعث بهبود و یا بدتر شدن علائم شما میشود؟
- آیا سیگار میکشید؟
- آیا الکل مصرف میکنید؟
- آیا به آلرژی مبتلا هستید و یا به تازگی دچار سرماخوردگی شدهاید؟
- آیا به تازگی به دلیل خوانندگی و یا داد زدن بیش از حد از تارهای صوتی خود استفاده کردهاید؟
درمانهای خانگی لارنژیت
1- سرکه سیب
سرکهی سیب خواص ضدمیکروبی دارد. به همین دلیل میتواند به بهبود لارنژیت عفونی کمک کند. همچنین حاوی مواد ضدالتهاب است و باعث کاهش تورم ناحیه حنجره خواهد شد.چیزهایی که احتیاج دارید:
2 قاشق غذاخوری سرکه سیب
1 قاشق چایخوری عسل
1 یک لیوان آب
کارهایی که باید انجام دهید:
سرکه سیب را با عسل و آب مخلوط کرده و این مخلوط را بنوشید.
یا یک قاشق غذاخوری سرکه سیب را در یک لیوان آب گرم حل کنید. این مخلوط را غرغره کنید.
دفعاتی که باید این کار را انجام دهید: 2-3 بار در روز
2- زنجبیل
زنجبیل خواص ضدمیکروبی دارد. به همین دلیل میتواند در درمان التهاب گلو مؤثر باشد.
چیزهایی که احتیاج دارید:
یک تکه ریشهی زنجبیل
آب
کاری که باید بکنید:
زنجبیل را به تکههای نازک برش دهید. سپس آن را با مقداری آب 10 دقیقه بجوشانید.
مخلوط را از صافی رد کرده و اجازه دهید به دمای اتاق برسد.
یک قاشق غذاخوری از عصارهی به دست آمده را بنوشید.
دفعاتی که باید اینکار را انجام دهید: 3-4 بار در روز
3- لیمو و عسل
عسل دارای خاصیت قابض است به همین دلیل میتواند گلودرد را تسکین دهد. آبلیمو خاصیت ضدمیکروبی دارد و در پاکسازی عفونت گلو نقش دارد.چیزهایی که احتیاج دارید:
1 قاشق غذاخوری عسل
پنج قطره آبلیمو
کاری که باید انجام دهید:
آبلیمو را به عسل اضافه و خوب هم بزنید.
سپس این ترکیب را بنوشید.
دفعاتی که باید این کار را انجام دهید: 2 بار در روز
سرکهی سیب خواص ضدمیکروبی دارد. به همین دلیل میتواند به بهبود لارنژیت عفونی کمک کند. همچنین حاوی مواد ضدالتهاب است و باعث کاهش تورم ناحیه حنجره خواهد شد
4- آبمیوهها
الف: آب آناناسآب آناناس حاوی آنزیمی به نام بروملین است که این آنزیم دارای خواص ضدالتهابی است و موجب کاهش تورم و مخاط اضافی میشود.
چیزهایی که احتیاج دارید:
آب آناناس
کاری که باید انجام دهید:
یک لیوان آب آناناس تازه که به دمای اتاق رسیده است را بنوشید.
دفعاتی که باید اینکار را انجام دهید: روزی یک بار
ب: آب آلوئه ورا
برگشت اسید معده یکی از دلایل لارنژیت است مخوصا لارنژیت مزمن. این نوشیدنی موجب بهبود ریفلاکس اسید میشود.
چیزهایی که احتیاج دارید:
1 انس (حدود 30 سیسی) آب آلوئه ورا
1 انس آب
کاری که باید انجام دهید:
آب آلوئه ورا را در آب حل کرده و بنوشید.
دفعاتی که باید اینکار را انجام دهید: چندین بار در روز این مخلوط را بنوشید.
5- پیاز
پیاز خلط آور است و برای درمان حنجره و تسکین سرفه و مخاط استفاده میشود.چیزهایی که احتیاج دارید:
سه تا چهار عدد پیاز متوسط
چهار لیوان آب
یک لیوان آب گرم
یک قاشق غذاخوری عسل
چند قطره آبلیمو
کاری که باید انجام دهید:
پیازها را به قطعاتی کوچک خرد کنید.
سپس آنها را در چهار فنجان آب بجوشانید تا مخلوط غلیظ شود و به یک قوام شربت مانند تبدیل شود.
دو تا سه قاشق از این شربت را به یک لیوان آب ولرم اضافه کنید.
سپس عسل و آبلیمو را به مخلوط حاصل اضافه کرده و آرامآرام بنوشید.
دفعاتی که باید اینکار را انجام دهید: 1-2 بار در روز
6- اسانس اکالیپتوس
عصارهی اکالیپتوس خواص ضدمیکروبی و ضد التهابی دارند که برای درمان لارنژیت مفید است.چیزهایی که احتیاج دارید:
چهار تا پنج قطره عصاره اکالیپتوس
مقداری آب داغ
یک حولهی بزرگ
کاری که باید انجام دهید:
عصارهی اکالیپتوس را به آب داغ اضافه کنید.
سرتان را با حوله بپوشانید و بخار آن را به مدت 10 دقیقه استنشاق کنید.
دفعاتی که باید اینکار را انجام دهید: 2 بار در روز
7- آب نمک
غرغره کردن آب نمک موجب کشته شدن باکتریها و ویروسهای گلو و دهان میشوند.چیزهایی که احتیاج دارید:
نصف قاشق چایخوری نمک
یک لیوان آب گرم
کاری که باید انجام دهید:
نمک را در آب بریزید و هم بزنید. سپس مخلوط را غرغره کنید.
دفعاتی که باید اینکار را انجام دهید: سه تا چهار بار در روز
توجه: اگر مقدار نمک را خیلی زیاد کنید گلو را تحریک میکند. پس مقدار را طبق دستور داده شده بریزید.
8- سیر
سیر حاوی ترکیبی به نام آلیسین است که دارای خواص ضدمیکروبی است.چیزهایی که احتیاج دارید:
یک حبه سیر
کاری که باید انجام دهید:
حبهی سیر را دو نیم کرده و هریک از آنها را در یک طرف دهان خود بگذارید و به آرامی شیرهی آنها را مکیده و بعد از چند دقیقه آنها را به بیرون تف کنید و دهانتان را با آب ولرم بشویید.
دفعاتی که باید اینکار را انجام دهید: چند بار در روز این کار را تکرار کنید.
9- ریشهی شیرین بیان
این ریشه خاصیت ضدمیکروبی و ضدویروسی دارد.چیزهایی که احتیاج دارید:
یک قاشق چایخوری شیرین بیان خشک شده
یک و نیم لیوان آب
کاری که باید انجام دهید:
شیرین بیان را سه تا پنج دقیقه با آب بجوشانید.
مخلوط را از صافی رد کرده و آن را بنوشید.
دفعاتی که باید اینکار را انجام دهید: دو تا سه بار در روز
منبع: سایت دکتردکتر
سایت توان درمان
سایت معاونت غذا و دارو اراک