هواي بچه‌هاي ديابتي را داشته باشيد
توصيه‌هاي دكتر عليرضا استقامتي به والدين كودكان ديابتي
برخي از کودکان به دليلي نقص در سيستم ايمني بدن خود به ديابت دچار مي‌شوند. ديابت کودکان فقط به خود آنها محدود نمي‌شود و گرفتاري‌هايي براي خانواده آنها نيز ايجاد مي‌کند. اگر خانواده‌ها نحوه برخورد مناسب با ديابت کودکان را بدانند بسياري از اين مشکلات حل مي‌شود. دکتر عليرضا استقامتي، فوق‌تخصص غدد و متابوليسم و دانشيار دانشگاه علوم پزشکي تهران به سوالات شايع خانواده‌ها در زمينه ديابت کودکان پاسخ داده است.
بيماري ديابت در کودکان يک بيماري شايع است كه معمولا باعث وحشت خانواده‌ها و دردسرهايي براي خود کودک مي‌شود. راه درمان اين بيماري چيست؟
بيماري ديابت نوع1 در كودكان با همين نوع در بزرگسالان كاملا متفاوت است. در كودكان به دليل نقص در سيستم ايمني، بافت لوزالعمده به مرور تخريب مي‌شود و بافت انسولين‌ساز لوزالمعده از بين مي‌رود. بنابراين اساس درمان در ديابت نوع 1 كه كودكان با آن مواجه هستند، تزريق انسولين است كه اين كار نيازمند تزريقات مكرر است. فردي كه در سنين كودكي دچار ديابت مي‌شود به هيچ‌وجه با تزريق يك بار انسولين در روز قابل درمان نيست و بايد از دوز مناسب انسولين استفاده کند.
رژيم غذايي در کودکان ديابتي داراي چه ويژگي‌هايي است؟ آيا مي‌توان از همان رژيم غذايي بزرگسالان براي کودکان نيز استفاده کرد؟
درمان اصلي استفاده از انسولين است. اما اين موضوع نبايد باعث به فراموشي سپردن و كنار گذاشتن رژيم غذايي مناسب شود. رژيم غذايي در كودكان ديابتي تابع شرايط خاصي است و بايد با در نظر گرفتن جوانب ديگر همراه باشد. زيرا بچه‌ها در سن رشد هستند و در پيش گرفتن يک رژيم غذايي سخت و محدود‌کننده، مي‌تواند باعث نقص در رشد و تکامل شود.
از سوي ديگر کودکان را نمي‌توان مجبور به رعايت رژيم‌غذايي خاص کرد چون کودکان معمولا درک درستي از تاثير تغذيه بر سلامت خود ندارند ضمن اينکه زمينه پذيرش يک رژيم‌غذايي خاصي را نيز ندارند. نکته ديگر اين است که اگر ما يک رژيم غذايي دست و پا گير براي کودک انتخاب کنيم، ممکن است باعث بروز ناهنجاري‌هاي رواني در او شويم که درنهايت مي‌تواند پنهان‌کاري کودک را به دنبال داشته باشد.
به‌عنوان نمونه نمي‌توانيم از يک کودک که همراه همکلاسي‌هاي خود به اردو مي‌رود، بخواهيم که بستني نخورد. اين موارد ممکن است باعث افسردگي در او شود. بنابراين محدوديت‌هاي غذايي که در سن بالا وضع مي‌شوند براي کودکان در نظر گرفته نمي‌شوند.
اما سوال اساسي اين است که در رابطه با رژيم غذايي کودکان مبتلا به ديابت چه مواردي بايد انديشيده شود؟
در اين رابطه برخي اصول کلي وجود دارد:
1) ميزان کالري مصرفي در کودکان ديابتي بايد منطبق با نيازهاي روزانه آنها باشد که يک متخصص تغذيه کودک مي‌تواند برنامه غذايي مناسب در اين زمينه را ارايه دهد.
2) با کنترل مرتب قندخون، دوز مصرف انسولين و ميزان کالري و کربوهيدرات خود را مشخص کنند.
3) مصرف شيريني را خيلي توصيه نمي‌کنيم ولي قدغن‌کردن مصرف آن نيز درست نيست و کودک مي‌تواند با تزريق مقداري انسولين، شيريني نيز بخورد.
4) موادغذايي اصلي يعني پروتئين‌ها، لبنيات، غلات و سبزيجات در برنامه‌غذايي کودک گنجانده شود.
آموزش در اين ميان چه نقشي دارد؟
در تمامي اين موارد نقش آموزش بسيار مهم است و حتما بايد کودک را به مراکزي که در زمينه آموزش کنترل ديابت فعال هستند، ببريم تا در اين زمينه آگاهي‌هاي لازم را کسب کند.
تزريق انسولين براي کودکان دردآور است و کودکان معمولا از تزريق انسولين فراري هستند. خانواده در اين زمينه چه اقداماتي بايد انجام دهند؟
يکي از مشکلاتي که کودکان مبتلا به ديابت با آن مواجه هستند، تزريق مداوم انسولين است. اصولا تزريق هميشه نه تنها براي کودکان که براي برخي از بزرگسالان نيز سخت است. متاسفانه ما در اثر يک رسم فرهنگي غلط، هميشه کودک را از آمپول مي‌ترسانيم و اين مشکل را دوچندان مي‌کند. بنابراين در قدم اول براي تسهيل تزريق انسولين در کودکان بايد لزوم اين کار را براي او توضيح دهيم تا ترس او بريزد و از سوي ديگر اعتماد به نفس لازم را در او ايجاد کنيم تا از تزريق انسولين خجالت نکشد.
در کنار اين موارد، مهم‌ترين عامل استفاده از تجهيزات و سرنگ‌هاي مناسب است. سرنگ‌هاي جديد داراي سرسوزن‌هاي بسيار ريز هستند که درد خيلي ناچيزي ايجاد مي‌کنند که تقريبا نزديک به صفر است.
امروزه بهترين روش ترزيق انسولين، استفاده از قلم‌هاي انسوليني است که سرسوزن خيلي ريز دارند و به‌طور خودکار نيز تزريق مي‌شوند. اين قلم‌ها تقريبا دردي ايجاد نمي‌کنند. از سوي ديگر بايد شيوه مناسب تزريق را نيز به کودکان آموزش داد تا مصايب تزريق انسولين به کلي برطرف شود.
منبع:www.salamat.com
/ج
برخي از کودکان به دليلي نقص در سيستم ايمني بدن خود به ديابت دچار مي‌شوند. ديابت کودکان فقط به خود آنها محدود نمي‌شود و گرفتاري‌هايي براي خانواده آنها نيز ايجاد مي‌کند. اگر خانواده‌ها نحوه برخورد مناسب با ديابت کودکان را بدانند بسياري از اين مشکلات حل مي‌شود. دکتر عليرضا استقامتي، فوق‌تخصص غدد و متابوليسم و دانشيار دانشگاه علوم پزشکي تهران به سوالات شايع خانواده‌ها در زمينه ديابت کودکان پاسخ داده است.
بيماري ديابت در کودکان يک بيماري شايع است كه معمولا باعث وحشت خانواده‌ها و دردسرهايي براي خود کودک مي‌شود. راه درمان اين بيماري چيست؟
بيماري ديابت نوع1 در كودكان با همين نوع در بزرگسالان كاملا متفاوت است. در كودكان به دليل نقص در سيستم ايمني، بافت لوزالعمده به مرور تخريب مي‌شود و بافت انسولين‌ساز لوزالمعده از بين مي‌رود. بنابراين اساس درمان در ديابت نوع 1 كه كودكان با آن مواجه هستند، تزريق انسولين است كه اين كار نيازمند تزريقات مكرر است. فردي كه در سنين كودكي دچار ديابت مي‌شود به هيچ‌وجه با تزريق يك بار انسولين در روز قابل درمان نيست و بايد از دوز مناسب انسولين استفاده کند.
رژيم غذايي در کودکان ديابتي داراي چه ويژگي‌هايي است؟ آيا مي‌توان از همان رژيم غذايي بزرگسالان براي کودکان نيز استفاده کرد؟
درمان اصلي استفاده از انسولين است. اما اين موضوع نبايد باعث به فراموشي سپردن و كنار گذاشتن رژيم غذايي مناسب شود. رژيم غذايي در كودكان ديابتي تابع شرايط خاصي است و بايد با در نظر گرفتن جوانب ديگر همراه باشد. زيرا بچه‌ها در سن رشد هستند و در پيش گرفتن يک رژيم غذايي سخت و محدود‌کننده، مي‌تواند باعث نقص در رشد و تکامل شود.
از سوي ديگر کودکان را نمي‌توان مجبور به رعايت رژيم‌غذايي خاص کرد چون کودکان معمولا درک درستي از تاثير تغذيه بر سلامت خود ندارند ضمن اينکه زمينه پذيرش يک رژيم‌غذايي خاصي را نيز ندارند. نکته ديگر اين است که اگر ما يک رژيم غذايي دست و پا گير براي کودک انتخاب کنيم، ممکن است باعث بروز ناهنجاري‌هاي رواني در او شويم که درنهايت مي‌تواند پنهان‌کاري کودک را به دنبال داشته باشد.
به‌عنوان نمونه نمي‌توانيم از يک کودک که همراه همکلاسي‌هاي خود به اردو مي‌رود، بخواهيم که بستني نخورد. اين موارد ممکن است باعث افسردگي در او شود. بنابراين محدوديت‌هاي غذايي که در سن بالا وضع مي‌شوند براي کودکان در نظر گرفته نمي‌شوند.
اما سوال اساسي اين است که در رابطه با رژيم غذايي کودکان مبتلا به ديابت چه مواردي بايد انديشيده شود؟
در اين رابطه برخي اصول کلي وجود دارد:
1) ميزان کالري مصرفي در کودکان ديابتي بايد منطبق با نيازهاي روزانه آنها باشد که يک متخصص تغذيه کودک مي‌تواند برنامه غذايي مناسب در اين زمينه را ارايه دهد.
2) با کنترل مرتب قندخون، دوز مصرف انسولين و ميزان کالري و کربوهيدرات خود را مشخص کنند.
3) مصرف شيريني را خيلي توصيه نمي‌کنيم ولي قدغن‌کردن مصرف آن نيز درست نيست و کودک مي‌تواند با تزريق مقداري انسولين، شيريني نيز بخورد.
4) موادغذايي اصلي يعني پروتئين‌ها، لبنيات، غلات و سبزيجات در برنامه‌غذايي کودک گنجانده شود.
آموزش در اين ميان چه نقشي دارد؟
در تمامي اين موارد نقش آموزش بسيار مهم است و حتما بايد کودک را به مراکزي که در زمينه آموزش کنترل ديابت فعال هستند، ببريم تا در اين زمينه آگاهي‌هاي لازم را کسب کند.
تزريق انسولين براي کودکان دردآور است و کودکان معمولا از تزريق انسولين فراري هستند. خانواده در اين زمينه چه اقداماتي بايد انجام دهند؟
يکي از مشکلاتي که کودکان مبتلا به ديابت با آن مواجه هستند، تزريق مداوم انسولين است. اصولا تزريق هميشه نه تنها براي کودکان که براي برخي از بزرگسالان نيز سخت است. متاسفانه ما در اثر يک رسم فرهنگي غلط، هميشه کودک را از آمپول مي‌ترسانيم و اين مشکل را دوچندان مي‌کند. بنابراين در قدم اول براي تسهيل تزريق انسولين در کودکان بايد لزوم اين کار را براي او توضيح دهيم تا ترس او بريزد و از سوي ديگر اعتماد به نفس لازم را در او ايجاد کنيم تا از تزريق انسولين خجالت نکشد.
در کنار اين موارد، مهم‌ترين عامل استفاده از تجهيزات و سرنگ‌هاي مناسب است. سرنگ‌هاي جديد داراي سرسوزن‌هاي بسيار ريز هستند که درد خيلي ناچيزي ايجاد مي‌کنند که تقريبا نزديک به صفر است.
امروزه بهترين روش ترزيق انسولين، استفاده از قلم‌هاي انسوليني است که سرسوزن خيلي ريز دارند و به‌طور خودکار نيز تزريق مي‌شوند. اين قلم‌ها تقريبا دردي ايجاد نمي‌کنند. از سوي ديگر بايد شيوه مناسب تزريق را نيز به کودکان آموزش داد تا مصايب تزريق انسولين به کلي برطرف شود.
منبع:www.salamat.com
/ج
