![یار ايراني امام سجاد(علیه السلام) یار ايراني امام سجاد(علیه السلام)](https://rasekhoon.net/_files/thumb_images700/article/ecfc9e67-b5d6-4e1d-968e-4e6b6f6f8c37.jpg)
یار ايراني امام سجاد(علیه السلام)
اشاره:
نام و نسب
ابان از مردمان فارس و استان شيراز است. پژوهشگر بزرگ، انصاري زنجاني كه دربارة ايشان بررسيهاي فراواني انجام داده است، زادگاه او را شهر نوبندجان (شهري بزرگ كه در شيراز و فسا باقي مانده است) ميداند و مينويسد: «اسم كامل ابان بن ابي عياش در كتابهاي رجال شيعه و تاريخ چنين است: شيخ، دانشمند فقيه، عابد، زاهد، ابواسماعيل ابان بن ابي عياش فيروز عبدي بصري...».
نام عبدي، اشاره به آن است كه ابان پس از خروج از شهر خود، نوبندجان كه در نزديكي شيراز است، وارد شهر بصره شد و بنابر قوانين آن عصر، هر كس ساكن شهري ميشد، بايد نام خود را در يكي از قبايل ثبت ميكرد. پس ابان هم در آن ميان قبيلة «بنو عبدالقيس» را انتخاب كرد كه به تشيع مايلتر بودند و با مخفّف كردن بنوعبدالقيس، به ابان عبدي مشهور شد و به دليل اقامت در بصره، به وي بصري گفتند.1
از اين رو، ابن حجر وي را عرب خالص نشمرده و در نسب وي نوشته: ابان بن ابي عياش فيروز، ابواسماعيل مولي عبدالقيس البصري.2
خدمتگزاري اهل بيت(علیهم السلام)
ويژگيهاي اخلاقي ابان
ابان و راهيابي به مكتب اهل بيت(علیهم السلام)
ابان در آن روزها چهارده ساله بود و به خواندن قرآن اهتمام داشت. در اين ايام، سليم روايتهايي را كه از ام سلمه، سلمان، معاذ بن جبل و امام علي(ع) شنيده بود، براي ابان بازگو ميكرد و اين ديدار سبب هدايت او به مكتب اهل بيت(ع) ميشود.7
ابان، ميراثدار اسرار آل محمد(صلی الله علیه و آله و سلم)
مسافرت به بصره
در حضور امام سجاد(علیه السلام)
كتاب سليم بن قيس هلالي، از كتابهاي معتبر و قديمي شيعه به شمار ميرود. كشّي نقل ميكند كه اين كتاب را ابان، بعد از امام سجاد(ع) به امام باقر(ع) داد و حضرت مطالب آن كتاب را تأييد كرد.11 نعماني بزرگ، محدث تشيع، دربارة اين كتاب مينويسد: «در ميان شيعه و همة اهل علم و راويان حديث ائمه اختلافي نيست كه كتاب سليم، از بزرگترين و عاليترين كتابهاي اصول شيعه است و مضامين و رهنمودهاي روايي آن را اهل علم و راويان حديث اهل بيت(ع) نقل كردهاند. چون همة سخنان اين كتاب، در اصل از پيامبر اعظم(ع)، اميرمؤمنان علي(ع)، مقداد، سلمان فارسي و ابوذر است؛ اين كتاب، از كتابهاي مرجع و مورد اعتماد شيعه به شمار ميرود».12
نويسندة «وسائلالشيعه» نيز كتاب سليم را از كتابهاي معتبر ميخواند كه نمونههايي بر ثبوت آن و درستي نسبتش به نويسنده برجاست و شكي در صحت انتساب آن نيست.13
كتاب سليم را ابان بن ابي عياش حفظ كرد و به دست آيندگان رساند و اين، نشان از بزرگي و مرتبة والاي وي است كه سليم به او اعتماد كرد و اين مجموعه را به وي سپرد.
بزرگترين خدمت فرهنگي ابان به مكتب اهل بيت(ع)، حفظ و نشر كتاب سليم است و مطالب اين اثر را نيز درسآموختگان مكتب وي به دست ما رساندهاند.
رحلت
پينوشتها:
٭ برگرفته از: ياران ايراني تبار معصومان(ع)، مهدي لطفي، صص 35ـ40.
1.سليم بن قيس هلالي، اسرار آل محمد(ص)، ترجمه و تحقيق: انصاري زنجاني، ص 126.
2.تهذيب التهذيب، ج 1، ص 123.
3.رجال طوسي، صص 109، 126 و 164؛ تنقيح المقال، ج 3، ص 64.
4.موسوعـ[ طبقات الفقهاء، ج 1، ص 268.
5.تهذيب التهذيب، ج 1، ص 123.
6.تنقيح المقال، ج 3، صص 6ـ7.
7.همان، ص 66؛ اسرار آل محمد(ص)، ص 194.
8.كتاب سليم، ص 195.
9.همان، ص 196.
10.همان، ص 197.
11.رجال كشي، صص 104ـ105، ح 167.
12.ابي زينب نعماني، غيبت نعماني، تحقيق: علياكبر غفاري، صص 101ـ102.
13.وسائل الشيعه، ج 30، ص 157؛ معجم رجال الحديث، ج 9، ص 230.
14.اسرار آل محمد(ص)، ص 193.