مسموميت با آفتاب
نويسنده:دکتر محمدعلي نيلفروش‌زاده*
مسموميت با آفتاب، درواقع، نوعي واکنش حساسيتي به نور خورشيد است. از نظر پزشکي، تفاوتي بين آفتاب‌سوختگي و مسموميت با آفتاب نيست و هر دوي آنها تحت عنوان فتودرماتيت شناخته مي‌شوند.
علايم مسموميت با آفتاب شبيه به آفتاب‌سوختگي شديد است و با خارش، قرمزي و بعضي اوقات، تاول خود را نشان مي‌دهد که گاهي ممکن است تاول‌ها عفوني شوند. ساير علايم شامل تهوع، تندي ضربان قلب، تنفس سريع، تب، گيجي، خستگي، سردرد، لرز، کاهش آب و اختلالات الکتروليت‌هاي بدن است. علايم مسموميت با آفتاب غالبا به دليل تماس بيش از اندازه با نورخورشيد يا سولاريوم (تخت‌هاي برنزه‌کننده مصنوعي) است. البته مصرف بعضي داروها يا محصولات زيبايي آرايشي مي‌تواند پوست فرد را به خورشيد حساس کند و اين به آن معني است که اگر شرايط فرد مهيا باشد حتي در معرض قرار گرفتن خيلي کوتاه مي‌تواند فرد را به سوي مسموميت با آفتاب هدايت کند.
از جمله مواردي که فرد را مستعد مسموميت با آفتاب مي‌کند عبارت‌اند از: داشتن پوست سفيد و موهاي قرمز. استفاده از داروهايي نظير تتراسايکلين، ديورتيک‌هاي تيازيدي، داروهاي سولفا و قرص‌هاي پيشگيري از بارداري، ضدافسردگي‌ها، آلبينيسم، لوپوس، پورفيري، ويتيليگو و گزرودرماپيگمنتوزا (نوعي خشکي شديد پوست)، استفاده از محصولات آرايشي، محلول، عطر يا صابون‌هاي حاوي متيل کومارين، روغن ليمو، PABA، پسورالن، کولتار يا ساليسيليک‌اسيد. اگر شما سابقه حساسيت پوستي به آفتاب داشته‌ايد، بايد به برچسب محصولات مورد استفاده خود دقت کنيد. اگر آفتاب‌سوختگي يا مسموميت با آفتاب، شديد و با عارضه نيست، نياز به درمان دارويي ندارد. استفاده از کمپرس سرد، اجتناب از در معرض قرارگيري مجدد در آفتاب، مصرف آسپرين، بروفن، ناپروکسن يا استامينوفن براي درد و نوشيدن ميزان کافي مايعات مفيد است.
وان خنک مي‌تواند ورم و درد را تسکين دهد ولي نبايد حاوي نمک، روغن يا خوشبوکننده‌ها باشد. به علاوه نبايد روي محل پوست آسيب‌ديده ليف بکشيد يا بتراشيد. در صورتي که با اين اقدامات بهبودي ايجاد نشد يا آسيب شديد بود بايد تنها به پزشک مراجعه کنيد. در اين شرايط معمولا استفاده از کرم‌هاي کورتيکوستروييد يا پردنيزولون خوراکي تجويز مي‌شود و در صورت تب بالا، تغيير سطح هوشياري يا کاهش شديد مايعات بدن اقدامات اورژانسي لازم است.
پرهيز از قرار گرفتن در معرض آفتاب بين ساعات 10 صبح تا 3 بعدازظهر، استفاده از ضدآفتاب، به کار بردن کلاه و لباس‌هاي بلند، در پيشگيري از اين عارضه نقش به سزايي دارد. بايد بدانيد که حتما در روزهاي ابري، اشعه مضر خورشيد وجود دارد و اشعه UV نيز از سطح آب، برف و شن بازتاب مي‌شود.
علايم مسموميت با آفتاب شبيه به آفتاب‌سوختگي شديد است و با خارش، قرمزي و بعضي اوقات، تاول خود را نشان مي‌دهد که گاهي ممکن است تاول‌ها عفوني شوند. ساير علايم شامل تهوع، تندي ضربان قلب، تنفس سريع، تب، گيجي، خستگي، سردرد، لرز، کاهش آب و اختلالات الکتروليت‌هاي بدن است. علايم مسموميت با آفتاب غالبا به دليل تماس بيش از اندازه با نورخورشيد يا سولاريوم (تخت‌هاي برنزه‌کننده مصنوعي) است. البته مصرف بعضي داروها يا محصولات زيبايي آرايشي مي‌تواند پوست فرد را به خورشيد حساس کند و اين به آن معني است که اگر شرايط فرد مهيا باشد حتي در معرض قرار گرفتن خيلي کوتاه مي‌تواند فرد را به سوي مسموميت با آفتاب هدايت کند.
از جمله مواردي که فرد را مستعد مسموميت با آفتاب مي‌کند عبارت‌اند از: داشتن پوست سفيد و موهاي قرمز. استفاده از داروهايي نظير تتراسايکلين، ديورتيک‌هاي تيازيدي، داروهاي سولفا و قرص‌هاي پيشگيري از بارداري، ضدافسردگي‌ها، آلبينيسم، لوپوس، پورفيري، ويتيليگو و گزرودرماپيگمنتوزا (نوعي خشکي شديد پوست)، استفاده از محصولات آرايشي، محلول، عطر يا صابون‌هاي حاوي متيل کومارين، روغن ليمو، PABA، پسورالن، کولتار يا ساليسيليک‌اسيد. اگر شما سابقه حساسيت پوستي به آفتاب داشته‌ايد، بايد به برچسب محصولات مورد استفاده خود دقت کنيد. اگر آفتاب‌سوختگي يا مسموميت با آفتاب، شديد و با عارضه نيست، نياز به درمان دارويي ندارد. استفاده از کمپرس سرد، اجتناب از در معرض قرارگيري مجدد در آفتاب، مصرف آسپرين، بروفن، ناپروکسن يا استامينوفن براي درد و نوشيدن ميزان کافي مايعات مفيد است.
وان خنک مي‌تواند ورم و درد را تسکين دهد ولي نبايد حاوي نمک، روغن يا خوشبوکننده‌ها باشد. به علاوه نبايد روي محل پوست آسيب‌ديده ليف بکشيد يا بتراشيد. در صورتي که با اين اقدامات بهبودي ايجاد نشد يا آسيب شديد بود بايد تنها به پزشک مراجعه کنيد. در اين شرايط معمولا استفاده از کرم‌هاي کورتيکوستروييد يا پردنيزولون خوراکي تجويز مي‌شود و در صورت تب بالا، تغيير سطح هوشياري يا کاهش شديد مايعات بدن اقدامات اورژانسي لازم است.
پرهيز از قرار گرفتن در معرض آفتاب بين ساعات 10 صبح تا 3 بعدازظهر، استفاده از ضدآفتاب، به کار بردن کلاه و لباس‌هاي بلند، در پيشگيري از اين عارضه نقش به سزايي دارد. بايد بدانيد که حتما در روزهاي ابري، اشعه مضر خورشيد وجود دارد و اشعه UV نيز از سطح آب، برف و شن بازتاب مي‌شود.
پي‌نوشت‌ها:
*متخصص پوست و مو
منبع:www.salamat.com
