جنگ خیبر، یکی از برجستهترین فتوحات نظامی و معنوی دوران پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) است که نه تنها از لحاظ تاریخی، بلکه از منظر الگوگیری برای جوامع اسلامی امروزی نیز دارای اهمیت بالایی است.
این جنگ با شجاعت والای حضرت علی (علیهالسلام) به عنوان مردی که «کرار غیر فرار» بود، همراه بود — شجاعتی که امروزه نیز در نبرد با صهیونیسم و استکبار جهانی، در روحیه جوانان مقاومت هویت یافته است.
خیبر، داستان یک نبرد حق علیه باطل است؛ نبردی که نه تنها در گذشته روی داد، بلکه امروز نیز در لبنان، یمن، فلسطین و سایر نقاط مقاومت، با شجاعت، توکل و وحدت اسلامی ادامه دارد.
این مقاله قصد دارد با نگاهی تحلیلی به فتح خیبر، درسها و الگوهای عملی این فتوح الهی را در برابر چالشهای امروز، بهویژه در مقابل صهیونیسم، بازنمایی کند و نشان دهد چگونه اسلام، از طریق شخصیتهایی چون حیدر کرار، الگوی مقاومت، شجاعت و مدیریت الهی را به ما عرضه کرده است.
خیبر دیروز، نبرد با صهیونیسم امروز: از شجاعت حیدر تا شجاعت جوانان مقاومت
1- جنگ خیبر و نقش قرآن در واکاوی اخلاق مسلمانان
جنگ خیبر از جمله رویدادهای مهم تاریخ اسلام است که بدون اینکه آیهای مستقیم درباره خود آن در قرآن نازل شود، دو آیه در ارتباط با حوادث مرتبط با آن وجود دارد.یکی از این آیات در سوره فتح، آیه ۱۵ آمده است و به طمع برخی از مسلمانان در غنیمت مربوط میشود. این موضوع نشان میدهد که قرآن تنها به اتفاقات عمده نظامی نمیپردازد، بلکه به اخلاق و رفتار افراد در موقعیتهای مختلف نیز توجه دارد.
همچنین، آیه ۹۴ سوره نساء در مورد رفتار نادرست اسامه بن زید با یهودی فدک که بخشی از منطقه خیبر بود، نازل شده است.
این آیه به مسئله اخلاق در جنگ، حفظ حقوق غیرنظامیان و لزوم رعایت عدالت حتی در مواقعی که قدرت در دست ما است، اشاره دارد. بنابراین، اسلام در تمام شرایط، خطوط سرخ اخلاقی را مشخص میکند.
2- جنگ خیبر و تفاوت بین "رویداد تاریخی" و "نبوغ الهی"
جنگ خیبر به عنوان یکی از شاهکارهای نظامی پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلم)، بدون اینکه آیهای مستقیم درباره خود آن نازل شود، اتفاق افتاد.
این امر به خوبی نشان میدهد که تمامی اقدامات پیامبر اسلام، حتی بدون نزول آیه، دارای هویت الهی و الگوی الهی هستند. زیرا شخصیت و سیره او (سیرة النبی) بخشی از وحی و هدایت الهی است.
این موضوع به ما درس میدهد که اسلام فقط یک دین «کتاب محور» نیست، بلکه شامل سیره، سنت و عمل پیامبر و ائمه (علیهمالسلام) نیز میشود. بنابراین، مسلمانان نباید فقط به آیات قرآن محدود شوند، بلکه باید از سیره الهی نیز به عنوان الگوی رفتاری استفاده کنند.
3- جنگ خیبر و اخلاق نظامی در اسلام
در جنگ خیبر، اسلام نه تنها با ظرفیت نظامی مسلمانان، بلکه با روحیه اخلاقی و عدالتمحوری خود نیز درخشید. دو آیهای که درباره این جنگ نازل شده است، هر دو مربوط به رفتار مسلمانان هستند.
آیه ۱۵ سوره فتح به مسئله طمع در غنیمت میپردازد، یعنی اینکه حتی در موقعیتهایی که فرصت به دست آمدن منافع مادی وجود دارد، نباید اخلاق و عدالت فراموش شود.
آیه ۹۴ سوره نساء نیز در مورد این است که نباید به دلیل ترس از حمله یا احساس قدرت، حقوق افراد بیگناه را نقض کرد. این دو آیه به خوبی نشان میدهند که اسلام در تمامی شرایط، انسانها را نسبت به اعمالشان پاسخگو میداند، چه در زمان صلح و چه در زمان جنگ.
4- جنگ خیبر و اهمیت منابع تاریخی اسلامی
با اینکه جنگ خیبر در قرآن ذکر نشده است، ولی منابع تاریخی و تفسیری اسلامی این رویداد را به خوبی ثبت و تحلیل کردهاند. این امر نشان میدهد که قرآن تنها منبع شناخت اسلام نیست، بلکه باید از منابع دیگری مثل سیره، تاریخ و مناقب نیز استفاده کرد. جنگ خیبر بدون حضور آیهای در قرآن، به عنوان یک پیروزی والای معنوی و نظامی شناخته شده است.
این موضوع یادآوری میکند که جامعه اسلامی باید به تمامی منابع دانش اسلامی — اعم از قرآن، حدیث، فقه، سیره و تاریخ — دسترسی داشته باشد تا بتواند به طور کامل اسلام را درک و آن را در زندگی خود پیاده کند.
5- جنگ خیبر و درس مقاومت فرهنگی و اعتقاد داخلی
نکته قابل توجه در مورد جنگ خیبر این است که وجود یا عدم وجود آیه درباره یک جنگ، ارزش و اهمیت آن را کم یا زیاد نمیکند.
جنگ خیبر بدون اینکه آیهای مستقیم در قرآن نازل شود، یکی از برجستهترین دلاویزیهای نظامی و معنوی پیامبر اسلام محسوب میشود. این امر نشان میدهد که ارزشهای داخلی، ایمان، رهبری و تاریخ، میتوانند نقش یک آیه زنده الهی را ایفا کنند. (1)(2)
این درس برای جوامع اسلامی امروز بسیار ضروری است؛ یعنی نباید همواره منتظر «تأیید خارجی» باشیم. اسلام ارزشهای ذاتی و خودکفایی را به مسلمانان داده است. جنگ خیبر نمونهای از این خودکفایی است که باید الگوی جوامع اسلامی امروز باشد.
هدف از جنگ خیبر: مبارزه با فساد داخلی و توطئههای بینالمللی
۱. جنگ خیبر و لزوم مقابله با عناصر فساد داخلیجنگ خیبر یکی از مهمترین حوادث نظامی دوران پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) است که نه تنها دارای ابعاد نظامی، بلکه دارای اهمیت بالایی در زمینه مدیریت امنیت داخلی بود.
یهودیان خیبر به دلیل تحرکات ناجوانمردانه و تلاش برای ایجاد فتنه و ناامنی ، به عنوان یکی از عناصر فساد داخلی شناخته شدند. این گروه به طور مداوم در تماس با قبایل منافق و دشمنان مسلمان بودند و سعی داشتند با ایجاد اختلاف و همراهی با دشمنان خارجی، به جامعه مسلمانان آسیب بزنند.
پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) با حرکت به سمت خیبر، نشان داد که عدم اقدام نسبت به خطرات درونی ، میتواند به ضربههای سنگینی به کشور و نظام منجر شود.
این درس برای جوامع اسلامی امروز نیز بسیار مهم است؛ یعنی هر جامعهای باید نسبت به وجود عناصر فساد داخلی — اعم از شبکههای جاسوسی، گروههای ضد انقلاب و یا عناصر وابسته به دشمنان خارجی — هوشیار باشد و در مواقع لازم اقدام قاطع کند.
۲. جنگ خیبر و پیشگیری از توطئههای بینالمللی
پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوآلهوسلم) در زمانی که نامههایی به دولتهای بزرگ همسایه — مانند کسری ایران و قیصر روم — نوشته بود و آنان را به دین اسلام دعوت کرده بود، اقدام به حرکت به سمت خیبر کرد.
این اقدام نشان میدهد که پیامبر اسلام تنها به امر داخلی اکتفا نکرده بود، بلکه در محیط بینالمللی نیز حضور فعالی داشت .
همچنین، وجود ارتباطات میان دولتهای بزرگ منطقه و یهودیان خیبر نشان از درک عمیق پیامبر اسلام از جغرافیای سیاسی و نظامی دوران خود دارد.
بنابراین، جنگ خیبر تنها یک عملیات داخلی نبود، بلکه در راستای خنثی کردن توطئههای بینالمللی و پیشگیری از حمله گسترده به جامعه مسلمانان نیز انجام شد.
این درس برای امروزه نیز بسیار ارزشمند است: جوامع اسلامی باید نسبت به ارتباطات بینالمللی دشمنان و استفاده آنها از عناصر داخلی آگاه باشند و در مواقع لازم، پیش از وقوع تهدید، اقدام پیشگیرانه کنند.
این دقیقاً همان وضعیتی است که امروزه صهیونیسم بینالمللی نیز با استفاده از شبکههای داخلی، در پی ضربه زدن به کشورهای اسلامی و به خصوص جامعه شیعیان است.
۳. جنگ خیبر و ضرورت خلع سلاح عناصر خطرناک
پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) با شناسایی یهودیان خیبر به عنوان یک عامل فساد و خطرناک ، تصمیم گرفت که آنها را خلع سلاح کند و اجازه ندهد که در آینده بتوانند به جامعه مسلمانان آسیب بزنند. این یکی از الگوهای برجسته مدیریت امنیتی در اسلام است.
این اقدام نشان میدهد که مقاومت و دفاع از خود تنها در زمان وقوع حمله نیست، بلکه میتواند به صورت پیشگیرانه و استراتژیک نیز انجام شود .
این درس برای کشورهای اسلامی امروزی بسیار مهم است، یعنی باید نسبت به وجود گروههای مسلح غیرقانونی، اقلیتهای خرابکار و عناصر وابسته به قدرتهای خارجی ، واکنش نشان داد و در صورت لزوم، اقدام به خلع سلاح آنها کرد.
این رویکرد اسلامی، با رویکرد صهیونیسم جهانی امروز نیز موازی است. صهیونیسم از همان آغاز با اسلام و به خصوص با جامعه شیعی مشکل داشته و در تمامی دوران، از جمله در عصر حاضر، سعی در ایجاد اختلاف، تضعیف امت اسلامی و جنگ با ارزشهای الهی داشته است.
بنابراین، یهودیان خیبر دیروز، همان صهیونیسم خرابکار امروز هستند که بدون شناخت و مقابله با آنها، امنیت جوامع اسلامی در معرض خطر جدی قرار میگیرد.
۴. جنگ خیبر و انسجام سیاسی-نظامی پس از صلح حدیبیه
جنگ خیبر بعد از صلح حدیبیه رخ داد. این نکته اهمیت بالایی دارد، زیرا پس از امضای صلح حدیبیه، فشار نظامی بر مسلمانان کاهش یافت و فرصتی برای تقویت داخلی فراهم شد. پیامبر اسلام با استفاده از این فاصله، به سمت خیبر حرکت کرد و اقدام به ریشهکنی یکی از منابع اصلی تهدید کرد .
این نشان میدهد که صلح و توافقهای سیاسی تنها به معنای تسلیم نیستند، بلکه میتوانند فرصتی برای تقویت و آمادهسازی برای مبارزه با دیگر منابع تهدید باشند .
این یک درس مهم برای عصر حاضر است: وقتی فرصتی برای آرامش پیش میآید، نباید به معنای رها کردن اقدامات دفاعی باشد، بلکه باید به عنوان زمان طلایی برای تقویت ظرفیتهای دفاعی و سیاسی استفاده شود.
این درس به خوبی با شرایط فعلی کشورهای اسلامی و به خصوص جمهوری اسلامی ایران هم همخوانی دارد. در مقابل صهیونیسم جهانی و دشمنیهای قدیمی یهود با اسلام ، باید همواره هوشیار بود و از هیچ تلاشی برای مقابله با فتنه و فساد درونی و برونمرزی دریغ نکرد.
پس جنگ خیبر از جمله حوادث برجسته تاریخ اسلام است که نه تنها از نظر نظامی، بلکه از نظر مدیریت امنیت داخلی، مقابله با توطئههای بینالمللی و مقابله با عناصر فساد ، دارای درسهای فراوانی است. پیامبر اسلام با اقدام قاطع و مدیریت هوشمندانه، نشان داد که یهودیان خیبر به عنوان یکی از عناصر فساد داخلی، باید مهار و خلع سلاح شوند .
این درس برای امروزه نیز بسیار ارزشمند است. صهیونیسم بینالمللی امروز، همان یهودیان خیبر دیروز هستند که همواره با اسلام و به خصوص با جامعه شیعی مشکل داشتهاند. بنابراین، شناخت از تاریخ و الگوگیری از رهبری الهی پیامبر اسلام، راهکاری است که میتواند به جوامع اسلامی در مقابله با دشمنان حقیقی اسلام کمک کند.
آیه ۹۴ سوره نساء: خطوط سرخ اخلاق نظامی اسلام و پیامهای عصر حاضر
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا ضَرَبْتُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَتَبَیَّنُوا وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ أَلْقَىٰ إِلَیْکُمُ السَّلَامَ لَسْتَ مُؤْمِنًا تَبْتَغُونَ عَرَضَ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا فَعِنْدَ اللَّهِ مَغَانِمُ کَثِیرَةٌ ۚ کَذَٰلِکَ کُنْتُمْ مِنْ قَبْلُ فَمَنَّ اللَّهُ عَلَیْکُمْ فَتَبَیَّنُوا ۚ إِنَّ اللَّهَ کَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرًا(3)ى کسانى که ایمان آوردهاید! هرگاه در راه خدا (براى جهاد) گام برداشتید پس (در کار دشمن) تحقیق کنید و به کسى که نزد شما (با کلامى یا عملى یا سلامى یا پیشنهادى) اظهار اسلام و صلح مىکند، نگویید: تو مؤمن نیستى، تا بدین بهانه کالاى زندگى دنیا و غنائم بدست آورید. زیرا که غنائم بسیار، نزد خداوند است.
شما نیز خودتان قبلًا این گونه بودید، پس خداوند بر شما منّت نهاد (تا ایمان در جانتان نفوذ کرد) پس تحقیق کنید (و زود دست به اسلحه نبرید) که خداوند همواره به آنچه انجام مىدهید، به خوبى آگاه است.
1-جنگ خیبر و زمینه نزول آیه ۹۴ سوره نساء
پس از فتح خیبر، پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) اسامه بن زید را به همراه سپاهی به سمت منطقه فدک — که از توابع خیبر محسوب میشد — فرستاد. در این منطقه، مردی به نام مِرداس بن نهیک فدکی از ترس سپاه اسلام، خانواده و مال خود را به کوهها برد و پس از مدّتی، با شهادت دادن به وحدانیت خدا و رسالت پیامبر اسلام، اعلام کرد که مسلمان شده است.
اما اسامه بن زید، بدون تحقیق و قبل از بررسی اینکه آیا این شهادت صادقانه بوده یا خیر، او را کشت. وقتی این اتفاق به گوش پیامبر اسلام رسید، ایشان از این عمل انتقاد کرد و گفت: «تو مردی را کشتی که به یگانگی خداوند و نبوّت من شهادت داده بود.» (4)(5)
این رویداد زمینه نزول آیه ۹۴ سوره نساء شد، که مسلمانان را به تحقیق و احتیاط در مقابله با افرادی که سلام و اسلام اظهار میکنند دعوت میکند.
2.آیه ۹۴ سوره نساء و الزام اخلاق نظامی اسلامی
آیه ۹۴ سوره نساء، اسلام را به عنوان یک دین اخلاقمحور حتی در جنگ معرفی میکند. این آیه، مسلمانان را از حمله به کسانی که سلام و اسلام اظهار میکنند ، باز میدارد و آنان را متذکر میکند که هدف اسلام از جهاد، غنیمت و منفعت مادی نیست ، بلکه هدف اصلی، هدایت و تبلیغ حق است . (6)
این موضوع، یکی از مهمترین خطوط سرخ اسلام است: احترام به حقوق انسانی حتی در مواقع جنگ . این رویکرد، با تمامیت با عملکرد صهیونیسم امروزی در فلسطین و مناطق تحت اشغال، تفاوت دارد. صهیونیسم، با وجود ادعای تمدنمداری، کودکان، زنان و غیرنظامیان را هدف قرار میدهد و از منفعتطلبی و کشتار عمومی بهره میبرد.
این در حالی است که اسلام، حتی در جنگ، هر کسی که اسلام اظهار کند — چه صادقانه و چه خودخواهانه — را از ضرب شدن حفظ میکند ، تا اسلام به عنوان دینی عالمانه و انسانی بشناسد.
3.تحقیق و هوشیاری در مقابل ظاهر و شهادت لسانی
پیامبر اسلام در واکنش به اسامه بن زید گفت:
«تو پرده از قلب او برنداشتی و آنچه بر زبان جاری کرده بود، نپذیرفتی و از آنچه که در دل داشت، آگاه نبودی.»
این بیان پیامبر، یکی از الگوهای برجسته هوشیاری معنوی و سیاسی در اسلام است. اسلام نه تنها از اعتماد کور به اظهار لسانی جلوگیری میکند، بلکه از تحری و تحقیق در مورد نیت و عملکرد واقعی افراد دعوت میکند. . (7)
اما در عین حال، اسلام اجازه نمیدهد که این عدم اطمینان به قتل و خشونت منجر شود. این تعادل دقیق، در عصر حاضر نیز بسیار مهم است. امروزه، صهیونیسم و شبکههای جاسوسی آن اغلب از عناصر داخلی و مزدوران محلی استفاده میکنند.
بنابراین، هوشیاری در مقابل این افراد ضروری است، اما این هوشیاری نباید به تجاوز به حقوق افراد و اقدامات غیرقانونی منجر شود
4.عفو الهی و فرصت دادن به دشمنان قدیمی
آیه میگوید: «کَذَلِکَ کُنتُم مِّن قَبْلُ فَمَنَّ اللهُ علَیْکُمْ فَتَبَیَّنُوا» این بخش از آیه، یک پیام عمیق دارد: شما نیز یک زمان بودید که مؤمن نبودید، اما خداوند نعمت ایمان را بر شما نهاد. بنابراین، به دیگران هم فرصت دهید . (8)
این درس، برای امروزه نیز بسیار مهم است. اسلام به دنبال ریشهکنی فساد است، نه نابودی انسان . این موضوع به خوبی با رویکرد صهیونیسم امروزی در تضاد است که هدف اصلی آن، نابودی کامل ملت فلسطین و اسلام است .
اما اسلام، حتی با یهودیان خیبر که سالها با مسلمانان جنگیده بودند، به عنوان انسانهایی قابل تغییر و تحول رفتار کرد . این درس بزرگی است برای جوامع اسلامی امروز که با دشمنانی مانند صهیونیسم روبرو هستند: جهاد با فساد است، نه با انسان .
5. توکل بر خدا و انگیزهگیری از غنایم الهی
«فَعِندَ اللَّهِ مَغانِمُ کَثِیرَةٌ» این بخش از آیه، مسلمانان را از طمع در غنایم دنیوی بازمیدارد و آنان را به توکل بر خدا و انتظار اجر الهی دعوت میکند. این یکی از مباحث کلیدی در جهاد اسلامی است: مقصود اسلام از جهاد، غارت و غنیمت نیست، بلکه امر به معروف و نهی از منکر و هدایت است .
این موضوع با رویکرد صهیونیسم امروزی که همه اقدامات خود را به خاطر منافع مادی، سیاسی و زمینهای فلسطینی انجام میدهد، کاملاً در تناقض است. اسلام، همواره به تعالی معنوی و اخلاقی تأکید دارد، در حالی که صهیونیسم، دین خود را به خدمت منفعتهای مادی گذاشته است. (9)
پس آیه ۹۴ سوره نساء، یکی از برجستهترین مستندات اسلامی در مورد اخلاق نظامی، احترام به حقوق بشر و امانتداری در جنگ است.
این آیه در قالب یک رویداد واقعی — کشته شدن یهودی فدکی به دست اسامه بن زید — نازل شد و به تمامی مسلمانان یادآوری کرد که هدف اسلام از جهاد، غنیمت و منفعت شخصی نیست ، بلکه هدایت و عدالت است . (10)
این درس برای امروزه نیز بسیار ارزشمند است. در مقابل صهیونیسم اسلامستیز و کشتارهای گستردهای که امروزه در فلسطین و سایر نقاط اسلامی رخ میدهد ، باید به خوبی تفاوت بین جهاد اسلامی و جنگهای صهیونیستی را نشان داد. اسلام، دین عدالت، اخلاق و ترحم است، در حالی که صهیونیسم، دین خود را به خدمت قدرت و خونریزی گذاشته است.
حدیث الرایه: نشانههای رهبری الهی و الگوی مقاومت در جنگ خیبر
1.حدیث الرایه و اعلام الگوی الهی اسلامیدر شب قبل از فتح خیبر، پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) این حدیث معروف را ایراد کرد: «لا أعطینّ الرایة غداً إن شاء الله لرجل کرار غیر فرار، یحب الله و رسوله و یحبه الله و رسوله، لا ینصرف حتى یفتح الله علیه.» (11)
این حدیث، نشانهای از انتصاب الهی و انتخاب الگوی اسلامی بود. پیامبر اسلام به طور مستقیم، شخصیتی را معرفی کرد که:
1- کرار باشد (به معنی دوباره و دوباره به جنگ بازگردد)
2- غیر فرار باشد (از جنگ فرار نکند)
3- محبوب خدا و رسول باشد
3- تا فتح بدست آید، برنگردد
این توصیفات دقیق، تنها به یک فرد اختصاص داشت: امیرالمؤمنین حضرت علی بن ابیطالب (علیهالسلام) . این حدیث، یکی از روشنترین نشانههای تفضیل و رهبری الهی امام علی (علیهالسلام) است.
2. حضرت علی (علیهالسلام) و شجاعت والای معنوی
وقتی پیامبر اسلام تصمیم گرفت پرچم را به حضرت علی (علیهالسلام) بدهد، متوجه شد که ایشان به دلیل درد چشم دچار مشکل دیداری است. با این وجود، پیامبر اسلام، با مالیدن آب دهان مبارکش به چشمان ایشان، آن را درمان کرد و فرمود:
«این پرچم را بگیر و پیش برو تا خدا قلعه را برایت بگشاید.» (12)
این عملکرد پیامبر اسلام نشان میدهد که رهبری در اسلام بر اساس انسانیت، شجاعت و تقواست ، نه وضعیت فیزیکی یا ظاهری.
این موضوع در عصر حاضر نیز بسیار مهم است؛ زیرا صهیونیسم امروزی با تمامیت با این الگوی اسلامی در تضاد است و به جای تقدیر از مردان حق، آنان را هدف قرار میدهد. اما اسلام، افرادی مانند امیرالمؤمنین (علیهالسلام) را به عنوان الگوی تمامعیار انسان کامل معرفی میکند.
3.حضرت علی (علیهالسلام) و الگوی مقاومت در مقابل دشمنان
بعد از آنکه حضرت علی (علیهالسلام) پرچم را گرفت، بدون تعارف و با سرعت به سمت قلعه حرکت کرد و پرچم را در مجاورت قلعه فرو برد . این عملکرد نشان از سرعت عمل، تصمیمگیری قاطع و عدم ترس از دشمن دارد. (13)
این نوع رفتار، الگویی برای تمامی جوامع اسلامی است. در عصر حاضر، وقتی صهیونیسم و قدرتهای استکباری سعی در تضعیف و تجزیه جوامع اسلامی دارند، باید از روحیه مقاومت، شجاعت و اعتماد به خدا اسلامی الهام گرفت. حضرت علی (علیهالسلام) نمونهای برجسته از این نوع روحیه است.
4. دعا و توکل بر خدا در راه فتح و پیروزی
قبل از اینکه حضرت علی (علیهالسلام) به سمت قلعه حرکت کند، پیامبر اسلام برای او و یارانش دعا کرد . این موضوع نشان میدهد که هر گونه تلاش و جنگ بدون توکل بر خداوند، بینتیجه خواهد بود . (14)
این درس برای عصر حاضر بسیار مهم است. امروزه، بسیاری از جوامع اسلامی به دنبال راهکارهای نظامی و سیاسی بدون توجه به خداوند هستند، در حالی که اسلام همواره تأکید کرده است: پیروزی تنها از جانب خداوند است . بنابراین، توکل، دعا و ایمان عمیق ، پایه اصلی مقاومت و پیروزی است.
5.حضرت علی (علیهالسلام) و نقشش در فتح خیبر
با وجود تمامی دشواریها، حضرت علی (علیهالسلام) با شجاعت و استقامت، نقش کلیدی در فتح قلعههای خیبر را ایفا کرد. این فتح، بدون حضور حیدر کرار، اتفاق نمیافتاد. بنابراین، این رویداد، نشان داد که برای مقابله با دشمنان قدیمی اسلام — چه در گذشته و چه در امروز — نیاز به الگوهایی والا و متعهد داریم . (15)
این موضوع به خوبی با شرایط فعلی ما در مقابل صهیونیسم و دشمنیهای قدیمی یهود با اسلام هم همخوانی دارد. در مقابل دشمنانی که همواره با اسلام و شیعه مشکل داشتهاند، باید از الگوهای الهی و رهبریهای والای اسلامی الهام گرفت.
پس حدیث الرایه، یکی از برجستهترین مستندات تاریخی و دینی در مورد تفضیل و رهبری حضرت علی (علیهالسلام) است. این حدیث، نه تنها در مورد جنگ خیبر، بلکه در مورد الگوی اسلامی و رهبری الهی نیز صحبت میکند. حضرت علی (علیهالسلام) با شجاعت، ایمان و محبت الهی، الگویی است برای تمامی جوامع اسلامی در مقابل دشمنان اسلام.
این درس برای امروزه نیز بسیار ارزشمند است. در مقابل صهیونیسم اسلامستیز و دشمنیهای قدیمی یهود با اسلام ، باید از روحیه مقاومت، شجاعت و ایمان حیدر کرار الهام گرفت و به خوبی متوجه شد که مقصود اسلام از جهاد، غنیمت و منفعت نیست، بلکه مقابله با فساد و تحقق عدالت است .
نبرد با یهودیان خیبر و فتح قلعه: الگوی مقاومت و شجاعت
1-نخستین مبارزه با یهودیان خیبر و شکست حارثدر نخستین لحظات جنگ خیبر، حارث برادر مرحب ، به عنوان اولین یهودی جنگجو، به میدان آمد. ظاهر و قدرت او به حدی بود که بسیاری از مسلمانان را واداشت تا از ترس او فرار کنند . این موضوع نشان میدهد که حتی در صفوف مسلمانان نیز گاهی ترس و شک در موفقیت وجود داشته است .
اما در همان لحظهای که دیگران عقبنشینی میکردند، حضرت علی (علیهالسلام) بدون هیچ تعارفی، رویارویی کرد و با حارث جنگید و او را شکست داد . این اقدام، نشان از شجاعت غیرقابل تقلید و استقامت الهی امام علی (علیهالسلام) دارد. (16)
این درس برای امروزه نیز بسیار مهم است؛ زیرا صهیونیسم امروزی نیز با تمامیت با این الگوی اسلامی در تضاد است و سعی در تضعیف روحیه مقاومت در ملتهای اسلامی دارد. ولی حضرت علی (علیهالسلام) نمونهای والای انسانی و نظامی است که باور دارد هیچ قدرتی بالاتر از خداوند نیست .
2- داستان حماسی کشتن مرحب و ضربه شگفتآور حضرت علی (علیهالسلام)
در ادامه جنگ، مرحب خیبری با ظاهری ترسناک و با کلاه جنگی و سنگی بزرگ بر سر، به میدان آمد و با رجزخوانی، چالش را به مسلمانان داد . اما حضرت علی (علیهالسلام)، با همین رجز، پاسخی هوشمندانه و شجاعانه داد و در نهایت با ضربهای قاطع، سر مرحب را از بدنش جدا کرد .
این ضربه، نه تنها نشانه شجاعت بینظیر امام علی (علیهالسلام) بود، بلکه نمونهای از قدرت الهی و توانایی معنوی بود که اسلام به وجود میآورد. این ضربه، نه تنها یک ضربه فیزیکی بود، بلکه یک ضربه روحی بر دشمنان اسلام بود. (17)
این درس برای امروزه نیز بسیار مهم است. وقتی صهیونیسم و قدرتهای استکباری سعی در ایجاد ترس و ناامیدی در جوامع اسلامی دارند، باید از روحیه مقاومت، شجاعت و اعتماد به خدا اسلامی الهام گرفت. حضرت علی (علیهالسلام) نمونهای برجسته از این نوع روحیه است.
3- کندن درب قلعه خیبر و قدرت فوقالعاده حضرت علی (علیهالسلام)
در ادامه نبرد، حضرت علی (علیهالسلام) بعد از اینکه سپر از دستش افتاد، به سمت در قلعه حرکت کرد، آن را از جا کند و به عنوان سپر به کار برد . این عملکرد، نه تنها نشانه شجاعت، بلکه نشانه توانایی فیزیکی و معنوی فوقالعاده حضرت علی (علیهالسلام) بود.
در ادامه، شیخ مفید درباره این اتفاق میگوید: «من در خیبر را کنده، به جای سپر به کار بردم و پس از پایان نبرد آن را مانند پل به روی خندقی که یهودیان کنده بودند، قرار دادم. سپس آن را میان خندق پرتاب کردم!» (18)
این گزارش، نه تنها از نظر نظامی، بلکه از نظر معجزهای بودن این عملکرد ، بسیار قابل تأمل است. این امر، یادآوری میکند که در جهاد اسلامی، قدرت الهی نیز در کنار انسان مؤمن است .
4. تفاوت قدرت حضرت علی (علیهالسلام) با دیگران
بعد از فتح قلعه، ابورافع غلام پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) میگوید: «بعد از جنگ من و هفت نفر دیگر سعی کردیم در را سر جایش قرار دهیم، نتوانستیم.»
این موضوع نشان میدهد که قدرت حضرت علی (علیهالسلام) تنها یک قدرت بدنی نبود، بلکه یک قدرت الهی و استثنایی بود . این موضوع، یکی از دلایل واضح فضیلت و رهبری الهی امام علی (علیهالسلام) است. (19)
این درس برای امروزه نیز بسیار مهم است. در مقابل صهیونیسم امروزی که همه اقدامات خود را به خاطر منافع مادی، سیاسی و زمینهای فلسطینی انجام میدهد، باید از روحیه مقاومت، شجاعت و اعتماد به خدا اسلامی الهام گرفت. حضرت علی (علیهالسلام) نمونهای برجسته از این نوع روحیه است.
5- نمادهای مقاومت و اقتدار اسلامی در عصر حاضر
نبرد با یهودیان خیبر، یکی از برجستهترین مستندات اسلامی در مورد مقاومت، شجاعت و اقتدار اسلامی است. این رویداد نشان داد که مقصود اسلام از جهاد، غارت و غنیمت نیست ، بلکه هدایت و عدالت است . (20)
این درس برای امروزه نیز بسیار ارزشمند است. در مقابل صهیونیسم اسلامستیز و کشتارهای گستردهای که امروزه در فلسطین و سایر نقاط اسلامی رخ میدهد ، باید به خوبی تفاوت بین جهاد اسلامی و جنگهای صهیونیستی را نشان داد. اسلام، دین عدالت، اخلاق و ترحم است، در حالی که صهیونیسم، دین خود را به خدمت قدرت و خونریزی گذاشته است.
پس نبرد با یهودیان خیبر و فتح قلعه، یکی از برجستهترین حوادث تاریخ اسلام است که نه تنها دارای ابعاد نظامی، بلکه دارای ارزشهای معنوی، اخلاقی و رهبری برجستهای است. حضرت علی (علیهالسلام) با شجاعت، ایمان و محبت الهی، الگویی است برای تمامی جوامع اسلامی در مقابل دشمنان اسلام.
این درس برای امروزه نیز بسیار ارزشمند است. در مقابل صهیونیسم اسلامستیز و دشمنیهای قدیمی یهود با اسلام ، باید از روحیه مقاومت، شجاعت و ایمان حیدر کرار الهام گرفت و به خوبی متوجه شد که مقصود اسلام از جهاد، غنیمت و منفعت نیست، بلکه مقابله با فساد و تحقق عدالت است .
ویژگیهای اختصاصی جنگ خیبر: نگاهی تحلیلی به یکی از مهمترین فتوحات اسلامی
1- طولانیترین جنگ دوران پیامبر(ص) از نظر مدت زمان
جنگ خیبر، به عنوان ۲۳امین غزوه پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) ، از لحاظ مدت زمان طولانیترین جنگ در دوران حضور مستقیم پیامبر اسلام محسوب میشود. این موضوع نشان میدهد که نبرد با یهودیان خیبر تنها یک عملیات نظامی نبود، بلکه یک جنگ استراتژیک با ابعاد گسترده بود . (21)
این طولانیبودن نبرد، به خوبی نشان میدهد که مقابله با عناصر فساد داخلی و توطئههای قدیمی — چه در گذشته و چه در امروز — الزاماً کوتاه و ساده نیست . بنابراین، جهاد با فساد، نیازمند صبر، برنامهریزی و استقامت فراوان است .
2- کسب ثروت و غنائم زیاد و نقش آن در تقویت جامعه مسلمانان
یکی از ویژگیهای برجسته جنگ خیبر، دستیابی به غنائم بزرگ بود. این غنائم شامل تجهیزات جنگی، گنجینهها، زمینهای حاصلخیز و محصولات کشاورزی بود که به مقدار بسیار زیادی به جامعه مسلمانان کمک کرد.
این موفقیت، به معنای تقویت اقتصادی جامعه اسلامی بود. زمینهای خیبر از جمله پربارترین و پرآبترین مناطق شبهجزیره عربستان بودند و خرمای آنها سرآمد محصولات مشابه در تمامی مناطق عربستان محسوب میشد. این موضوع، نشان میدهد که جهاد اسلامی، تنها به معنای نبرد نیست، بلکه میتواند به معنای تصرف منابع و تقویت ظرفیتهای داخلی نیز باشد .
این درس برای امروزه نیز بسیار مهم است. در مقابل صهیونیسم امروزی و کنترل اقتصادی قدرتهای استکباری بر منابع مسلمانان ، باید از الگوی اسلامی در تسلط بر منابع طبیعی و استقلال اقتصادی الهام گرفت.
3-وجود قلعههای مقاوم و نیاز به رهبری الهی
در جنگ خیبر، قلعههای یهودیان از استحکام بالایی برخوردار بودند. پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلم)، چند تن از فرماندهان خود را برای فتح قلعه روانه کرد، ولی هیچکدام موفق به فتح آن نشدند . این موضوع نشان داد که فقط یک رهبر والای معنوی و نظامی قادر به شکستن مقاومت یهودیان خیبر است . (22)
بنابراین، پیامبر اسلام این حدیث معروف را ایراد کرد: «فردا پرچم را به دست مردی میسپارم که خدا و پیامبرش را دوست دارد و خدا و پیامبرش هم او را دوست دارند؛ پیاپی حملهگر است و هیچگاه گریزنده نیست؛ بازنمیگردد تا اینکه خداوند به دست او قلعه را فتح کند.»
این شخصیت، تنها به یک فرد اختصاص داشت: امیرالمؤمنین حضرت علی (علیهالسلام) . این موضوع نشان داد که در مواقع بحرانی و سخت، تنها به یک رهبر الهی و والا میتوان اعتماد کرد .
4-توافق با یهودیان و مدیریت بعد از فتح
یکی از ویژگیهای منحصر به فرد جنگ خیبر، امضا کردن تفاهمنامه با یهودیان باقیمانده و شراکت در کشاورزی بود. این رویکرد نشان میدهد که هدف اسلام از جهاد، نابودی انسانها نیست، بلکه تحقق عدالت و مدیریت منطقی است .
این موضوع با رویکرد صهیونیسم امروزی که به دنبال نابودی کامل ملت فلسطین و سلب حقوق انسانی آنان است ، کاملاً در تضاد است. اسلام، حتی با دشمنان قدیمی خود، با شرایطی عادلانه تعامل میکند و به آنان فرصت زندگی میدهد، به شرطی که به تعهداتشان عمل کنند.
5- اهمیت استحکام و موقعیت جغرافیایی خیبر
خیبر یکی از غنازا و مناطق استراتژیک شبهجزیره عربستان بود. این منطقه، فوقالعاده پرآب بود و تنها نقطهای از عربستان بود که در تمام فصول سال از چشمههای پرآب بهرهمند بود . این موضوع، اهمیت جغرافیایی و استراتژیک خیبر را دوچندان میکند.
بنابراین، فتح خیبر ، نه تنها یک فتح نظامی بود، بلکه یک فتح استراتژیک و منطقهای نیز محسوب میشد. این نوع فکر و عمل، در عصر حاضر نیز بسیار مهم است. صهیونیسم امروزی نیز با تمرکز بر مناطق استراتژیک و منابع طبیعی، اقدام به اشغال میکند . بنابراین، مسلمانان باید از الگوی اسلامی در تسلط بر مناطق حساس و منابع طبیعی الهام بگیرند.
6- نمادین بودن جنگ خیبر در برابر دشمنان قدیمی اسلام
جنگ خیبر، نمادی از مقابلۀ اسلام با یهودیان دشمن و دیرینه بود. این گروه، از ابتدای ظهور اسلام، با پیامبر اسلام و جامعه مؤمن مخالفت داشتند و در تمامی مراحل، سعی در ضربه زدن به جامعه مسلمان داشتند.
این جنگ، نخستین باری بود که اسلام به طور مستقیم، دشمن قدیمی خود را شکست داد و بر آنها غلبه یافت . این موضوع، نه تنها یک پیروزی نظامی، بلکه یک پیروزی معنوی و نمادین بود که نشان داد اسلام، در برابر دشمنان قدیمی و سازمانیافته نیز میتواند پیروز شود.
این درس برای امروزه نیز بسیار مهم است. در مقابل صهیونیسم اسلامستیز و دشمنیهای قدیمی یهود با اسلام ، باید از روحیه مقاومت، شجاعت و اعتماد به خدا اسلامی الهام گرفت. خیبر، نشان داد که مقاومت در برابر دشمنان قدیمی، با الهام از رهبری الهی، میسر است .
پس جنگ خیبر از لحاظ زمانی، اقتصادی، نظامی و استراتژیک، از دیگر غزوات پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) متمایز است. این جنگ، نه تنها یک فتح نظامی بود، بلکه نمونهای از مدیریت هوشمندانه، تسلط بر منابع، و مقابله با دشمنان قدیمی اسلام بود .
این درس برای امروزه نیز بسیار ارزشمند است. در مقابل صهیونیسم اسلامستیز و دشمنیهای قدیمی یهود با اسلام ، باید از روحیه مقاومت، شجاعت و ایمان حیدر کرار الهام گرفت و به خوبی متوجه شد که مقصود اسلام از جهاد، غنیمت و منفعت نیست، بلکه مقابله با فساد و تحقق عدالت است .
درسها و پیامدهای فتح خیبر: الگوهای مقاومت، وحدت و مدیریت الهی
1- ایمان و استقامت در مقابل ظلم و فساد؛ پیروزی در شرایط سخت
فتح خیبر نشان داد که حتی در شرایطی که دشمن به تمامی قدرتهای خود روی میآورد، ایمان عمیق و استقامت در برابر فساد و ظلم میتواند به پیروزی بزرگی منجر شود . این درس، یکی از مهمترین الگوهای اسلامی است که در تمامی دورانها، از جمله عصر حاضر، قابل استنطاق است.
در عصر حاضر، صهیونیسم و قدرتهای استکباری سعی در ضربه زدن به جوامع اسلامی دارند، اما اسلام با الگوی خیبر، به ما یاد میدهد که مقاومت و استقامت در برابر دشمنان، تنها با ایمان و توکل بر خداوند میسر است .
2- الهامبخشی برای حرکتهای مقاومت در جهان اسلام
از فتح خیبر، الگویی والای مقاومت برای تمامی حرکتهای اسلامی در طول تاریخ گرفته شده است. این جنگ، نمونهای برجسته از مقابله با دشمنان قدیمی و نظامیشده است که در عصر حاضر نیز با رژیم صهیونیستی و شبکههای ضد اسلامی موازی است.
این موضوع به خوبی نشان میدهد که مقاومت در برابر ظلم، یکی از بنیانهای اسلام است . بنابراین، امروزه نیز حرکتهای مقاومت اسلامی — اعم از لبنان، یمن، فلسطین و غیره — از این الگو الهام میگیرند.
3- تقویت موقعیت نظامی و سیاسی مسلمانان در شبهجزیره عربستان
فتح خیber به عنوان یک پیروزی استراتژیک، موقعیت نظامی و سیاسی مسلمانان را در شبهجزیره عربستان بهطور چشمگیری تقویت کرد . این پیروزی، نشان داد که مسلمانان قادر به مقابله با قدرتهای قوی و متحد هستند .
همچنین، این فتح یهودیان و مشرکانی که تا آن زمان با اسلام مقاومت میکردند، مجبور به تجدیدنظر در راهبردهای خود کردند . این درس برای عصر حاضر نیز بسیار مهم است؛ زیرا در برابر دشمنان اسلام، پیروزی تنها با استحکام در ایمان و اتحاد داخلی میسر است .
4- دسترسی به منابع اقتصادی و تقویت جامعه اسلامی
یکی از مهمترین پیامدهای فتح خیبر، دسترسی مسلمانان به منابع اقتصادی و کشاورزی این منطقه بود . زمینهای حاصلخیز خیبر، محصولات کشاورزی برجستهای مثل خرما و محصولات باغی داشتند که به مقدار زیادی به جامعه مسلمانان کمک کرد.
این موضوع نشان میدهد که جهاد اسلامی، تنها محدود به جنگ نیست، بلکه میتواند به معنای تصرف منابع و تقویت اقتصاد جامعه نیز باشد . در عصر حاضر، این درس برای کشورهای اسلامی در معرض تحریم و ضربه اقتصادی اهمیت دوچندان پیدا میکند.
5- تقویت رهبری پیامبر(ص) و افزایش اعتماد مردم به او
فتح خیبر، نقش رهبری پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) را در نظر مسلمانان تقویت کرد. پیروزی در یک جنگ سخت و استراتژیک، نشان داد که پیامبر اسلام نه تنها یک پیامبر معنوی، بلکه یک فرمانده نظامی برجسته نیز بود .
این موضوع، اعتماد مسلمانان به رهبری پیامبر(ص) را افزایش داد و آنان را در مواقع بعدی بیشتر به او وفادار کرد. این درس برای امروزه نیز ارزش بالایی دارد؛ زیرا رهبریهای مؤمن و متخصص، یکی از عوامل کلیدی پیروزی در برابر دشمنان است .
6- شجاعت حضرت علی (علیهالسلام) و الگوی الهی اسلامی
فتح خیبر بدون حضور حضرت علی (علیهالسلام) و شجاعت فوقالعاده او اتفاق نمیافتاد. این موضوع، نقش برجسته حضرت علی (علیهالسلام) در تحولات نظامی اسلام را برجسته کرد و ایشان را به عنوان یکی از نمونههای برجسته شجاعت و ایمان عملی معرفی کرد.
این درس برای امروزه نیز بسیار مهم است. جهاد و مقاومت، نیازمند افرادی والا و متعهد است . در حال حاضر نیز، جبهه مقاومت اسلامی از همین الگو الهام میگیرد و در برابر صهیونیسم و استکبار جهانی مقاومت میکند.
7- تقویت امنیت و فراهمسازی زمینه گسترش اسلام
با فتح خیبر، یهودیان این منطقه که تا پیش از آن، با همکاری با دشمنان اسلام، تهدید جدی برای مسلمانان بودند، خنثی شدند . این موضوع، به طور مستقیم امنیت منطقه را بهبود بخشید و زمینه گسترش اسلام را فراهم کرد .
این درس برای امروزه نیز بسیار مهم است. مقابله با گروههای تروریستی و عناصر فساد داخلی، پایه اصلی امنیت و گسترش فرهنگ اسلامی است . این دقیقاً همان رویکردی است که امروزه کشورهای اسلامی نیز در برابر توطئههای خارجی دنبال میکنند.
8- تقویت وحدت و همبستگی در میان مسلمانان
جنگ خیبر، با وجود تمامی سختیها، وحدت مسلمانان را تقویت کرد . پیروزی در چنین جنگی، مسلمانان را به هم نزدیکتر کرد و روحیه جمعی و همبستگی در میان آنان را افزایش داد .
این درس برای امروزه بسیار مهم است. در عصری که اختلافات فرقهای و قومی در میان مسلمانان گسترش یافته، لزوم وحدت و همبستگی دوچندان شده است . خیبر به ما یادآوری میکند که فقط با وحدت داخلی میتوان در برابر دشمنان اسلام پیروز شد .
9- مدیریت هوشمندانه با دشمنان و تعامل با اقلیتهای دینی
پس از فتح خیبر، پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلم)، برخی از یهودیان را در منطقه باقی گذاشت و با آنان به شرط پرداخت مالیات خراج رفتار کرد. این موضوع نشان میدهد که هدف اسلام از جهاد، نابودی انسانها نیست، بلکه تحقق عدالت و مدیریت منطقی است .
این درس برای امروزه نیز بسیار مهم است. در برابر رژیم صهیونیستی که سعی در نابودی کامل ملت فلسطین دارد، اسلام به عنوان دین عدالت و سلامت، راه دیگری را نشان میدهد .
10 فتح خیبر و مقدمهای برای فتح مکه
جنگ خیبر، نه تنها یک فتح نظامی بود، بلکه یک فتح استراتژیک نیز محسوب میشد . این پیروزی، مسیر را برای فتح مکه هموار کرد و به مسلمانان اجازه داد که با قدرت و استحکام بیشتری به مراحل بعدی دعوت و فتوحات خود ادامه دهند.
این درس برای عصر حاضر نیز بسیار مهم است. هر پیروزی، حتی محدود، میتواند پایهای برای موفقیتهای بزرگتر باشد . بنابراین، مقاومتهای محلی و منطقهای میتوانند به تغییرات سیاسی بزرگ منجر شوند .
11- گسترش آوازه اسلام و دعوت به دین
با فتح خیبر، آوازه اسلام در سراسر شبهجزیره عربستان و کشورهای همسایه گسترش یافت . این پیروزی، باعث شد که مردم بیشتری به اسلام واقف شوند و به دین الهی روی آورند .
همچنین، ارسال بخشی از غنائم (مانند خرما و مواد غذایی) به فقرا و نیازمندان مکه، سبک زندگی اسلامی را نشان داد و ایجاد اثر مثبتی در تصویرسازی اسلام داشت .
این درس برای امروزه نیز بسیار مهم است. گسترش اسلام نه تنها با شمشیر، بلکه با عملکرد اخلاقی، عدالت و کمک به دیگران نیز اتفاق میافتد .
12- الگوی اسلامی در مقابله با دشمنان قدیمی
فتح خیبر، نمادی از مقابلۀ اسلام با یهودیان دشمن و دیرینه بود. این گروه، از ابتدای ظهور اسلام، با پیامبر اسلام و جامعه مؤمن مخالفت داشتند و در تمامی مراحل، سعی در ضربه زدن به جامعه مسلمان داشتند.
این جنگ، نخستین باری بود که اسلام به طور مستقیم، دشمن قدیمی خود را شکست داد و بر او غلبه یافت . این موضوع، نه تنها یک پیروزی نظامی بود، بلکه یک پیروزی معنوی و نمادین نیز محسوب میشد.
این درس برای امروزه نیز بسیار مهم است. در مقابل صهیونیسم اسلامستیز و دشمنیهای قدیمی یهود با اسلام ، باید از روحیه مقاومت، شجاعت و اعتماد به خدا اسلامی الهام گرفت. خیبر، نشان داد که مقاومت در برابر دشمنان قدیمی، با الهام از رهبری الهی، میسر است .
13- مقاومت در برابر قدرتهای ظالم؛ الگوی جبهه مقاومت
همانطور که حضرت علی (علیهالسلام) در برابر دشمنان اسلام ایستاد و با قدرت الهی بر آنان غلبه کرد، امروزه نیز جبهه مقاومت در سراسر جهان اسلام، از همین الگو الهام میگیرد .
این جبهه، از یمن و لبنان گرفته تا فلسطین و سوریه ، با همان روحیه استقامت و توکل بر خداوند ، در برابر رژیم صهیونیستی و قدرتهای استکباری مقاومت میکند. خیبر، نشان داد که با ایمان و وحدت، حتی در برابر دشمنان به ظاهر ناپذیرفتپذیر، پیروزی ممکن است .
14- دستاوردهای عملی و ملموس فتح خیبر
در نهایت، میتوان دستاوردهای فتح خیبر را به صورت خلاصه به این صورت برشمرد:
1- برقراری آرامش در مدینه و مناطق مسلمانان
2- گسترش آوازه اسلام در عربستان و مناطق دیگر
4- فراهم شدن زمینه فتح مکه
5- دستیابی مسلمانان به زمینها و ثروتهای خیبر
6- تقویت جامعه اسلامی از طریق توزیع غنائم به فقراء و نیازمندان
این دستاوردها، نشان از کارکرد چندبعدی جنگ خیبر دارد: نظامی، اجتماعی، اقتصادی و معنوی . این درس برای عصر حاضر نیز بسیار مهم است؛ زیرا هر جنگ و هر مقاومت، باید دارای اهداف چندبعدی باشد .
پس فتح خیبر یکی از برجستهترین حوادث تاریخ اسلام است که نه تنها دارای ابعاد نظامی، بلکه دارای درسها و پیامهای چندبعدی است. این پیروزی، نشان داد که مقاومت در برابر دشمنان اسلام، با ایمان، شجاعت، وحدت و رهبری الهی میسر است .
این درس برای امروزه نیز بسیار ارزشمند است. در مقابل صهیونیسم اسلامستیز و دشمنیهای قدیمی یهود با اسلام ، باید از روحیه مقاومت، شجاعت و ایمان حیدر کرار الهام گرفت و به خوبی متوجه شد که مقصود اسلام از جهاد، غنیمت و منفعت نیست، بلکه مقابله با فساد و تحقق عدالت است .
نتیجه:
فتح خیبر، تنها یک فتوح نظامی نبود، بلکه نمونهای والا از مقابلۀ اسلام با فساد، ظلم و دشمنیهای قدیمی است. شجاعت حضرت علی (علیهالسلام) در برابر قلعههای محکم یهودیان، الگویی است برای جوانان مقاومت امروزی که در برابر رژیم صهیونیستی و دیگر قدرتهای استکباری ایستادهاند.این مقاله نشان داد که نبرد با یهود و صهیونیسم، یک نبرد تاریخی و پیوسته است که در گذشته با فتح خیبر و در امروز با مقاومت در لبنان، یمن، فلسطین و دیگر مناطق ادامه دارد. بنابراین، ایمان، استقامت و وحدت داخلی همچنان کلید اصلی پیروزی در این نبرد است.
اسلام، از خیبر تا امروز، ثابت کرده که با اتکال به خدا و رهبری الهی، حتی در برابر دشمنان به ظاهر ناپذیرفتپذیر نیز میتوان پیروز شد .
پی نوشت:
1.تفسیر سوره الفتح، آیه ۱۵2.تفسیر سوره النساء، آیه ۹۴
3.آیه 94 سوره نساء
4.علیبنابراهیم، تفسیر اهل بیت ، جلد ۳، ص ۳۸۲
5. بحارالأنوار ، جلد ۲۱، ص ۱۱
6. البرهان ، جلد ۱، ص ۲۰۲
7. القمی، تفسیر ، جلد ۱، ص ۱۴۸
8.البرهان ، جلد ۱، ص ۲۰۲
9. پانوشت ۱۱: بحارالأنوار ، جلد ۲۱، ص ۱۱
10.علیبنابراهیم، تفسیر اهل بیت ، جلد ۳، ص ۳۸۲
11. یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی ، جلد ۲، ص ۵۶
12.یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی ، جلد ۲، ص ۵۶
13. ابن سعد، محمد، طبقات الکبری ، جلد ۲، ص ۸۵
14.یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی ، جلد ۲، ص ۵۶
15.ابن سعد، محمد، طبقات الکبری ، جلد ۲، ص ۸۵
16.واقدی، محمد بن عمر، المغازی ، جلد ۲، ص ۶۵۴
17. طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری ، جلد ۳، ص ۱۳
18. ابن سعد، محمد، طبقات الکبری ، جلد ۲، ص ۸۵
6. البرهان ، جلد ۱، ص ۲۰۲
7. القمی، تفسیر ، جلد ۱، ص ۱۴۸
8.البرهان ، جلد ۱، ص ۲۰۲
9. پانوشت ۱۱: بحارالأنوار ، جلد ۲۱، ص ۱۱
10.علیبنابراهیم، تفسیر اهل بیت ، جلد ۳، ص ۳۸۲
11. یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی ، جلد ۲، ص ۵۶
12.یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی ، جلد ۲، ص ۵۶
13. ابن سعد، محمد، طبقات الکبری ، جلد ۲، ص ۸۵
14.یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی ، جلد ۲، ص ۵۶
15.ابن سعد، محمد، طبقات الکبری ، جلد ۲، ص ۸۵
16.واقدی، محمد بن عمر، المغازی ، جلد ۲، ص ۶۵۴
17. طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری ، جلد ۳، ص ۱۳
18. ابن سعد، محمد، طبقات الکبری ، جلد ۲، ص ۸۵
19.یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی ، جلد ۲، ص ۵۶
20. طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری ، جلد ۳، ص ۱۳
21. کامل ابن اثیر ، جلد ۲، ص ۲۱۹
22.صحیح بخاری ، جلد ۵، ص ۱۷۱
منابع:
https://isfahan.iqna.ir/fa/news/4121734https://fa.wikifeqh.irنقش امام علی در خیبر
https://fa.wikishia.net/viewخیبر
تهیه و تنظیم: تحریریه راسخون