.jpg "نگهداری سگ در آپارتمان از نظر قانون")
جایگاه نگهداری سگ در قوانین ایران
نظام حقوقی کشور ما در خصوص نگهداری سگ در قانون با ملاحظات خاصی روبرو است. در سال 1400، طرحی با عنوان "صیانت از حقوق عامه در مقابل حیوانات مضر و خطرناک" در مجلس شورای اسلامی مطرح شد. در ماده 688 مکرر این طرح، واردات، تولید، تکثیر، پرورش، خرید و فروش، حمل و نقل و نگهداری حیواناتی همچون سگ، مار، تمساح و سایر حیوانات ممنوع شده و متخلفان به جریمه نقدی و ضبط حیوان محکوم میشوند.البته لازم به ذکر است این طرح هنوز مراحل نهایی تصویب را طی نکرده، اما نشاندهنده رویکرد قانونگذار در مواجهه با مسئله نگهداری سگ در آپارتمان است. این قانون از منظر اسلامی نیز با نگاه فقهی به نجاست سگ همخوانی داشته و به نوعی ریشه در احکام شرعی دارد.
محدودیتهای قانونی نگهداری سگ در مشاعات ساختمان
یکی از موانع جدی در راه نگهداری سگ در آپارتمان، قوانین ناظر بر بخشهای مشترک ساختمانها است. طبق ماده 3 آییننامه اجرایی قانون تملک آپارتمانها، قسمتهایی از ساختمان که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم مورد استفاده تمام ساکنان است، بخشهای مشترک محسوب شده و هیچ کس نمیتواند حق انحصاری بر آنها داشته باشد.تبصره همین ماده، صراحتاً نگهداری حیوانات در بخشهای مشترک را ممنوع اعلام کرده است. بر این اساس، نگهداری سگ در راهپلهها، راهروها، پارکینگ، حیاط و پشتبام ساختمان خلاف قانون محسوب شده و میتواند پیگرد قانونی به همراه داشته باشد. این محدودیت با توجه به حقوق برابر تمام ساکنان در استفاده از فضاهای مشترک، کاملاً منطقی به نظر میرسد.
.jpg "نگهداری سگ در آپارتمان از نظر قانون")
چالشهای حقوقی نگهداری سگ در واحدهای شخصی
برخی افراد تصور میکنند نگهداری سگ در قانون ایران صرفاً در بخشهای مشترک ساختمان ممنوع بوده و میتوانند در واحد شخصی خود، آزادانه به نگهداری این حیوان بپردازند. اما واقعیت این است که اصل چهلم قانون اساسی مقرر میدارد: "هیچکس نمیتواند اعمال حق خویش را وسیله اضرار به غیر یا تجاوز به منافع عمومی قرار دهد." با توجه به این اصل، اگر نگهداری سگ در آپارتمان موجب آزار همسایگان شود، حتی اگر در واحد شخصی باشد، قابل پیگرد است.مشکلاتی مانند سر و صدا، بوی نامطبوع، آلودگی محیط و ایجاد ترس و وحشت، از مواردی هستند که تقریباً در اکثر موارد نگهداری سگ در آپارتمان رخ داده و میتوانند مبنای شکایت همسایگان قرار گیرند. همچنین، ماده 688 قانون مجازات اسلامی نیز هرگونه اقدامی که علیه بهداشت عمومی تلقی شود را ممنوع دانسته و متخلفان را به حبس تا یکسال محکوم کرده است.
مسئولیت مدنی و کیفری صاحبان سگ
طبق مواد ۵۲۲ و ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی، اگر سگی به افراد حمله کند یا با پارس کردن موجب ترس و وحشت شود، صاحب سگ مسئولیت دارد. این مسئولیت در صورت فوت یا آسیب جسمی به افراد، میتواند بسیار سنگین باشد. قانون تصریح کرده که صاحب حیوان باید پاسخگوی خسارات وارده باشد. این مواد قانونی، جنبه مهم دیگری از نگهداری سگ در آپارتمان از نظر قانون را روشن میسازد.این موضوع نه تنها در مورد نگهداری سگ در آپارتمان، بلکه در مورد سگگردانی در معابر عمومی نیز صادق است. بسیاری از شهرداریها و شوراهای شهر، مقرراتی برای کنترل سگگردانی وضع کردهاند. در برخی مناطق، سگگردانی بدون قلاده ممنوع بوده و متخلفان جریمه میشوند.
گروههای مجاز به نگهداری سگ
نگهداری سگ در قانون ایران برای همه افراد ممنوع نیست. طبق تبصره 1 ماده 688 مکرر، برخی گروهها و اصناف خاص مجاز به نگهداری سگ هستند. این گروهها شامل نیروهای مسلح، پلیس مواد مخدر، هلالاحمر، مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاهی، عشایر، گلهداران، کشاورزان و باغداران میشوند.دلیل این استثنا، کارکرد ویژه سگ برای این گروهها، مانند نگهبانی از گله یا محافظت از مزارع است. آنچه مشخص است، ساکنان آپارتمانها و شهرنشینان در این فهرست جایی ندارند و نگهداری سگ در آپارتمان برای آنان با محدودیتهای قانونی همراه است. این رویکرد قانونگذار، نشاندهنده تمایز میان نگهداری سگ برای اهداف ضروری و کاربردی با نگهداری تفننی و غیرضروری آن است.
.jpg "نگهداری سگ در آپارتمان از نظر قانون")
روند شکایت از نگهداری سگ در آپارتمان
اگر ساکنی در آپارتمان، قوانین را نادیده گرفته و به نگهداری سگ پرداخته که موجب آزار و اذیت سایرین شده، همسایگان میتوانند مراحل قانونی را برای پیگیری شکایت طی کنند.گفتگوی دوستانه
نخستین و بهترین راه حل در مواجهه با مشکلات نگهداری سگ در آپارتمان از نظر قانون، گفتگوی مستقیم و محترمانه با صاحب سگ است. بسیاری از مشکلات با بیان دوستانه دغدغهها و یافتن راهکارهای مشترک قابل حل هستند. گاهی صاحبان سگ از آزرده شدن همسایگان بیاطلاع بود و با آگاهی از این موضوع، سعی در اصلاح رفتار میکنند.ارسال اظهارنامه رسمی
اگر گفتگوی مستقیم نتیجهبخش نبود، میتوان با همکاری هیئت مدیره ساختمان، اظهارنامهای رسمی برای صاحب سگ ارسال کرد. در این اظهارنامه، مشکلات به صورت مکتوب بیان میشوند و از فرد خواسته میشود تا در مدت زمان مشخصی، اقدامات اصلاحی انجام دهد. این گام، اولین مرحله رسمی در فرآیند حقوقی مرتبط با نگهداری سگ در آپارتمان از نظر قانون است.تماس با پلیس و تنظیم صورتجلسه
گام بعدی، تماس با پلیس (۱۱۰) و درخواست تنظیم صورتجلسه است. مأموران انتظامی با حضور در محل، گزارشی از وضعیت موجود تهیه میکنند. این گزارش میتواند در مراحل بعدی رسیدگی قضایی به مسئله نگهداری سگ در آپارتمان از نظر قانون مورد استناد قرار گیرد. البته در بسیاری موارد، حضور پلیس و تذکر رسمی به صاحب سگ، میتواند بدون نیاز به اقدامات قضایی بیشتر، مشکل را حل کند.تهیه استشهادنامه محلی
گرفتن امضا از سایر همسایگان برای تأیید مزاحمتهای ناشی از نگهداری سگ گام مهم دیگری است. استشهادنامه محلی، سندی است که در آن چند نفر گواهی میدهند که مزاحمت واقعاً وجود دارد و تنها ادعای یک فرد نیست.این سند در دادگاههای رسیدگی به مسائل نگهداری سگ در آپارتمان از نظر قانون از اعتبار نسبتاً بالایی برخوردار بوده و میتواند نقش مهمی در پیروزی شاکی داشته باشد.
ثبت شکایت در دادسرا
در نهایت، میتوان شکایتی با موضوع "مزاحمت و سلب آسایش" در دفاتر خدمات قضایی ثبت کرد. دادسرا این شکایت را به کلانتری محل ارجاع میدهد تا صحت آن بررسی شود. در صورت تأیید، فرد متخلف به کلانتری احضار میشود.این آخرین مرحله در روند قانونی رسیدگی به موضوع نگهداری سگ در آپارتمان از نظر قانون است که میتواند به صدور حکم قضایی منجر شود.
مجازاتهای قانونی متخلفان
نگهداری سگ در قانون ایران با مجازاتهای متعددی همراه است. در صورت اثبات تخلف در دادگاه، مجازاتهای زیر در انتظار متخلف خواهد بود:- در مرتبه اول، معمولاً جریمه نقدی و ضبط حیوان
- حبس تعزیری تا یک سال (که با صلاحدید قاضی، قابل تبدیل به جریمه نقدی است)
- در صورت تصویب نهایی ماده 688 مکرر، جریمه معادل 10 تا 30 برابر حداقل حقوق کارگری
البته در بیشتر موارد، قضات ترجیح میدهند ابتدا با تذکر و اخطار، فرصت اصلاح رفتار را به متخلف بدهند.
ملاحظات اسلامی و اخلاقی نگهداری سگ
جدا از جنبههای حقوقی، نگهداری سگ در قانون اسلام با ملاحظات خاصی همراه است. در فقه اسلامی، سگ حیوانی نجسالعین تلقی میشود و تماس با آن مستلزم طهارت است. بر همین اساس، نگهداری سگ در آپارتمان با توجه به محدودیت فضا و دشواری رعایت طهارت، با چالشهای شرعی مواجه است.از منظر اخلاقی نیز، نگهداری سگ در آپارتمان با اشکالاتی روبرو است. سگها حیواناتی فعال هستند که به فضای باز و تحرک کافی نیاز دارند. محدود کردن آنها در فضای کوچک آپارتمان، میتواند نوعی ظلم به حیوان محسوب شده و موجب بروز ناهنجاریهای رفتاری در آنها گردد. بنابراین، از منظر رعایت حقوق حیوانات نیز نگهداری سگ در آپارتمان چندان مطلوب به نظر نمیرسد.
حتی سگهای خانگی و نژادهای کوچکتر هم به تحرک منظم و فضای مناسب نیاز دارند. اگرچه برخی نژادهای کوچک برای زندگی در فضاهای محدودتر سازگاری بهتری دارند، اما همچنان محدود کردن دائمی آنها در آپارتمان بدون گردش روزانه و دسترسی به فضای باز، میتواند باعث مشکلات رفتاری و سلامتی شود.
از منظر قانونی نیز در ایران، تفکیکی بین نژادهای مختلف سگ در قوانین وجود نداشته و محدودیتهای ذکر شده برای تمامی انواع سگها، چه خانگی و چه غیرخانگی، یکسان است.
سخن پایانی
بررسی نگهداری سگ در قانون ایران نشان میدهد که این موضوع با محدودیتها و موانع حقوقی جدی همراه است. هرچند هنوز قانون قطعی و فراگیری در این خصوص تصویب نشده، اما رویکرد کلی قانونگذار، مبتنی بر ممنوعیت یا محدودیت نگهداری سگ در آپارتمان است. این رویکرد، ریشه در ملاحظات شرعی، حفظ حقوق همسایگان و رعایت بهداشت عمومی دارد.با توجه به این واقعیت، ساکنان آپارتمانها بهتر است از نگهداری سگ در محل زندگی خود پرهیز کنند تا از تبعات حقوقی و اجتماعی آن در امان بمانند. همچنین، توجه به حقوق همسایگان و احترام به آسایش آنها، اصلی اخلاقی و شرعی است که میبایست مورد توجه قرار گیرد.
در جامعهای که زندگی جمعی و آپارتماننشینی رواج دارد، رعایت حقوق متقابل و پرهیز از اقداماتی که آرامش دیگران را بر هم میزند، ضرورتی انکارناپذیر است.
.jpg "جدول تعهدات بیمه تکمیلی دی ۱۴۰۴: پوششها و جزئیات کامل را ببینید")
.jpg "بالاخره اسفناج را خام بخوریم یا پخته؟")
