علل افتادگي بيني بعد از جراحي زيبايي
گفتگو با دکتر محسن نراقي، متخصص گوش و حلق و بيني
گاهي شما ميليون‌ها تومان خرج ميکنيد تا بيني‌تان سربالا شود ولي بعد از مدتي، مي‌بينيد که بيني‌تان دچار افتادگي شده و وقتي به جراح‌تان هم گله ميکنيد، جواب مي‌شنويد که: «تقصير خودتان است؛ چون خودتان نسبت به مراقبت‌هاي بعد از عمل، بي‌توجه بوده‌ايد.» اما قضيه به همين سادگي‌ها هم نيست. دکتر محسن نراقي، متخصص گوش و حلق و بيني و عضو هيات علمي دانشگاه علوم‌پزشکي تهران مي‌گويد پاي علل ديگري نيز در ميان است. گفتگوي ما را با دکتر نراقي در همين رابطه بخوانيد.
چرا وقتي نوک بيني افتادگي دارد زيبايي چهره مخدوش مي‌شود؟
از آنجا که بيني يک نقش مرکزي در صورت دارد، اهميت زيادي در زيبايي چهره دارد و يکي از چيزهايي که در زيبايي بيني در صورت بيمار اهميت دارد، شکل و ميزان چرخش نوک بيني است. بيني در تناسب صورت نقش مهمي ايفا ميکند. به طور کلي، يک زاويه بين لب و بيني وجود دارد که در افراد مختلف، متغير است و عوامل مختلفي در آن تاثير دارد. وقتي سن بالا مي‌رود، افتادگي بيني اتفاق مي‌افتد و اين به صورت يک ظاهر مسن‌تر مي‌دهد. در دختر خانم‌ها هم افتادگي بيني، چهره را کمي مردانه ميکند. بعضي افراد هم که بيني‌شان ضربه مي‌خورد، به مرور زمان دچار افتادگي بيني مي‌شوند.
بعضي‌ها کلي هزينه ميکنند و بيني‌شان را جراحي ميکنند ولي بعد از مدتي نوک بيني‌شان دچار افتادگي مي‌شود. اين، تقصير جراح است يا ساختمان بيني؟
غير از عواملي که باعث مي‌شود فرد به طور اوليه فرم بيني‌اش تغيير کند و دچار افتادگي شود، يکي ديگر از علل افتادگي بيني، خود جراحي بيني است. در جراحي بيني، يکي از کارهاي مهم اين است که افتادگي بيني را از بين ببريم و يک حالت چرخشي به نوک بيني بدهيم و آن را سربالا کنيم؛ اما عواملي هم هست که باعث مي‌شود اهداف جراحي تحقق پيدا نکند و فرد را دچار مشکل کند. يکي از نکات مهمي که در اين مساله موثر است، اين است که در بيني از نظر آناتومي يک ساپورت (حمايت) وجود دارد، يعني ما يک ماهيت اسکلتي در بيني داريم که باعث ارتباط اجزاي مختلف بيني مي‌شود؛ مثلا ناحيه نوک بيني، غضروف تيغه بيني و بافت‌هاي نرم که در قسمت پايين بيني هستند، در واقع با هم تعادلي را ايجاد ميکنند که به بيني حالت پايداري مي‌دهد. بعضي عوامل هم هستند که ممکن است بيني را دچار افتادگي کنند؛ مثلا عضلاتي که در بيني وجود دارند باعث مي‌شوند در هنگام خنده، نوک بيني به سمت پايين بيفتد. حالا موقع جراحي، اگر حمايت آناتومي بيني براي حفظ موقعيت نوک بيني تضعيف شود، جراح ممکن است برش‌هايي در قسمت‌هاي حمايت‌کننده بيني ايجاد کند و اين باعث مي‌شود قسمت‌هايي از بيني پايين بيفتد و افتادگي نوک بيني ايجاد شود.
حالا اين افتادگي که ناشي از خطاي جراح است، بلافاصله بعد از عمل قابل تشخيص است؟
ممکن است در هفته‌هاي اول، اين مساله مشخص نباشد و بعد از چند ماه يا چند سال اين مساله خودش را نشان بدهد. براي همين، جراحي‌هايي که در حقيقت با روش‌هاي کاهشي (کم کردن و برداشتن بافت‌ها) انجام مي‌شود بيشتر نوک بيني را افتاده ميکند و در درازمدت اگر چه ممکن است تورم‌هاي بيني نتايج کوتاه‌مدت را نشان ندهد ولي بعد از يک مدت که تورم‌ها مي‌خوابد، به دليل تضعيف ساپورت بيني، نوک بيني دچار افتادگي مي‌شود. براي همين، امروزه در جراحي‌هاي مدرن بيني تلاش مي‌شود از روش‌هايي استفاده شود که اين ساپورت بيني تقويت شود. در اين روش‌هاي جديد سعي مي‌شود که حداقل کاهش بافت از بيني انجام شود و به جاي آن، حداکثر تقويت بيني انجام مي‌شود. براي همين،اين روش‌ها در بسياري از موارد مستلزم استفاده از پيوندهايي از بافت‌هاي خود بيني است که در قسمت‌هاي مختلف پايين بيني کار گذاشته مي‌شود؛ مثلا در قسمتي از پايه بيني پيوند غضروفي کار گذاشته مي‌شود که باعث افزايش استحکام بيني و جلوگيري از افتادگي بيني مي‌شود.
ما جراحي‌هاي بيني را به دو دسته کلي تقسيم مي‌کنيم: دسته اول، جراحي‌هايي که در قديم خيلي معمول بوده و روش‌هاي کاهشي است که الان خيلي از جراحان، اين روش را دارند ولي اينها نتايج درازمدت‌شان ثابت شده که دچار افتادگي بيني مي‌شوند و علاوه بر اين افتادگي، که در حقيقت يکي از عوارض اين جراحي‌هاست، به خاطر تضعيف ساپورت بيني ممکن است بدشکلي‌هاي ديگري نيز ايجاد شود و ناهمواري‌هايي به وجود بيايد که فرم بيني تغيير کند. دسته دوم، جراحي‌هايي است که تقويتي است و سعي بر اين است که بر استحکام غضروف بيني افزوده شود. اين جراحي‌ها در درازمدت، نتايج بهتري دارند و بيني از ثبات بيشتري برخوردار است؛ به خصوص بيني‌هاي مردم خاورميانه و کشور ما بيشتر دچار افتادگي است. برخلاف تصور عموم، خيلي‌ها تصور ميکنند بيني‌اي که بلند و افتاده است، ما بايد يک چيزي از آن کم کنيم ولي اگر ما از اين بيني کم بکنيم، ممکن است اوايل‌اش بعد از عمل اين بيني، نوک‌اش بالاتر برود ولي در درازمدت چون ساپورت اسکلتي بيني ضعيف شده، پوستي که روي آن است، شل شده و به مرور زمان بيني افتادگي پيدا ميکند؛ درحالي که برخلاف تصور عموم مردم، بيني‌هايي که در خيلي مواقع دچار افتادگي هستند، يک چيزي هم کم دارند که اسکلت و حمايت اسکلتي بيني بايد تقويت شود، ما با اين روش پيوندها و تقويت اسکلت بيني طوري اين پيوندها را کار مي‌گذاريم که اين پوست بيني، اصلا نمي‌تواند بيفتد و حالتي است که نتايج آن در درازمدت ثبات بيشتري را براي بيني ايجاد ميکند. در جراحي‌هاي بيني هم هميشه نتايج درازمدت است که مهم است، نه نتايج کوتاه‌مدت و نتايج اوليه که متغير است و با گذشت زمان مشخص مي‌شود.
اگر بيني افتادگي پيدا کند، راه‌حل‌اش چيست؟
مهم‌ترين راه‌حل، پيشگيري است. براي پيشگيري، جراح بايد از روش‌هايي استفاده کند که کمتر در آن، از کم کردن بافت استفاده شده باشد و بيشتر بايد تقويت و تغيير شکل بافت باشد. ما اکنون در روش‌هاي جديد، شکل بافت‌هاي بيني را تغيير مي‌دهيم؛يعني جابه‌جا مي‌کنيم و يک بافتي را از يک جايي در جايي ديگر کار مي‌گذاريم، نه اينکه بخواهيم يک بافتي را از بيني خارج کنيم. بنابراين نوع روشي که به کار مي‌رود، بهترين روش پيشگيري از افتادگي بيني است. مساله ديگري که در پيشگيري اهميت دارد، مراقبت‌هاي بعد از عمل است که براي پيشگيري از افتادگي بيني موثر است. البته نوع جراحي مهم‌تر از مراقبت‌هاي بعد از عمل است؛ مثلا بعضي‌ها بعد از عمل دايما چسب روي بيني مي‌زنند و مراقبت ميکنند و يا سرشان را بالا نگه مي‌دارند و يا يک سري کارهاي سخت براي خودشان درست ميکنند که بايد گفت اگر جراحي آن بيني توسط جراح، جراحي کاهشي بوده باشد، هيچ‌کدام مانع افتادگي بيني نمي‌شود.
خب، راه‌حل‌اش چيست؟
درمان بيني‌اي که پس از عمل جراحي دچار افتادگي شده خيلي مهم‌تر از پيشگيري است و درمان بيني‌اي که بعد از جراحي دچار افتادگي شده، خيلي مشکل‌تر از درمان بيني‌اي است که به طور طبيعي دچار افتادگي شده؛ زيرا بيني‌اي که افتاده، در حقيقت، ساپورت‌اش کم است و ما بايد به آن اضافه کنيم ولي بيني‌اي که بعد از عمل افتاده، هم ساپورت‌اش کم است، هم ضعيف است و هم جراح با عمل، ساپورت آن را ضعيف کرده و ما بايد يک مقدار زيادي پيوند به آن اضافه کنيم.
منبع:www.salamat.com
/ج
گاهي شما ميليون‌ها تومان خرج ميکنيد تا بيني‌تان سربالا شود ولي بعد از مدتي، مي‌بينيد که بيني‌تان دچار افتادگي شده و وقتي به جراح‌تان هم گله ميکنيد، جواب مي‌شنويد که: «تقصير خودتان است؛ چون خودتان نسبت به مراقبت‌هاي بعد از عمل، بي‌توجه بوده‌ايد.» اما قضيه به همين سادگي‌ها هم نيست. دکتر محسن نراقي، متخصص گوش و حلق و بيني و عضو هيات علمي دانشگاه علوم‌پزشکي تهران مي‌گويد پاي علل ديگري نيز در ميان است. گفتگوي ما را با دکتر نراقي در همين رابطه بخوانيد.
چرا وقتي نوک بيني افتادگي دارد زيبايي چهره مخدوش مي‌شود؟
از آنجا که بيني يک نقش مرکزي در صورت دارد، اهميت زيادي در زيبايي چهره دارد و يکي از چيزهايي که در زيبايي بيني در صورت بيمار اهميت دارد، شکل و ميزان چرخش نوک بيني است. بيني در تناسب صورت نقش مهمي ايفا ميکند. به طور کلي، يک زاويه بين لب و بيني وجود دارد که در افراد مختلف، متغير است و عوامل مختلفي در آن تاثير دارد. وقتي سن بالا مي‌رود، افتادگي بيني اتفاق مي‌افتد و اين به صورت يک ظاهر مسن‌تر مي‌دهد. در دختر خانم‌ها هم افتادگي بيني، چهره را کمي مردانه ميکند. بعضي افراد هم که بيني‌شان ضربه مي‌خورد، به مرور زمان دچار افتادگي بيني مي‌شوند.
بعضي‌ها کلي هزينه ميکنند و بيني‌شان را جراحي ميکنند ولي بعد از مدتي نوک بيني‌شان دچار افتادگي مي‌شود. اين، تقصير جراح است يا ساختمان بيني؟
غير از عواملي که باعث مي‌شود فرد به طور اوليه فرم بيني‌اش تغيير کند و دچار افتادگي شود، يکي ديگر از علل افتادگي بيني، خود جراحي بيني است. در جراحي بيني، يکي از کارهاي مهم اين است که افتادگي بيني را از بين ببريم و يک حالت چرخشي به نوک بيني بدهيم و آن را سربالا کنيم؛ اما عواملي هم هست که باعث مي‌شود اهداف جراحي تحقق پيدا نکند و فرد را دچار مشکل کند. يکي از نکات مهمي که در اين مساله موثر است، اين است که در بيني از نظر آناتومي يک ساپورت (حمايت) وجود دارد، يعني ما يک ماهيت اسکلتي در بيني داريم که باعث ارتباط اجزاي مختلف بيني مي‌شود؛ مثلا ناحيه نوک بيني، غضروف تيغه بيني و بافت‌هاي نرم که در قسمت پايين بيني هستند، در واقع با هم تعادلي را ايجاد ميکنند که به بيني حالت پايداري مي‌دهد. بعضي عوامل هم هستند که ممکن است بيني را دچار افتادگي کنند؛ مثلا عضلاتي که در بيني وجود دارند باعث مي‌شوند در هنگام خنده، نوک بيني به سمت پايين بيفتد. حالا موقع جراحي، اگر حمايت آناتومي بيني براي حفظ موقعيت نوک بيني تضعيف شود، جراح ممکن است برش‌هايي در قسمت‌هاي حمايت‌کننده بيني ايجاد کند و اين باعث مي‌شود قسمت‌هايي از بيني پايين بيفتد و افتادگي نوک بيني ايجاد شود.
حالا اين افتادگي که ناشي از خطاي جراح است، بلافاصله بعد از عمل قابل تشخيص است؟
ممکن است در هفته‌هاي اول، اين مساله مشخص نباشد و بعد از چند ماه يا چند سال اين مساله خودش را نشان بدهد. براي همين، جراحي‌هايي که در حقيقت با روش‌هاي کاهشي (کم کردن و برداشتن بافت‌ها) انجام مي‌شود بيشتر نوک بيني را افتاده ميکند و در درازمدت اگر چه ممکن است تورم‌هاي بيني نتايج کوتاه‌مدت را نشان ندهد ولي بعد از يک مدت که تورم‌ها مي‌خوابد، به دليل تضعيف ساپورت بيني، نوک بيني دچار افتادگي مي‌شود. براي همين، امروزه در جراحي‌هاي مدرن بيني تلاش مي‌شود از روش‌هايي استفاده شود که اين ساپورت بيني تقويت شود. در اين روش‌هاي جديد سعي مي‌شود که حداقل کاهش بافت از بيني انجام شود و به جاي آن، حداکثر تقويت بيني انجام مي‌شود. براي همين،اين روش‌ها در بسياري از موارد مستلزم استفاده از پيوندهايي از بافت‌هاي خود بيني است که در قسمت‌هاي مختلف پايين بيني کار گذاشته مي‌شود؛ مثلا در قسمتي از پايه بيني پيوند غضروفي کار گذاشته مي‌شود که باعث افزايش استحکام بيني و جلوگيري از افتادگي بيني مي‌شود.
ما جراحي‌هاي بيني را به دو دسته کلي تقسيم مي‌کنيم: دسته اول، جراحي‌هايي که در قديم خيلي معمول بوده و روش‌هاي کاهشي است که الان خيلي از جراحان، اين روش را دارند ولي اينها نتايج درازمدت‌شان ثابت شده که دچار افتادگي بيني مي‌شوند و علاوه بر اين افتادگي، که در حقيقت يکي از عوارض اين جراحي‌هاست، به خاطر تضعيف ساپورت بيني ممکن است بدشکلي‌هاي ديگري نيز ايجاد شود و ناهمواري‌هايي به وجود بيايد که فرم بيني تغيير کند. دسته دوم، جراحي‌هايي است که تقويتي است و سعي بر اين است که بر استحکام غضروف بيني افزوده شود. اين جراحي‌ها در درازمدت، نتايج بهتري دارند و بيني از ثبات بيشتري برخوردار است؛ به خصوص بيني‌هاي مردم خاورميانه و کشور ما بيشتر دچار افتادگي است. برخلاف تصور عموم، خيلي‌ها تصور ميکنند بيني‌اي که بلند و افتاده است، ما بايد يک چيزي از آن کم کنيم ولي اگر ما از اين بيني کم بکنيم، ممکن است اوايل‌اش بعد از عمل اين بيني، نوک‌اش بالاتر برود ولي در درازمدت چون ساپورت اسکلتي بيني ضعيف شده، پوستي که روي آن است، شل شده و به مرور زمان بيني افتادگي پيدا ميکند؛ درحالي که برخلاف تصور عموم مردم، بيني‌هايي که در خيلي مواقع دچار افتادگي هستند، يک چيزي هم کم دارند که اسکلت و حمايت اسکلتي بيني بايد تقويت شود، ما با اين روش پيوندها و تقويت اسکلت بيني طوري اين پيوندها را کار مي‌گذاريم که اين پوست بيني، اصلا نمي‌تواند بيفتد و حالتي است که نتايج آن در درازمدت ثبات بيشتري را براي بيني ايجاد ميکند. در جراحي‌هاي بيني هم هميشه نتايج درازمدت است که مهم است، نه نتايج کوتاه‌مدت و نتايج اوليه که متغير است و با گذشت زمان مشخص مي‌شود.
اگر بيني افتادگي پيدا کند، راه‌حل‌اش چيست؟
مهم‌ترين راه‌حل، پيشگيري است. براي پيشگيري، جراح بايد از روش‌هايي استفاده کند که کمتر در آن، از کم کردن بافت استفاده شده باشد و بيشتر بايد تقويت و تغيير شکل بافت باشد. ما اکنون در روش‌هاي جديد، شکل بافت‌هاي بيني را تغيير مي‌دهيم؛يعني جابه‌جا مي‌کنيم و يک بافتي را از يک جايي در جايي ديگر کار مي‌گذاريم، نه اينکه بخواهيم يک بافتي را از بيني خارج کنيم. بنابراين نوع روشي که به کار مي‌رود، بهترين روش پيشگيري از افتادگي بيني است. مساله ديگري که در پيشگيري اهميت دارد، مراقبت‌هاي بعد از عمل است که براي پيشگيري از افتادگي بيني موثر است. البته نوع جراحي مهم‌تر از مراقبت‌هاي بعد از عمل است؛ مثلا بعضي‌ها بعد از عمل دايما چسب روي بيني مي‌زنند و مراقبت ميکنند و يا سرشان را بالا نگه مي‌دارند و يا يک سري کارهاي سخت براي خودشان درست ميکنند که بايد گفت اگر جراحي آن بيني توسط جراح، جراحي کاهشي بوده باشد، هيچ‌کدام مانع افتادگي بيني نمي‌شود.
خب، راه‌حل‌اش چيست؟
درمان بيني‌اي که پس از عمل جراحي دچار افتادگي شده خيلي مهم‌تر از پيشگيري است و درمان بيني‌اي که بعد از جراحي دچار افتادگي شده، خيلي مشکل‌تر از درمان بيني‌اي است که به طور طبيعي دچار افتادگي شده؛ زيرا بيني‌اي که افتاده، در حقيقت، ساپورت‌اش کم است و ما بايد به آن اضافه کنيم ولي بيني‌اي که بعد از عمل افتاده، هم ساپورت‌اش کم است، هم ضعيف است و هم جراح با عمل، ساپورت آن را ضعيف کرده و ما بايد يک مقدار زيادي پيوند به آن اضافه کنيم.
منبع:www.salamat.com
/ج
