به كودكان كمك كنيم تا انتخاب كنند

تصميم گيري بخشي از فرآيند رشد است. كودك شما بايد ياد بگيرد كه در مورد كارهايي كه بايد انجام دهد فكر كند نه اينكه صرفا كارهايي را كه به او مي گوييد انجام دهد يا در برخي موارد از انجام دادن آنها طفره برود! اما با اين حال شما در اين دوران نمي توانيد دست كودك خود را براي انتخاب كاملا باز بگذاريد؛ زيرا او ممكن است تصميمهايي بگيرد كه يا براي سلامتي او مضر باشند (مثلا تصميم بگيرد كه فقط يك بار در هفته دندانهايش را مسواك كند) يا براي شما قابل تحمل نباشند (مثلا بخواهد لباس مهماني اش را در مدرسه بپوشد). بهترين راه براي اينكه امكان تمرين براي تصميم گيري را در محدوده انتخابهاي مطمئن و ايمن براي كودك خود فراهم كنيد اين است كه به نحوي زندگي خود را برنامه ريزي كنيد كه كودك براي انتخاب كاملا آزاد باشد اما گزينه هاي در دسترس او به دقت انتخاب و محدود شده باشند. او مي تواند انتخاب كند كه دندانهايش را قبل از داستان شب يا پس از آن بشويد يا اينكه يكي از دو بشقابي را كه براي شام به او پيشنهاد مي دهيد انتخاب كند.

به كودك خود كمك كنيد تا تصميم بگيرد
 

حتي احساسات خود كودك هم ممكن است براي خودش رازآلود و مبهم باشند. مطمئن نبودن در مورد احساسات فعلي اش به همراه اينكه نمي تواند احساسات قبلي اش را به ياد بياورد و همچنين نمي تواند احساسات آينده اش را پيش بيني كند، تصميم گيري را در برخي موارد براي او مشكل مي كند. به نظر مي رسد كه اين سوال كه «دوست داري پيش من بماني يا با پدرت به فروشگاه بروي؟» يك تصميم ساده و نه چندان مهم باشد؛ اما براي كودك اين تصميم نه صريح و روشن و ساده است و نه بي اهميت. او از كدام مورد بيشتر لذت خواهد برد؟ دفعه قبل از كدام يك از اينها بيشتر لذت برد؟ اكنون دوست دارد كه كدام مورد را انتخاب كند؟ او نه پاسخ اين سوالها را مي داند و نه مي تواند پاسخ آنها را بداند. او دودل است و هر كدام از موارد نيز كه براي او انتخاب شود نهايتا او با مشكل و ناراحتي مواجه خواهد شد. البته او در آينده مجبور خواهد بود كه ياد بگيرد كه خودش تصميم بگيرد؛ اين هم بخشي از فرآيند رشد است.
اما او در صورتي كه بتواند در مواردي كه ضرري براي او ندارند تصميم گيري را تمرين كند، سريعتر و شادمانه تر ياد خواهد گرفت كه چگونه تصميم بگيرد. اگر دو جور شيريني يا شكلات داشته باشد اين سوال كه: «كدام يك را مي خواهي اول بخوري؟» مي تواند يك سوال مناسب باشد كه او بدون استرس در مورد آن فكر كند. او هر دو شكلات را دارد. كسي هم نمي خواهد شكلات ديگر را از او بگيرد. او مي تواند در صورتي كه دوست داشته باشد نظرش را شش بار عوض كند!

انتخاب لباس
 

معمولا والدين از احساسات شديد كودكان خردسال خود (حتي كودكان 3 يا 4 ساله) پيرامون لباسهايي كه مي پوشند شگفت زده مي شوند. اين مساله صرفا به رشد درك و احساسات كودك نسبت به لباسها مربوط نمي شود، بلكه به رشد درك و احساسات او در مورد خودش نيز ارتباط دارد. لباسها بخشي از تصور انسان نسبت به خودش را تشكيل مي دهند و همچنين بخشي از تصويري هستند كه انسان از خودش به دنيا نمايش مي دهد. كودك شما دوست دارد چه كسي باشد يا دوست دارد كه امروز ديگران در مورد او چه فكري بكنند؟ و اگر گروهي از كودكان وجود دارند كه در زندگي او مهم هستند، او مي خواهد چگونه و با چه قيافه اي بين آنها ظاهر شود؟
كودك شما هنوز آن قدر رشد نكرده است كه بتواند براي خريدن يا پوشيدن لباس انتخاب كند؛ اما مسلما آن قدر بزرگ شده است كه حق داشته باشد در اين باره حرف بزند. چرا بايد لباس و ظاهر او مطابق سليقه فرد ديگري انتخاب شده باشد؟ در هر زمان سعي كنيد دو يا سه دست لباس كه براي آن موقعيت مناسب بوده و براي شما نيز قابل قبول باشند به او پيشنهاد بدهيد و به او اجازه بدهيد كه با آزادي كامل از بين آنها انتخاب كند. سعي كنيد او را واقعا آزاد بگذاريد؛ اگر هر دو دست لباس واقعا مناسب هستند نبايد انتخاب او (مثلا پيراهن مخملي قرمزرنگ با شلوار نارنجي) را رد كنيد.
جنگ و دعوا سر لباس مي تواند اولين مشكل شما در آغاز روز باشد. شايد بهتر باشد كه شب قبل و پيش از خواب مجموعه اي از لباسها را براي انتخاب در اختيار كودك خود قرار دهيد. اگر كودك شما دوست ندارد كه انتخابهايش براي لباس بسيار محدود باشند مي توانيد همه لباسهاي فصلي يا لباسهايي را كه تنها براي مراسم خاصي مناسب هستند از دسترس او دور كنيد تا او بتواند با آزادي كامل از بين لباسهاي باقيمانده انتخاب كند. شايد در برخي مواقع به لباسهاي مختلف و متعدد نيازي نباشد و تنها چند لباس هم براي كودك شما كفايت كنند: او ممكن است از يك يونيفورم شخصي براي روزهاي هفته استفاده كند و دو دامن و جوراب شلواري يا پيراهن را نيز به طور متناوب انتخاب كند.
هرچند شما لباسهاي مختلف و انتخاب آنها را مديريت مي كنيد اما اطمينان حاصل كنيد كه استفاده از اين لباسها نيز تا حد امكان براي كودك شما آسان باشد. به جاي استفاده از زيپهاي داخلي كه استفاده از آنها بسيار مشكل است دكمه ها و قلابهايي را انتخاب كنيد كه او بتواند به تنهايي آنها را باز و بسته كند. حتي الامكان به جاي شورتها، دامنها و شلوارهاي زيپ دار، از لباسهايي كه كمر آنها كشي است استفاده كنيد (مگر اينكه كودك شما با اصرار بخواهد كه دامن، شلوارك يا شلوار زيپ دار به او بدهيد)؛ و همچنين كفشهاي چسبي (به جاي كفشهاي بنددار) بخريد. موارد اضافي و خسته كننده از قبيل دستكش يا كلاه را تا حد امكان كاهش دهيد و در صورت ضرورت اين موارد را به لباس او بدوزيد كه گُم نشوند.
منبع: www.ninisite.com