شاید هیچ مرحله ای از زندگی انسان مانند دوران جنینی و پس از آن یعنی دوران شیرخواری و کودکی پرمخاطره نباشد. فراهم کرن محیطی امن و سالم برای رشد جنین اهمیت بسیاری برای مادران باردار دارد.

وقتی که زن باردار می شود، اطرافیان برای سلامت مادر و جنین نصیحت های زیادی می کنند و او را از کار هایی که مضراست بر حذر می دارند. پزشکان نیز به زنان بار دار توصیه می کنند تا از استعمال دخانیات و مصرف لبنیات پاستوریزه نشده بپرهیزند. زیرا هر دو مورد پیامد های جدی برای جنین دارد. علاوه بر آن موارد دیگری نیز وجود داردکه می تواند به جنین ضرر برساند.

آلودگی هوا

نتایج تحقیقات نشان می دهد هنگامی که یک زن باردار وقت زیادی را در یک منطقه آلوده سپری می کند،احتمال به دنیا آمدن یک کودک با وزن پایین تر وجود دارد. افزایش مصرف میوه و سبزی در حفظ سلامت جنین موثر است.

مصرف گوشت های فرآوری شده

این نوع گوشت برای یک زن بار داربسیار خطرناک است .محققان می گویند این گوشت ها حاوی باکتری به نام “لیستریا” است و می تواند به زایمان زودرس،عفونت در نوزاد و مرده به دنیا آمدن جنین منجرشود. 1

موبایل و تبلت

آسیب و پیامدهای اشعه موبایل بر جنین مستقیما با میزان استفاده مادر از آن در ارتباط است. پس باید تلاش کنید میزان استفاده از آن را کنترل کنید تا از آسیب رساندن به خود و جنین جلوگیری کنید. این آسیب‌ها شامل مشکلات رفتاری، آسیب در رشد مغزی کودک، کم وزنی و برهم خوردن چرخه خواب و بیداری می‌شود.

کمبود ویتامین D

کمبود ویتامین D در دوران بارداری باعث مشکلاتی مثل دیابت بارداری و پایین بودن وزن جنین می‌شود. استفاده از مواد غذایی مانند شیر، ماهی و تخم مرغ که سرشار از ویتامین D است بسیار مفید خواهد بود. توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد این ویتامین می‌تواند باعث نارسایی ذهنی شود پس هرگز بدون مشورت با پزشک قرص ویتامین D استفاده نکنید.

اشعه ایکس

اشعه ایکس در طول دوران بارداری می‌تواند منجر به اختلالاتی از قبیل عدم رشد جنین، کمبود وزن، باز بودن ستون مهره‌ها یا همان اسپینابیفیدا، کام شکری و نقایص بدنی شود. توجه داشته باشید تاثیر اشعه ایکس در اوایل دوران بارداری حساس تر است.

قرص های روانپزشکی

استفاده از قرص‌های روانپزشکی مثل داروی ضد افسردگی در دوران بارداری احتمال نقص در رشد جنین، خطر سقط جنین یا اختلالاتی مثل اوتیسم را افزایش می‌دهد. همچنین داروهای خواب آور و مسکن موجب وقفه تنفسی و اختلال در جریان خون جنین می‌شود.

مصرف زیاد قهوه

کافئین موجود در قهوه می‌تواند اثراتی مانند مواد محرک داشته باشد که اگر زیاد از حد در دوران بارداری مصرف شود اثرات مخربی بر جنین می‌گذارد. بر اساس مطالعات مصرف بیش از 3 فنجان قهوه در روز خطر کم وزنی نوزاد، سقط جنین، تحریک پذیری و بی قراری نوزاد بعد از تولد را بیشتر می‌کند. احتمال می‌رود که مصرف قهوه با اختلال بیش فعالی در کودکان نیز در ارتباط باشد.

داشتن اضافه وزن

بر اساس پژوهش‌ها اضافه وزن مادر در دوران بارداری، خطر ابتلا به بیماری آسم در نوزاد را افزایش می‌دهد. همچنین باعث عدم رشد کافی جنین و زایمان زودرس می‌شود. بنابراین باید به رژیم غذایی خود توجه کرده و وزن مناسب خود را حفظ کنید.

اعتیاد

سلامت مادر در دوران بارداری تاثیر مستقیم بر سلامت نوزاد دارد. اعتیاد مادر به مواد مخدر با عوارض جدی برای خود و نوزاد همراه است و ممکن است باعث اعتیاد در نوزاد شود. عوارض آن شامل خطر سقط جنین و مرده زایی، جنین الکلی و... می‌باشد. متادون یکی از موادی است که عوارض آن بر جنین ثابت شده است.

استرس های مادر در دوران بارداری

یکی از خطرات تهدید کننده جنین استرس و اضطراب‌هایی است که به مادر وارد می‌شود. اگر این استرس‌ها خیلی زیاد و مکرر باشند ممکن است به جنین آسیب برسد. زنانی که در محیط پرتنش زندگی می‌کنند و دعوا و مشاجره مکرر و در موارد شدید گاها زد و خورد در خانه را تجربه می‌کنند، دچار استرس زیادی می‌شوند. این استرس‌ها می‌تواند به جنین منتقل شده و بر رشد روانی او تاثیر بگذارد. مطالعات نشان داده است، استرس‌های شدید مادر در طول بارداری می‌تواند با تاخیر در رشد عاطفی، آسیب پذیری کودک در برابر اضطراب و احساس ناامنی در سال‌های اولیه رشد کودک مرتبط باشد. 2

داروها

وقتی مادر باردار بیمار می شود، ناچار است دارو مصرف کند. خیلی از افراد بدون مشورت پزشک عادت به مصرف یک سری داروها برای بیماری های به ظاهر ساده دارند. این داروها معمولا داروهایی هستند که به راحتی و بدون نیاز به نسخه پزشک قابل دسترسی هستند. مثلا اغلب افراد فکر می کنند برای مصرف داروی آسپرین یا داروهای ضددرد نیازی به مشورت با پزشک نیست، در حالی که پژوهش ها نشان می دهند مصرف منظم آسپرین با کم‌وزنی و مرگ نوزاد در زمان تولد، رشد حرکتی کمتر نوزاد و نمرات هوش پایین ‌تر در اوایل کودکی ارتباط دارد.

به طور کلی اگر مادر دارویی مصرف کند که دارای مولکول ریزی باشد که از جفت مادر عبور کند و وارد جریان خون جنین شود، ممکن است این دارو به جنین آسیب برساند. بنابراین مادر باردار حتی برای مصرف ساده‌ترین داروها حتما باید با پزشک مشورت کند.

سیگار کشیدن

اغلب مادران از این موضوع آگاه هستند که کشیدن سیگار به جنین آسیب می زند اما نکته قابل توجه این است که بسیاری از مادران باردار در واقع سیگاری ‌های غیرفعال هستند. این مادران خودشان سیگار نمی کشند اما همسر یا خویشاوندان نزدیکشان سیگار می کشند. سیگار کشیدن غیرفعال هم با کم ‌وزنی نوزاد هنگام تولد، مرگ نوزاد و اختلال ‌های درازمدت احتمالی در توجه و یادگیری نوزاد ارتباط دارد. بنابراین در این قسمت روی صحبت ما با پدران عزیز و همه اطرافیان مادر باردار است که اگر سیگار مصرف می کنند، در دوره بارداری همسر خود، آن را ترک کنند یا در کنار مادر باردار سیگار نکشند.

بیماری های عفونی

مادرانی که می خواهند اقدام به بارداری کنند، حتما باید قبل از اقدام نسبت به برخی بیماری ‌های عفونی واکسینه شوند؛ از جمله واکسیناسیون در مقابل اوریون، سرخک و سرخجه و در برخی موارد آبله مرغان. همچنین ویروس تبخال روی جنین در حال رشد تأثیر زیادی می گذارد و می تواند باعث مشکلات جدی برای جنین شود.

برخی از بیماری‌های انگلی از طریق حیوانات به مادر منتقل می شود. رایج‌ترین آنها انگلی است که از طریق مدفوع گربه منتقل می شود و خطر زیادی برای جنین دارد. البته این بیماری های عفونی در دوره دوم رشد جنین ، بیشترین تأثیر را روی سلامت جنین می گذارند. 3

سایر توصیه ها

لباس‌هایتان را به خشک شویی ندهید

می‌دانیم که با بار سنگینی که در رحم‌تان حمل می‌کنید، توان چندانی برای رسیدگی به کارهای خانه برای شما باقی نمی‌ماند. با وجود این، تاکید می‌کنیم که برای کم کردن مسئولیت‌های خانه‌داری‌تان، نباید دست به دامان خشک‌شویی‌ها بشوید. مواد شیمیایی قوی که در خشک‌شویی‌ها برای تمیز کردن لباس‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، جنین شما را در معرض آسیب یا حتی سقط قرار خواهد داد. پس نه تنها لباسی که قبلا به خشک‌شویی داده‌بودید را نپوشید، بلکه در خانه هم از شوینده‌های قوی استفاده نکنید.

جوانه لوبیا نخورید

توصیه‌ای که بارها و بارها در عمرتان شنیده‌اید را این بار نقض می‌کنیم. در حالی که شما در مقالات متعدد، خوانده‌اید که جوانه لوبیا یک منبع سرشار از پروتئین و مغذی است، در این مطلب با تایید پرخاصیت بودن آن، می‌خواهیم شما را از خوردنش منصرف کنیم. جوانه لوبیا، یک خوراکی مغذی است، اما نه برای شمایی که باردار هستید. باکتری‌هایی که لابه‌لای ریشه‌های کوچک و جوان لوبیا رشد می‌کنند، می‌توانند بارداری شما را با بحران‌های جدی روبرو کنند. پس نه آنها را میل کنید و نه حتی به آنها دست بزنید.

فقط آب‌میوه پاستوریزه بخورید

شاید آب‌میوه‌هایی که پاستوریزه می‌شوند، بخشی از مواد مغذی خود را از دست بدهند، اما چاره‌ای نیست. شما در دوران بارداری، نباید سراغ آب‌میوه‌های طبیعی که در مقابل چشم‌هایتان تولید می‌شوند بروید. یادتان نرود که در صورت آلوده بودن دستگاه، یا حتی درست شسته نشدن میوه‌ها، باکتری‌های خطرسازی ممکن است به بدنتان وارد شوند و خوردن یک آب‌میوه پرخاصیت، دردسری جدی را برایتان ایجاد کند. اگر می‌خواهید از خاصیت‌های میوه‌های تازه بهره‌مند شوید، بهتر است به جای آبمیوه طبیعی خوردن، خود میوه را بخورید. این کار را می‌توانید از هفته نهم بارداری که کم کم ویار بارداری کمتر می‌شود شروع کنید. چراکه با این کار نه تنها قند خونتان بالا نمی‌رود، بلکه میوه را به شکل کامل‌تری میل می‌کنید و از خاصیت‌های آن بهره‌مند می‌شوید.

گل نکارید

نه به بهانه سرگرم شدن، نه برای نجات‌دادن گل‌های پژمرده و حتی نه بخاطر زیبا کردن خانه‌تان، حق ندارید در ماه‌های بارداری، دست به بیلچه شوید و گل بکارید. حتی اگر از آفت‌کش‌ها و مواد شیمیایی در حین انجام دادن این کار استفاده نکنید، باز هم نمی‌توانید به کم‌خطر بودن گل‌کاری مطمئن باشید. باکتری‌های موجود در خاک، شاید در ماه‌های قبل مشکلی را برای سلامت شما ایجاد نمی‌کردند، اما در ماه‌های بارداری می‌توانند جنین و مادر را در معرض خطر قرار داده و مشکلات جدی را برایشان ایجاد کنند. یادتان نرود که تنها باکتری‌های موجود در خاک نیستند که شما را به دردسر می‌اندازند؛ بعید نیست که خاک مورد استفاده شما، به مدفوع گربه آغشته باشد و احتمال وارد شدن باکتری توکسوپلاسموز، که می‌تواند به سیستم عصبی جنین آسیبی جدی بزند، با تماس شما به خاک آلوده افزایش یابد. پس نه در این ماه در خانه گل‌کاری کنید و نه فکر کاشتن گیاه در حیاط ویلا یا باغتان را به ذهن راه دهید. 4

پی نوشت:
1.www.namnak.com
2.www.honarehzendegi.com
3.www.worldi.ir
4.www.ninisite.com