سفري به زيارت گل

ديدن گل هميشه زيباست. زيبايي چشم نواز و عطر دل انگيز آن، موجب شده تا گل از ديرباز در فرهنگ هاي مختلف جهان، جايگاه ويژه اي داشته باشد؛ اگر به تخت جمشيد رفته باشيد، گل نيلوفر آبي حاشيه اکثر نقش ها، يکي از نشانه هاي احترام انسان به طبيعت و جايگاه ويژه آن در زندگي است. خوب است بدانيم در نقاطي از جهان، گل هايي بومي وجود دارد که يا تنها در آنجا مي رويند يا در چند نقطه خاص از کل اين کره خاکي و همين موضوع سبب شهرت آنها شده. يکي از اين نوع گل ها سوسن چلچراغ است که تنها دردو نطقه از جهان مي رويد؛ يکي در داماش ايران و ديگري در منطقه لنکران کشور آذربايجان. سوسن چلچراغ براي اولين بار در سال 1354 توسط گياه شناس فرانسوي، لدبوري، شناسايي شده؛ به همين خاطر، نام علمي آن «ليليوم لدبوري» است. اين گياه بين نيم تا يک و نيم متر رشد مي کند که داراي گل هاي سفيد واژگون و گلبرگ هاي برگشته، دانه هاي برجسته و پرچم هاي بلند است.

سفر به داماش

براي رفتن به اين محل و ديدن اولين گل ايراني که در فهرست آثار طبيعي ثبت شده، بايد ابتدا به قزوين برويد. از تهران تا قزوين حدوداً 2 ساعت در راه خواهيد بود بعد از کمربندي قزوين، به سمت گردنه کوهين مي رويد و از آن جا پس از حدود 1 تا 1/5 ساعت به لوشان مي رسد.
از تهران تا لوشان، توقف گاه هاي مناسب زيادي براي غذاخوردن هست؛ مي توانيد هم از رستوران ها استفاده کنيد و هم از طبيعت اطراف جاده. دو رستوران را براي صرف غذا پيشنهاد مي کنم؛ يکي رستوران «فلامينگو» که بعد از قزوين است و ديگري 10 کيلومتر بعد لوشان و بعد از نيروگاه برق: رستوران «گيلان خوراک» که غذاهاي محلي رشت را سرو مي کند.
اگر براي صرف غذا به گيلان خوراک رفتيد، بايد دوباره به لوشان بازگرديد. بعد از طي مسافتي 42 کيلومتر به روستاي جيرنده مي رسيد؛ منطقه اي کاملاً کوهستاني. بعد از عبور از جيرنده، آرام آرام وارد ابرها مي شويدو سيماي طبيعي منطقه به شکلي غيرمنتظره اي به دليل ارتفاع و رطوبت، تغيير مي کند؛ پوشش سبز هيرکاني با مه غليظ که در همه چند دقيقه اول صورت را خيس مي کند...
10 کيلومتر بعد از جيرنده، روستاي داماش قرار دارد؛ دهکده اي کوچک و باصفا در ميان دشتي سبز. مردم روستا که فقط فصل گرم را در اين روستا مي گذرانند، به دو دارايي شان مي بالند؛ يکي چشمه اي است که با آب بسيار گوارا که نام اش را حتماً بر بطري هاي آب معدني داماش ديده ايد و ديگري سوس چلچراغ که باعث شهرت جهاني روستايشان شده است.
پس از رسيدن به روستا، به محوطه حفاظت شده اي از اين گل برمي خوريد که در کنار آن يک پاسگاه کوچک حفاظت محيط زيست هم مستقر است. در چمن زار روبه روي اين محوطه نيز آب گواراي داماش، خستگي را از تن راهيان طبيعت به در مي کند. پس لازم نيست آب همراه تان بياوريد، چون آب اين چشمه که در محل مي نشويد، همان آبي است که در سوپرمارکت هاي شهرتان مي خريد! از غذاهايي هم که در خانه ها و رستوران هاي روستا هست، مي توانيد ميل کنيد که طعم بسيار دلپذيري دارند؛ غذاهايي مثل ساه قاتق يا همان يا فسنجان خودمان (ترکيبي از گردوي کوبيده، گوشت مرغابي يا انواع ديگر مرغ ها و گاهي گوشت قرمز، رب انار و غيره)، قيمه پلو و انواع کباب، مانند کباب ششليک، کباب کوبيده، کباب برگ و کباب چنجه که در خانه ها و رستوران هاي روستا تهيه و به مشتريان عرضه مي شوند...
تصميم اين که سفر يک روزه داشته باشيد يا دوروزه، به خودتان بستگي دارد؛ اما اگر وقت داريد، مي توانيد با دو روز سفر و اقامت در چادر يا خانه محلي، از طبيعت بسيار با صفاي منطقه لذت ببريد و باخاطره اي خوش به خانه باز گرديد. اين نکته را در نظر داشته باشيد که در آن حوالي هتلي نيست و اگر اهل قامت در چادر و کيسه خواب نيستيد، بهتر است سفري 1 روزه داشته باشيد. اگر هم تصميم داريد با تور سفر کنيد، کافي است گشتي در google يا yahoo بزنيد تا انتخابي مناسب داشته باشيد. قيمت تورهاي يک روزه بين 20 تا 30 هزار تومان و قيمت تورهاي دوروزه حدود 60 هزار تومان است.

گلي درخشان

برخي معتقدند که رنگ مهتابي و شکل واژگون اين سوسن که شبيه چلچراغ است، باعث شده که چنين نامي بر آن نهاده شود. مردم محلي اما بر اين باورند که سوسن چلچراغ در شب نورافشاني مي کند و به همين دليل چلچراغ ناميده شده است . بر طبق گفته گياه شناسان ، بواسطه مواد فلورسنس در پرچم سوسن چلچراغ، اين گل قابليت بازتابش نور را دارد. تعداد گل ها در هر گياه معمولاً بين 4 تا 10 است. البته نمونه هايي از اين گياه هم يافت شده که تا 15 گل هم داشته اند؛ پس اگر اين گياه را با بيش از 15 گل در يک شاخه ديديد، يادتان باشد با نمونه نادري مواجه ايد و حتماً از آن عکس بگيريد!
يکي ازمشکلات حفاظت از اين گل، سخت بودن تکثيرش است که به گفته کاشف آن: «اين گياه در اسارت نمي رويد» اما تلاش هايي براي اين کار انجام شده تا از انقراض اين نمونه نادر جلوگيري شود.

هفته آخر خرداد و هفته اول تير، بهترين زمان سفر

زمان گل دهي سوسن چلچراغ ( که به سوسن سفيد هم معروف است) خردادماه و تقريبا اواسط آن است که تا اواسط تيرماه ادامه دارد. البته بسته به سردي و گرمي هوا، ممکن است اين زمان کمي جابه جا شود. امسال با توجه به سردي هوا، ممکن است اين زمان کمي ديرتر شود.
براي کسب اطلاعات در اين باره مي توانيد با شماره 7-8824626-0131 (سازمان حافظت محيط زيست رشت) تماس بگيريد تا با بوته هاي بدون گل مواجه نشويد!
منبع:نشريه زندگي ايده آل شماره 41
/خ