علل خشونت و پرخاشگری در کودک

یکی از دلایل مهم پرخاشگری در کودکان یادگیری است . یعنی کودکان که الگوی رفتاری پرخاشگری داشته اند ، همانند الگوهای خود رفتار می کنند . چنانچه پدر یا مادر خلق و خویی عصبانب و پرخاشگر داشته باشد . مسلماً فرزندشان نیز پرخاشگرخواهد شد . این اخلاق توسط کود یا گرفته می شود . از آنجا که کودکان با والدین همانند سازی می کنند . بنابرین بسیاری از رفتارهای پدر و مادر ناخودآگاه توسط فرزندان فرا گرفته می شود . توضیح اینکه فرایند همانند سازی کاملاً ناخودآگاه صورت می پذیرد .
نکته دیگر اینکه لازم نیست والدین با خود کودک پرخاشگری کرده باشند : چنانچه او شاهد رفتار خشونت بار پدر و مادر با افراد دیگر نیز باشد،این گونه رفتار را فرا می گیرد . بنابرین کودکان از طریق مشاهده رفتارهای والدین را می آموزند . بر این نکته می توان تاکید کرد که کودکان با چشمان خود می آموزند ، یعنی آنچه را مشاهده می کنند یاد می گیرند حتی اگر رفتارها بطور مستقیم در مورد خود آنها صورت نگیرد.

کودکان ناکام پرخاشگر می شوند:
 

ناکامی یکی از مسائلی است که به پرخاشگری می انجامد . وقتی کودک به هدف خود دست نیابد و ناکام شود ، یکی از رفتارهایی که از او سر می زند پرخاشگری است .

اضطراب و پرخاشگری :
 

کودکام مضظرب نمی توانند کودکان آرامی باشند . آنها رفتارهای پرخاشگرانه از خود بروز می دهند ، البته بلا فاصله پشیمان می شوند و از والدین خود عذر خواهی می کنند .اگر از کودک مضطرب بپرسیم که چرا پرخاشگری می کنی و عصبانی هستی خواهد گفت نمی دانم ، یا خواهد گفت دست خودم نیست ، چنانچه کودکی بلافاصله بعد از عصبانیت پشیمان شد و عذر خواهی کرد ، علت پرخاشگری او اضطراب است . برای از بین بردن خشم کودک بایستس اضطراب و نگرانی وی را شناسایی کنیم و در رفع آن بکوشیم.

پرخاشگری ، نشانه ای از تضادها درونی
 

گاهی کودکان در دوگانگی و تضادها درونی قرار می گیرد . یا بهتر بگوئیم، گاهی برسر دو راهی هایی گیر می کنند و نمی دانند کدام راه را انتخاب می کنند و این حالت آنها را دچار تعارض ، اضطراب و خشم می کند . مثلاًً کودکی که دوست دارد نزد مادرش در منزل بماند و ازطرفی وقتی می بیند تمام کودکان به مدرسه می روند ، همزمان تمایل به مدرسه رفتن نیز دارد ، دچار دوگانگی می شود . به کورکان خود کمک کنیم که در دو راهی های زندگی ، مدتی طولانی قرار نگیرند . آنها بایستی به سرعت و با دقت درت ترین کار را انجام دهند.
کودکان در مورد پرخاشگری دیگران برحسب این که آن را عمدی یا تصادفی بدانند قضاوتهای متفاوتی می کنند و تحقیقی که پسرهای پرخاشگر را با پسرهای غیر پرخاشگر مقایسه می کنند نشان می دهد که پسرهای پرخاشگراحتمالاً از مقاصد دیگران ،درکی متفاوت از پسرهای غیر پرخاشگر دارند . براساس در جه بندی معلمان و همسالان تعدادی از پسرهای کلاسهای دوم ، چهارم ، ششم به عنوان بسیار پرخاشگر یا غیر پرخاشگر طبقه بندی شدند . سپس این عده در موقعیتی آزمایشی مشاهده شدند که به آنان برای جور کردن قطعات پازل جایزه ای تعلق می گرفت . قرار بر این شد که وقتی که قسمتی از پازل کامل شد پسر بچه دیگری (که همدست آزمایشگر)بود آن را به هم بزند. در حالت اول ، پسر بچه آن را عمداً به هم زد ، در حالت دوم ،طوری به هم زد که تصادفی جلوه کند و درحالت سوم انگیزه های پسر بچه مبهم بود . در مورد آزمایش این امکان را داشت که با خراب کردن پازل این کودک تلافی کنند . کودکان پرخاشگر و غیر پرخاشگر وقتی احساس کردند که این کودک عمداً خرابکاری کرده تلافی کردند و وقتی که دیدند عملش غیر عمدی بوده تلافی نکردند ، ولی والکنش آنان به انگیزه های مبهم این کودک بدین ترتیب بود که پسر بچه های پرخاشگر تلافی کردند و طوری واکنش نشان دادند که گویی این کودک عمداً این کار را کرده است. کودکان غیر پرخاشگر تلافی نکردند و طوری عمل کردند که گویی اعمال او غیر عمدی بوده است .

تفاوت های جنسیتی :
 

پسرها پرخاشگر تر از دختره هستند . این تفاوت در غالب فرهنگ ها و تقریباً در همه سنین و نیز در غالب حیوانات دیده می شوند . پسرها بیش از دخترها پرخاشگری بدنی و لفظی دارند . از سال دوم زندگی این تفاوتها آشکار می شوند . بر اساس مطالعات مشاهده ای در مورد کودکان نوپای بین سنین 1 و 2 سال تفاوتهایی جنسیتی از لحاظ پرخاشگری بعد از 18 ماهگی ظاهر می شوند و قبل از آن اثری از آن نیست . پسرها بخصوص وقتی که با انان حمله میشود یا کسی مزاحم کارهایشان می شود تلافی میکنند. در یک مطالعه مشاهده ای در مورد کودکان بیش از مدرسه پسرها فقط اندکی لبش از دخترها مورد حمله قرارگرفته اند ولی دوبرابر دخترها تلافی کردند. شاید اینکه پسر بچه بالقوه پرخاشگر است یا میتواند ان را بیاموزد علت فیزیولوژیک داشته باشند برای مثال پسران یک تا سه سال در کلاسهای بیش از دبستان از طرف بزرگسالان بیش از دخترها بخاطر پرخاشگری مورد توجه قرارگرفته اند . این توجه گاهی مثبت بود (لبخند زدن ،ملحق شدن به بازی کودکان) و گاهی تا حدودی منفی (متوقف کردن کودک یا سر کودک را با چیزی گرم کردند)توجه نشان دادن به رفتار کودک به نحوی که باشد بیش از توجهی به ان باعث تشویق رفتار میشود .

الگوی خانواده و پرخاشگری
 

والدین کودکان به شدت پرخاشگر غالباً به هنگام اعمال قواعد و معیارها خشونت دارند و پرخاشگرند. یکی از پیچیده ترین و جامع ترین روش هایی که برای درک پرخاشگری در خانواده به کار رفته تحقیق (جرالدپاترسون ) و همکارانش در مرکز یادگیری اجتماعی (شهراورگون) بوده است . آن برای مطالعه الگوهای کنش متقابل خانوادگی در خانه و مدرسه و ارتباط آن با مشکلات رفتاری کودکان مشاهدات مستقیمی انجام دادهاند. افراد مورد مطالعه از خانواده هائی بودند که بدلیل مشکلات رفتاری مثل پرخاشگری ،دزدی و سایر رفتارها ضد اجتماعی فرزند یا فرزندانشان به درمانگاه رجوع کرده بودند
وقتی که واکنش خشونت آمیز بروز می کند سایر اعضای خانواده کاری می کنند که باعث دامن زدن به رفتار پرخاشگرانه می شوند بای مثال برادری بر سر خواهرش فریاد می زند خواهر برسر او فریاد می زند و ناسزایی به او می گوید. در این موقع برادرش او را کتک میزند و این ماجرا ادامه میابد . تمام اینها نشان می دهد که والدین میتوانند در پاداش دادن و تنبیه کردن فرزندانشان رفتار با ثباتی داشته باشند و با استفاده از راههای موثر بدون اینکه با تنبیه شدید همراه باشد پرخاشگری کودکان را کنترل کنند و باز آموزی کودکان در دورانی نسبتاً کوتاه میسر است.
در آخر باید گفت تلویزیون نیز منبع دیگری است که کودکان به خصوص پسرها از طریق آن رفتار پرخاشگرانه را می آموزند بطور مثال : خشونت از ارزشهای آمریکایی تلقی می شود ، پرخاشگری بعنوان یکی از وسایل رسیدن به هدف تشویق می شود .در برانامه های تلویزیونی که یکی از وسایل انتقال چنین ارزشهایی اجتماعی به کودکان است ، بطور متوسط در هرساعت پنچ یا شش بار خشونت بدنی نمایش داده می شود ، رفتار پرخاشگرانه شخصیتهای تلویزیونی غالباً تقویت می شود : قهرملن این برنامه ها به همان اندازه پرخاشگرند که ضد قهرمانها . در مطالعه ای کودکان چهار سالهبه هنگام بازی آزاد در مهد کودک به مدت سه هفته مورد مشاهده قرار گرفتند و از لحاظ رفتار پرخاشگرانه به دو گروه بالای متوسط و زیر متوسط طبقه شدند . سپس در دوره چهار هفته بعد ، کودکان به گروه هایی تقسیم شدند که والدین با استفاده از این روشها می توانند اثر مخرب تلویزیون را در دیگر حیطه های زندگی از قبیل شکلگیری ها و قالب پذیری ها جنسیتی یا نژادی پبشگیری کنند . مدت تماشای تلویزیون توسط کودکان ، جداً از محتوای آن باید کم شود چون کودکان را از پرداختن به فعالیت های مفید دیگر از قبیل مطالعه ، بازی با دوستان و رشد آموزش و پرورش علائق خود باز می دارد.
تحقیقات انجام شده بروی کودکان و نوجوانان حاکی از آن است که بازیهای ویدیوئی خشن ، پرخاشگری در کودکان را افزایش می دهد.
تحقیقات انجام شده حاکی ازآن است انجام بازیهای کامپیوتری و ویدیوئی خشنوت آمیز ، پرخاشگری در کودکان و نوجوانان را افزایش می دهد.
ایتن تحقیقات بمدت 20 سال بروی مودکان و نوجوانان انجام شده است . آزمایشاتی که بعد از انجام بازی ها خشونت آمیز بروی کودکان انجام شده است نشان می دهد که این افراد بعد از بازی حرکات پرخاشگری از خود نشان می دهند.
معلمان 600 دانش آموز 13 تا 15 سال می گویند : دانش آموزانی مه وقت بیشتری برای بازیهای خشونت آمیز صرف می کنند بیشتر از دانش آموزان دیگر حالتهای خصمانه در بحث ها به خود می گیرند. این نتایج در گردهمائی سالانه انجمن روانشناسی آمریکا مطرح شده است و در این نشست کارشناسان خواستار کاهش برنامه ها و بازی های خشونت آمیز برای کودکان و نو جوانان شده اند . همچنین از والدین خواسته اند که برای مراقبت از سلامت کودکان خود باید بر بازیهای کودکان نظارت بیشتر داشته باشند.
بازیهای کامپیوتری و ویدیوئی تاثیرات بسیار زیادی بروی کودکان دارند زیرا در این بازیها کودک خود را قهرمان داستان می بینند و با انجام جنایت و خشونت به پیروزی میرسد.

کودکان ناسزا گو :
 

امروزه بسیاری از والدین نگران بددهانی یا بد زبانب فرزندانشان هستند و از خود می پرسند که آنها این صحبتها را چگونه یاد گرفته اند ؟ چرا این اتفاق برای فرزند ما افتاده ؟ آیا خودمان مقصر بودیم ؟ جمعی از والدین می گویند ، ما این حرفهای زشت را به زبان نمی آوریم ، پس چگونه فرزندمان چنین حرف هایی می زند ؟! در نهایت نیز این سوال برایشان مطرح است که چه باید کردتا کودک این عادت ناپسند را ترک کند . در این نوشتار بعلل اصلی بدزبانی و راه حل هایی ب ای رفع آن اشاره شده است .

علت ها :
 

گاهی بین درون فکنی یک رفتار و بروز آن فاصله زمانی وجود دارد ، برای مثال کودک گفتاری ناپسندرا ماهها قبل از زبان پدر یا مادر شنیده ، اما برون ریزی آن امروز صورت می گیرد . این مدت به تشخیص کودک و شرایط او بستگی دارد که چه زمان ، چگونه و در برابر چه کسی کلام زشت را بکار برد .
در بعضی خانواده ها ، والدین با فرزندان خود بسیار خصمانه رفتار می کنند و در عین حال آنان را آزاد می گذلرند به این گروه از پدر و مادرها والدین خصمانه آزاد گذارنده می گویند ، آنها خود از حرفهای زشت استفاده می کنند و فرزندان نیز آزادند که این گونه عبارات را به کار ببرند . یعنی هیچ اقدامی در جهت جلوگیری از این رفتار به عمل نمی آید ،و یا از نظر تربیتی هیچ گونه تدبیری از طرف والدین برای ترک این عادت در بچه صورت نمی گیرد.

رفتار والدین و تربیت فرزندان..
 

در مهد کودک به مدت تقریباً نیم ساعت برنامه پرخاشگرانه مثل «بت من» و «سوپر من» یا فیلمهای معمولی و یا فیلمهای جامعه پسند می دیدند . کودکان که از اول از لحاظ پرخاشگری در حد بالای متوسط بودند در مدت بازی آزاد و بعد از دیدن برنامه پرخاشگرانه ، از خود پرخاشگری بیشتری نشان داده اند تا کودکان مشابهی که برنامه های معمولی را دیده بودند. دو گروه از کودکانی که که از لحاظ پرخاشگری زیر متوسط بودند و هریکی از این برنامه ها را دیده بودن واکنششان با هم فرقی نداشت. این الگوی رفتاری تا دو هفته بعد از پایان گرفتن تماشای این ب نامه ها همچنان ادامه داشت .
کودکانی که مستعد پرخاشگری هستند با دیدن خشونت از تلویزیون پرخاشگر تر می شوند.

نحوه کنترل عصیانیت در کودکان:
 

خواه چهار ساله یا چهل ساله ، همه ما بارها عصبانب شده ایم . اما فردی که در طول زندگی نیاموزد چگونه بر خشم خود مسلط شود ، روابط را خدشه دار و دوستان و اطرافیان را آزرده خاط می سازد.
ارسال مقاله توسط عضو محترم سایت با نام کاربری : reza_afravi
/س