آخرين روزهاي بارداري
گفتگو با خانم دکتر آزيتا صفارزاده، جراح و متخصص بيماري‌هاي زنان و زايمان
روزهاي آخر بارداري، روزهاي حساسي است و هرگونه سهل‌انگاري مي‌تواند جان کودک و مادر را به خطر بيندازد. البته راهکارهايي هم وجود دارد که خانم‌هاي باردار به کمک آنها مي‌توانند از بروز مشکلات دوران بارداري پيشگيري کنند و زايمان راحتي داشته باشند. دراين‌باره با دکتر آزيتا صفارزاده، جراح و متخصص بيماري‌هاي زنان و زايمان، گفت‌وگويي کرده‌ايم تا با اين اقدامات بيشتر آشنا شويم. خواندن اين مطلب را به همه خانم‌هاي باردار توصيه مي‌کنم.
خانم دکتر! آيا اين درست است که بگوييم روزهاي آخر بارداري، دوران مهمي براي کودک و مادر محسوب مي‌شود؟
بله؛ دقيقا همين‌طور است. ماه آخر، به ويژه هفته پاياني دوران بارداري، زمان بسيار مهمي است و بسته به اينکه قرار است زايمان طبيعي يا سزارين انجام شود، شرايط تا حدي تفاوت خواهد داشت.
چه تفاوت‌هايي؟
خانم‌هايي که قرار است زايمان طبيعي داشته باشند، در طول دوران بارداري بايد فعاليت‌هاي جسمي و پياده‌روي‌هاي منظمي داشته باشند و در روزهاي پاياني، اين پياده‌روي‌ها را حتي به 3 تا 4 ساعت در روز برسانند؛ چرا که انجام فعاليت‌هاي جسمي باعث نرم شدن و حتي باز شدن دهانه رحم مي‌شود و تسريع در امر زايمان را به دنبال خواهد داشت. اما خانم‌هايي که براي زايمان سزارين آماده مي‌شوند، بايد بيشتر استراحت کنند تا در روز موعد که معمولا 38 هفته و 6 روز است، زايمان راحت و بي‌دردسري داشته باشند و مجبور نباشند به صورت اورژانسي به بيمارستان مراجعه کنند و سزارين شوند زيرا سزارين‌هاي ازپيش‌تعيين‌نشده و اورژانسي، قطعا خطرناک‌تر از سزارين‌هايي است که با تعيين وقت و برنامه‌ريزي‌هاي از پيش تعيين‌شده انجام مي‌شود.
درباره تغذيه روزهاي پاياني چطور؟ رژيم غذايي خانم‌هاي باردار بايد تغيير کند؟
از آنجايي که در روزهاي آخر بارداري، حجم رحم و اندازه جنين به حداکثر ميزان خود مي‌رسد، فشار موضعي روي روده‌ها نيز افزايش مي‌يابد و يبوست يکي از عمده‌ترين مشکلاتي است که خانم‌هاي باردار در ماه آخر، به ويژه در روزهاي پاياني بارداري، با آن مواجه مي‌شوند؛ به همين دليل توصيه مي‌شود که خانم‌هاي باردار در وعده‌هاي مختلف از سبزي‌ها و ميوه‌هاي تازه و متنوع به ميزان زياد مصرف کنند و روزانه بيشتر از 8 ليوان آب بنوشند تا هم کمتر دچار يبوست شوند و هم فشار به کف لگن به حداقل برسد.
آيا خانم‌هاي باردار در روزهاي پاياني بارداري ملزم به انجام آزمايش‌هاي خاصي هم هستند؟
بله؛ براي اطمينان از وضعيت سلامت خانم باردار در هفته پاياني بارداري، آزمايش‌هايي شامل آزمايش‌هاي انعقادي، کم‌خوني، عفونت کليه و عفونت ادراري براي وي تجويز مي‌شود تا پزشک از وجود نداشتن هرگونه مشکلي در اين زمينه‌ها مطمئن شود و اگر هم مشکلي وجود دارد، هر چه سريع‌تر رفع شود تا در روند زايمان خللي وارد نشود.
کمردرد يکي از عمده‌ترين مشکلات خانم‌هاي باردار است که در روزهاي آخر تشديد مي‌شود. چه توصيه‌اي براي کاهش اين مشکل داريد؟
پوشيدن لباس‌هاي راحت و سبک و همچنين استفاده از کفش‌هايي با پاشنه 3 سانتي‌متر (نه کمتر و نه بيشتر) در کاهش و حتي رفع کمردردهاي دوران بارداري به‌ويژه در روزهاي آخر موثر است. از طرفي، توصيه ما به همه خانم‌هاي باردار اين است که از انجام کارهاي سنگين پرهيز کنند. بسياري از خانم‌ها در روزهاي آخر بارداري مشتاق‌اند اتاق کودکشان را بچينند و بالاي نردبان و صندلي بروند اما بايد گفت اين کارها علاوه بر آنکه موجب تشديد کمردرد دوران بارداري مي‌شود، بسيار هم خطرناک است و سلامت جنين و مادر را به مخاطره مي‌اندازد. متاسفانه بسياري از خانم‌ها به دليل همين سهل‌انگاري‌ها در روزهاي پاياني بارداري دچار سقط جنين شده‌اند در صورتي که با رعايت نکات گفته شده، هيچ مشکلي پيش نمي‌آمد و زايمان سر موعد مقرر انجام مي‌شد.
خانم‌هاي باردار روز آخر بارداري بايد چه اقداماتي انجام دهند؟
روز آخر براي خانم‌هايي که قرار است زايمان سزارين داشته باشند، اهميت بيشتري دارد؛ زيرا آنها روز زايمان خود را مي‌دانند و مانند زايمان طبيعي همه چيز غيرمنتظره و از پيش تعيين‌نشده نيست. بنابراين به خانم‌هاي باردار توصيه مي‌شود که روز قبل از زايمان از يک غذاي سبک مانند سوپ يا آش رقيق استفاده کنند و بعد از ساعت 8 شب به هيچ‌وجه غذا نخورند اما تا 12 شب مي‌توانند آب و مايعات بخورند. در عين حال، استراحت روز قبل از زايمان نبايد فراموش شود و خانم‌هاي باردار بايد از انجام فعاليت‌هاي جسمي قبل از انجام سزارين پرهيز کنند تا زايمان راحت‌تري داشته باشند اما همان‌طور که گفتم، خانم‌هايي که قرار است زايمان طبيعي داشته باشند، بايد در روزهاي پاياني، پياده‌روي خود را به حداکثر برسانند. در عين حال، هر 2 گروه بايد دردهاي روزهاي پاياني بارداري را جدي بگيرند.
آيا مرزي بين دردهاي طبيعي و غيرطبيعي دوران بارداري وجود دارد؟
بله؛ دردهاي کاذب دردهايي هستند که تداوم ريتميک و منظمي ندارند و با استراحت کردن از بين مي‌روند اما دردهاي واقعي معمولا هر 10 دقيقه يک بار تکرار مي‌شوند، ريتم منظمي دارند و با استراحت از بين نمي‌روند. از طرفي دردهاي واقعي اغلب در ناحيه بالاي شکم، نواحي معده و رحم، زير شکم و حتي کمر حس مي‌شوند و ممكن است با تهوع و استفراغ همراه باشند. اين دردهاي واقعي را نبايد ناديده گرفت و اگر خانم بارداري با چنين دردهايي مواجه شد و فاصله دردها هم به مرور زمان کمتر شد بايد بدون اتلاف‌وقت به بيمارستان مراجعه کند تا مورد آزمايش قرار بگيرد و وضعيت سلامت مادر و جنين بررسي شود. موارد اورژانسي ديگري هم وجود دارد که خانم باردار با مشاهده آنها بايد بلافاصله به بيمارستان مراجعه کند.
چه مواردي؟
خون‌ريزي، کاهش حرکات جنين (کمتر از 9 بار در روز)، ترشحات شفاف و گرم که لباس زير خانم باردار را خيس مي‌کند و... از جمله اين موارد هستند.
خانم‌هاي باردار چگونه استرس شب قبل از زايمان را به حداقل برسانند؟
اين نکته را نبايد فراموش کرد که زايمان و در آغوش گرفتن فرزند براي اولين بار، لذتي غيرقابل توصيف است و زايمان‌هاي راحت امروزي، مديون پيشرفت‌هاي پزشکي است. خانمي که شب قبل از زايمان استرس دارد، بد نيست به ياد مادربزرگ‌هايي بيفتد که 10 تا بچه را در خانه به دنيا آورده‌اند، نه در بيمارستان‌هاي مجهز!
منبع:www.salamat.com
روزهاي آخر بارداري، روزهاي حساسي است و هرگونه سهل‌انگاري مي‌تواند جان کودک و مادر را به خطر بيندازد. البته راهکارهايي هم وجود دارد که خانم‌هاي باردار به کمک آنها مي‌توانند از بروز مشکلات دوران بارداري پيشگيري کنند و زايمان راحتي داشته باشند. دراين‌باره با دکتر آزيتا صفارزاده، جراح و متخصص بيماري‌هاي زنان و زايمان، گفت‌وگويي کرده‌ايم تا با اين اقدامات بيشتر آشنا شويم. خواندن اين مطلب را به همه خانم‌هاي باردار توصيه مي‌کنم.
خانم دکتر! آيا اين درست است که بگوييم روزهاي آخر بارداري، دوران مهمي براي کودک و مادر محسوب مي‌شود؟
بله؛ دقيقا همين‌طور است. ماه آخر، به ويژه هفته پاياني دوران بارداري، زمان بسيار مهمي است و بسته به اينکه قرار است زايمان طبيعي يا سزارين انجام شود، شرايط تا حدي تفاوت خواهد داشت.
چه تفاوت‌هايي؟
خانم‌هايي که قرار است زايمان طبيعي داشته باشند، در طول دوران بارداري بايد فعاليت‌هاي جسمي و پياده‌روي‌هاي منظمي داشته باشند و در روزهاي پاياني، اين پياده‌روي‌ها را حتي به 3 تا 4 ساعت در روز برسانند؛ چرا که انجام فعاليت‌هاي جسمي باعث نرم شدن و حتي باز شدن دهانه رحم مي‌شود و تسريع در امر زايمان را به دنبال خواهد داشت. اما خانم‌هايي که براي زايمان سزارين آماده مي‌شوند، بايد بيشتر استراحت کنند تا در روز موعد که معمولا 38 هفته و 6 روز است، زايمان راحت و بي‌دردسري داشته باشند و مجبور نباشند به صورت اورژانسي به بيمارستان مراجعه کنند و سزارين شوند زيرا سزارين‌هاي ازپيش‌تعيين‌نشده و اورژانسي، قطعا خطرناک‌تر از سزارين‌هايي است که با تعيين وقت و برنامه‌ريزي‌هاي از پيش تعيين‌شده انجام مي‌شود.
درباره تغذيه روزهاي پاياني چطور؟ رژيم غذايي خانم‌هاي باردار بايد تغيير کند؟
از آنجايي که در روزهاي آخر بارداري، حجم رحم و اندازه جنين به حداکثر ميزان خود مي‌رسد، فشار موضعي روي روده‌ها نيز افزايش مي‌يابد و يبوست يکي از عمده‌ترين مشکلاتي است که خانم‌هاي باردار در ماه آخر، به ويژه در روزهاي پاياني بارداري، با آن مواجه مي‌شوند؛ به همين دليل توصيه مي‌شود که خانم‌هاي باردار در وعده‌هاي مختلف از سبزي‌ها و ميوه‌هاي تازه و متنوع به ميزان زياد مصرف کنند و روزانه بيشتر از 8 ليوان آب بنوشند تا هم کمتر دچار يبوست شوند و هم فشار به کف لگن به حداقل برسد.
آيا خانم‌هاي باردار در روزهاي پاياني بارداري ملزم به انجام آزمايش‌هاي خاصي هم هستند؟
بله؛ براي اطمينان از وضعيت سلامت خانم باردار در هفته پاياني بارداري، آزمايش‌هايي شامل آزمايش‌هاي انعقادي، کم‌خوني، عفونت کليه و عفونت ادراري براي وي تجويز مي‌شود تا پزشک از وجود نداشتن هرگونه مشکلي در اين زمينه‌ها مطمئن شود و اگر هم مشکلي وجود دارد، هر چه سريع‌تر رفع شود تا در روند زايمان خللي وارد نشود.
کمردرد يکي از عمده‌ترين مشکلات خانم‌هاي باردار است که در روزهاي آخر تشديد مي‌شود. چه توصيه‌اي براي کاهش اين مشکل داريد؟
پوشيدن لباس‌هاي راحت و سبک و همچنين استفاده از کفش‌هايي با پاشنه 3 سانتي‌متر (نه کمتر و نه بيشتر) در کاهش و حتي رفع کمردردهاي دوران بارداري به‌ويژه در روزهاي آخر موثر است. از طرفي، توصيه ما به همه خانم‌هاي باردار اين است که از انجام کارهاي سنگين پرهيز کنند. بسياري از خانم‌ها در روزهاي آخر بارداري مشتاق‌اند اتاق کودکشان را بچينند و بالاي نردبان و صندلي بروند اما بايد گفت اين کارها علاوه بر آنکه موجب تشديد کمردرد دوران بارداري مي‌شود، بسيار هم خطرناک است و سلامت جنين و مادر را به مخاطره مي‌اندازد. متاسفانه بسياري از خانم‌ها به دليل همين سهل‌انگاري‌ها در روزهاي پاياني بارداري دچار سقط جنين شده‌اند در صورتي که با رعايت نکات گفته شده، هيچ مشکلي پيش نمي‌آمد و زايمان سر موعد مقرر انجام مي‌شد.
خانم‌هاي باردار روز آخر بارداري بايد چه اقداماتي انجام دهند؟
روز آخر براي خانم‌هايي که قرار است زايمان سزارين داشته باشند، اهميت بيشتري دارد؛ زيرا آنها روز زايمان خود را مي‌دانند و مانند زايمان طبيعي همه چيز غيرمنتظره و از پيش تعيين‌نشده نيست. بنابراين به خانم‌هاي باردار توصيه مي‌شود که روز قبل از زايمان از يک غذاي سبک مانند سوپ يا آش رقيق استفاده کنند و بعد از ساعت 8 شب به هيچ‌وجه غذا نخورند اما تا 12 شب مي‌توانند آب و مايعات بخورند. در عين حال، استراحت روز قبل از زايمان نبايد فراموش شود و خانم‌هاي باردار بايد از انجام فعاليت‌هاي جسمي قبل از انجام سزارين پرهيز کنند تا زايمان راحت‌تري داشته باشند اما همان‌طور که گفتم، خانم‌هايي که قرار است زايمان طبيعي داشته باشند، بايد در روزهاي پاياني، پياده‌روي خود را به حداکثر برسانند. در عين حال، هر 2 گروه بايد دردهاي روزهاي پاياني بارداري را جدي بگيرند.
آيا مرزي بين دردهاي طبيعي و غيرطبيعي دوران بارداري وجود دارد؟
بله؛ دردهاي کاذب دردهايي هستند که تداوم ريتميک و منظمي ندارند و با استراحت کردن از بين مي‌روند اما دردهاي واقعي معمولا هر 10 دقيقه يک بار تکرار مي‌شوند، ريتم منظمي دارند و با استراحت از بين نمي‌روند. از طرفي دردهاي واقعي اغلب در ناحيه بالاي شکم، نواحي معده و رحم، زير شکم و حتي کمر حس مي‌شوند و ممكن است با تهوع و استفراغ همراه باشند. اين دردهاي واقعي را نبايد ناديده گرفت و اگر خانم بارداري با چنين دردهايي مواجه شد و فاصله دردها هم به مرور زمان کمتر شد بايد بدون اتلاف‌وقت به بيمارستان مراجعه کند تا مورد آزمايش قرار بگيرد و وضعيت سلامت مادر و جنين بررسي شود. موارد اورژانسي ديگري هم وجود دارد که خانم باردار با مشاهده آنها بايد بلافاصله به بيمارستان مراجعه کند.
چه مواردي؟
خون‌ريزي، کاهش حرکات جنين (کمتر از 9 بار در روز)، ترشحات شفاف و گرم که لباس زير خانم باردار را خيس مي‌کند و... از جمله اين موارد هستند.
خانم‌هاي باردار چگونه استرس شب قبل از زايمان را به حداقل برسانند؟
اين نکته را نبايد فراموش کرد که زايمان و در آغوش گرفتن فرزند براي اولين بار، لذتي غيرقابل توصيف است و زايمان‌هاي راحت امروزي، مديون پيشرفت‌هاي پزشکي است. خانمي که شب قبل از زايمان استرس دارد، بد نيست به ياد مادربزرگ‌هايي بيفتد که 10 تا بچه را در خانه به دنيا آورده‌اند، نه در بيمارستان‌هاي مجهز!
منبع:www.salamat.com
