وقت کوچ است الرحيل اي دل ازين جاي خراب

شاعر : عطار

تا ز حضرت سوي جانت ارجعي آيد خطاب		وقت کوچ است الرحيل اي دل ازين جاي خراب
بر دلت پيدا شود در يک نفس صد فتح باب		بال و پر ده مرغ جان را تا ميان اين قفس
جهد کن تا در ميان نه سيخ سوزد نه کباب		عقل را و نقل را همچون ترازو راست دار
از دل پر عشق خود آتش زني در جاه و آب		چون ز عقل و نقل ذوق عشق حاصل شد تو را
تو چنان گردي که گردد پيش تو همچون سراب		گرچه عالم مي‌نمايد ديگران را آب خضر
ذره‌اي گردد به پيش نور جانت آفتاب		گر چنان گردي جدا از خود که بايد شد جدا
از خطاي نفس خود تا چند بيني اضطراب		گر صواب کار خواهي اندرين وادي صعب
نرم مي‌رو خار مي‌خور بار مي‌کشي بر صواب		رو درين وادي چو اشتر باش و بگذر از خطا
چون هواي نفس تو بنشست برخيزد حجاب		از هواي نفس شومت در حجابي مانده‌اي
اي دلت مست شراب نفس تا چند از شراب		در شراب و شاهد دنيا گرفتار آمدي
از دل پر خون برآر آهي چو مستان خراب		خيز کاجزاي جهان موقوف يک آه تواند
خيز و روي از حسرت دل کن به خون دل خضاب		هر نفس سرمايه‌ي عمر است و تو زان بي‌خبر
هيچ کاري را نمي‌شايي تو اندر هيچ باب		درد و حسرت بين که چنداني که فکرت مي‌کنم
بر خود و کار خود بنشين و بگري چون سحاب		چون نيامد از تو کاري کان به کار آيد تو را
باش تا زين جاي فاني پاي آري در رکاب		تو چنان داني که هستي با بزرگان هم عنان
تا نياري زير خاک تيره رويت در نقاب		اين زمان با توست حرصي و نداني اين نفس
تو ز چنگ او بماني دست بر سر چون ذباب		چون اجل در دامن عمرت زند ناگاه چنگ
آخر ار شوقي است در تو ذوق اين معني بياب		اي دريغا مي‌نداني کز چه دور افتاده‌اي
خويشتن را همچو شمعي زآتش شهوت متاب		چون چراغ عمر تو بي‌شک بخواهد مرد زود
يک دمي لذت کجا ارزد به صد ساله عذاب		آخر اي شهوت‌پرست بي خبر گر عاقلي
در چنين راهي فرو ماندند چون خر در خلاب		توشه‌ي اين ره بساز آخر که مردان جهان
تا چو روي اندر لحد آري نماني در عقاب		غره‌ي دنيا مباش و پشت بر عقبي مکن
زانکه زير خاک بسياريت خواهد بود خواب		شب چو مردان زنده‌دار و تا تواني مي‌مخسب
بر سر خاک تو مي‌تابد به زاري ماهتاب		بس که تو در خاک خواهي بود و زين طاق کبود
در غرور خود مکن بيهوده چنديني شتاب		چون نمي‌داني که روز واپسين حال تو چيست
از سياست آب گردد زهره شير از عتاب		کار روز واپسين دارد که روز واپسين
هيچکس را نيست آگاهي که چون آيد زباب		تکيه بر طاعت مکن زيرا که در آخر نفس
پس چرا چون شمع بايد ديد چندين تف و تاب		چون به يک دم جمله چون شمعي فروخواهيم مرد
چه کلاه ژنده و چه افسر افراسياب		چون سر و افسر نخواهد ماند تا مي‌بنگري
پادشا گشتند هان تا نبودت هيچ انقلاب		گر همي‌بيني که روزي چند اين مشتي گدا
همچو بيد پوده مي‌ريزند در تحت التراب		زانکه اين مشتي دغل کار سيه دل تا نه دير
بنده و آزاد و شهري و غريب و شيخ و شاب		زير خاک از حد مشرق تا به مغرب خفته‌اند
چشم، چون بادام و دندان است چون در خوشاب		دل منه بر چشم و دندان بتان، کين خاک راه
در لحد اکنون کفن در گردن او شد طناب		آنکه از خشمش طناب خيمه مه مي‌گسست
تا کفن سازندش از وي باز کردندش ز تاب		وانکه پيراهن زتاب خويشتن نگشاد باز
ابر مي‌بارد به زاري بر سر خاکش گلاب		وانکه رويش همچو گل بشکفته بودي اين زمان
خاک تاريکش نه سر بگذاشت، نه سنبل، نه تاب		وانکه زلفش همچو سنبل تاب در سر داشتي
کز سر با آگهي بگذشت ازين جاي خراب		ما همه بي آگهيم آباد بر جان کسي
تا به بيداري شود در خواب تا يوم‌الحساب		يارب از فضل و کرم عطار را بيدار کن
روي لطف خويش را از تايب مسکين متاب		توبه کردم يارب از چيزي که مي‌بايست کرد
يارب آن خورشيد خاطر را دعا کن مستجاب		هر که اين شوريده خاطر را دعا گويد به صدق

وقت کوچ است الرحيل اي دل ازين جاي خراب

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته