کنترل ولو چیست؟ | 7 اجزای اصلی کنترل ولو+ نحوه کار کنترل ولو

کنترل ولو (Control Valve) یا شیر کنترل، یکی از حیاتی‌ترین تجهیزات سیستم اتوماسیون صنعتی و خطوط فرآیندی است که وظیفه اصلی آن تنظیم جریان سیال در پاسخ به یک سیگنال کنترلی ورودی است. این ولوها با کنترل دبی، فشار و جهت جریان، نقش کلیدی در پایداری و عملکرد سیستم‌های پایپینگ دارند.

چهارشنبه، 11 تير 1404

تخمین زمان مطالعه:

موارد بیشتر برای شما

کنترل ولو (Control Valve) یا شیر کنترل، یکی از حیاتی‌ترین تجهیزات سیستم اتوماسیون صنعتی و خطوط فرآیندی است که وظیفه اصلی آن تنظیم جریان سیال در پاسخ به یک سیگنال کنترلی ورودی است. این ولوها با کنترل دبی، فشار و جهت جریان، نقش کلیدی در پایداری و عملکرد سیستم‌های پایپینگ دارند.

کنترل ولو چیست؟

کنترل ولو (Control Valve) یکی از مهم‌ترین شیرآلات صنعتی صنعتی است که وظیفه‌ی تنظیم دبی، فشار، دما یا سطح سیالات را در خطوط فرآیندی بر عهده دارد. این شیرها با دریافت سیگنال از یک کنترلر (مانند PLC یا DCS)، جریان عبوری از لوله را به صورت پیوسته یا گسسته تنظیم می‌کنند. به همین دلیل، کنترل ولوها نقشی کلیدی در پایداری و بهره‌وری سیستم‌های اتوماسیون صنعتی ایفا می‌کنند.

انواع کنترل ولو بر اساس نوع عملگر

کنترل ولوها از منظر نوع محرک به سه گروه اصلی تقسیم می‌شوند

کنترل ولو پنوماتیکی: متداول‌ترین نوع در صنایع، که با استفاده از نیروی هوای فشرده عمل می‌کند.
کنترل ولو موتوردار: با استفاده از محرک‌های الکتریکی و مناسب برای کنترل دقیق.
کنترل ولو هیدرولیکی: در سیستم‌هایی با نیاز به نیروی بالا و کنترل سنگین استفاده می‌شود.

در صنعت ایران، کنترل ولو پنوماتیکی به دلیل ساختار ساده، هزینه پایین‌تر و نگهداری آسان، بیشترین کاربرد را دارد. برای خرید انواع تجهیزات پایپینگ و ابزار دقیق، کافی است با آمازون ابزار در ارتباط باشید.

نحوه کار کنترل ولو

عملکرد کنترل ولو بر پایه یک سیستم حلقه بسته است. سیگنال کنترلی (مانند 4-20mA یا 3-15psi) از کنترلر به پوزیشنر ارسال می‌شود. پوزیشنر، با تحلیل سیگنال ورودی و موقعیت فعلی شیر، دستور لازم را به عملگر ارسال می‌کند. سپس محرک با جابجایی ساقه شیر (Valve Stem)، موقعیت پلاگ (Plug) را تغییر می‌دهد و مقدار جریان عبوری تنظیم می‌شود.

آموزش کنترل ولو: معرفی اجزای کنترل ولو

در این بخش، اجزای کنترل ولو به صورت جدول نمایش داده شده است تا شما بتوانید بهترین تصمیم را بگیرید.

اجزای اکچویتور پنوماتیکی (Actuator Components)

نام قطعه	توضیحات
کلاهک باران (Rain Cap)	محافظت در برابر گردوغبار، باران و افزایش طول عمر در محیط‌های باز.
چشمی (Eye Bolt)	برای حمل‌ونقل آسان شیر با استفاده از جرثقیل یا قلاب.
دیافراگم (Diaphragm)	دریافت فشار هوای فشرده و انتقال آن به ساقه.
فنر (Spring)	ایجاد نیروی بازگشتی هنگام قطع سیگنال یا ازکارافتادگی سیستم.
ساقه عملگر (Actuator Stem)	انتقال حرکت از عملگر به ساقه شیر.
محفظه دیافراگم (Diaphragm Case)	محفظه‌ای برای نگهداری دیافراگم. جنس آن معمولاً آلومینیوم یا استیل است.
صفحه نمایش موقعیت (Scale Plate)	نمایش وضعیت باز یا بسته بودن شیر به‌صورت درصدی.
یوک (Yoke)	چهارچوبی که اجزای مختلف محرک و ولو را در کنار هم نگه می‌دارد.
اتصال‌دهنده ساقه (Stem Connector)	واسطه بین ساقه عملگر و ساقه شیر.

اجزای بدنه کنترل ولو (Valve Body Components)

نام قطعه	توضیحات
بدنه ولو (Valve Body)	بخش اصلی و اولین مرز فشار، در تماس مستقیم با سیال. شامل انواع مختلف مانند گلوب، دو راهه، سه‌راهه.
بونت (Bonnet)	پوشش بالایی بدنه و محل عبور ساقه، ممکن است منشأ نشت باشد.
ساقه شیر (Valve Stem)	رابط مکانیکی بین عملگر و پلاگ.
پلاگ (Plug)	قطعه‌ای متحرک برای کنترل جریان. طراحی آن بر الگوی جریان تأثیرگذار است.
نشیمنگاه (Seat Ring)	محل نشستن پلاگ برای قطع یا عبور جریان، نقش مهمی در آب‌بندی دارد.
ست تریم (Trim Set)	مجموعه‌ای از پلاگ، ساقه و نشیمنگاه برای کنترل دقیق جریان.
پکینگ (Packing) و گلند (Gland)	جلوگیری از نشت در محل عبور ساقه، با موادی مانند PTFE یا گرافیت.
فلنج پکینگ و فالوئر (Packing Flange & Follower)	برای فشردن پکینگ و حفظ فشار یکنواخت در آب‌بندی.
پیچ و مهره (Stud Bolt & Nut)	اتصال بین فلنج‌ها و اجزای شیر.
گسکت (Gasket)	آب‌بندی بین بدنه و بونت.
رینگ راهنما و بوش (Guide Ring & Bushing)	هدایت صحیح حرکت ساقه و جلوگیری از ساییدگی.

پوزیشنر (Positioner): مغز کنترل ولو

پوزیشنر یک تجهیز کنترلی است که سیگنال دریافتی از سیستم کنترل را به حرکت دقیق شیر تبدیل می‌کند. این قطعه با مقایسه موقعیت فعلی ساقه شیر و سیگنال ورودی، فرمانی تنظیم‌شده به عملگر می‌فرستد. پوزیشنرها به سه نوع تقسیم می‌شوند:

پوزیشنر نیوماتیکی (با سیگنال 3-15psi)
پوزیشنر الکترونیکی (با سیگنال 4-20mA)
پوزیشنر هوشمند (Smart Positioner): با پروتکل‌هایی مثل HART برای مانیتورینگ دقیق

نتیجه‌گیری

درک دقیق اجزای کنترل ولو، از جمله پوزیشنر، بدنه، دیافراگم، محرک و اجزای داخلی، نقش تعیین‌کننده‌ای در طراحی، انتخاب و نگهداری سیستم‌های کنترل صنعتی دارد. استفاده صحیح از این تجهیزات باعث افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و ایمنی بیشتر سیستم‌های فرآیندی خواهد شد. برای دریافت مشاوره تخصصی یا مشاهده محصولات مرتبط، به صفحه شیرآلات صنعتی یا تجهیزات اتوماسیون صنعتی در سایت آمازون ابزار مراجعه فرمایید.

ارسال نظر

با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.

متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.