پرمصرف‌ترين مخدر جهان
نويسنده:دکتر بهاره مرتضي‌زاده
آدم‌ها زماني که روي زمين پا گذاشتند، مثل کودکي که تازه راه رفتن را آموخته، همه پديده‌هاي اطراف خود را امتحان مي‌کردند. اين کنجکاوي تمام‌نشدني گاهي به سود آدم‌ها بوده و گاهي براي‌شان گران تمام شده است. کشف و استفاده از گياهان روان‌گردان از جنس همان کنجکاوي‌هايي است که آدم‌ها در حال پرداخت هزينه‌هاي آن هستند.
يکي از موادي که از زمان‌هاي بسيار دور تاکنون براي ورود به توهمات مصنوعي استفاده شده گياهي به نام کانابيس ساتيوا است. اين گياه به شکل درختچه‌هايي است که شاهدانه هندي هم ناميده مي‌شوند. کانابيس بومي نواحي استوايي است و براي رشد به آب و هوايي معتدل نياز دارد. اثرات اين گياه از قرن‌ها پيش شناخته شده بود و براي مصارف صنعتي و طبي و نيز اثرات روان‌گردان آن کشف مي‌شد.
حتي نشانه‌هايي از مصرف اين گياه چند قرن قبل از ميلاد هم وجود دارد. هرودوت، مورخ معروف يوناني، قبيله‌اي را توصيف مي‌کند که پنج قرن قبل از ميلاد مسيح دانه‌هاي شاهدانه را روي منتقل مي‌ريختند و پس از استنشاق دود حاصل از آن همگي سرمست مي‌شدند و شروع به هلهله کشيدن مي‌کردند. ماري جوآنا (گراس، علف يا بنگ)، حشيش و روغن حشيش (روغن علف) همگي محصولاتي هستند که از اين گياه استخراج مي‌شوند.
ماده اصلي موجود در اين گياه که محرک سيستم عصبي و مغز است THC يا D ـ تتراهيدروکانابينول نام دارد. حشيش فرآورده‌اي است که بيشترين ميزان THC را دارا است. البته حشيش در اصل نام گياه ماده است که هنوز بارور نشده است.
ماري جوآنا هم ماده محرک ديگري است که در واقع برگ‌هاي همين گياه کانابيس است. اين برگ‌ها در زبان مکزيکي ماري جوآنا ناميده مي‌شوند. بنابراين در مکزيک و برخي کشورهاي ديگر مواد خام حاصل از اين گياه به نام ماري جوآنا معروف‌اند.
در حال حاضر 61 ماده شيميايي وجود دارند که يا مستقيما از کانابيس استخراج مي‌شوند و يا ساختمان آنها شبيه مواد محرک حاصل از اين گياه است. اين 61 ماده، گروه کانابينوييد گفته مي‌شوند و آثار جسمي و رواني متعددي روي بدن انسان به جا مي‌گذارند.
از سال 1960 به بعد سوءمصرف کانابيس رشد چشم‌گيري در کشورهاي صنعتي جهان داشته است. براي مثال، در آمريکا، اروپاي غربي و استراليا کانابيس کاملا وارد فرهنگ جوانان شده و سن شروع استفاده از اين ماده به شدت پايين آمده است. يکي از عوامل بسيار مهم در مصرف بالاي کانابيس قيمت ارزان اين ماده است چون کانابيس نسبت به کوکايين و حتي اپيوم‌ها قيمت کمتري دارد، مصرف بسيار گسترده‌تري نسبت به آنها پيدا کرده است.
يکي از اثرات اثبات شده کانابيس تخريب سيستم شناختي و يادگيري است. اين ماده باعث مي‌شود هم يادگيري مطالب جديد و هم به ياد آوردن مطالبي که قبلا ياد گرفته شده با مشکل مواجه شود. البته اين ماده روي بخش حرکتي مغز هم اثر مخرب دارد. تا 24 ساعت پس از مصرف 20 ميلي‌گرم کوکايين مغز انسان قدرت تطابق و تنظيم حرکت‌هاي پيچيده مغزي را از دست مي‌دهد. براي مثال، رانندگي پس از مصرف اين ماده باعث بروز تصادفات شديد خواهد شد.
حشيش روان‌پريشي مي‌آوردکانابيس و مشتقات آن آثار مخرب زيادي روي سيستم عصبي دارند؛ از حسي و حرکتي گرفته تا عوارض رواني. اما مطالعه‌اي جديد در استراليا تک‌تک اين عوارض و احتمال بروز هر يک را بررسي کرده است. براساس نتايج اين مطالعه، اگر مصرف اين مواد از سنين پايين شروع شود و به طور مزمن ادامه پيدا کند، فرد با احتمال بسيار بالايي به يکي از انواع سايکوز مبتلا خواهد شد. اين سايکوز ممکن است توهم، هذيان يا انواع مشکلات رواني ديگر باشد.
اين مطالعه روي 38 هزار جوان حول و حوش 20 سال صورت گرفته که 14 درصدشان بيش از 6 سال ماري جوآنا يا حشيش مصرف مي‌کرده‌اند. در معاينات و بررسي‌هايي که انجام گرفت، مشخص شد که اين تعداد 2 برابر افراد عادي، به اسکيزوفرني يا سايکوز مبتلا بوده و 4 برابر ديگران دچار هذيان‌هاي مختلف بوده‌اند. البته متخصصان معتقدند وجود برخي ريشه‌هاي بيماري‌هاي رواني در افراد باعث رو آوردن به مواد مخدر يا توهم‌زا مي‌شود. بنابراين براي اثبات نوع رابطه سوء مصرف مواد و انواع سايکوزها بايد همچنان مطالعات بيشتري صورت بگيرد.
بعضي کشورها قوانين آزادتري براي استفاده از اين گياه دارند. مثلا در کشور پرتغال استفاده شخصي از اين گياه به هر منظوري که باشد، منعي ندارد اما هر فرد مجاز است فقط 25 گرم از اين ماده را همراه داشته باشد و بيشتر از آن قانوني نيست.
در آلمان، سوئيس و کلمبيا هم استفاده مقادير مشخصي از کانابيس و مشتقات آن قانوني است ولي تجارت و توزيع اين ماده غيرقانوني محسوب مي‌شود و اما هرگاه بحث قانون و حشيش به ميان مي‌آيد حتما نامي هم از کشور هلند برده مي‌شود. برخلاف تصور عموم استفاده از مواد مخدر در اين کشور قانوني نيست، بلکه مواد مخدر طبق قانون اساسي اين کشور به دو دسته سخت و نرم تقسيم مي‌شوند.
دسته سخت شامل هرويين و کوکايين هستند که استفاده از آنها در هر جايي و به هر مقداري ممنوع است اما دسته نرم داروها موادي هستند که خطر مصرف آنها کمتر از دسته سخت است. حشيش جزو همين دسته دوم است. استفاده از داروهاي دسته دوم در مکان‌هايي خاص و تحت نظر دولت و البته به ميزان مشخصي مجاز مي‌باشد. در حال حاضر اين مکان‌هاي خاص که در هلند به آنها کافي‌شاپ مي‌گويند يکي از جاذبه‌هاي توريستي اين کشور هستند.
منبع:www.salamat.com
/ج
يکي از موادي که از زمان‌هاي بسيار دور تاکنون براي ورود به توهمات مصنوعي استفاده شده گياهي به نام کانابيس ساتيوا است. اين گياه به شکل درختچه‌هايي است که شاهدانه هندي هم ناميده مي‌شوند. کانابيس بومي نواحي استوايي است و براي رشد به آب و هوايي معتدل نياز دارد. اثرات اين گياه از قرن‌ها پيش شناخته شده بود و براي مصارف صنعتي و طبي و نيز اثرات روان‌گردان آن کشف مي‌شد.
حتي نشانه‌هايي از مصرف اين گياه چند قرن قبل از ميلاد هم وجود دارد. هرودوت، مورخ معروف يوناني، قبيله‌اي را توصيف مي‌کند که پنج قرن قبل از ميلاد مسيح دانه‌هاي شاهدانه را روي منتقل مي‌ريختند و پس از استنشاق دود حاصل از آن همگي سرمست مي‌شدند و شروع به هلهله کشيدن مي‌کردند. ماري جوآنا (گراس، علف يا بنگ)، حشيش و روغن حشيش (روغن علف) همگي محصولاتي هستند که از اين گياه استخراج مي‌شوند.
ماده اصلي موجود در اين گياه که محرک سيستم عصبي و مغز است THC يا D ـ تتراهيدروکانابينول نام دارد. حشيش فرآورده‌اي است که بيشترين ميزان THC را دارا است. البته حشيش در اصل نام گياه ماده است که هنوز بارور نشده است.
ماري جوآنا هم ماده محرک ديگري است که در واقع برگ‌هاي همين گياه کانابيس است. اين برگ‌ها در زبان مکزيکي ماري جوآنا ناميده مي‌شوند. بنابراين در مکزيک و برخي کشورهاي ديگر مواد خام حاصل از اين گياه به نام ماري جوآنا معروف‌اند.
در حال حاضر 61 ماده شيميايي وجود دارند که يا مستقيما از کانابيس استخراج مي‌شوند و يا ساختمان آنها شبيه مواد محرک حاصل از اين گياه است. اين 61 ماده، گروه کانابينوييد گفته مي‌شوند و آثار جسمي و رواني متعددي روي بدن انسان به جا مي‌گذارند.
شايع‌ترين ماده‌اي که در دنيا مورد سوءمصرف قرار مي‌گيرد
از سال 1960 به بعد سوءمصرف کانابيس رشد چشم‌گيري در کشورهاي صنعتي جهان داشته است. براي مثال، در آمريکا، اروپاي غربي و استراليا کانابيس کاملا وارد فرهنگ جوانان شده و سن شروع استفاده از اين ماده به شدت پايين آمده است. يکي از عوامل بسيار مهم در مصرف بالاي کانابيس قيمت ارزان اين ماده است چون کانابيس نسبت به کوکايين و حتي اپيوم‌ها قيمت کمتري دارد، مصرف بسيار گسترده‌تري نسبت به آنها پيدا کرده است.
آثار مصرف کانابيس در کوتاه‌مدت
يکي از اثرات اثبات شده کانابيس تخريب سيستم شناختي و يادگيري است. اين ماده باعث مي‌شود هم يادگيري مطالب جديد و هم به ياد آوردن مطالبي که قبلا ياد گرفته شده با مشکل مواجه شود. البته اين ماده روي بخش حرکتي مغز هم اثر مخرب دارد. تا 24 ساعت پس از مصرف 20 ميلي‌گرم کوکايين مغز انسان قدرت تطابق و تنظيم حرکت‌هاي پيچيده مغزي را از دست مي‌دهد. براي مثال، رانندگي پس از مصرف اين ماده باعث بروز تصادفات شديد خواهد شد.
آثار مصرف کانابيس در طولاني‌مدت
اعتياد به کانابيس و مشتقات آن در طولاني‌مدت عوارض برگشت‌ناپذيري به جا مي‌گذارد. از بين رفتن قدرت تمرکز و از دست رفتن حافظه آزاردهنده‌ترين عوارضي هستند که حتي با قطع مصرف هم بهبود نمي‌يابند. همچنين ممکن است مصرف طولاني به نوعي بيماري رواني به نام اسکيزوفرني منجر شود. افرادي که اين ماده را به شکل تدخيني مصرف مي‌کنند، علاوه بر عوارض عصبي مستعد ابتلا به انواع بيماري‌هاي تنفسي نيز مي‌شوند.
در ضمن مصرف کانابيس توسط خانم‌هاي باردار باعث اختلال رشدي و تکاملي در جنين خواهد شد.
فوايد درماني کانابيس
حشيش روان‌پريشي مي‌آوردکانابيس و مشتقات آن آثار مخرب زيادي روي سيستم عصبي دارند؛ از حسي و حرکتي گرفته تا عوارض رواني. اما مطالعه‌اي جديد در استراليا تک‌تک اين عوارض و احتمال بروز هر يک را بررسي کرده است. براساس نتايج اين مطالعه، اگر مصرف اين مواد از سنين پايين شروع شود و به طور مزمن ادامه پيدا کند، فرد با احتمال بسيار بالايي به يکي از انواع سايکوز مبتلا خواهد شد. اين سايکوز ممکن است توهم، هذيان يا انواع مشکلات رواني ديگر باشد.
اين مطالعه روي 38 هزار جوان حول و حوش 20 سال صورت گرفته که 14 درصدشان بيش از 6 سال ماري جوآنا يا حشيش مصرف مي‌کرده‌اند. در معاينات و بررسي‌هايي که انجام گرفت، مشخص شد که اين تعداد 2 برابر افراد عادي، به اسکيزوفرني يا سايکوز مبتلا بوده و 4 برابر ديگران دچار هذيان‌هاي مختلف بوده‌اند. البته متخصصان معتقدند وجود برخي ريشه‌هاي بيماري‌هاي رواني در افراد باعث رو آوردن به مواد مخدر يا توهم‌زا مي‌شود. بنابراين براي اثبات نوع رابطه سوء مصرف مواد و انواع سايکوزها بايد همچنان مطالعات بيشتري صورت بگيرد.
مصرف حشيش؛ از قانوني تا غيرقانوني
بعضي کشورها قوانين آزادتري براي استفاده از اين گياه دارند. مثلا در کشور پرتغال استفاده شخصي از اين گياه به هر منظوري که باشد، منعي ندارد اما هر فرد مجاز است فقط 25 گرم از اين ماده را همراه داشته باشد و بيشتر از آن قانوني نيست.
در آلمان، سوئيس و کلمبيا هم استفاده مقادير مشخصي از کانابيس و مشتقات آن قانوني است ولي تجارت و توزيع اين ماده غيرقانوني محسوب مي‌شود و اما هرگاه بحث قانون و حشيش به ميان مي‌آيد حتما نامي هم از کشور هلند برده مي‌شود. برخلاف تصور عموم استفاده از مواد مخدر در اين کشور قانوني نيست، بلکه مواد مخدر طبق قانون اساسي اين کشور به دو دسته سخت و نرم تقسيم مي‌شوند.
دسته سخت شامل هرويين و کوکايين هستند که استفاده از آنها در هر جايي و به هر مقداري ممنوع است اما دسته نرم داروها موادي هستند که خطر مصرف آنها کمتر از دسته سخت است. حشيش جزو همين دسته دوم است. استفاده از داروهاي دسته دوم در مکان‌هايي خاص و تحت نظر دولت و البته به ميزان مشخصي مجاز مي‌باشد. در حال حاضر اين مکان‌هاي خاص که در هلند به آنها کافي‌شاپ مي‌گويند يکي از جاذبه‌هاي توريستي اين کشور هستند.
منبع:www.salamat.com
/ج
