آلودگي پوست و مو به شپش
با شروع فصل سرما و مدرسه و تجمع دانش‌آموزان، آلودگي‌هاي انگلي پوست و مو به ويژه شپش شيوع زيادي مي‌يابد. به همين بهانه و براي پيشگيري از آلودگي به اين انگل، اصول و نکاتي را براي رعايت بهداشت فردي و عمومي جمع‌آوري کرده‌ايم که مي‌خوانيد.
شپش‌ها حشرات خون‌خوار کوچکي هستند که روي پوست پستانداران و پرندگان زندگي مي‌کنند. از اين ميان، سه نوع شپش با انسان سازگار شده‌اند: شپش سر، شپش بدن و شپشک زهار يا عانه. هر سه نوع در تمام دنيا وجود دارند. آلودگي به شپش مي‌تواند سوزش و خارش شديد ايجاد کند. علاوه بر آن، شپش ممکن است تب تيفوسي، تب راجعه و تب خندق را انتقال دهد. تب تيفوسي منتقله به وسيله شپش که گاهي زندگي هزاران نفر را به خطر مي‌اندازد، در نواحي سردي که مردم فقير زندگي مي‌کنند و محل‌هاي شلوغ، شيوع پيدا مي‌کند.
چرخه زيستي شپش‌ها
هر سه نوع شپش روي بدن انسان زندگي و از خون انسان تغذيه مي‌کنند. تخم‌هاي سفيد شپش که رشک ناميده مي‌شوند، به مو و لباس‌ها مي‌چسبند. شپش‌ها با مکيدن خون تغذيه مي‌کنند که در طول روز چند بار تکرار مي‌شود. شپش‌ها فقط در يک محيط گرم نزديک به پوست انسان رشد مي‌کنند و اگر گاهي با پوست انسان تماس نداشته باشند، ظرف چند روز مي‌ميرند. شپش‌ها اغلب در اثر تماس افراد در خوابگاه‌هاي پرجمعيت، سربازخانه‌ها، مهدکودک‌ها، مدارس و يا در مکان‌هايي که به شکل جمعي زندگي مي‌کنند، منتقل مي‌شوند.
شپش سر معمولي‌ترين نوع شپش در انسان است که فقط در موهاي سر زندگي مي‌کند. تخم‌ها يا رشک‌ها محکم به پايه موي سر مي‌چسبند.
شپش سر به وسيله تماس نزديک ميان افراد مانند کودکان در هنگام بازي يا خوابيدن در يک رختخواب منتشر مي‌شود. اين نوع شپش ممکن است با استفاده از شانه افراد ديگر که موي آلوده به رشک يا شپش به آن چسبيده است، انتشار يابد.
شپش بدن
در لباس‌هايي که با بدن تماس مستقيم دارند زندگي مي‌کند، شکل آن شبيه شپش سر اما کمي بزرگ‌تر و کشيده‌تر است. اين نوع شپش به طور معمول در لباس‌هاي زير، فاق شلوار، زير بغل، کمر لباس، يقه و شانه وجود دارند و فقط در زمان تغذيه، خود را به موها مي‌چسبانند. تخم‌ها نيز به الياف نازک لباس چسبانده مي‌شوند. شپش بدن اغلب در نواحي سرد که افراد به طور مرتب عمل شستشو يا تعويض لباس را انجام نمي‌دهند، يافت مي‌شود. آنها همچنين به وسيله تماس نزديک ميان افراد منتشر مي‌شوند. آنها به طور معمول روي بدن افرادي که در مکان‌هاي پرجمعيت و شرايط غير بهداشتي به صورت دسته‌جمعي زندگي مي‌کنند مانند اردوگاه‌هاي پناهندگان و يا سنگرها در زمان جنگ يافت مي‌شوند. همچنين شپش بدن ممکن است به وسيله تماس مستقيم ميان افراد در وسايل نقليه شلوغ و فروشگاه‌ها منتشر شود و يا از طريق اشتراک در وسايل خواب، حوله و لباس و يا به وسيله نشستن روي صندلي‌هاي آلوده، مبل و يا بالش انتقال يابد.
شپش ناحيه زهار
اين شپش به رنگ سفيد خاکستري است. آنها اغلب روي موهاي ناحيه زهار پيدا مي‌شوند و در پايه موهاي اين ناحيه تخم مي‌گذارند که در آلودگي شديد به نواحي پر موي ديگر بدن مانند قفسه سينه، زيربغل، ران، ابرو، مژه و ريش منتشر مي‌شوند. مهم‌ترين راه انتقال شپشک عانه از طريق تماس جنسي يا تماس نزديک با فرد ديگر بوده و به‌طور معمول در افراد بالغ جوان که داراي روابط جنسي زياد هستند، شايع‌تر است.
اهميت بهداشت عمومي
فقط شپش بدن ناقل بيماري است که تب تيفوسي، تب راجعه و تب خندق را انتقال مي‌دهد. در بيماري تب تيفوسي، شپش بدن عامل بيماري را از خون شخص آلوده گرفته و سپس از طريق مدفوع خارج مي‌کند. مدفوع خشک شده شپش به شکل پودر ريز سياه است، به همين دليل به آساني در هوا منتشر مي‌شود و ممکن است زخم‌هاي کوچک که با خارش در پوست، مخاط بيني يا دهان ايجاد مي‌شود را آلوده سازد. در تب راجعه فرد آلوده از دوره‌هاي تب 2 تا 9 روزه رنج مي‌برد. ممکن است اين بيماري از طريق له شدن بدن شپش آلوده ميان ناخن‌ها يا دندان به انسان سرايت کند. در مورد تب خندق تب متناوب بوده و درد تمام قسمت‌هاي بدن را فرا مي‌گيرد و دوره‌هاي برگشتي هم دارد. درباره شپش سر، شستشوي مرتب با آب گرم، صابون و شانه زدن موي سر ممکن است موجب کاهش آنها شود، اگر چه نمي‌توان تخم‌هايي را که محکم به موها چسبيده‌اند به تنهايي از بين برد. تراشيدن موها نيز روشي موثر است که گاهي در ميان پسران جوان انجام مي‌شود يک شانه مخصوص شپش با دندانه‌هاي باريک و نزديک به هم در جدا کردن بالغ‌ها و تخم‌ها از مو موثر است.
درباره شپش بدن نيز شستشوي مرتب و تعويض لباس مانع آلودگي مي‌شود. راه‌حل ديگر، شستن لباس و رختخواب با صابون حاوي ددت 7درصد است.
منبع:http://www.salamat.com
/ج
شپش‌ها حشرات خون‌خوار کوچکي هستند که روي پوست پستانداران و پرندگان زندگي مي‌کنند. از اين ميان، سه نوع شپش با انسان سازگار شده‌اند: شپش سر، شپش بدن و شپشک زهار يا عانه. هر سه نوع در تمام دنيا وجود دارند. آلودگي به شپش مي‌تواند سوزش و خارش شديد ايجاد کند. علاوه بر آن، شپش ممکن است تب تيفوسي، تب راجعه و تب خندق را انتقال دهد. تب تيفوسي منتقله به وسيله شپش که گاهي زندگي هزاران نفر را به خطر مي‌اندازد، در نواحي سردي که مردم فقير زندگي مي‌کنند و محل‌هاي شلوغ، شيوع پيدا مي‌کند.
چرخه زيستي شپش‌ها
هر سه نوع شپش روي بدن انسان زندگي و از خون انسان تغذيه مي‌کنند. تخم‌هاي سفيد شپش که رشک ناميده مي‌شوند، به مو و لباس‌ها مي‌چسبند. شپش‌ها با مکيدن خون تغذيه مي‌کنند که در طول روز چند بار تکرار مي‌شود. شپش‌ها فقط در يک محيط گرم نزديک به پوست انسان رشد مي‌کنند و اگر گاهي با پوست انسان تماس نداشته باشند، ظرف چند روز مي‌ميرند. شپش‌ها اغلب در اثر تماس افراد در خوابگاه‌هاي پرجمعيت، سربازخانه‌ها، مهدکودک‌ها، مدارس و يا در مکان‌هايي که به شکل جمعي زندگي مي‌کنند، منتقل مي‌شوند.
شپش سر معمولي‌ترين نوع شپش در انسان است که فقط در موهاي سر زندگي مي‌کند. تخم‌ها يا رشک‌ها محکم به پايه موي سر مي‌چسبند.
شپش سر به وسيله تماس نزديک ميان افراد مانند کودکان در هنگام بازي يا خوابيدن در يک رختخواب منتشر مي‌شود. اين نوع شپش ممکن است با استفاده از شانه افراد ديگر که موي آلوده به رشک يا شپش به آن چسبيده است، انتشار يابد.
شپش بدن
در لباس‌هايي که با بدن تماس مستقيم دارند زندگي مي‌کند، شکل آن شبيه شپش سر اما کمي بزرگ‌تر و کشيده‌تر است. اين نوع شپش به طور معمول در لباس‌هاي زير، فاق شلوار، زير بغل، کمر لباس، يقه و شانه وجود دارند و فقط در زمان تغذيه، خود را به موها مي‌چسبانند. تخم‌ها نيز به الياف نازک لباس چسبانده مي‌شوند. شپش بدن اغلب در نواحي سرد که افراد به طور مرتب عمل شستشو يا تعويض لباس را انجام نمي‌دهند، يافت مي‌شود. آنها همچنين به وسيله تماس نزديک ميان افراد منتشر مي‌شوند. آنها به طور معمول روي بدن افرادي که در مکان‌هاي پرجمعيت و شرايط غير بهداشتي به صورت دسته‌جمعي زندگي مي‌کنند مانند اردوگاه‌هاي پناهندگان و يا سنگرها در زمان جنگ يافت مي‌شوند. همچنين شپش بدن ممکن است به وسيله تماس مستقيم ميان افراد در وسايل نقليه شلوغ و فروشگاه‌ها منتشر شود و يا از طريق اشتراک در وسايل خواب، حوله و لباس و يا به وسيله نشستن روي صندلي‌هاي آلوده، مبل و يا بالش انتقال يابد.
شپش ناحيه زهار
اين شپش به رنگ سفيد خاکستري است. آنها اغلب روي موهاي ناحيه زهار پيدا مي‌شوند و در پايه موهاي اين ناحيه تخم مي‌گذارند که در آلودگي شديد به نواحي پر موي ديگر بدن مانند قفسه سينه، زيربغل، ران، ابرو، مژه و ريش منتشر مي‌شوند. مهم‌ترين راه انتقال شپشک عانه از طريق تماس جنسي يا تماس نزديک با فرد ديگر بوده و به‌طور معمول در افراد بالغ جوان که داراي روابط جنسي زياد هستند، شايع‌تر است.
اهميت بهداشت عمومي
فقط شپش بدن ناقل بيماري است که تب تيفوسي، تب راجعه و تب خندق را انتقال مي‌دهد. در بيماري تب تيفوسي، شپش بدن عامل بيماري را از خون شخص آلوده گرفته و سپس از طريق مدفوع خارج مي‌کند. مدفوع خشک شده شپش به شکل پودر ريز سياه است، به همين دليل به آساني در هوا منتشر مي‌شود و ممکن است زخم‌هاي کوچک که با خارش در پوست، مخاط بيني يا دهان ايجاد مي‌شود را آلوده سازد. در تب راجعه فرد آلوده از دوره‌هاي تب 2 تا 9 روزه رنج مي‌برد. ممکن است اين بيماري از طريق له شدن بدن شپش آلوده ميان ناخن‌ها يا دندان به انسان سرايت کند. در مورد تب خندق تب متناوب بوده و درد تمام قسمت‌هاي بدن را فرا مي‌گيرد و دوره‌هاي برگشتي هم دارد. درباره شپش سر، شستشوي مرتب با آب گرم، صابون و شانه زدن موي سر ممکن است موجب کاهش آنها شود، اگر چه نمي‌توان تخم‌هايي را که محکم به موها چسبيده‌اند به تنهايي از بين برد. تراشيدن موها نيز روشي موثر است که گاهي در ميان پسران جوان انجام مي‌شود يک شانه مخصوص شپش با دندانه‌هاي باريک و نزديک به هم در جدا کردن بالغ‌ها و تخم‌ها از مو موثر است.
درباره شپش بدن نيز شستشوي مرتب و تعويض لباس مانع آلودگي مي‌شود. راه‌حل ديگر، شستن لباس و رختخواب با صابون حاوي ددت 7درصد است.
منبع:http://www.salamat.com
/ج
