

پيشگيري خوب يا بد
نويسنده :مريم تقوي صفا
مقدمه :قرص هاي «ال دي»LDيا همان قرص هاي جلوگيري از بارداري،از دسته داروهاي معروف و شناخته شده اي هستند که هر خانمي ممکن است از آنها استفاده کرده باشد. گفته هاي زيادي درباره فوايد و مضرات اين قرص ها از اين و آن به گوش مي رسد که ممکن است ،هر خانمي را قبل از شروع مصرف آنها به هراس اندازد. در اين رابطه بر آن شديم حقايق اثرات اين داروها را از سر کار خانم دکتر مريم تقوي صفا جويا شويم
به طور کلي روش هاي هورموني جلوگيري از بارداري عبارتند از
خوراکي ،تزريقي ،پوستي (برچسب ها ي ضد بارداري )يا تراش واژينال (حلقه هاي ضد بارداري
قرص هاي جلوگيري خوراکي به صورت ترکيبي ،از 2هورمون استروژن و پروژسترون يا فقط حاوي هورمون پروژستين هستند. تمام روش هاي ذکر شده ،فقط براي خانم ها کاربرد دارد و تا به حال روش هورموني قابل اعتمادي براي جلوگيري از توليد مثل در مردان ارائه نشده است
مکانيزم اصلي اثراين قرص ها ،جلوگيري از تخمک گذاري است که از طريق مهار متوالي غدد هيپوتالاموس ،هيپوفيز و تخمدان است
جزء پروژستيني اين قرص ها،ترشحات مخاطي دهانه رحم را ضخيم مي کنند و در نتيجه عبور از اسپرم را به تعويق مي اندازند و همچنين اندومتر (لايه داخلي رحم )را براي لانه گزيني جنين نامناسب مي کنند
با توجه به اين مکانيزم ها،اگر بيماري اين قرص ها را به طور منظم مصرف کند،تقريبا از محافظت دائم در برابر بارداري بهره مند خواهد شد
به طور ايده آل ،خانم ها بايد با آغاز سيکل قاعدگي (يعني اولين روز خونريزي )مصرف قرص ها را شروع کنند. در اين صورت،به روش جلوگيري پشتيبان ديگري نياز نخواهد بود
اما اگر خانمي مصرف قرص ها را از رو ز پنجم قاعدگي خود شروع کند،در نخستين ماه استفاده از قرص لازم است،به مدت يک هفته از رو ش پشتيبان ديگري هم استفاده کند
هر بسته قرص،حاوي 21قرص متوالي است انواع بسته هاي قرص،21قرص حاوي هورمون دارند و به دنبال آنها،7قرص خنثي است که بدون هورمون هستند و رنگ انها هم با 21قرص ديگر متفاوت است
براي اين که قرص هايتان را فراموش نکنيد،بهتر است بسته به آنها را کنار مسواکتان بگذاريد تا به اين صورت،چه صبح و چه شب ،بعد از مسواک زدن ،قرص خود را هم ميل کنيد
اگر يک دوز قرص فراموش شود،دوز بعدي قرص بايد 2برابر شود . اگر چند دوز فراموش شود ،يعني خانمي چند روز پشت سر هم فراموش کند قرصش را بخورد،بايد از يک روش جلوگيري ديگر نيز استفاده کند و بعد از خونريزي ناشي از قطع دارو،دوباره مصرف دارويش را شروع کند. زيرا اگر قرص چند روزي مصرف نشود ،حتما در چند روز آينده خونريزي ايجاد مي شود حال اگر فرد داروي خود را به مدت چند روز فراموش کرد و خونريزي در او رخ نداد،بايد مصرف قرص ها را ادامه دهد؛اما پيش از آن ،يک ازمايش بارداري انجام دهد،زيرا احتمال بارداري در روزهايي که قرص خود را مصرف نکرده است وجود دارد
افزايش تراکم استخوان
کاهش خونريزي قاعدگي و کم خوني
کاهش خطر حاملگي نابه جا
کاهش مشکل هاي قبل از قاعدگي از جمله سردرد،نفخ شکم و ..
کاهش دردهاي هنگام قاعدگي
کاهش خطر سرطان رحم و تخمدان
کاهش بيماري هاي خوش خيم سينه
کاهش پيشرفت هيرسوتيسم(موهاي زائد صورت و ديگر نواحي بدن
بهبود آکنه
پيشگيري از انسداد عروق ناشي از آترواسکلروزيس(سخت شدن،تنگ شدن و در نهايت بند امدن شريان ها
کاهش ميزان و شدت عفونت هاي لگني
بهبود روماتيسم مفصلي
اين فوايد براي تمام خانم ها حتي دختران جوان است. توصيه مي شود براي تجويز اولين دوره قرص، به پزشک متخصص مراجعه کنيد تا اگر دچار يکي از موارد منع مصرف هستيد،او اقدام هاي لازم را انجام دهد
عوارض جانبي احتمالي قرص هاي جلوگيري از بارداري
افزايش تري گليسيريد و کلسترول خون :اين افزايش ،کم اهميت است و باعث انسداد عروق ناشي از آترواسکلروزيس نمي شود
احتمال ايجاد ديابت :در انواع جديدتر قرص هاي جلوگيري ،ميزان هورمون هاي قرص ها کاهش داده شده است(LD=LOWDOSE(و اين نوع قرص ها ،خطر ديابت را افزايش نمي دهند
اثرات قلبي عروقي :با مصرف قرص هاي جلوگيري،به ميزان کمي خطر ترومبوزهاي وريدي و آمبولي ريه (انسداد و ريدهاي عمقي ناشي از ايجاد لخته و حرکت لخته ها به سمت ريه)وجود دارد. اين خطر در افراد مبتلا به چاقي،فشار خون،ديابت ،افراد سيگاري و افراد کم تحرک بيشتر است. به افرادي که قصد انجام جراحي هاي بزرگي را دارند و ممکن است متعاقبا دوره طولاني کم تحرکي را داشته باشند،که سردردهاي ميگرني دارند،مصرف قرص هاي جلوگيري،احتمال خطر سکته مغزي را بالا مي برد و بهتر است اين افراد آن را مصرف نکنند
اثر بر توليد مثل :معمولا نهايتا تا 3ماه بعد از قطع قرصفتخمک گذاري به حالت عادي باز مي گردد. ممکن است خانمي هنوز از بارداري خود اگاه نشده باشد و در ابتداي بارداري خود،همچنان به مصرف اين قرص ها ادامه دهد که ديده شده مصرف اتفاقي اين قرص ها در ابتداي بارداري،اثري بر جنين ندارد
اثر بر شيردهي:با مصرف اين قرص ها،احتمال کاهش شير مادر وجود دارد. بهتر است در 6ماهه اول پس از زايمان ،از اين قرص هاي شيردهي که فقط حاوي پروژسترون با دوز کم هستند استفاده شود،زيرا پروژسترون تنها،اثري بر شيردهي ندارد
ساير اثرات :افزايش ترشح هاي دهانه رحم،عفونت هاي قارچي واژن،لکه هاي روي صورت (مشابه دوران بارداري)،افزايش مختصر وزن و ..که معمولا طبيعي اند و تمام اين اثرات،با مصرف انواع جديدتر قرص ها که ميزان هورمون کمتري دارند،کمتر شيوع دارند
حتي گفته مي شود اين قرص ها،باعث بهبود آکنه و تا حدي باعث بهبود افسردگي هم مي شوند
ترومبوآمبولي (لخته شدن خون در عروق):اگر خانمي در حال حاضر دچار اين مشکل است يا سابقه اش را دارد
بيماري عروق مغز يا شريان هاي کرونري قلب
بيماري هاي دريچه اي قلب يا اختلال ريتم قلبي که همراه با ايجاد ترومبوز باشند
ديابت همراه با درگيري عروقي
فشار خون بالاي کنترل نشده
سرطان سينه
سرطان رحم
خونريزي واژينال غير طبيعي که علت آن تشخيص داده نشده است
سابقه يرقان حاملگي يا يرقان حين مصرف قرص هاي جلوگيري
توده هاي خوش خيم يا بدخيم کبدي يا بيماري فعال کبدي
احتمال حاملگي
منبع:زندگي ايده آل ش 51
به طور کلي روش هاي هورموني جلوگيري از بارداري عبارتند از
خوراکي ،تزريقي ،پوستي (برچسب ها ي ضد بارداري )يا تراش واژينال (حلقه هاي ضد بارداري
قرص هاي جلوگيري خوراکي به صورت ترکيبي ،از 2هورمون استروژن و پروژسترون يا فقط حاوي هورمون پروژستين هستند. تمام روش هاي ذکر شده ،فقط براي خانم ها کاربرد دارد و تا به حال روش هورموني قابل اعتمادي براي جلوگيري از توليد مثل در مردان ارائه نشده است
قرص هاي جلوگير ي ترکيبي
مکانيزم اصلي اثراين قرص ها ،جلوگيري از تخمک گذاري است که از طريق مهار متوالي غدد هيپوتالاموس ،هيپوفيز و تخمدان است
جزء پروژستيني اين قرص ها،ترشحات مخاطي دهانه رحم را ضخيم مي کنند و در نتيجه عبور از اسپرم را به تعويق مي اندازند و همچنين اندومتر (لايه داخلي رحم )را براي لانه گزيني جنين نامناسب مي کنند
با توجه به اين مکانيزم ها،اگر بيماري اين قرص ها را به طور منظم مصرف کند،تقريبا از محافظت دائم در برابر بارداري بهره مند خواهد شد
تداخل هاي دارويي
دوزدارو
به طور ايده آل ،خانم ها بايد با آغاز سيکل قاعدگي (يعني اولين روز خونريزي )مصرف قرص ها را شروع کنند. در اين صورت،به روش جلوگيري پشتيبان ديگري نياز نخواهد بود
اما اگر خانمي مصرف قرص ها را از رو ز پنجم قاعدگي خود شروع کند،در نخستين ماه استفاده از قرص لازم است،به مدت يک هفته از رو ش پشتيبان ديگري هم استفاده کند
هر بسته قرص،حاوي 21قرص متوالي است انواع بسته هاي قرص،21قرص حاوي هورمون دارند و به دنبال آنها،7قرص خنثي است که بدون هورمون هستند و رنگ انها هم با 21قرص ديگر متفاوت است
براي اين که قرص هايتان را فراموش نکنيد،بهتر است بسته به آنها را کنار مسواکتان بگذاريد تا به اين صورت،چه صبح و چه شب ،بعد از مسواک زدن ،قرص خود را هم ميل کنيد
اگر يک دوز قرص فراموش شود،دوز بعدي قرص بايد 2برابر شود . اگر چند دوز فراموش شود ،يعني خانمي چند روز پشت سر هم فراموش کند قرصش را بخورد،بايد از يک روش جلوگيري ديگر نيز استفاده کند و بعد از خونريزي ناشي از قطع دارو،دوباره مصرف دارويش را شروع کند. زيرا اگر قرص چند روزي مصرف نشود ،حتما در چند روز آينده خونريزي ايجاد مي شود حال اگر فرد داروي خود را به مدت چند روز فراموش کرد و خونريزي در او رخ نداد،بايد مصرف قرص ها را ادامه دهد؛اما پيش از آن ،يک ازمايش بارداري انجام دهد،زيرا احتمال بارداري در روزهايي که قرص خود را مصرف نکرده است وجود دارد
فوايد قرص هاي جلوگيري از بارداري
افزايش تراکم استخوان
کاهش خونريزي قاعدگي و کم خوني
کاهش خطر حاملگي نابه جا
کاهش مشکل هاي قبل از قاعدگي از جمله سردرد،نفخ شکم و ..
کاهش دردهاي هنگام قاعدگي
کاهش خطر سرطان رحم و تخمدان
کاهش بيماري هاي خوش خيم سينه
کاهش پيشرفت هيرسوتيسم(موهاي زائد صورت و ديگر نواحي بدن
بهبود آکنه
پيشگيري از انسداد عروق ناشي از آترواسکلروزيس(سخت شدن،تنگ شدن و در نهايت بند امدن شريان ها
کاهش ميزان و شدت عفونت هاي لگني
بهبود روماتيسم مفصلي
اين فوايد براي تمام خانم ها حتي دختران جوان است. توصيه مي شود براي تجويز اولين دوره قرص، به پزشک متخصص مراجعه کنيد تا اگر دچار يکي از موارد منع مصرف هستيد،او اقدام هاي لازم را انجام دهد
عوارض جانبي احتمالي قرص هاي جلوگيري از بارداري
افزايش تري گليسيريد و کلسترول خون :اين افزايش ،کم اهميت است و باعث انسداد عروق ناشي از آترواسکلروزيس نمي شود
احتمال ايجاد ديابت :در انواع جديدتر قرص هاي جلوگيري ،ميزان هورمون هاي قرص ها کاهش داده شده است(LD=LOWDOSE(و اين نوع قرص ها ،خطر ديابت را افزايش نمي دهند
اثرات قلبي عروقي :با مصرف قرص هاي جلوگيري،به ميزان کمي خطر ترومبوزهاي وريدي و آمبولي ريه (انسداد و ريدهاي عمقي ناشي از ايجاد لخته و حرکت لخته ها به سمت ريه)وجود دارد. اين خطر در افراد مبتلا به چاقي،فشار خون،ديابت ،افراد سيگاري و افراد کم تحرک بيشتر است. به افرادي که قصد انجام جراحي هاي بزرگي را دارند و ممکن است متعاقبا دوره طولاني کم تحرکي را داشته باشند،که سردردهاي ميگرني دارند،مصرف قرص هاي جلوگيري،احتمال خطر سکته مغزي را بالا مي برد و بهتر است اين افراد آن را مصرف نکنند
اثر بر توليد مثل :معمولا نهايتا تا 3ماه بعد از قطع قرصفتخمک گذاري به حالت عادي باز مي گردد. ممکن است خانمي هنوز از بارداري خود اگاه نشده باشد و در ابتداي بارداري خود،همچنان به مصرف اين قرص ها ادامه دهد که ديده شده مصرف اتفاقي اين قرص ها در ابتداي بارداري،اثري بر جنين ندارد
اثر بر شيردهي:با مصرف اين قرص ها،احتمال کاهش شير مادر وجود دارد. بهتر است در 6ماهه اول پس از زايمان ،از اين قرص هاي شيردهي که فقط حاوي پروژسترون با دوز کم هستند استفاده شود،زيرا پروژسترون تنها،اثري بر شيردهي ندارد
ساير اثرات :افزايش ترشح هاي دهانه رحم،عفونت هاي قارچي واژن،لکه هاي روي صورت (مشابه دوران بارداري)،افزايش مختصر وزن و ..که معمولا طبيعي اند و تمام اين اثرات،با مصرف انواع جديدتر قرص ها که ميزان هورمون کمتري دارند،کمتر شيوع دارند
حتي گفته مي شود اين قرص ها،باعث بهبود آکنه و تا حدي باعث بهبود افسردگي هم مي شوند
موارد منع مصرف اين قرص ها
ترومبوآمبولي (لخته شدن خون در عروق):اگر خانمي در حال حاضر دچار اين مشکل است يا سابقه اش را دارد
بيماري عروق مغز يا شريان هاي کرونري قلب
بيماري هاي دريچه اي قلب يا اختلال ريتم قلبي که همراه با ايجاد ترومبوز باشند
ديابت همراه با درگيري عروقي
فشار خون بالاي کنترل نشده
سرطان سينه
سرطان رحم
خونريزي واژينال غير طبيعي که علت آن تشخيص داده نشده است
سابقه يرقان حاملگي يا يرقان حين مصرف قرص هاي جلوگيري
توده هاي خوش خيم يا بدخيم کبدي يا بيماري فعال کبدي
احتمال حاملگي
منبع:زندگي ايده آل ش 51