سیاره ما سرشار از موجودات شگفت انگیز و متنوعی است که هرکدام ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. شرایط محیطی متفاوت به شکل گیری این خصوصیات متمایز در حیوانات، با هر اندازه و قالبی، کمک کرده است. گروهی از این موجودات در اعماق تاریک اقیانوس ها تکامل یافته اند، در حالی که برخی دیگر در بیابان های خشک و به ظاهر غیرقابل سکونت زندگی می کنند.
حیوانات شگفت انگیز و ناشناخته ای در ایران و سراسر جهان وجود دارند که بسیاری از افراد از وجودشان بی اطلاع هستند.
تنوع اقلیم ها در جهان، زمینه مناسبی را برای ظهور گونه های مختلف جانوری فراهم کرده است. این گستردگی چنان چشمگیر است که شناسایی کامل همه این موجودات برای انسان ها غیر ممکن به نظر می رسد. گاهی اوقات، فردی در نقطه ای از جهان با موجودی برخورد می کند که تاکنون هیچ کس موفق به مشاهده آن نشده و هنوز هیچ نامی برایش ثبت نشده است. همچنین، برخی از گونه ها بهدلیل عواملی مانند خودخواهی یا جاه طلبی انسان ها، یا شرایط بحرانی زیستگاه شان، منقرض شده اند یا در آستانه نابودی قرار گرفته اند.
در میان انبوه جانوران و گیاهان موجود در نقاط مختلف دنیا، تعدادی از آن ها به واسطه ویژگی های خاص فیزیولوژیکی، مکانیزم های زیستی منحصر به فرد، ظاهر خارق العاده، یا کمیاب بودن، به چشم بسیاری عجیب و باورناپذیر می آیند. این نوشته قصد دارد نگاهی به برخی از حیوانات شگفت آوری داشته باشد که در ایران و جهان زندگی می کنند و تاکنون از دید عموم مردم پنهان مانده اند.
نگاهی به عجیب ترین حیوانات ایران و جهان
سفره ماهی برقی
سفره ماهی برقی، که در زبان فارسی به نام سپر ماهی برق دار شناخته می شود، یکی از شگفت انگیزترین گونه های آبزی است که معمولاً در اعماق آب های گرم زندگی می کند. زیستگاه این موجود خارق العاده را می توان در غرب اقیانوس هند، دریای سرخ، جنوب آفریقا، همچنین در خلیج فارس و دریای عمان پیدا کرد. نمونه ای از این ماهی ها در جزایر قشم و کیش، با نام سفره ماهی یا رامک خالدار ایرانی شناخته می شود که به نام های دیگری همچون پو ماهی، پروانه ماهی، رامک ماهی و ماهی سه گوش نیز معروف است.این موجود منحصر به فرد توانایی تولید نیروی الکتریسیته را دارد و از این ویژگی خاص برای دفاع از خود یا شکار بهره می گیرد. برق تولیدی برخی از سفره ماهی ها می تواند تا ۶۵۰ ولت برسد، در حالی که سپر ماهی های برق دار ایرانی بسته به اندازه جثه شان بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ ولت برق تولید می کنند؛ میزانی که ممکن است برای توقف ضربان قلب یک انسان کافی باشد.
سفره ماهی برقی از نیروی الکتریسیته برای اهداف مختلفی چون شکار طعمه ها، دفاع از خود، دفع مزاحمان، جهت یابی و حتی ارتباط با سایر هم نوعان استفاده می کند. ارگان های الکتریکی یا الکتروسیت های موجود در بدن این جاندار مانند عصب ها یا عضله های الکتریکی عمل کرده و هر واحدشان قادر است حدود ۱۵ ولت برق تولید کند. این انرژی در مجموع بسیار قدرتمند بوده و با تماس مستقیم به پوست فرد یا موجود دیگری آزاد می شود، که می تواند منجر به شوک، بی حسی، فلج یا حتی مرگ شود.
گربه پالاس
گربه های ایرانی به خاطر ظاهر بسیار جذابشان در سراسر جهان معروف هستند. در میان آنها، گربه وحشی پالاس یکی از خاص ترین گونه ها به شمار می آید. این گربه برخلاف دیگر گربه های ایرانی، رفتار آرامی ندارد و ویژگی منحصر به فردش مردمک کاملاً گرد چشمانش است. گربه پالاس جثه ای کوچک دارد و معمولاً در مناطق مرتفع زندگی می کند. جذابیت این گونه، متأسفانه باعث قاچاق گسترده شده و آن را در خطر انقراض قرار داده است؛ با این حال، اقدامات کمی برای حفظ نسل این موجود نادر صورت گرفته است.حشره برگی
حشره برگی یکی از شگفت انگیز ترین موجودات طبیعت است که مهارتی بی نظیر در استتار دارد. شباهت خارق العاده اش به برگ های درختان، آن را به موجودی تقریباً غیر قابل تشخیص در میان جنگل های جنوب و جنوب شرقی آسیا تا استرالیا تبدیل کرده است. ظاهر قهوه ایرنگ با لبه های نامنظم اطراف بدن این حشره، چنان طبیعی است که انگار برگ خشکیده ای است که روی شاخه قرار دارد.حرکت های آهسته و نوسانی این حشره نیز بسیار شبیه به جنبش یک برگ واقعی در باد به نظر می رسد و توانایی استتارش را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. در این گونه، حشره ماده نسبت به نرها بدنی پهن تر و ساختاری برجسته تر دارد، که این تفاوت ها بیشتر پس از مرحله پوست ریزی آشکار می شود و جلوه ای واضح تر پیدا می کند.
کاراکال
کاراکال یا سیاه گوش، یکی از زیباترین گربه های وحشی جهان تلقی می شود که زیستگاه اصلی آن حاشیه کویر مرکزی ایران است. قدمت حضور این جانور در ایران به حدی است که حتی کویر کاراکال در یزد به نام آن شناخته می شود. در زبان های اروپایی از این گربه با عنوان هایی نظیر لینکس ایرانی، صحرایی یا آفریقایی یاد می کنند، زیرا علاوه بر خاورمیانه در بخش هایی از آفریقا نیز زندگی می کند.در نقاط مختلف ایران، این حیوان نام های متفاوتی همچون سیاه گوش، منگوله گوش، یوزخفو، گرکاسک، قاراگولاک و یوزو دارد. نام رایج سیاه گوش به دلیل گوش های بزرگ، مثلثی و سیاه رنگ آن انتخاب شده است. گوش های کاراکال از بزرگ ترین ها در میان گربه سانان است و شنوایی خارق العادهای دارد که در شکار به کمک آن می آید.
از نظر ظاهری، کاراکال جثه ای بزرگتر از گربه اهلی دارد و بدنی کشیده و استوانه ای شکل با پا های بلند. این ویژگی ها موجب شده پرش فوق العاده بلندی داشته باشد و در شکار پرندگان بسیار موفق عمل کند. سیاه گوش یکی از معدود گربه سانان کوچک جثه ای است که توانایی شکار حیوانات بزرگتر از خود را دارد. این شکارچی حرفه ای با جهش بر پشت طعمه و وارد کردن ضربه به گلو با آرواره های قدرتمند خود، شکار را به پایان می رساند. همچنین، پوست کاراکال به شکلی طراحی شده است که او را در طبیعت به خوبی استتار می کند و دیدن یا تشخیص آن دشوار می شود.
نکته قابل توجه در خصوص کاراکال ها این است که برخلاف بسیاری از گوشت خواران، ارگان هایی چون معده، روده، پرها یا پوست طعمه را نمی خورند. علاوه بر این، زندگی در مناطق خشک باعث شده توانایی تحمل طولانی مدت بی آبی داشته باشند و نیاز آبی بدن خود را از طریق خوردن گوشت تازه تأمین کنند.
فوسا
در دل جنگل های پرشکوه ماداگاسکار، موجودی به نام فوسا زندگی می کند که به واسطه ظاهر خاص و سبک زندگی منحصر به فردش، عنوان «ببر گربه» را به خود اختصاص داده است. فوسا، یکی از بزرگ ترین شکارچیان گوشت خوار این جزیره، بدنی کشیده و باریک با پوششی از خز قهوه ای دارد که او را در میان حیوانات جهان متمایز می کند. این جانور شبگرد، با چشمان درشت و نافذ و پنجه های نیرومند، مهارت بالایی در شکار دارد و طعمه هایش شامل لمورها، پرندگان و حتی خوک های وحشی هستند.فوسا معمولاً به تنهایی به شکار می پردازد و قلمروی گسترده ای را تحت کنترل خود دارد. همین رفتار انفرادی، همراه با ویژگی های زیستگاهی اش، باعث شده که اطلاعات کمی درباره نحوه زندگی و عادات او در دسترس باشد. متأسفانه این حیوان شگفت انگیز به دلیل تخریب مداوم زیستگاه و شکار غیرقانونی، در خطر انقراض قرار گرفته است. اگر روزی سفری به ماداگاسکار داشتید، ممکن است در تاریکی شب فرصتی نادر برای مشاهده این موجود اسرار آمیز پیدا کنید. البته باید به یاد داشته باشید که فوسا حیوانی کاملاً وحشی است و حفظ فاصله مناسب با او ضروری خواهد بود.
آی آی
جنگل های ماداگاسکار منزلگاه پستاندار شب زی منحصر به فردی به نام آی آی است که با ظاهر عجیب و رفتارهای خاصش، یکی از شگفت انگیز ترین موجودات جهان به شمار می آید. این حیوان، ظاهری جالب با موهای بلند قهوه ای مایل به خاکستری، چشمان بزرگ و نافذ و گوش های برجسته دارد که شبیه به جغد دیده می شود. ویژگی برجسته آی آی انگشتان بلند و باریک اوست، که ابزار اصلی برای شکار حشرات زیر پوست درختان هستند.آی آی موجودی شب گرد و تنهاست که بیشتر اوقات خود را در میان درختان به دنبال غذا سپری می کند. روش شکار منحصر به فرد او شامل ضربه زدن به تنه درختان و گوش دادن به صدای مخفی حشرات است تا موقعیت طعمه را تشخیص دهد. سپس با استفاده از انگشتان چسبناک و توانمندش، حشرات را از میان شکاف درختان بیرون می آورد و تغذیه می کند.
مرغ بمب افکن
هوبره، معروف به مرغ بمب افکن، پرنده ای زیبا و بیابانی از تیره درناسانان است که به عنوان موجودی مرموز، حساس، خجالتی، تک همسر و پایبند به زندگی زناشویی شناخته می شود. این پرنده کمیاب که رژیم غذایی متنوعی دارد، نقشی کلیدی در کنترل آفات کشاورزی ایفا کرده و بدین ترتیب به کشاورزان محلی کمک شایانی می کند.هوبره به عنوان نماد استان یزد معرفی شده و در کویر خراسان جنوبی نیز به دلیل زیبایی منحصر به فردش، لقب طلای زنده بیابان را دریافت کرده است. با این حال، این گونه ارزشمند اکنون به دلیل شکار بی رویه، کشتار و قاچاق در معرض خطر انقراض قرار گرفته و وضعیت آسیب پذیری پیدا کرده است.
این پرنده خاکی رنگ که با بیابان سازگاری بالایی دارد، بیشتر به راه رفتن علاقه مند است تا پرواز کردن. هنگام مواجهه با خطر اغلب می دود، اما اگر مجبور شود پرواز کند، در شرایط احساس تهدید مدفوع چسبناک خود را به سوی شکارچیان پرتاب می کند. این ماده چسبناک با چسباندن پر های پرنده مهاجم، توانایی او را برای پرواز مختل کرده و در نهایت موجب سقوطش می شود.
کارشناسان معتقدند هوبره که نیمه مهاجر و بسیار خجالتی است، به ناامنی حساسیت شدیدی دارد. چنانچه این پرنده در یک سال مشخص وارد منطقه ای شود و محیط را امن نیابد، آن مکان را ترک کرده و هرگز به آن باز نمی گردد.
بابیروسا
بابیروسا، یکی از شگفت انگیز ترین حیوانات جهان، نوعی خوک وحشی است که در جزایر سولاوسی و برخی نواحی دیگر اندونزی زیست می کند. این موجود به خاطر عاج های منحنی و بی نظیرش از سایر خوک ها متمایز است. عاج های بابیروسا از پوزه اش رشد کرده و به شکل خمیده به سمت عقب، نزدیک پیشانی می روند، گویی یک حلقه کامل را ایجاد می کنند.ظاهر غیرمعمول و خاص بابیروسا باعث شده که به نظر برسد از دنیایی افسانه ای قدم به واقعیت گذاشته است. این حیوانات اغلب زندگی در جنگل ها را ترجیح داده و معمولاً در نزدیکی منابع آبی مشاهده می شوند. با وجود جذابیتشان، این گونه به دلیل زیستگاه محدود و تهدیدات مختلف، در فهرست گونه های در معرض خطر قرار دارد.
کل سکایی
کل سکایی، پستانداری شگفت انگیز از خانواده شاخ درازان، با ویژگی های منحصر به فردی مانند بینی انعطاف پذیر و برآمده شناخته می شود که نقشی اساسی در بقای این گونه دارد. این ساختار خاص، در تابستان ها مانع ورود ذرات گرد و غبار به سیستم تنفسی شده و در زمستان های سرد، هوای استنشاقی را گرم می کند. این حیوان که در خطر جدی انقراض قرار دارد، قادر است مهاجرت هایی طولانی به طول بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر بین فصل ها انجام دهد. نرهای این گونه با شاخ های برجسته و خمیده خود نیز شناخته می شوند، که کاربردهایی در طب سنتی چین دارند. زیستگاه کل سکایی شامل دشت های گسترده ای از قزاقستان، مغولستان، روسیه، ترکمنستان و ازبکستان است و جایگاه آن ها را به عنوان یکی از عجیب ترین گونه های جانوری جهان تثبیت کرده است.گلخورک
همه می دانند که ماهی ها بدون آب نمی توانند زنده بمانند؛ اما گلخورک، نوعی ماهی خاص است که برخلاف انتظار، در باتلاق ها و گل و لای زندگی می کند. این ماهی دوزیست بیشتر اوقات خارج از آب مشاهده می شود و غذای خود را از حشرات و موجودات کوچک خشکی تأمین می کند. نکته جالب توجه این است که گلخورک به جای استفاده از آبشش، از کیسه های مشبکی درون دهانش برای تنفس بهره می برد.راه رفتن منحصر به فرد ماهی گلخورک تنها یکی از شگفتی های خلقت این موجود است. گلخورک با استفاده از باله های عضلانی قدرتمند خود توانایی راه رفتن در خشکی را دارد که همراه با صداهایی که از خود تولید می کند، توجه بسیاری را جلب کرده است. جثه کوچک این ماهی که حدوداً ۲۰ سانتی متر است، در تضاد با چشمان بزرگ و بیرون زده ای قرار دارد که به سبب دید ۳۶۰ درجه ای، نقش مهمی در بقا و حفاظت از آن دارند.
این ماهی دوزیست، زیستگاهی گسترده از مناطق آفریقایی تا استرالیا دارد و گونه ای از آن در جنوب ایران و اطراف آب های خلیج فارس نیز مشاهده می شود. جنوب جزیره قشم، به ویژه جنگل زیبای حرا، به عنوان زیستگاهی مناسب برای این موجود خاص شناخته شده است. در زمان پایین آمدن سطح آب، می توان این جاندار عجیب را در میان ریشه های درختان مانگرو و حرا مشاهده کرد.
قورباغه شیشه ای
قورباغه شیشه ای، موجودی دوزیست با ویژگی ظاهری خارق العاده است که از پوست کاملاً شفاف و شیشه ای در قسمت زیرین بدن خود برخوردار می باشد. این ویژگی منحصر به فرد امکان مشاهده اندام های داخلی و عروق خونی آن را فراهم می کند. زیستگاه این جاندار زیبا و شگفت انگیز، جنگل های مرطوب و کوهستانی مرکز و جنوب آمریکا است. فعالیت اصلی این قورباغه معمولاً در شب و هنگام تاریکی اتفاق می افتد.اندازه قورباغه شیشه ای به طور معمول از سه سانتی متر کوچک تر است، هر چند گونه هایی بزرگ تر نیز از این حیوان کشف شده اند. علاوه بر پوست خاص و بی نظیر، چشم های این قورباغه نیز با طراحی متفاوت خود توجه را جلب می کند؛ چرا که برخلاف گونه های دیگر، چشم هایی درخشان دارد که مستقیماً رو به جلو قرار گرفته اند. این چشم ها توانایی خوبی در تشخیص اجسام متحرک دارند، اما برعکس، قدرت دید آنها برای اجسام ثابت محدود تر است.
رنگ پوست این قورباغه بسته به زیستگاهش متغیر است. برخی از گونه ها با کمک سلول های ویژه ای قادرند رنگ پوست خود را با شرایط محیطی تطبیق دهند. طبق تحقیقات دانشکده جانورشناسی دانشگاه میشیگان، تاکنون بیش از صد نوع مختلف از این موجود شگفت انگیز شناسایی شده است.
نهنگ تک شاخ
این نهنگ که در آب های سرد قطب شمال زندگی می کند، به دلیل عاج بلند و پیچ خورده اش، شبیه به شاخی روی سر، به عنوان نهنگ تک شاخ شناخته شده و یکی از شگفت انگیز ترین موجودات جهان محسوب می شود. این عاج در حقیقت یک دندان کشیده و مارپیچی است که طول آن می تواند به ۳ متر برسد. این ویژگی معمولاً در نهنگ های نر مشاهده می شود، اما گاهی برخی ماده ها نیز ممکن است چنین عاجی داشته باشند. ناروال ها از این عاج برای دریافت تغییرات محیطی، ارتباط با نهنگ های دیگر و احتمالاً هنگام مبارزه میان نرها استفاده می کنند.نهنگ تک شاخ نه تنها به سبب ظاهر منحصر به فردش، بلکه به دلیل خصوصیات زیستی خاص خود نیز مورد توجه قرار دارد. ناروال ها عمدتاً از ماهی ها، میگو ها و نرم تنان تغذیه کرده و قادر هستند تا عمق ۱۵۰۰ متری اقیانوس شنا کنند. این حیوانات به صورت گروهی زندگی می کنند و با بهره گیری از صداهای ویژه، هم برای ارتباط با یکدیگر و هم جهت یابی در آب های تاریک قطب شمال استفاده می کنند.
ماهی شیشه سر
ماهی شیشه سر یا بارلی یکی از گونه های نادر ماهی های چشم بشکه ای است که در اعماق اقیانوس سکونت دارد. این موجود منحصر به فرد و چشم گیر، در عمق ۶۰۰ تا ۸۰۰ متری آب، اغلب به حالت معلق و تقریباً بدون حرکت دیده می شود.این گونه آبزی شگفت انگیز به نظر می رسد که دنیا را از طریق پیشانی شفاف خود مشاهده می کند. سر این ماهی به شکل حبابی گنبدی و شفاف طراحی شده که مملو از مایعی ویژه است. چشمان کروی و سبز رنگ او در پشت این پیشانی قرار گرفته اند، ویژگی ای که ظاهری کاملاً غیر عادی و هیجان انگیز به او بخشیده است.
چشمان لوله ای بارلی قادرند در داخل سر به سوی طعمه بچرخند، ویژگی ای که ماهی را برای شکار بسیار توانمند می سازد. علاوه بر این، ساختار بی نظیر چشم های او به شکلی طراحی شده که حتی در تاریک ترین نقاط زیستگاهش نیز قادر به جذب هر مقدار نوری است که به سمت او می آید. این توانایی سبب شده تا بارلی به یکی از شکارچیان موفق در اعماق تاریک اقیانوس تبدیل شود.
لاک پشت ماتا ماتا
لاک پشت ماتا ماتا، که به نام های لاک پشت سر مار یا لاک پشت برگ نیز شناخته می شود، بیشک یکی از خارق العاده ترین موجودات جهان و بومی جنگل های بارانی آمریکای جنوبی است. ویژگی شاخص این لاک پشت، سر پهن و صاف آن است که با فلس هایی به رنگ قهوه ای یا سبز پوشانده شده و ظاهری منحصر به فرد به آن بخشیده است. ترکیب دهان منقاری شکل و چشمان کوچک در طرفین سر، ظاهر آن را تا حد زیادی به مار شبیه کرده و به این حیوان کمک می کند تا در محیط طبیعی خود به طور ماهرانه ای استتار کند. ماتا ماتا در میان برگ ها و گل و لای بی حرکت می ماند و با این ترفند، طعمه هایش را بدون اینکه جلب توجه کند شکار می کند.در زمان شکار، لحظه ای که یک ماهی یا قورباغه نا آگاهانه بیش از حد به او نزدیک می شود، لاک پشت با سرعتی غیر منتظره دهان خود را باز کرده و قربانی را یکجا می بلعد. این موجود عجیب همچنین توانایی چرخاندن گردن خود تا ۱۸۰ درجه را دارد، که به کمک چشمان تیزبینش، حرکات پیرامون را به دقت تحت نظر می گیرد. نکته جالب دیگر درباره ماتا ماتا قابلیت نفس نکشیدن برای مدت طولانی زیر آب است؛ او حتی قادر است اکسیژن مورد نیازش را از طریق پوست خود جذب کند، توانایی ای که بقای او را در محیط آبی تضمین می کند.
خرچنگ عنکبوتی ژاپنی
خرچنگ های عنکبوتی ژاپنی، گونه ای عظیم از خرچنگ های دریایی هستند که در آب های اقیانوس آرام، به ویژه اطراف ژاپن زندگی می کنند. این موجودات دریایی حدود ۳۸ سانتی متر طول دارند و وزنشان به ۱۹ کیلوگرم می رسد، و در گروه بندپایان یکی از بزرگ ترین نمونه ها به حساب می آیند.این خرچنگ ها به دلیل پاهای بلند خود، رکورد طولانی ترین دامنه گستردگی پاها را در میان بندپایان دارند؛ پاهایشان از نوک پنجه تا پنجه دیگر می تواند حدود ۳٫۸ متر طول داشته باشد و در نمونه های بسیار بزرگ این اندازه تا حدود پنج متر نیز می رسد. جالب توجه است که با بالا رفتن سن این جانور، طول پاهایش نیز افزایش می یابد، و به همین دلیل هر چه پیر تر شوند، اندازه شان بزرگ تر خواهد بود.
نام ژاپنی این گونه به خاطر همین پاهای بلند و عظیم، خرچنگ پا بلند است. همچنین خرچنگ عنکبوتی ژاپنی تنها عضو باقی مانده از سرده ماکروشیرا (Macrocheira) است و بسیاری آن را نوعی فسیل زنده می دانند. گرچه این جانور سنگین ترین موجود آبزی محسوب نمی شود، از نظر اندازه بزرگ ترین بندپایی است که تاکنون شناخته شده است. مطالعات نشان داده اند که تقریباً سه چهارم این موجودات در طول زندگی یک یا چند پای ظریف و بلند خود را در برخورد با شکارچیان یا تورهای ماهیگیری از دست می دهند.
با وجود این آسیب ها، آن ها توانایی ادامه زندگی با تنها سه پا را دارند. اگرچه ظاهر آن ها ممکن است ترسناک به نظر برسد، این خرچنگ های غول پیکر بسیار آرام هستند و بیشتر وقت خود را در کف دریا به جستجوی غذا می گذرانند. با این حال، صید این موجودات برای استفاده در غذا های ژاپنی تهدید جدی به شمار می آید که ممکن است بقای نسل آن ها را به خطر بیندازد.
حباب ماهی
در ژرفای خاموش و یخ زده اقیانوس، موجودی شگفت انگیز و منحصر به فرد با نام حباب ماهی (Blobfish) سکونت دارد. این ماهی، که قلمروی زندگی اش در اعماق ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ متری زیر سطح آب گسترده است، به واسطه سیمای یگانه و خاص خود به شهرت جهانی دست یافته است. حباب ماهی، با پیکری متورم و چهره ای فربه، شمایلی کمیک و کارتونی به خود گرفته است. نکته قابل توجه اینجاست که این ماهی فاقد هرگونه عضلات حرکتی است و برای جابجایی در پهنه آبی اقیانوس، نیازمند یاری گرفتن از جریان های اقیانوسی است. غذای حباب ماهی، که دهانی وسیع و بی دندان دارد، از بقایای موجودات مرده ای که به قعر دریا فرو می افتند، تأمین می شود.با وجود شکل ظاهری غیر معمولش، حباب ماهی ایفاگر نقشی حیاتی در پایداری اکوسیستم اعماق اقیانوس است؛ این ماهی با مصرف و پاکسازی لاشه ها از عمق دریا، به بقا و سلامت محیط زیست دریایی یاری می رساند. علاوه بر این، حباب ماهی به عنوان یکی از منابع غذایی برای جانورانی چون کوسه ها و نهنگ ها نیز محسوب می گردد.
اژدهای دریایی برگ دار
اژدهای دریایی برگ دار، این گونه سوزن ماهی رنگین و شگفت انگیز، در آب های جنوبی و غربی استرالیا سکونت گزیده و از خویشاوندان نزدیک اسب دریایی به شمار می رود. ویژگی بارز این آبزی، وجود زوائد برگ مانندی است که سراسر پیکر آن را پوشانده و این ساختار های طبیعی، ابزاری بی بدیل برای استتار و گریز از دید شکارچیان دریایی به حساب می آیند. باله های این ماهی برگ دار، به حدی با جلبک های دریایی همگون و مشابهت دارند که تشخیص آن ها از یکدیگر، کاری بس دشوار می نماید.در واقعیت، اژدهای دریایی بال دار قادر است به گونه ای آرام و بی صدا در آب به حرکت درآید که گویی تنها قطعه ای از جلبکهای دریایی در حال نوسان است. قابلیت تطبیق رنگ این موجودات با محیط اطرافشان، از نکات شگفت انگیز خلقت آن ها محسوب می شود؛ این تغییر رنگ، بسته به نوع تغذیه، موقعیت مکانی و میزان استرس ماهی، متغیر خواهد بود. چنانچه اژدها در زیستگاه های کم عمق سکونت یابد، رنگ بدن آن به زردی متمایل به سبز گرایش می یابد؛ حال آنکه انواعی که در آب های عمیق تر دیده می شوند، طیفی از قرمز مایل به قهوه ای را به نمایش می گذارند.
هر اژدهای برگ دار ماده، تقریباً ۱۰۰ تا ۲۵۰ تخم می گذارد و وظیفه خطیر نگهداری و مراقبت از این تخم های صورتی رنگ، بر عهده جنس نر نهاده می شود. حرکت فوق العاده کند این موجودات، از جمله تهدیدات جدی است که زندگی شان را به مخاطره می اندازد؛ چراکه این کندی، فرصت فرار از چنگ شکارچیان را از آن ها سلب می نماید.
از سوی دیگر، انسان ها بزرگ ترین تهدید و دشمن این آبزیان خاص و دل انگیز محسوب می شوند؛ که نه تنها با تخریب زیستگاه های طبیعی آن ها از طریق آلاینده های صنعتی، بلکه با شکار این موجودات و تغییر بوم زندگی شان به محیط های آکواریومی، موجبات انقراض اژدهای دریایی بال دار را فراهم می آورند.
منبع: پژوهش راسخون
