کاربردهاي اکسيژن‌درماني
هيپوکسي يا کاهش اکسيژن در بسياري از بيماران به عدم بهبود زخم منجر مي‌شود. کاهش اکسيژن‌رساني بافتي باعث اختلال در بسياري از پروسه‌هاي ترميمي مي‌شود. زخم‌هايي که ترميم نمي‌شوند معمولا دچار عارضه شده و عفوني مي‌شوند. از طرفي هيپوکسي يا کاهش اکسيژن، باعث اختلال عملکرد سلول‌هاي دفاعي خون شده و از توانايي کشتن ميکروب‌ها در آنها کاسته مي‌شود و به اين ترتيب مشکل بيمار دو چندان مي‌شود. از آنجايي که کاهش اکسيژن بافتي نقش حياتي در بازسازي زخم‌ها دارد، روش درماني اکسيژن هايپر بار (HBOT) جهت بهبود و ترميم زخم‌هاي مزمن طراحي و اجرا شده است. زخم‌هايي که روند بهبودي ندارند مکررا دچار عفونت مي‌شوند. HBOT مستقيما داراي اثرات باکتري‌کشي است، به علاوه با تقويت مکانيسم دفاعي بدن در مقابله با عفونت همکاري مي‌کند. افزايش اکسيژن بافتي با ايجاد اثرات ضدالتهابي خصوصا در بافت‌هاي ايسکميک شده کم‌خون خون‌رساني مجدد بافت را تسريع مي‌کند. موارد کاربرد اکسيژن درماني بسيار متعدد است و هر دو مشکلات تنفسي و غيرتنفسي با اين روش قابل بهبود است. اين روش حتي در دندانپزشکي براي بهبود تنفس بيمار حين تزريق آرام‌بخش مفيد است. درمان با اکسيژن پرفشار (HBOT) يک درمان طبي است که بيمار به طور کامل درون محفظه بسته قرار گرفته و با تنفس اکسيژن 100 درصد به تدريج فشار داخل محفظه به بيش از يک اتمسفر افزايش مي‌يابد. براساس اين تعريف، تنفس اکسيژن 100 درصد در فشار يک اتمسفر يا قرار گرفتن قسمتي از بدن در محفظه فشار، درمان با اکسيژن پرفشار تلقي نمي‌شود، بنابراين کليه بيماري‌هاي وابسته به درمان با اکسيژن پرفشار در صورت مهيا شدن اين شرايط درمان‌پذير خواهند بود. بيماري‌هايي که مي‌توانند با اين روش بهبودي داشته باشند شامل موارد زير هستند:
• ديابت: HBOT در عوارض جانبي درازمدت ديابت از جمله عوارض قلبي، کليوي، چشمي، آسيب عصبي و عروقي باعث بهبود اختلال در بهبود زخم مي‌شود. عدم بهبود زخم خصوصا در پاها مي‌تواند باعث گانگرن يا سياه شدن بافت و خطر قطع پاها شود. کاهش اکسيژن بافت مي‌تواند باعث کاهش درک حس درد، گرما و سرما و اختلال در درک آسيب‌هاي وارد به پا و وخيم شدن زخم‌ها شود. بنابراين اکسيژن‌درماني باعث بهبود نوروپاتي ديابتي شده و اکسيژن لازم براي بهبود محل زخم را فراهم مي‌کند. به علاوه HBOT باعث تشکيل عروق جديد براي بسته شدن زخم مي‌شود.
• درمان مسموميت باسيانيد: مسموميت با مونوکسيدکربن، در افرادي که مکررا با آتش در تماس هستند، يا سيگاري‌ها، کارگران کشتي و صنعتي، خصوصا در ترکيب با سيانيد مي‌تواند کشنده باشد.
• آرتريت روماتوييد: نوعي بيماري التهابي با درگيري مفاصل است و حتي استخوان را درگير مي‌کند. علت اصلي آن ناشناخته است. هيپوکسي (کاهش اکسيژن) در بيماران دچار آرتريت در غشاي غضروفي ايجاد مي‌شود. HBOT با مهار التهاب مي‌تواند در ترميم غضروف‌ها موثر باشد.
/م
