MS بيماري اسرار آميز

بيماري MS از بسياري جهات بيماري است اسرار آميز و رازگونه. پس از 120 سال مطالعه و تحقيق، هنوز درباره علل بيماري، پيشگيري يا درمان آن چيز زيادي نمي دانيم. اين بيماري به صورت الگوهاي خاصي در جهان روي مي دهد و برخي از نژادها را بيش از سايرين گرفتار مي کند. هيچ روشي براي پيش بيني احتمال مبتلا شدن افراد به اين بيماري وجود ندارد. تشخيص، به ويژه در مراحل اوليه بيماري مي تواند مشکل باشد و پزشکان قادر به پيش بيني آينده فرد مبتلا به MS نيستند، زيرا روند پيشرفت آن در افراد بسيار متغير است. اما علي رغم اسرار آميز بودن اين بيماري، آنچه هم اکنون مي دانيم راه را براي تحقيق و پژوهش اميدبخش درباره اين بيماري هموار مي کند و به احتمال بسيار در آينده ي نه چندان دور اسرار آن کشف و راه درمان آن مشخص مي شود.

MS چيست؟
 

MS بيماري مزمن و پيش رونده اي است که باعث از بين رفتن ماده ميلين (پوشش پروتئيني تارهاي عصبي) در دستگاه عصبي مرکزي مي شود. آسيب ديدگي و از بين رفتن پوشش ميلين باعث بروز بسياري از نشانه هاي بيماري MS مي شود. اکسوني (تار عصبي) که بخشي از عايق خود را از دست داده است نمي تواند علائم را خوب از بدن به مغز و برعکس هدايت کند. اگر دستگاه عصبي مرکزي را به صورت مدار الکتريکي در نظر بگيريم، وجود قطعه هاي ميلين آسيب ديده باعث بروز اتصال هاي کوتاه مي شود.

تشخيص
 

هنوز هيچ آزمايش واحدي براي تشخيص قطعي بيماري در دسترس نيست، به ويژه در مراحل اوليه هيچ نشانه اي که تنها مختص به اين بيماري باشد وجود ندارد. مشکل ديگر آن است که هر فرد مبتلا درجات و ترکيب هاي متفاوتي از نشانه ها تجربه مي کند، هيچ دو فردي دقيقاً از مجموعه علائم مشابهي برخوردار نيستند.
آزمايش هايي که به تشخيص ياري مي رسانند، عبارتتند از:
1- آزمايش مايع نخاع
2- الکترو فروز
3- نوار مغز (EEG)
4- MRI
5- اندازه گيري واکنش هاي ايجادي بصري (در اينجا الکترودي که روي پيشاني بيمار است، سرعت انتقال پيام ها از چشم ها و اعصاب بينايي را به مغز اندازه مي گيرد که از طريق تغييراتي که روي تصوير تلويزيون مي افتد مشخص مي شود.)

علائم
 

حس هايي که اکثراً مورد آسيب قرار مي گيرند، عبارتند از: حس لامسه، بينايي، شنوايي، بويايي يا چشايي. مبتلايان از درد، سوزن سوزن شدن اندام ها و عدم توازن در حرکت دست و پاها شاکي هستند. گاهي عملکرد مثانه و دفع مدفوع در بيماران مختل مي شود. و اين نشانه ها در اکثر مواقع با اختلال عملکرد جنسي همراه است. همچنين خستگي يکي ديگر از نشانه هاي رايج اين بيماري است که در اغلب موارد باعث از کارافتادگي فرد مي شود.
ابتلاء به بيماري MS، اثرات رواني نيز به همراه دارد و گاهي بيمار دچار اضطراب، بي قراري و افسردگي نيز مي شود.

شيوع بيماري
 

MS در گروه هاي زير بيشتر ديده مي شود:
1- بزرگسالان: نشانه ها معمولاً اولين بار بين سنين 20-40 سال ظاهر مي شود. تشخيص بيماري قبل از 15 سالگي بسيار نادر است.
2- ساکنين مناطقي با آب و هواي سرد: بروز بيماري در مناطق نزديک به قطب از مناطق حاره و معتدل بيشتر است.
3-زنان: در مقابل هر 10 مرد مبتلا 12 تا 20 زن مبتلا وجود دارد. اين عدم توازن نيز در مناطق مختلف جهان تغيير مي کند.
4- سفيدپوستان: MS در ميان نژاد سفيد بيش از ساير گروههاي نژادي ديده مي شود.

علل بيماري MS
 

علل احتمالي اين بيماري عبارتند از:
ممکن است علت بيماري نوعي ويروس نادر باشد که در افرادي که مستعد اين بيماري مي باشند بروز مي کند.
واکنش بيش از حد يا نقص دستگاه ايمني بدن مي تواند با عامل فوق ترکيب شود.
دستگاه ايمني بدن ممکن است علت اصلي باشد. شايد چون به نحوي غيرعادي به ويروس رايج واکنش نشان مي دهد.
اگر علت وجود ويروس باشد. اين ويروس مي تواند از نوعي باشد که پيش از دوباره فعال شدن سالها به حالت خفته در بدن زنده بماند. اما هنوز هيچ شواهد مستقيمي براي ويروس خاصي که باعث بروز MS شود، وجود ندارد.

عقايد نادرست در مورد MS
 

اين بيماري مهلک و افراد مبتلا طول عمر کوتاهي دارند- بسيار نادرست است، زيرا اکثر مبتلايان به MS طول عمر طبيعي دارند.
مسري و عفونت زا است- اين بيماري از شخصي به شخص ديگر سرايت نمي کند.
يک بيماري موروثي است، به نظر مي رسد که استعداد مبتلا شدن به MS ارثي باشد، اما خود بيماري موروثي نيست.
MS يک بيماري مغزي و رواني است - اين حقيقت که بيماري باعث آسيب ديدگي پوشش هاي ميلين در مغز مي شو بدين معنا نيست که MS يک بيماري «ذهني» يا رواني است و يا نتيجه «ضعف اعصاب» مي باشد.
بيماران MS نمي توانند ازدواج کنند - بيماران مبتلا به MS هيچ مشکلي براي ازدواج ندارند و حتي مي توانند بچه دار شوند. در حال حاضر زنان مبتلايي هستند که بعد از بچه دار شدن متوجه شده اند سالها پيش به اين بيماري مبتلا بوده اند.

درمان
 

اين بيماري قابل پيشگيري نيست اما درمانهاي دارويي بسياري براي کنترل بيماري رايج است که عبارتند از :
1- داروهاي ضد التهاب
2- اينتر فرون ها (که گروهي از پروتئين هاست که از مورد حمله واقع شدن سلولهاي همجوار توسط ويروس ها جلوگيري مي کند)
3- داروهاي سرکوب کننده دستگاه ايمني بدن
4- پيوند بافت، تزريق، جراحي روي نخاع و طب سوزني نيز براي بهبود و کاهش علائم MS استفاده مي شود.
منبع: جوانان امروز، شماره 2096