محققان به این نتیجه رسیدهاند که کودکان با سرعتهای متفاوتی رشد میکنند. در نتیجه طبیعی است که اندازه وزن و قد بین بچههای همسن متفاوت باشد. آنچه مهم است این است که کودک به طور پیوسته در حال رشد باشد.
بههمیندلیل، پزشک در طول هر ویزیت به دقت وزن و قد کودک را اندازهگیری میکند تا مطمئن شود که روند رشد او در مسیر درستی قرار دارد. همچنین دور سر کودک را اندازهگیری میکند که اطلاعاتی در مورد مغز در حال رشد او ارائه میدهد. پس اگر در مورد روند رشد کودک خود نگرانی دارید، حتما با پزشک صحبت کنید.
همچنین مطالعه جدولهای ارائه شده در این مقاله به شما کمک میکند که وزن و قد فرزندتان را با قد و وزن مناسب کودکان در گروههای سنی مختلف مقایسه کنید.
البته اعداد در این جداول فقط یک معیار هستند و بهصورت میانگین گزارش شدهاند. از این رو، به احتمال زیاد وزن و قد کودک شما کمی بالاتر یا پایینتر از این اعداد هستند و جای نگرانی نیست. با توجه به اینکه از نظر پزشکان، اگر سرعت رشد کودک ثابت است، نشانه آن است که کودک سالم است و به خوبی تغذیه میکند.
منظور از روند رشد طبیعی کودک چیست؟
روند رشد شامل رشد و نمو اندامها و بافتهای درونی است که منجر به افزایش طول و وزن بدن میشود. طبق تحقیقات انجام شده، مغز کودک در پنج سال اول زندگی بیشترین رشد را دارد و به 90 درصد اندازه نهایی خود میرسد.سپس با رشد سایر اعضا، تناسب برقرار میشود. اصولا فرآیند رشد و رسیدن به قد و وزن مناسب کودکان، بین 16 تا 18 سالگی کامل میشود. یعنی زمانیکه صفحات انتهایی استخوانها رشد کرده و به هم میپیوندند.
گاهی اگرچه کودک در حال رشد است، اما الگوی رشد او ممکن است از حالت طبیعی منحرف شده باشد. بههمیندلیل، اگر مشکوک هستید که فرزندتان به درستی رشد نمیکند و نگران نسبت قد به وزن او هستید، با پزشک مشورت کنید.
معمولا پزشک اطفال در زمان معاینه، از نمودارها و جداولی که برای توصیف رشد طبیعی کودک هستند استفاده میکند. همچنین از نمودار رشد برای پیگیری میزان پیشرفت رشد نوجوانان در زمان بلوغ استفاده میشود. پس پیگیری ماهانه قد و وزن مناسب کودکان و نوجوانان خود را نادیده نگیرید!
.jpg "قد و وزن مناسب کودکان در سنین مختلف")
جدول یا نمودار رشد کودک چه اطلاعاتی ارائه میدهد؟
اگرچه از بدو تولد تا بلوغ، بیشتر کودکان به طور پیوسته وزن اضافه میکنند و قد آنها رشد میکند. اما جهشهای دورهای رشد را نیز مثلا در دوران نوزادی، پیشدبستانی و بلوغ تجربه میکنند.در این شرایط جدول یا نمودار رشد، یک ایده کلی از نحوه رشد و قد و وزن مناسب کودکان در هر سنی میدهد. بنابراین، میتوان از آن برای مقایسه رشد کودک شما با سایر کودکان همسن و همجنس او استفاده کرد.
به عنوان مثال، میانگین وزن برای یک دختر 2 ماهه، 5.3 کیلوگرم است. حال اگر وزن دختر 2 ماهه شما 5.90 کیلوگرم باشد، وزن او کمی بالاتر از حد متوسط محسوب میشود. همچنین اگر قد دختر شما در 2 ماهگی 50.80 سانتیمتر است، با توجه به اینکه استاندارد آن 56.1 سانتیمتر است. دختر شما کوتاهتر از حد متوسط محسوب میشود.
اما در هر دو حالت، خیلی جای نگرانی نیست. بهخصوص اگر سرعت رشد فرزند شما در ماههای دیگر تغییر نکند. زیرا همیشه توجه به الگوی رشد در طول زمان مهمتر از توجه به اعدادی است که بهعنوان قد و وزن مناسب کودکان در جدول یا نمودار در نظر گرفته میشوند.
چه عواملی میتوانند بر میزان وزن و قد کودک تأثیر بگذارند؟
.jpg "قد و وزن مناسب کودکان در سنین مختلف")
اگرچه ژنها بزرگترین عامل تعیینکننده قد و وزن مناسب کودکان هستند. اما عوامل موثر دیگری نیز وجود دارند که به آنها اشاره خواهیم کرد.
طول مدت حاملگی
اگر نوزاد بعد از موعد مقرر به دنیا بیاید، ممکن است بزرگتر از حد متوسط باشد. اما اگر نارس به دنیا بیاید، احتمالا کوچکتر از سایز معمول خواهد بود.سلامت بارداری
اگر مادر در دوران بارداری سیگار بکشد، از مواد مخدر استفاده کند یا به خوبی غذا نخورد. به احتمال زیاد نوزاد کوچکتری به دنیا خواهد آورد. همچنین اگر مادر در دوران بارداری وزن زیادی اضافه کند یا دیابت بارداری داشته باشد، احتمال اینکه نوزاد بزرگتری به دنیا بیاورد بیشتر است.جنسیت
نوزادان دختر معمولا در هنگام تولد کمی کوچکتر از نوزادان پسر هستند. این مساله باید در بررسی قد و وزن مناسب کودکان مود توجه قرار گیرد.تغذیه با شیر مادر یا شیر خشک
اصولا نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند از سه ماهگی به بعد، کندتر از نوزادانی که با شیر خشک تغذیه میشوند، وزن اضافه میکنند. این روند تا 2 سالگی ادامه پیدا میکند و بعد از 2 سالگی وزن نوزادانی که با شیر مادر و شیر خشک تغذیه میشوند تقریبا یکسان میشود.هورمونها
اگر کودک دچار عدم تعادل هورمونی مثلا سطوح پایین هورمون رشد یا سطح پایین تیروئید باشد. روند رشد او کُند میشود. بنابراین، تاثیر میزان هورمونهای بدن روی قد و وزن مناسب کودکان را نباید نادیده گرفت.داروها
مصرف منظم برخی از داروها مانند کورتیکواستروئیدها، ممکن است سرعت روند رشد کودک را کاهش دهد. پس از دادن خودسرانه هرگونه دارو به فرزند خود پرهیز کنید.مشکلات سلامتی
اگر کودک به یک بیماری مزمن مانند سرطان، بیماری کلیوی، فیبروز کیستیک یا هر اختلالی که بر توانایی او در خوردن یا جذب مواد مغذی تأثیر میگذارد (مانند مشکلات گوارشی) مبتلا باشد. ممکن است روند رشد او کند شود.مشکلات ژنتیکی
اصولا ساختار ژنتیکی، بر روند رشد کودک تأثیر میگذارد. بههمیندلیل، ابتلا به شرایط ژنتیکی خاص مانند سندرم داون، سندرم نونان یا سندرم ترنر، مانع از دستیابی به قد و وزن مناسب کودکان میشود.خواب
جهش رشد در نوزادان با افزایش خواب مرتبط است. اخیرا نیز یک مطالعه نشان داده است که خواب بیشتر به طور مستقیم احتمال رشد بیشتر کودک را فراهم میکند.میانگین قد و وزن مناسب کودکان دختر و پسر در سنین مختلف
در این بخش قصد داریم در قالب چندین جدول، به قد و وزن مناسب کودکان دختر و پسر بهصورت جداگانه اشاره کنیم. لازم به ذکر است که اعداد ارائه شده مطابق با دادههای سازمان بهداشت جهانی (WHO) هستند.میانگین قد و وزن نوزادان
.png "قد و وزن مناسب کودکان در سنین مختلف")
12 ماه اول زندگی یک نوزاد مملو از شگفتی است. زیرا این دوره برای بسیاری از نوزادان میتواند به معنای جهش رشد زیادی باشد. اگرچه همه نوزادان با سرعت یکسانی رشد نخواهند کرد.
جالب است بدانید که اکثر نوزادان در چند روز اول زندگی خود وزن کم میکنند. در واقع، 5 تا 10 درصد از وزن کل بدن خود را بهدلیل دفع مایعات زیاد از طریق ادرار و مدفوع، از دست میدهند. سپس در عرض چند هفته به وزن تولد خود باز میگردند.
معمولا پزشکان انتظار یک افزایش رشد در هفته 3 ام و سپس یک افزایش دیگر در هفته 6 ام دارند. همچنین تجربه نشان داده است که تا 3 ماهگی، بیشتر نوزادان روزانه حدود 28.5 گرم افزایش وزن دارند.
از 6 ماهگی به بعد، نوزادان ممکن است کالری بیشتری بسوزانند. زیرا شروع به خزیدن و راه رفتن میکنند. با این وجود، در 6 ماهگی وزن آنها تقریبا دو برابر و در یک سالگی سه برابر میشود. همچنین قد بیشتر نوزادان از بدو تولد تا یک سالگی حدود 25 سانتیمتر افزایش پیدا میکند.
جدول میانگین قد و وزن نوزادان دختر
| قد | وزن | سن |
| 49.2 سانتیمتر | 3.31 کیلوگرم | بدو تولد |
| 53.8 سانتیمتر | 4.35 کیلوگرم | 1 ماهه |
| 56.1 سانتیمتر | 5.3 کیلوگرم | 2 ماهه |
| 59.9 سانتیمتر | 6.03 کیلوگرم | 3 ماهه |
| 62.2 سانتیمتر | 6.62 کیلوگرم | 4 ماهه |
| 64.2 سانتیمتر | 7.17 کیلوگرم | 5 ماهه |
| 65.7 سانتیمتر | 7.53 کیلوگرم | 6 ماهه |
| 67.3 سانتیمتر | 7.9 کیلوگرم | 7 ماهه |
| 68.8 سانتیمتر | 8.21 کیلوگرم | 8 ماهه |
| 70.1 سانتیمتر | 8.53 کیلوگرم | 9 ماهه |
| 71.6 سانتیمتر | 8.8 کیلوگرم | 10 ماهه |
| 72.8 سانتیمتر | 9.03 کیلوگرم | 11 ماهه |
جدول میانگین قد و وزن نوزادان پسر
| قد | وزن | سن |
| 49.8 سانتیمتر | 3.3 کیلوگرم | بدو تولد |
| 54.8 سانتیمتر | 4.4 کیلوگرم | 1 ماهه |
| 58.4 سانتیمتر | 5.6 کیلوگرم | 2 ماهه |
| 61.4 سانتیمتر | 6.4 کیلوگرم | 3 ماهه |
| 64 سانتیمتر | 7 کیلوگرم | 4 ماهه |
| 66 سانتیمتر | 7.53 کیلوگرم | 5 ماهه |
| 67.5 سانتیمتر | 7.94 کیلوگرم | 6 ماهه |
| 69 سانتیمتر | 8.3 کیلوگرم | 7 ماهه |
| 70.6 سانتیمتر | 8.62 کیلوگرم | 8 ماهه |
| 71.8 سانتیمتر | 8.9 کیلوگرم | 9 ماهه |
| 73.1 سانتیمتر | 9.12 کیلوگرم | 10 ماهه |
| 74.4 سانتیمتر | 9.43 کیلوگرم | 11 ماهه |
میانگین قد و وزن کودکان نوپا
.jpg "قد و وزن مناسب کودکان در سنین مختلف")
طبق تجربه، روند رشد قد و وزن مناسب کودکان در مرز یک سالگی کمی کُند میشود. سپس بین 12 تا 24 ماهگی، قد بیشتر کودکان نوپا حدود 10 تا 12 سانتیمتر رشد میکند و وزن آنها حدود 2.27 کیلوگرم اضافه میشود. در این دوران، فرزند شما بیشتر شبیه یک کودک است تا یک نوزاد، زیرا بدن او کمی لاغر و عضلانیتر میشود و فرم چهره او تغییر میکند.
جدول قد و وزن مناسب کودکان نوپا دختر
| قد | وزن | سن |
| 74.1 سانتیمتر | 9.25 کیلوگرم | 12 ماهه |
| 75.1 سانتیمتر | 9.53 کیلوگرم | 13 ماهه |
| 76.4 سانتیمتر | 9.75 کیلوگرم | 14 ماهه |
| 77.7 سانتیمتر | 9.98 کیلوگرم | 15 ماهه |
| 78.4 سانتیمتر | 10.2 کیلوگرم | 16 ماهه |
| 79.7 سانتیمتر | 10.43 کیلوگرم | 17 ماهه |
| 80.7 سانتیمتر | 10.61 کیلوگرم | 18 ماهه |
| 81.7 سانتیمتر | 10.84 کیلوگرم | 19 ماهه |
| 82.8 سانتیمتر | 11.07 کیلوگرم | 20 ماهه |
| 83.5 سانتیمتر | 11.3 کیلوگرم | 21 ماهه |
| 84.8 سانتیمتر | 11.52 کیلوگرم | 22 ماهه |
| 85.1 سانتیمتر | 11.75 کیلوگرم | 23 ماهه |
جدول قد و وزن مناسب کودکان نوپا پسر
| قد | وزن | سن |
| 75.5 سانتیمتر | 9.66 کیلوگرم | 12 ماهه |
| 76.9 سانتیمتر | 9.89 کیلوگرم | 13 ماهه |
| 77.9 سانتیمتر | 10.12 کیلوگرم | 14 ماهه |
| 79.2 سانتیمتر | 10.3 کیلوگرم | 15 ماهه |
| 80.2 سانتیمتر | 10.52 کیلوگرم | 16 ماهه |
| 81.2 سانتیمتر | 10.75 کیلوگرم | 17 ماهه |
| 82.2 سانتیمتر | 10.93 کیلوگرم | 18 ماهه |
| 83.3 سانتیمتر | 11.16 کیلوگرم | 19 ماهه |
| 84 سانتیمتر | 11.34 کیلوگرم | 20 ماهه |
| 85 سانتیمتر | 11.57 کیلوگرم | 21 ماهه |
| 86.1 سانتیمتر | 11.75 کیلوگرم | 22 ماهه |
| 86.8 سانتیمتر | 11.93 کیلوگرم | 23 ماهه |
میانگین قد و وزن کودکان پیشدبستانی
.jpg "قد و وزن مناسب کودکان در سنین مختلف")
اکثر کودکان از سن 2 سالگی تا بلوغ، سالانه تقریبا 2 کیلوگرم وزن اضافه میکنند. همچنین قد آنها بین 2 تا 3 سالگی به میزان 8 سانتیمتر و بین 3 تا 4 سالگی به میزان 7 سانتیمتر رشد میکند.
جالب است بدانید که در بازه سنی 24 تا 30 ماهگی، قد کودکان تقریبا به نصف قد بزرگسالان خود میرسد. برای کمک به ارزیابی دقیقتر این مساله، در ادامه به رنج قد و وزن مناسب کودکان پیشدبستانی (یعنی کودکان 2 تا 7 سال) اشاره خواهیم کرد.
جدول قد و وزن مناسب کودکان پیشدبستانی دختر
| قد | وزن | سن |
| 85.5 سانتیمتر | 12.02 کیلوگرم | 2 ساله |
| 94 سانتیمتر | 14.29 کیلوگرم | 3 ساله |
| 100.3 سانتیمتر | 15.42 کیلوگرم | 4 ساله |
| 107.9 سانتیمتر | 17.92 کیلوگرم | 5 ساله |
| 115.5 سانتیمتر | 19.96 کیلوگرم | 6 ساله |
| 121.1 سانتیمتر | 22.45 کیلوگرم | 7 ساله |
جدول قد و وزن مناسب کودکان پیشدبستانی پسر
| قد | وزن | سن |
| 86.8 سانتیمتر | 12.47 کیلوگرم | 2 ساله |
| 95.2 سانتیمتر | 14.06 کیلوگرم | 3 ساله |
| 102.3 سانتیمتر | 16.33 کیلوگرم | 4 ساله |
| 109.2 سانتیمتر | 18.37 کیلوگرم | 5 ساله |
| 115.5 سانتیمتر | 20.64 کیلوگرم | 6 ساله |
| 121.9 سانتیمتر | 22.9 کیلوگرم | 7 ساله |
میانگین قد و وزن کودکان 8 تا 10 سال
.jpg "قد و وزن مناسب کودکان در سنین مختلف")
کودکان قبل از ورود به دوران نوجوانی و بلوغ، تغییرات چشمگیری در وزن، ترکیب استخوان، قد و توزیع چربی بدن خود تجربه میکنند. اصولا دختران در حدود 10 تا 11 سالگی دوران بلوغ را شروع میکنند و در 15 تا 17 سالگی به بلوغ کامل میرسند. درحالیکه پسران در بازه سنی 13 تا 18 سالگی به بلوغ میرسند.
جدول قد و وزن مناسب کودکان 8 تا 10 سال دختر
| قد | وزن | سن |
| 128.2 سانتیمتر | 25.85 کیلوگرم | 8 ساله |
| 133.3 سانتیمتر | 28.12 کیلوگرم | 9 ساله |
| 138.4 سانتیمتر | 31.98 کیلوگرم | 10 ساله |
جدول قد و وزن مناسب کودکان 8 تا 10 سال پسر
| قد | وزن | سن |
| 128 سانتیمتر | 25.63 کیلوگرم | 8 ساله |
| 133.3 سانتیمتر | 28.58 کیلوگرم | 9 ساله |
| 138.4 سانتیمتر | 32 کیلوگرم | 10 ساله |
سخن آخر
بنابراین، کودکان دختر و پسر با سرعتهای متفاوتی رشد میکنند و طبیعی است که در میزان وزن و قد آنها اختلاف کوچکی وجود داشته باشد. مطمئنا مشورت با پزشک متخصص اطفال، اطلاعات دقیقتری در زمینه قد و وزن مناسب کودکان در اختیار شما خواهد گذاشت.بهخصوص اگر بعد از مطالعه جدوال ارائه شده در این مقاله، متوجه وجود مشکلاتی در روند رشد فرزند خود شدهاید!
منابع:
https://www.cincinnatichildrens.org/health/g/normal-growth
https://www.disabled-world.com/calculators-charts/height-weight-teens.php
https://www.babycenter.com/baby/baby-development/average-weight-and-growth-chart-for-babies-toddlers-and-beyo_10357633
https://www.parents.com/toddlers-preschoolers/development/physical/age-by-age-growth-chart-for-children/
.jpg "بالاخره اسفناج را خام بخوریم یا پخته؟")
