بارداري و اضطراب

«آيا باردار شدن‌ام خطر دارد، دکتر؟!» اين، پرسش رايجي است که اغلب بيماران مي‌پرسند؛ چه آنهايي که درگير مشکلات اضطرابي هستند و چه ديگر بيماران روان‌پزشکي.
در واقع، مناسب‌ترين موعد بارداري زماني است که اين بيماران، چه آنهايي که مشکل اضطراب دارند و چه مبتلايان به ديگر بيماري‌ها، درمان‌شان خاتمه يافته باشد و مدتي هم از آن بگذرد. اين مدت خاص که تاکيد مي‌کنم، بهتر است حتي پس از پايان درمان بگذرد و سپس بارداري صورت بگيرد؛ نه به خاطر عوارض داروهاي روان‌پزشکي،‌ بلکه براي اين که ما بررسي کنيم که آيا او بدون دارو هم در سلامت کامل هست يا نه. وقتي چنين ارزيابي‌اي صورت گرفت باردار شدن بلامانع است. در مورد بيماراني که دچار اضطراب هستند بايد بگويم امکان دارد بيماري کنترل‌شده آنها در بارداري عود کند. اين، غيرعادي نيست چون افراد سالم نيز امکان دارد در بارداري به اضطراب مبتلا شوند. به هر حال، تغييرات هورموني وسيع را نبايد ناديده گرفت. به علاوه، از آنجا که متاسفانه اغلب بارداري‌ها بدون برنامه‌ريزي است، همين امر موجب به وجود آمدن اضطراب در زن و مرد مي‌شود.
خانم‌ها و آقاياني که به هر دليلي قصد باردار شدن ندارند اما از روش مناسبي براي پيشگيري استفاده نمي‌کنند (تحت درمان بيماري جسمي يا رواني هستند، دارو استفاده مي‌کنند، از نظر اقتصادي و اجتماعي آمادگي ندارند و ...) ناگهان با شرايطي مواجه مي‌شوند که انتظارش را نداشتند و همين امر، اضطراب‌آور است. خانم‌ها اغلب درگير افکاري از اين قبيل مي‌شوند که: «چه‌طور مي‌توانم 9 ماه چنين شرايطي را تحمل کنم؟» مختل شدن ريتم خواب، تحريک‌پذيري خلق، حالت‌هاي جسمي ناخوشايند که در بعضي خانم‌ها شدت بيشتري دارد و گاهي به اقدامات جدي پزشکي نيازمند است، نگراني اوايل بارداري است. اگر اين خانم‌ها از حمايت و توجه همسر برخوردار نباشند و آرامش را از آنها دريافت نکنند، اوضاع‌شان بدتر هم مي‌شود.
در سه ماهه آخر بارداري نيز اضطراب اينکه آيا مي‌توانم درد زايمان را تحمل کنم؟ آيا امکان دارد بميرم؟ به علاوه اضافه وزن، کندي حرکات به علت کاهش تعادل (شکم بزرگ شده، شب‌ها خواب درست و حسابي ندارد و روزشمار زايمان را مي‌کند) آزاردهنده و زمينه‌ساز اضطراب و نگراني است و همه اينها نشان مي‌دهد بارداري حادثه نيست و بايد برايش برنامه داشت. بنابراين توصيه اول، داشتن يک بارداري برنامه‌ريزي شده است که چه براي بيماران و چه براي افراد سالم، نويدبخش آرامش باشد؛ نه اضطراب. توصيه دوم، اينکه اگر در طول بارداري علايم اضطراب و افسردگي يا هر علايم ناخوشايندي داريد به پزشک مراجعه کنيد. درمان‌هاي دارويي زيادي وجود دارد که مي‌توان حتي از اولين روزهاي بارداري آنها را تجويز کرد و کاملا بي‌خطرند. برخلاف تصور مردم، اکثر داروهاي روان‌پزشکي بي‌خطرند. حتي آمارهاي مشکلات جنيني، دليل اين مدعاست. منتها اگر از هر هزار خانم باردار سالم در جمعيت عمومي جنين يکي‌شان دچار ناهنجاري شود و از هر هزار خانم بارداري که دارو مي‌خورد نيز همين يک نفر باشد، آن يک مورد را به دارو خوردن مادر نسبت مي‌دهند!
روانپزشک*
منبع: www.salamat.com
ae