محتويات دود خودروها و تاثير آن بر سلامت

سوزش چشم، تنگي نفس، خس‌خس سينه، خستگي، سردرد، سرفه و حالت تهوع، از علايم و نشانه‏هاي آلودگي هوا است. ازن، دي‌اکسيدکربن، اکسيدهاي گوگرد و نيتروژن، سرب، ذرات معلق و ترکيبات سمي مانند بنزن و فرمالدئيد ترکيباتي هستند که در اثر سوخت خودرو ايجاد شده و هوا را آلوده مي‏کنند. بررسي‌ها نشان داده است که تماس با سطوح بالاي ازن، گوگرد و اکسيد نيتروژن با بيماري‏هاي ريوي و مرگ زودرس ارتباط دارد.
ذرات معلق موجود در هوا وارد جريان خون مي‏شوند و عملکرد عروق را کاهش مي‏دهند. اين ذرات ممکن است با آلزايمر هم ارتباط داشته باشد. آلودگي هوا بر سيستم عروقي و گردش خون هم اثر مي‏گذارد به طوري که در انگلستان از هر 50 حمله قلبي يکي با آلودگي هوا ارتباط دارد. پژوهشگران هشدار داده‌اند که سالمندان و کودکان بيش از ديگران از آلودگي هوا آسيب مي‏بينند. پژوهشگران هلندي با بررسي 632 کودک 7 تا 11 ساله دريافتند ناراحتي‏هاي تنفسي در کودکان با افزايش آلودگي هوا تشديد مي‏شود.
 

ازن
 

ازن به‌طور مستقيم در اثر سوخت خودرو وارد هوا نمي‏شود اما وقتي گازهاي هيدروکربنه در حضور نور خورشيد با دي‌اکسيد نيتروژن ترکيب مي‏شوند، ساخته مي‏شود. از ترکيب 19درصد اکسيد نيتروژن و 23 درصد ترکيبات فرار ارگانيک، ازن ساخته مي‏شود که از ترکيبات اصلي مه‌دود است. اين ترکيب ممکن است در سيستم تنفسي و مسيرهاي هوايي تغييرات خطرناکي ايجاد کند و سبب کاهش توانايي و عملکرد ريه، سرفه، درد و خس‌خس سينه شود. حتي افراد سالم هم به تماس با اين ماده حساس‏اند (اين نوع ازن با ازن لايه بالايي جو که پرتوهاي مضر خورشيد را فيلتر مي‏کند متفاوت است).

دي‌اکسيد گوگرد
 

اين ماده در اثر احتراق سوخت‌هاي حاوي گوگرد ايجاد مي‏شود. استنشاق دي اکسيد گوگرد راه‏هاي هوايي را ملتهب مي‏کند و در کودکان و افراد مبتلا به آسم ايجاد مشکل مي‏کند.

‏اکسيدهاي نيتروژن
 

اکسيدهاي نيتروژن در اثر سوخت بنزين ايجاد مي‏شوند. اين ترکيبات در توليد ازن نقش دارند. اثر تماس با ترکيبات نيتروژن در سيستم تنفسي مشابه اثر ازن و دي اکسيد گوگرد است.

سرب
 

مسموميت با سرب توانايي ذهني را کاهش مي‏‏دهد و به سيستم عصبي و ساير اندام‌ها آسيب مي‏رساند. حتي مقادير کم بلع يا استنشاق سرب ممکن است خطرناک باشد، چون اين ترکيب با مقادير کم هم در بدن تجمع پيدا مي‏کند. ترکيبات سرب در گازوييل کمتر از بنزين است به همين خاطر استفاده از سيستم و نقل عمومي‏در کاهش ميزان سرب هوا موثر است.

دي‏اکسيدکربن
 

37درصد از منوکسيد کربني که در هر سال توليد مي‏شود در نتيجه فعاليت‏هاي بشر است. بررسي‏ها نشان داده ‏است حدود 30 درصد دي‏اکسيدکربن در نتيجه حمل و نقل جاده‏اي ايجاد مي‏شود. دي‏اکسيدکربن از ترکيباتي است که در گرم شدن زمين نقش دارد. شايد باور نکنيد اما يک خودرو در هر سال دو برابر وزنش دي‏اکسيدکربن توليد مي‏کند.

ذرات معلق
 

ذرات معلق شامل ذرات ريز ميکروسکوپي و قطرات بسيار کوچک مايعات هستند که به خاطر اندازه کوچک‏شان در بيني و قسمت فوقاني دستگاه تنفس ته‌نشين نمي‏شوند و در سيستم دفاعي طبيعي بدن به دام نمي‏افتند. تماس با اين ذرات معلق مي‏تواند سبب خس‌خس و تنگي نفس و علايم مشابه در افراد مبتلا به آسم يا افرادي که سيستم تنفسي حساس دارند، شود.

آلاينده‌هاي سمي‏هوا
 

برخي مواد آلاينده ناشي از سوخت خودرو مانند بنزن و فرمالدئيد سمي‏اند و اثر سرطان‏زايي‏شان شناخته شده است. اين ترکيبات حتي در مقادير کم تماس خطرناک هستند و ممکن است موجب تغييرات ژنتيکي، نقايص مادرزادي و ساير بيماري‌هاي خطرناک شوند. اين ترکيبات مي‏توانند به طور مستقيم بلعيده شوند يا به وسيله ذرات کوچک گرد و غبار به ريه‏ها وارد شوند.

چطور خطر را کاهش دهيم؟
 

حال سوال اين است که چطور مي‏توان مخاطرات بهداشتي آلاينده‌هاي خودرو را کاهش داد؟
استفاده کمتر از خودروي شخصي، استفاده از وسايل نقليه عمومي، همچنين‏ استفاده از دوچرخه و يا پياده‌روي در صورت امکان از مواردي است که در کاهش آلودگي هوا موثر است. فراموش نکنيد که تردد کمتر خودرو در سطح شهر يعني آلودگي کمتر هوا.
راه ديگر کاهش آلودگي هوا تعمير به‌موقع خودرو است. اين کار علاوه بر کاهش آلاينده‌ها، طول عمر مفيد موتور خودرو را هم بيشتر مي‏کند.

 

 

منبع:www.salamat.com
/ك