بارداری ، ویتامینها و مواد معدنی

دوران بارداری دورانی حساس با نیازهای خاص خود است . دورانی که سلامت جنین و مادر هردو درگرو پشت سر گذاشتن صحیح وبی خطر آن است ؛ آنچه مسلم است تغذیه اولین و یا حتی می توان گفت مهمترین عامل سلامتی مادرو نوزاد در دوران حاملگی است استفاده از منابع غذایی مختلف ، ویتامینها ومواد معدنی به مقدارمورد نیاز راهی است که می تواند ضامن سلامت نوزاد ومادرپس از تولد نوزاد باشد . به همین دلیل دراین مطلب خلاصه ای از مواد مورد نیاز و ضروری دردوران حاملگی ارائه می گردد:

ویتامین A

ویتامینA برای مقاومت در مقابل عفونتها، بهبود آکنه و آلرژی، بهبود بینایی، تشکیل مینای دندان، تشکیل مو و ناخن، کمک به تنظیم ترشحات غده تیروئید، سلامتی و لطافت پوست، ترمیم سریع پوست و مخاط بدن ضروری است. این ویتامین در فراورده های لبنی، روغن ماهی، جگر، کره، هویج، زردآلو، گوجه فرنگی، سبزیجات، کلم پیچ، زرده تخم مرغ، فلفل قرمز، سیب زمینی، کاهو، اسفناج و کلیه سبزیجات در حد متناسب موجود می باشد.

ویتامین B

برای درمان مشکلات چشمی و پوستی، رفع یبوست، تولید شیر، درمان عفونت، درمان خونریزیهای لثه، تکامل و بازسازی گلبولهای قرمز خون، رفع استرس، رفع خارش، افزایش انرژی، کاهش میزان کلسترول، تنظیم قند خون و رفع تهوع ضروری است.
این ویتامین در جو پرک نشده ( کامل)، جوانه گندم در صورتیکه زیاد پخته نشود.حبوبات، آجیل و تخمه، جگر، گوشت گاو، ماء الشعیر، زرده پخته شده تخم مرغ، شیر، پنیر، قارچ ها، سبزیجات سبز، روغن ماهی، گلابی، سیب زمینی، موز و نان گندم سبوس دار موجود است.

ویتامین C

برای جذب آهن خون، استحکام و سلامتی بافتها، مقاومت در برابر عفونتها، محکم ساختن ساختمان جفت، بهبود شکستگی ها و زخمها، سلامت دندانها و لثه ها ضروری است.
این ویتامین در مرکبات ، میوه های حبه دار، سبزیجات، گیاهان خام زرد وقرمز، ( هویج، گوجه فرنگی، زردآلو، توت فرنگی، آبهای معدنی، پیاز، سیب زمینی، هندوانه، فلفل قرمز و سبز موجود است.مصرف زیاد ویتامین باعث اختلال درتولید ویتامینB12می شود که
برای ذخیره و تولید شیر ضروری است .

ویتامین D

برای جذب کلسیم و فسفر و محکم ساختن ساختمان استخوانها و رشد و سلامتی سیستم عصبی ضروری است.
این ویتامین در روغن ماهی، فراورده های لبنی، زرده تخم مرغ، جگروکره موجود است و با قرارگیری پوست در معرض نور آفتاب هر روز به مدت 10 دقیقه در بدن تولید می شود.

ویتامین E

برای بهبود جریان خون ، کنترل ساختمان عناصر، انعقاد خون و تولید فراورده های هورمونی در بدن ضروری است.
این ویتامین در بیشتر غذاها بخصوص جوانه گندم، تخم مرغ، حبوبات ، شیر، کدو تنبل، کره ، کاهو، کنجد، اسفناج و کلم بروکلی موجود است.

مواد معدنی

کلسیم

وجود این ماده برای تکامل و استحکام ساختمان استخوانها و دندانها در نوزاد ضروری است . از فوائد و اثرات دیگر این ماده می توان ، کمک به انعقاد خون و نرمی ماهیچه ها را ذکر کرد. نیاز به کلسیم در طی دوران بارداری و شیر دهی تقریبا دو برابر می شود. این ماده در ضمن نوعی آرامش بخش طبیعی نیز به شمار می آید. نیا ز به کلسیم در طی 4 ماه اول بارداری ضروری است و دریافت ویتامینD برای جذب کامل کلسیم لازم است.
این ماده در سبزیجات پر برگ سبز، گل کلم ، هویج، ماهی (بخصوص کنسرو ماهی ساردین و سالمون و استخوانهایش )، هندوانه، پرتقال، فرآورده های لبنی، زرده تخم مرغ، جو پرک نشده، صدف ماهی، حبوبات و بنشن در حد کافی وجود دارد.

آهن

این ماده غذایی ، برای تشکیل هموگلوبین به علت افزایش تعداد گلبولهای قرمز در طی دوران بارداری مورد نیاز است.
ویتامینC عامل مؤثری در جذب آهن است . در طی دوران بارداری نیاز شما به آهن دو برابر می شود که در این حالت پزشک برای شما آهن دارویی تجویز می کند. این ماده به مقدارزیاد در زرده تخم مرغ پخته شده ، ساردین، جو پرک نشده، سبزیهای پر برگ سبز تیره مثل اسفناج، کشمش، هندوانه، حبوبات، گوشت قرمز، ریشه چغندر، ملاس تیره، جگر و میوه جات خشک مثل گردو و فندق موجود می باشد. کمبود آهن در بدن جنین باعث کاهش رشد و در بدن مادر باعث کم خونی می شود.

اسید فولیک

این ماده برای تکامل سیستم عصبی مرکزی کودک، ساخت DNA جهت بازسازی و رشد بافتها و تشکیل گلبولهای قرمز ضروری است. نیاز به این ماده در طی بارداری دو برابر می شود. این ماده به وفور در سبزیجات پربرگ سبز خام و تیره ، سبزیجات ریشه ای ، حبوبات ، شیر، قارچ، جگر، ماهی و آب پرتقال وجود دارد.
کمبود این ماده در بدن جنین باعث ایجاد بیماری اسپینابیفیدا که یک ناهنجاری ژنتیکی است، می شود .
در ارتباط با مصرف جگر که منبعی غنی از آهن و سایر ویتامینها از جمله ویتامینA است، متذکر می شویم که مصرف زیاد ویتامینA می تواند باعث ایجاد ناهنجاریهای در جنین شود، البته بهترین راه این است که خوردن جگر رابه هفته ای یک بار محدود کنید.

روی

این ماده معدنی برای رشد طبیعی مغز و اعصاب ضروری بوده و در تولید آنزیمهای مهم بدن نقش دارد. روی همچنین خاصیت ضد تهوع داشته، باعث درمان سریع بیماریها می شود ؛ روی از مواد معدنی ضروری در دوران شیر دهی است . این ماده در جوانه گندم، غلات، دانه های گیاهی، پیاز و صدف وجود دارد.

نمک

در طی دوران بارداری به علت افزایش حجم خون و مایعات بدن ، نمک خون رقیقتر می شود ، لذا نمک نیز در حد معمول نیاز است و بهتر است که از نمک ید دار استفاده کنید.
منبع:دایره المعارف تغذیه
/س