ده شاهي را بينداز تو!
نويسنده: منيره شهباز
تا حالا فكر كرده ايد تاكسيدار شويد؟ ما در اينجا به دو نوع خطي و گردشي اش پرداخته ايم
بزرگ علوي يك جايي در داستان سرباز سربي اش مي گويد راننده ي خط ميدان سپه ـ شاهپور هر جا كه حواس شاگرد شوفر پرت مي شد و مسافري را نمي ديد. به اش مي گفت: «حواست كجاست؟ يا الله ده شاهي را بينداز تو». يا «ده شاهي را از سر راه بردار». مقصودش از اين ده شاهي مسافر بود كه هر چقدر پولدار بود يا فقير، براي آن راننده ده شاهي مي ارزيد و بس. اينكه آيا واقعا همه ي راننده ها اينطوري هستند يا نه، نكته اي است كه بر ما پوشيده است! اگر شما يك وقت قصد كرديد بدانيد راننده ها شما را شكل چي مي بينند، خودتان هم بايد يك پا راننده تاكسي بشويد. شغلي كه همه مي گويند سخت است. اما اگر عشق راندن و ماشين داشتن باشيد و عاشق شهر و مردمانش، كار خوبي خواهد بود كه پول هم ازش درمي آيد. يادتان هم باشد كه تاكسي، تاكسي تاكسي نگويد، جلوي پايش نايستيد كه مرام تاكسي داري نيست. البته چراغ زدن براي شكار مسافر، حكم قلاب را دارد!
از آنجا كه براي تاكسيدار شدن با يك سازمان سرو كار داريد، بايد كلا آدم مثبت و سر به زيري باشيد! يعني:
* كارت پايان خدمت يا كارت معافيت دائم از خدمت سربازي كف دستتان باشد.
* سوء پيشينه ي كيفري (سابقه ي محكوميت به هر گونه جنايت عمدي) نداشته باشيد.
* اعتياد نداشته باشيد.
* حداقل يك سال از تاريخ صدور گواهينامه تان گذشته باشد.
* 23 سال را پر كرده باشيد.
* متاهل باشيد.
* شغل ديگري نداشته باشيد.
* از تناسب جسمي براي پشت فرمان نشستن برخوردار باشيد (زيادي سنگين يا بلند نباشيد).
* اگر شرايط فردي را داريد، بايد در آزمون شهرشناسي كه كتبي است و سؤال هاي چهار گزينه اي و تشريحي دارد، شركت كنيد. اين كار براي اين است كه تاكسيدار جماعت بايد شهر را مثل كف دستش بشناسد. براي موفقيت در آزمون شهرشناسي شما بايد نشاني بيمارستان ها، شهرداري ها، كلانتري ها، مراكز اداري و همچنين شماره تلفن هاي ضروري را بدانيد. براي تهيه ي كتاب هاي مخصوص اين كار در تهران، برويد ميدان خراسان.
* بعدش آنها بايد درباره ي صلاحيت اخلاقي و اجتماعي شما تحقيق كنند. شما را مي فرستند آگاهي كه انگشت نگاري شويد و ثابت شود كه سابقه ي كيفري نداريد. معاينه ي چشم هم بايد بشويد و عدم اعتيادتان هم بايد براي سازمان محرز شود. آنها گواهينامه ي شما را هم استعلام مي كند كه يك وقت تقلبي نباشد.
* براي اينكه براي شما پروانه ي تاكسي صادر كنند، سند ازدواج، شناسنامه و كارت ملي و كارت پايان خدمت يا معافيت دائم و كپي همه ي اينها به علاوه ي چند قطعه عكس لازم است. گواهينامه ي شما هم تا زماني كه راننده تاكسي هستيد، گرو سازمان مي ماند. شما بايد هر دو سال يك بار پروانه ي تاكسي را تمديد كنيد، به اين معنا كه تمامي مراحلي را كه براي گرفتن پروانه طي كرده ايد، باز هم طي كنيد.
ناگفته پيداست كه تا وقتي مردم در خيابان رفت و آمد دارند، شما هم امكان پول درآوردن داريد. اگر خطي کار مي كنيد بهتر است ويژگي هاي خط را بشناسيد تا بدانيد كه در چه ساعاتي مي توانيد بيشترين ميزان درآمد را داشته باشيد. در ضمن هيچ وقت فراموش نكنيد كه ماشين شما مثل گاو پيشاني سفيد است و اگر كاشف به عمل آمد كه شما از خط يا از شهر خارج شده ايد، مسؤوليتش با خودتان است. اگر از خط خارج بشويد و مامور متوجه شود، كارنامه ي تاكسيراني شما مصادره مي شود و خودتان هم به اداره ي انضباطي فرستاده خواهيد شد. اگر هم از شهر خارج بشويد كه سر و كارتان با نيروي انتظامي است و اگر خداي نكرده تصادف كنيد، بيمه هيچ گونه مسؤوليتي نمي پذيرد. براي اينكه اين همه به دردسر نيفتيد، از تاكسيراني يك مجوز خروج از شهر بگيريد و خلاص!
البته كه روزي رسان خداست اما همت شما هم شرط است. حتي ويژگي هاي شخصيتي شما هم شرط است. درست است كه تاكسي خطي ارزش و قيمت بالاتري دارد و باز هم درست است كه تا وقتي تاكسي خطي در ايستگاه مبدا وجود دارد و مسافر مي زند، راننده ي تاكسي گردشي قانونا اجازه ي سوار كردن مسافر را ندارد و بايد به سراغ خطي برود كه راننده هاي دائمي اش در مبدا حاضر نباشند. اما آمديم و توي همين اين ور آن ور رفتن ها، پشت سر هم به شما كه راننده ي گردشي هستيد، دربستي خورد ـ كاري كه قانون اجازه اش را به خطي ها نمي دهد ـ و درآمد شما از درآمد تاكسي خطي بيشتر شد. اين وسط اگر نشاني ها را خوب بلد باشيد و از راه هاي فرعي و كوچه پس كوچه ها مسافرتان را راحت و به موقع به مقصد برسانيد، شايد طرف، مشتري هميشگي بشود و مثلا هر وقت ماشين «در اختيار» خواست، شما را خبر كند.
پر واضح است كه بيشترين مقدار پولي كه بايد در راه تاكسي دار شدن خرج كنيد، پولي است كه براي خريد ماشينش مي دهيد. سازمان تاكسيراني، مركزي را به شما معرفي مي كند كه بتوانيد از آنجا تاكسي بخريد.
* هر ماشيني شرايط خاص خودش را دارد، صفرها قيمتشان مشخص است. از بقيه ي ماشين ها هم که كار كرده هستند، نوع و مدل و كيلومتري كه زده است به كنار، شكل ظاهري و سلامت فني ماشين قيمت را بالا و پايين مي برد.
* قيمت خط، روي قيمت تاكسي مي آيد و اگر يك تاكسي قرار است در خطي كار كند كه مسيرش در محدوده ي طرح ترافيك قرار مي گيرد يا كلا مسافر زيادي دارد و پر رفت و آمد است، قيمت تاكسي زياد مي شود. اين طور نيست كه خط به طور جداگانه خريد و فروش شود.
براي دوام در تاكسي داري بايد خوش اخلاق و پرحوصله باشيد.
اين روزها با وجود تاكسي هاي تر و تميز و مطمئن از نظر فني، مشتري ها حق انتخاب بيشتري دارند. ضمن اينكه براي تاكسي هر 3 ماه يك بار گرفتن معاينه فني، واجب است.
از آنجا كه حداقل در شهرهاي بزرگ، حتي در خلوت ترين ساعات هم باز آمد و شد مردم زياد است، مي توانيد مطمئن باشيد كه درآمد خوبي خواهيد داشت.
شماي تاكسي دار اگر صبح ساعت 6:30 اولين مسافرت را سوار كني و تا حدود ساعت 1:30 بعدازظهر كار كني و آخرين گروه دانش آموزان نوبت صبح را هم صحيح و سالم به خانه برساني، مي تواني در ساعات خواب آلودگي ملت، دو، سه ساعتي را به استراحت و ناهار خوردن بپردازي. بعدازظهر هم كه كم كم ادارات تعطيل مي شوند و رفت و آمدها زيادتر مي شود، شما مي توانيد از اين خوان پرنعمت كه به نزديك شدن با غروب آفتاب هر ساعت و بلكه هر لحظه پرنعمت تر مي شود، نهايت استفاده را ببريد. بالاخره مردم از محل کار اول دارند مي روند به محل كار دوم و بلكم سوم! اگر پنج ساعت هم بعدازظهر كار كنيد، با آن هفت ساعت پيش از ظهر مي شود 12 ساعت كه با احتساب چهار روز جمعه استراحت كامل در هر ماه و با فرض اينکه كرايه ي خطي كه شما در آن كار مي كنيد، 500 تومان است، در ماه چيزي درحدود 1 ميليون و 100، دستتان را مي گيرد كه با منها كردن هزينه هاي جاري مثل استهلاك و بنزين، حول و حوش 800 هزار تومان توي دخلتان مي ماند.
جدا يادم نيست كه چرا وارد اين كار شدم. از همان 18 سالگي گواهينامه ي رانندگي گرفتم. يادم است حدودا وقتي 25 سال داشتم كه به دليل نياز مالي با ماشين يكي از دوستانم مسافركشي مي كردم و كم كم اين كار به شغل اصلي من تبديل شد. يكي دو باري خواستم بروم و به صورت رسمي در سازمان تاكسي راني استخدام شوم اما مشكلاتي برايم پيش آمد و توان مالي خريد ماشين هاي خطي را نداشتم. به همين دليل به همان صورت شخصي در سطح شهر مسافر كشي كردم اما بعد از مدتي در خط تهران ـ كرج مشغول كار شدم.
جابجايي مسافران به صورت بين شهري علاوه بر خطراتي كه ممكن است جان مسافران را تهديد كند مشكلاتي مثل كمبود امنيت براي ما دارد. بايد بدانيد كه تاكسي راني شخصي فقط گشت زني در سطح شهر نيست. بعضي وقت ها كل روز را براي يك مسافر پر مشغله رانندگي مي كنم و شكر خدا از همين راه خرج و مخارج زندگي تامين مي شود.
اصولا كار ما سختي هاي زيادي دارد. با طلوع آفتاب از خانه بيرون مي رويم و چند ساعت بعد از غروب پيش خانواده مان مي آييم. بيشتر كساني كه مردم را در شهر جابه جا مي كنند تا به كارهاي روزانه شان برسند مرام و انصاف كاري دارند. دوستان من بارها به دنبال صاحب اشيايي رفته اند كه داخل اتومبيلشان جا مانده بود. در هر صورت كار مهم جابه جايي مسافر، سختي هاي خود را دارد و اگر كسي بخواهد وارد اين كار شود، مي تواند علاوه بر كار رسمي در سازمان تاكسي راني، خودش با خلاقيت هاي جوانانه اش به كسب درآمدي فراتر از يك تاكسي ران معمولي فكر كند.
حسين ميرناظم
مي توانيد در عين حال كه در يك خط كار مي كنيد و مخصوصا اگر تاكسي شما ون است، به ادارات، سازمان ها، مدارس و خوابگاه ها مراجعه كنيد و مسؤوليت حمل و نقل كارمندان و دانش آموزان و دانشجويان را به عهده بگيريد و اين طوري يك منبع درآمد ديگر داشته باشيد. فقط سرويس هر جا مي شويد، بايد برنامه اي از آنجا به تاكسيراني ببريد و آنها را در جريان امر قرار دهيد.
منبع: ماهنامه ي همشهري جوان، شماره ي 270.
/ج
بزرگ علوي يك جايي در داستان سرباز سربي اش مي گويد راننده ي خط ميدان سپه ـ شاهپور هر جا كه حواس شاگرد شوفر پرت مي شد و مسافري را نمي ديد. به اش مي گفت: «حواست كجاست؟ يا الله ده شاهي را بينداز تو». يا «ده شاهي را از سر راه بردار». مقصودش از اين ده شاهي مسافر بود كه هر چقدر پولدار بود يا فقير، براي آن راننده ده شاهي مي ارزيد و بس. اينكه آيا واقعا همه ي راننده ها اينطوري هستند يا نه، نكته اي است كه بر ما پوشيده است! اگر شما يك وقت قصد كرديد بدانيد راننده ها شما را شكل چي مي بينند، خودتان هم بايد يك پا راننده تاكسي بشويد. شغلي كه همه مي گويند سخت است. اما اگر عشق راندن و ماشين داشتن باشيد و عاشق شهر و مردمانش، كار خوبي خواهد بود كه پول هم ازش درمي آيد. يادتان هم باشد كه تاكسي، تاكسي تاكسي نگويد، جلوي پايش نايستيد كه مرام تاكسي داري نيست. البته چراغ زدن براي شكار مسافر، حكم قلاب را دارد!
شرايط تاكسي ـ دار
از آنجا كه براي تاكسيدار شدن با يك سازمان سرو كار داريد، بايد كلا آدم مثبت و سر به زيري باشيد! يعني:
* كارت پايان خدمت يا كارت معافيت دائم از خدمت سربازي كف دستتان باشد.
* سوء پيشينه ي كيفري (سابقه ي محكوميت به هر گونه جنايت عمدي) نداشته باشيد.
* اعتياد نداشته باشيد.
* حداقل يك سال از تاريخ صدور گواهينامه تان گذشته باشد.
* 23 سال را پر كرده باشيد.
* متاهل باشيد.
* شغل ديگري نداشته باشيد.
* از تناسب جسمي براي پشت فرمان نشستن برخوردار باشيد (زيادي سنگين يا بلند نباشيد).
خان هاي تاكسيدار شدن
* اگر شرايط فردي را داريد، بايد در آزمون شهرشناسي كه كتبي است و سؤال هاي چهار گزينه اي و تشريحي دارد، شركت كنيد. اين كار براي اين است كه تاكسيدار جماعت بايد شهر را مثل كف دستش بشناسد. براي موفقيت در آزمون شهرشناسي شما بايد نشاني بيمارستان ها، شهرداري ها، كلانتري ها، مراكز اداري و همچنين شماره تلفن هاي ضروري را بدانيد. براي تهيه ي كتاب هاي مخصوص اين كار در تهران، برويد ميدان خراسان.
* بعدش آنها بايد درباره ي صلاحيت اخلاقي و اجتماعي شما تحقيق كنند. شما را مي فرستند آگاهي كه انگشت نگاري شويد و ثابت شود كه سابقه ي كيفري نداريد. معاينه ي چشم هم بايد بشويد و عدم اعتيادتان هم بايد براي سازمان محرز شود. آنها گواهينامه ي شما را هم استعلام مي كند كه يك وقت تقلبي نباشد.
* براي اينكه براي شما پروانه ي تاكسي صادر كنند، سند ازدواج، شناسنامه و كارت ملي و كارت پايان خدمت يا معافيت دائم و كپي همه ي اينها به علاوه ي چند قطعه عكس لازم است. گواهينامه ي شما هم تا زماني كه راننده تاكسي هستيد، گرو سازمان مي ماند. شما بايد هر دو سال يك بار پروانه ي تاكسي را تمديد كنيد، به اين معنا كه تمامي مراحلي را كه براي گرفتن پروانه طي كرده ايد، باز هم طي كنيد.
شرايط كار
ناگفته پيداست كه تا وقتي مردم در خيابان رفت و آمد دارند، شما هم امكان پول درآوردن داريد. اگر خطي کار مي كنيد بهتر است ويژگي هاي خط را بشناسيد تا بدانيد كه در چه ساعاتي مي توانيد بيشترين ميزان درآمد را داشته باشيد. در ضمن هيچ وقت فراموش نكنيد كه ماشين شما مثل گاو پيشاني سفيد است و اگر كاشف به عمل آمد كه شما از خط يا از شهر خارج شده ايد، مسؤوليتش با خودتان است. اگر از خط خارج بشويد و مامور متوجه شود، كارنامه ي تاكسيراني شما مصادره مي شود و خودتان هم به اداره ي انضباطي فرستاده خواهيد شد. اگر هم از شهر خارج بشويد كه سر و كارتان با نيروي انتظامي است و اگر خداي نكرده تصادف كنيد، بيمه هيچ گونه مسؤوليتي نمي پذيرد. براي اينكه اين همه به دردسر نيفتيد، از تاكسيراني يك مجوز خروج از شهر بگيريد و خلاص!
مسير كار
البته كه روزي رسان خداست اما همت شما هم شرط است. حتي ويژگي هاي شخصيتي شما هم شرط است. درست است كه تاكسي خطي ارزش و قيمت بالاتري دارد و باز هم درست است كه تا وقتي تاكسي خطي در ايستگاه مبدا وجود دارد و مسافر مي زند، راننده ي تاكسي گردشي قانونا اجازه ي سوار كردن مسافر را ندارد و بايد به سراغ خطي برود كه راننده هاي دائمي اش در مبدا حاضر نباشند. اما آمديم و توي همين اين ور آن ور رفتن ها، پشت سر هم به شما كه راننده ي گردشي هستيد، دربستي خورد ـ كاري كه قانون اجازه اش را به خطي ها نمي دهد ـ و درآمد شما از درآمد تاكسي خطي بيشتر شد. اين وسط اگر نشاني ها را خوب بلد باشيد و از راه هاي فرعي و كوچه پس كوچه ها مسافرتان را راحت و به موقع به مقصد برسانيد، شايد طرف، مشتري هميشگي بشود و مثلا هر وقت ماشين «در اختيار» خواست، شما را خبر كند.
خريد ماشين
پر واضح است كه بيشترين مقدار پولي كه بايد در راه تاكسي دار شدن خرج كنيد، پولي است كه براي خريد ماشينش مي دهيد. سازمان تاكسيراني، مركزي را به شما معرفي مي كند كه بتوانيد از آنجا تاكسي بخريد.
* هر ماشيني شرايط خاص خودش را دارد، صفرها قيمتشان مشخص است. از بقيه ي ماشين ها هم که كار كرده هستند، نوع و مدل و كيلومتري كه زده است به كنار، شكل ظاهري و سلامت فني ماشين قيمت را بالا و پايين مي برد.
* قيمت خط، روي قيمت تاكسي مي آيد و اگر يك تاكسي قرار است در خطي كار كند كه مسيرش در محدوده ي طرح ترافيك قرار مي گيرد يا كلا مسافر زيادي دارد و پر رفت و آمد است، قيمت تاكسي زياد مي شود. اين طور نيست كه خط به طور جداگانه خريد و فروش شود.
براي دوام در تاكسي داري بايد خوش اخلاق و پرحوصله باشيد.
اين روزها با وجود تاكسي هاي تر و تميز و مطمئن از نظر فني، مشتري ها حق انتخاب بيشتري دارند. ضمن اينكه براي تاكسي هر 3 ماه يك بار گرفتن معاينه فني، واجب است.
درآمد تاكسي
از آنجا كه حداقل در شهرهاي بزرگ، حتي در خلوت ترين ساعات هم باز آمد و شد مردم زياد است، مي توانيد مطمئن باشيد كه درآمد خوبي خواهيد داشت.
شماي تاكسي دار اگر صبح ساعت 6:30 اولين مسافرت را سوار كني و تا حدود ساعت 1:30 بعدازظهر كار كني و آخرين گروه دانش آموزان نوبت صبح را هم صحيح و سالم به خانه برساني، مي تواني در ساعات خواب آلودگي ملت، دو، سه ساعتي را به استراحت و ناهار خوردن بپردازي. بعدازظهر هم كه كم كم ادارات تعطيل مي شوند و رفت و آمدها زيادتر مي شود، شما مي توانيد از اين خوان پرنعمت كه به نزديك شدن با غروب آفتاب هر ساعت و بلكه هر لحظه پرنعمت تر مي شود، نهايت استفاده را ببريد. بالاخره مردم از محل کار اول دارند مي روند به محل كار دوم و بلكم سوم! اگر پنج ساعت هم بعدازظهر كار كنيد، با آن هفت ساعت پيش از ظهر مي شود 12 ساعت كه با احتساب چهار روز جمعه استراحت كامل در هر ماه و با فرض اينکه كرايه ي خطي كه شما در آن كار مي كنيد، 500 تومان است، در ماه چيزي درحدود 1 ميليون و 100، دستتان را مي گيرد كه با منها كردن هزينه هاي جاري مثل استهلاك و بنزين، حول و حوش 800 هزار تومان توي دخلتان مي ماند.
تجربه ي واقعي
جدا يادم نيست كه چرا وارد اين كار شدم. از همان 18 سالگي گواهينامه ي رانندگي گرفتم. يادم است حدودا وقتي 25 سال داشتم كه به دليل نياز مالي با ماشين يكي از دوستانم مسافركشي مي كردم و كم كم اين كار به شغل اصلي من تبديل شد. يكي دو باري خواستم بروم و به صورت رسمي در سازمان تاكسي راني استخدام شوم اما مشكلاتي برايم پيش آمد و توان مالي خريد ماشين هاي خطي را نداشتم. به همين دليل به همان صورت شخصي در سطح شهر مسافر كشي كردم اما بعد از مدتي در خط تهران ـ كرج مشغول كار شدم.
جابجايي مسافران به صورت بين شهري علاوه بر خطراتي كه ممكن است جان مسافران را تهديد كند مشكلاتي مثل كمبود امنيت براي ما دارد. بايد بدانيد كه تاكسي راني شخصي فقط گشت زني در سطح شهر نيست. بعضي وقت ها كل روز را براي يك مسافر پر مشغله رانندگي مي كنم و شكر خدا از همين راه خرج و مخارج زندگي تامين مي شود.
اصولا كار ما سختي هاي زيادي دارد. با طلوع آفتاب از خانه بيرون مي رويم و چند ساعت بعد از غروب پيش خانواده مان مي آييم. بيشتر كساني كه مردم را در شهر جابه جا مي كنند تا به كارهاي روزانه شان برسند مرام و انصاف كاري دارند. دوستان من بارها به دنبال صاحب اشيايي رفته اند كه داخل اتومبيلشان جا مانده بود. در هر صورت كار مهم جابه جايي مسافر، سختي هاي خود را دارد و اگر كسي بخواهد وارد اين كار شود، مي تواند علاوه بر كار رسمي در سازمان تاكسي راني، خودش با خلاقيت هاي جوانانه اش به كسب درآمدي فراتر از يك تاكسي ران معمولي فكر كند.
حسين ميرناظم
پيشنهاد ويژه
مي توانيد در عين حال كه در يك خط كار مي كنيد و مخصوصا اگر تاكسي شما ون است، به ادارات، سازمان ها، مدارس و خوابگاه ها مراجعه كنيد و مسؤوليت حمل و نقل كارمندان و دانش آموزان و دانشجويان را به عهده بگيريد و اين طوري يك منبع درآمد ديگر داشته باشيد. فقط سرويس هر جا مي شويد، بايد برنامه اي از آنجا به تاكسيراني ببريد و آنها را در جريان امر قرار دهيد.
منبع: ماهنامه ي همشهري جوان، شماره ي 270.
/ج
