شيرمفيدترين ماده طبيعي دنيا
گنجاندن لبنيات در برنامه غذايي روزانه از نکاتي است که اکثراً از آن غافل مي مانيم. اگر بدانيد که شير و محصولات جانبي اش چه اندازه براي سلامت لازم اند ...
بر مبناي هرم غذايي براي داشتن يک برنامه برنامه تغذيه مناسب، متعادل و متنوع، علاوه بر گنجاندن گروه نان و غلات سبزيجات، ميوه جات، گوشت و جايگزين هاي آن، گروه شير و لبنيات نيز مقدار 2-3 واحد توصيه شده است. نوجوانان و جوانان و زنان باردار و شيردده و خانم هاي يائسه بايد روزانه از 3-4 واحد از گروه شير و لبنيات استفاده کنند.
هر واحد شير معادليک ليوان يا 240 ميلي ليتر از آن است که مي توان آن را با يک ليوان ماست يا 2 ليوان دوغ غليظ يا يک ليوان کشک يا 45 گرم پنير جايگزين کرد. عمده ترين ويژگي هاي اين گروه غذايي نسبت به ساير گروه ها، توانايي تامين نيازهاي بدن به مواد مغذي، به طور متعادل است. براي روشن شدن موضوع به تغذيه نوازاد در شش ماهه اول بعد از تولد توجه کنيد؛ نوزاد که منحصر از شير مادر تغذيه مي کند. با افزودن ويتامين هاي A و D در15 روز بعد از تولد، تنها بابهره گيري از شير مادر خود قادر مي شود وزن زمان تولد را د طول 5 يا 6 ماه به دو برابر افزايش دهد؛ حتي افزايش وزن و قد به طور هفتگي قابل رويت و اندازه گيري است. پروتئين شير مادريا شير ساير پستانداران حاوي تمامي اسيدهاي آمينه ضروري هست و کربوهيدرات آن لاکتوز است که با آنزيمي به نام لاکتاز به گالاکتاز و گلوکز تجزيه مي شود و علاوه بر توليد انرژي، ترکيبات بسيار ارزشمندي مي سازد و محيط بسيار مناسبي را در دستگاه گوارش براي تراکم باکتري هاي مفيد فراهم و از تراکم باکتري هاي بيماري زا جلوگيري مي کند. چربي موجود در شير که به راحتي هضم مي شود. دو برابر پروتئين و قند موجود انرژي ايجاد مي کند. مواد معدني شير به صورت آزاد يا به صورت ترکيب با مواد پروتئيني، شامل کلسيم، فسفر، پتاسيم، يد سديم و حتي به مقدار جزئي آهن است. ويتامين هاي موجود در شير شامل ويتامين B1، B2، B6، B12 و A ويتامين C ويتامين D و ويتامين Eاست. موارد نام برده قسمتي از مواد مغذي موجود در شير است که تريباً باارزش تغذيه اي اين گروه از موادغذايي را نمايان مي کند و لزوم استفاده مرتب از اين نعمت ارزشمند را در طول زندگي در تمامي سنين به اثبات مي رساند.
ب) هستند هم کساني که به علت عدم استفاده مدت هاي مديد و طولاني از شير، لاکتاز توليدي آنها در دستگاه گوارش تحليل پيدا کرده يا فعاليت طبيعي خود را از دست مي دهد.
ج) يا به علت ابتلا به التهابات و بيماري هاي عفوني روده ها، مخاط آنها آسيب ديده و قادر به ترشح و توليد لاکتاز نيست.
البته تا رسيدن به حد تحمل لازم، مبتلايان به عدم تحمل ثانويه لاکتوز، مي توانند از ماست يا دوغ جهت بهره مندي از ترکيبات ارزنده اين ماده حياتي استفاده کنند.
شير از زمان تولد يا آغاز حيات رد خارج از رحم تا لحظه اي که از زندگي وداع کنيم به عنوان يکي از گروه هاي غذايي اصلي در جيره روزانه تمام افراد بايد گنجانده شود.
2- آيا پروتئين شير متفاوت از پروتئين گوشت است؟
بلي، ترکيب آمنواسيدهاي شير با گوشت متفاوت است. گرچه بدن ما به هر دو نيازمند است ولي پروتئين شير مرغوب تر و مناسب تر از پروتئين گوشت هاست.
3- آيا به شيرهاي که به مدت طولاني قابل نگهداري هستند، موادي اضافه مي شود؟
به هيچ وجه. افزودن هر نوع ماده نگهدارنده به شير پاستوريزه و استريليزه مجاز نيست.
4- مدت زمان نگهداري شيرهاي پاستوريزه واستريليزه شده، چه مدت است؟
شير پاستوريزه بسته بندي شده از زمان توليد به مدت 5-6 روز در دماي بين 2-6 درجه و شير استريليزه در دماي اطاق تا 6 ماه قابل نگهداري است.
5- آيا تفاوتي بين حساسيت به شير و عدم تحمل به لاکتور وجود دارد؟
بلي. عدم تحمل به لاکتوز به علت کمبود يا عدم وجود لاکتاز است. ولي حساسيت به شير يک واکنش غير طبيعي بدن به پروتئين شير است که ممکن است به صورت يبوست، سردردهاي ميگرني و رگه هاي خون در مدفوع کودکان با اسهال خوني بروزکند.
با مطالعه هر يک از عوارض مذکور بايد از ادامه خوردن شير خودداري شود. حتي مادراني که به فرزند خودشان شير مي دهند و زمينه حساسيت در خانواده شان وجود دارد از نوشيدن شير گاو خودداري و از جايگزيني مناسبي استفاده کنند.
6- آيا افرادي که به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستند، مي توانند از پنير استفاده کنند؟
آري، چون در فرآيند تهيه پنير، ميزان لاکتوز آن بسيار کاهش مي يابد و لذا ميل کردن آن براي افرادي که شير را تحمل نمي کنند، اشکالي ايجاد نخواهد کرد.
7- آيا پنير کپک زده قابل استفاده است؟
غير از پنيرهاي حاوي کپک مخصوصي که از طرف توليدکنندگان براي ايجاد طعم و عطر در فرانسه توليد و با شرايط خاصي افزوده مي شوند، ميل کردن هر نوع پنير کپک زده ديگر ممنوع است و بايد حتماً دور ريخته شود.
8- آيا براي نگهداري پنيرهاي مازاد به مصرف مي توان آنها را فريز کرد؟
نه خير؛ چون بعد از خارج شدن از حالت انجماد، بسيار فسادپذيرتر مي شود. بهترين راه نگهداري پنير نگهداري آن در آب پنير يا کيسه فريزر است.
شير علاوه بر داشتن يد، حاوي مقدار کمي مس، روي و منگنز است که همگي آنها در ساخت و توليد آنزيم ها و هورمون هاي بدن نقش غيرقابل انکاري دارند.
منبع:زندگي ايده آل، شماره 44.
/ج
بر مبناي هرم غذايي براي داشتن يک برنامه برنامه تغذيه مناسب، متعادل و متنوع، علاوه بر گنجاندن گروه نان و غلات سبزيجات، ميوه جات، گوشت و جايگزين هاي آن، گروه شير و لبنيات نيز مقدار 2-3 واحد توصيه شده است. نوجوانان و جوانان و زنان باردار و شيردده و خانم هاي يائسه بايد روزانه از 3-4 واحد از گروه شير و لبنيات استفاده کنند.
هر واحد شير معادليک ليوان يا 240 ميلي ليتر از آن است که مي توان آن را با يک ليوان ماست يا 2 ليوان دوغ غليظ يا يک ليوان کشک يا 45 گرم پنير جايگزين کرد. عمده ترين ويژگي هاي اين گروه غذايي نسبت به ساير گروه ها، توانايي تامين نيازهاي بدن به مواد مغذي، به طور متعادل است. براي روشن شدن موضوع به تغذيه نوازاد در شش ماهه اول بعد از تولد توجه کنيد؛ نوزاد که منحصر از شير مادر تغذيه مي کند. با افزودن ويتامين هاي A و D در15 روز بعد از تولد، تنها بابهره گيري از شير مادر خود قادر مي شود وزن زمان تولد را د طول 5 يا 6 ماه به دو برابر افزايش دهد؛ حتي افزايش وزن و قد به طور هفتگي قابل رويت و اندازه گيري است. پروتئين شير مادريا شير ساير پستانداران حاوي تمامي اسيدهاي آمينه ضروري هست و کربوهيدرات آن لاکتوز است که با آنزيمي به نام لاکتاز به گالاکتاز و گلوکز تجزيه مي شود و علاوه بر توليد انرژي، ترکيبات بسيار ارزشمندي مي سازد و محيط بسيار مناسبي را در دستگاه گوارش براي تراکم باکتري هاي مفيد فراهم و از تراکم باکتري هاي بيماري زا جلوگيري مي کند. چربي موجود در شير که به راحتي هضم مي شود. دو برابر پروتئين و قند موجود انرژي ايجاد مي کند. مواد معدني شير به صورت آزاد يا به صورت ترکيب با مواد پروتئيني، شامل کلسيم، فسفر، پتاسيم، يد سديم و حتي به مقدار جزئي آهن است. ويتامين هاي موجود در شير شامل ويتامين B1، B2، B6، B12 و A ويتامين C ويتامين D و ويتامين Eاست. موارد نام برده قسمتي از مواد مغذي موجود در شير است که تريباً باارزش تغذيه اي اين گروه از موادغذايي را نمايان مي کند و لزوم استفاده مرتب از اين نعمت ارزشمند را در طول زندگي در تمامي سنين به اثبات مي رساند.
فسفر
منيزيم، يد، آهن و ...
چرا افرادي قادر به تحمل شير نيستند؟
ب) هستند هم کساني که به علت عدم استفاده مدت هاي مديد و طولاني از شير، لاکتاز توليدي آنها در دستگاه گوارش تحليل پيدا کرده يا فعاليت طبيعي خود را از دست مي دهد.
ج) يا به علت ابتلا به التهابات و بيماري هاي عفوني روده ها، مخاط آنها آسيب ديده و قادر به ترشح و توليد لاکتاز نيست.
در مورد گروه ب و ج
البته تا رسيدن به حد تحمل لازم، مبتلايان به عدم تحمل ثانويه لاکتوز، مي توانند از ماست يا دوغ جهت بهره مندي از ترکيبات ارزنده اين ماده حياتي استفاده کنند.
درباره شير و لبنيات چه مي خواهيد بدانيد؟
شير از زمان تولد يا آغاز حيات رد خارج از رحم تا لحظه اي که از زندگي وداع کنيم به عنوان يکي از گروه هاي غذايي اصلي در جيره روزانه تمام افراد بايد گنجانده شود.
2- آيا پروتئين شير متفاوت از پروتئين گوشت است؟
بلي، ترکيب آمنواسيدهاي شير با گوشت متفاوت است. گرچه بدن ما به هر دو نيازمند است ولي پروتئين شير مرغوب تر و مناسب تر از پروتئين گوشت هاست.
3- آيا به شيرهاي که به مدت طولاني قابل نگهداري هستند، موادي اضافه مي شود؟
به هيچ وجه. افزودن هر نوع ماده نگهدارنده به شير پاستوريزه و استريليزه مجاز نيست.
4- مدت زمان نگهداري شيرهاي پاستوريزه واستريليزه شده، چه مدت است؟
شير پاستوريزه بسته بندي شده از زمان توليد به مدت 5-6 روز در دماي بين 2-6 درجه و شير استريليزه در دماي اطاق تا 6 ماه قابل نگهداري است.
5- آيا تفاوتي بين حساسيت به شير و عدم تحمل به لاکتور وجود دارد؟
بلي. عدم تحمل به لاکتوز به علت کمبود يا عدم وجود لاکتاز است. ولي حساسيت به شير يک واکنش غير طبيعي بدن به پروتئين شير است که ممکن است به صورت يبوست، سردردهاي ميگرني و رگه هاي خون در مدفوع کودکان با اسهال خوني بروزکند.
با مطالعه هر يک از عوارض مذکور بايد از ادامه خوردن شير خودداري شود. حتي مادراني که به فرزند خودشان شير مي دهند و زمينه حساسيت در خانواده شان وجود دارد از نوشيدن شير گاو خودداري و از جايگزيني مناسبي استفاده کنند.
6- آيا افرادي که به عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستند، مي توانند از پنير استفاده کنند؟
آري، چون در فرآيند تهيه پنير، ميزان لاکتوز آن بسيار کاهش مي يابد و لذا ميل کردن آن براي افرادي که شير را تحمل نمي کنند، اشکالي ايجاد نخواهد کرد.
7- آيا پنير کپک زده قابل استفاده است؟
غير از پنيرهاي حاوي کپک مخصوصي که از طرف توليدکنندگان براي ايجاد طعم و عطر در فرانسه توليد و با شرايط خاصي افزوده مي شوند، ميل کردن هر نوع پنير کپک زده ديگر ممنوع است و بايد حتماً دور ريخته شود.
8- آيا براي نگهداري پنيرهاي مازاد به مصرف مي توان آنها را فريز کرد؟
نه خير؛ چون بعد از خارج شدن از حالت انجماد، بسيار فسادپذيرتر مي شود. بهترين راه نگهداري پنير نگهداري آن در آب پنير يا کيسه فريزر است.
شير علاوه بر داشتن يد، حاوي مقدار کمي مس، روي و منگنز است که همگي آنها در ساخت و توليد آنزيم ها و هورمون هاي بدن نقش غيرقابل انکاري دارند.
منبع:زندگي ايده آل، شماره 44.
/ج
