Microhoo در برابر گوگل

پس از يک سال و نيم مذاکره، سرانجام شرکت هاي مايکروسافت و ياهو يک قرارداد همکاري ده ساله را به امضا رساندند تا با شرکت گوگل، غول صنعت جست و جو رقابت کنند. پيشنهاد 44/6 ميليارد دلاري خريد ياهو توسط مايکروسافت در سال 2008 به گونه اي زمينه ساز اين همکاري شد. با وجود اين که هر دو طرف معتقدند، اين همکاري به حصول منافع مشترک منجر مي شود، به نظر مي رسد با انعقاد قرارداد همکاري بين دو شرکت، درآمد ساليانه ياهو کاهش يابد؛ اما به گفته مسئولان در هزينه هاي عملياتي اين شرکت مبلغ چشم گيري صرفه جويي خواهد شد. بسياري معتقدند، راه اندازي موتور جست و جوي Bing در از سرگيري اين همکاري تاثير به سزايي داشته است، اما استيو بالمر نظر ديگري دارد. در ادامه، تحليلي را درباره وقايعي که طي جريان مذاکرات و انعقاد قرارداد اتفاق افتاده است، مي خوانيد.
در اواخر سال 2007 که استيو جابز مدير عامل شرکت اپل از مرکز شرکت ياهو واقع در منطقه Sunnyvale از ايالت کاليفرنيا بازديد کرد، اين شرکت دچار يک بحران هويتي شکسپير گونه شده بود. براساس اظهارات يکي از مديران اجرايي سابق ياهو که همان وقت در جلسه اي با حضور تعدادي از مديران اجرايي اين شرکت و استيو جابز شرکت داشت، جابز در حضور مديران اجرايي گفته بود، ياهو بايد درباره تمرکز فعاليت خود در يکي از زمينه هاي فناوري يا رسانه اي تصميم گيري کند. به گفته او، جابز جانبداري خود را به طور واضح چنين اعلام کرد: «ما در دره سيليکون هستيم.»
تصميم نهايي ياهو در مورد اين دو راهي در تاريخ 29 جولاي مشخص شد. در اين تاريخ ياهو همکاري خود را با شرکت مايکروسافت اعلام کرد. براساس اين توافق شرکت مايکروسافت وظيفه تامين فناوري جست و جو را براي ياهو برعهده گرفت. به گفته يکي از کارکنان سابق ياهو، اين شرکت براساس توافق به عمل آمده با مايکروسافت به نمايندگي از هر دو شرکت به مدت پنج سال در بازار پر منفعت تبليغات مرتبط با جست و جو با گوگل رقابت مي کند و فناوري ها و رويکردهاي خلاقانه اي را ارائه خواهد کرد.
اگرچه ياهو تعداد زيادي از مهندسان را به خدمت گرفته که روي محصولات ديگري به غير از موتورهاي جست و جو، شامل نامه هاي الکترونيکي، پيغام هاي متني و برنامه هاي موبايل کار مي کنند، اما براي بسياري از توسعه دهندگان، موتورهاي جست و جو فناورانه ترين عامل اغواي آن ها محسوب مي شد. لول گاس که تا سال 2006 مديريت بخش تجربه کاربري را در شرکت ياهو بر عهده داشت، مي گويد: «ما فناوري هاي بسياري در اختيار داشتيم، انجام اين کار چندان پيچيده نبود. اما جست و جو کار بسيار پيچيده اي است.» گاس و ساير کارمندان سابق ياهو مي گويند، پس از سپرده شدن بخش جست و جوي ياهو به شرکت مايکروسافت، تعداد زيادي از مهندسان متخصص از اين شرکت جدا مي شوند و روح خبرگي فني را که در تمام اين سال ها سوخت اصلي اغلب پيشرفت هاي ياهو محسوب مي شد، با خود مي برند.

اهميت يافتن محتوا
 

مديران اجرايي معتقدند، هنگامي که ياهو وارد صنعت جست و جو شد، تحت تاثير اين صنعت قرار گرفت. ياهو در سال 2002 شرکت Inktomi را خريداري کرد. اين اقدام توانايي بررسي محتواي وب را براي ياهو فراهم کرد. ريمي ستاتا، معمار ارشد ياهو مي گويد: «براي ياهو، معرفي موتور جست و جو يک انقلاب فرهنگي بود. اين اقدام نوع جديدي از فناوري را به اين شرکت آورد که براي سوابق کاري شرکت اهميت بالايي داشت.»
موتور جست و جوي ياهو در طول سال ها متحول شده است، اما با ارائه قابليت هاي جديد توسط گوگل و کسب درآمد اين شرکت از تبليغات مرتبط با نتايج جست و جو، ياهو نقش خود را به عنوان پيشروي صنعت جست و جو از دست داد. در همين اثنا تري سمل مديرعامل ياهو طي سال هاي 2001 تا 2007 نيز اهميت بيشتري براي توليد محتواي دست اول، همچون Yahoo Finnanse و Yahoo Sports، قائل بود. هنگامي که جري يانگ بنيان گذار ياهو، در سال 2007 زمام امور اين شرکت را به دست گرفت، رويکرد شرکت را تغيير داد و تمام توجه خود را روي فناوري هاي جديد متمرکز کرد. اما با توسعه قدرت گوگل در صنعت جست و جو و عدم حصول نتايج مورد نظر، يانگ در به انجام رساندن اين اقدام ناکام ماند. دني ساليوان، سردبير سايت SearchEngineLand مي گويد: «انتخاب رويکرد ياهو براي فعاليت در زمينه گردآوري محتوا يا موتور جست و جو بسيار حياتي بود. فکر مي کنم اين شرکت بالاخره تصميم خود را گرفت و وارد عرصه محتوا شد.» در ماه ژانويه کارول بارتز جانشين جري يانگ شد.
صرف نظر کردن ياهو از فعاليت در زمينه جست و جو براي بسياري از مهندسان که در پي اتفاقات اخير، از اين شرکت جدا شدند کمي غير منتظره بود. يکي از کارمندان ياهو که اوايل سال جاري از آن جدا شد، مي گويد: «روي ديوار يادداشتي را ديدم. کاملاً واضح بود که صنعت جست و جو زمينه مناسبي براي سرمايه گذاري شرکت نبود.» او ادامه مي دهد، بسياري از دوستانش که در شرکت باقي ماندند، با اعلام همکاري ياهو و مايکروسافت براي خروج از اين شرکت برنامه ريزي مي کنند. هنگامي که [در صنعت جست و جو] کار را رها مي کنيد، به اين معني است که شرکت توان مقابله با يکي از فني ترين مشکلات را ندارد. جريان مذاکرات ياهو و مايکروسافت براي همکاري اين دو شرکت فرآيند خروج کارمندان متخصص از ياهو را تسريع کرد.

وضعيت توسعه دهندگان وب
 

تحولات صنعت جست و جو علاوه بر کارمندان و کاربران، هزاران نفر از توسعه دهندگان وب را که از پلتفرم هاي رايگان ياهو همچون BOSS و SearchMonkey براي تغيير ظاهر و کارکرد نتايج جست و جو استفاده مي کنند، تحت تاثير قرار مي دهد.
کريس به مدير بخش Yahoo Developer Network در تاريخ 29 جولاي طي يادداشتي در وبلاگ خود، اعلام کرد که اين ابزارها آينده نامشخصي دارند. او در اين باره نوشت: «واضح است که براي تعيين بهترين اقدام که به نفع ما و شما باشد، بايد با مايکروسافت مذاکره کنيم.» در مقابل ريان پارمان نوشت: «با شايعاتي که به گوش مي رسد، به ظاهر پس از اعلام توافق همکاري با مايکروسافت، روحيه کارکنان ياهو به حداقل ممکن رسيده است. نارضايتي و استعفاي اعضاي گروه [Yahoo User Interface] چقدر زمان باقي است؟ سرنوشت اين محصول چيست؟»
ياهو تاييد مي کند بسياري از مهندسان متخصص اين شرکت توانايي هاي خود را در صنعت جست و جود به کار گرفتند، اما نمايندگان شرکت معتقدند، در طول چند سال گذشته بسياري از اين متخصصان براي انجام وظايف مختلف در ساير بخش هاي شرکت منصوب شدند.
به گفته پراباکار راگاوان، سرپرست لابراتورهاي ياهو، براي افرادي که در بخش جست و جو باقي ماندند، فرصت هاي جديدي در حال شکل گيري است. وي مي گويد، با وجود اين که موتور جست و جوي مايکروسافت وظيفه نشانه گذاري صفحات وب و نمايش نتايج را در صفحات ياهو به عهده دارد، مهندسان ياهو براي ساخت فناوري هاي جديد به منظور کار با نتايج از آزادي کامل برخوردار هستند. کارمندان اين بخش، کاربران را به منظور استفاده مناسب از نتايج و کار با اطلاعات ياري مي کنند. راگاوان مي گويد: «من انتظار دارم فناوري و متخصصان آن به گونه اي متحول شوند که تجربه هاي جديدي را براي ورود کاربران به يکي از اين دو حوزه رقم بزنند.»

تنش کمتر، مشاغل کمتر
 

کارمندان سابق ياهو معتقدند، کناره گيري از فناوري مي تواند فاصله بين واحدهاي فني و رسانه اي اين شرکت را کاهش دهد. وينس برادي که از سال 2006 تا 2008 مدير واحد سرگرمي ياهو بود، مي گويد: «همواره بين بخش مهندسي و قسمت رسانه اي شرکت مرز باريکي وجود داشت.»
وي مي گويد، از آنجا که کارمندان قسمت تحت نظارت او گزارش کار خود را مستقيم به مديران اجرايي مي دادند، در انتخاب کارمندان نقش کم رنگي داشته است. چندين بار پروژه هاي او به موسسات خارجي در هندوستان سپرده شده است، بنابراين براي دريافت گزارش کار اغلب بايد تا ساعت سه صبح بيدار مي ماند.
با وجود اين که ياهو در سال گذشته صدها کارمند خود را اخراج کرد، هيچ تغييري در وضعيت بخش جست و جوي اين شرکت حاصل نشد. با وجود اين، پس از اعلام همکاري با مايکروسافت انتظار مي رود مبلغ 425 ميليون دلار در هزينه هاي عملياتي اين شرکت صرفه جويي شود. دنيس روي سخنگوي ياهو در اين باره مي گويد: «بيشترين ميزان صرفه جويي در تعداد کارمندان، ساختمان ها و ساير هزينه هاي اداري و عمومي خواهد بود.» به علاوه، مبلغ دويست ميليون دلار نيز در هزينه سرورها و ساير سرمايه گذاري هاي فني صرفه جويي مي شود.
برادي مي گويد، همکاري با مايکروسافت «دورنماي واقع بينانه اي از فعاليت ياهو به دست مي دهد.»
مديرعامل ياهو در کنفرانس خبري که به منظور اعلام اين تفاهم برگزار شده بود گفت: «اين قرارداد کاملاً به مقياس کار ارتباط دارد. با ادغام فناوري دو شرکت مي توانيم يک جايگزين واقعي و پايدار براي موسسات تبليغاتي موجود، بسازيم.» از سوي ديگر، مايکروسافت اعلام کرده است، اين انتقال براي شرکت چند صد ميليون دلار هزينه در پي دارد، اما در بلندمدت به دليل بهره مندي از توانايي تغيير نحوه عملکرد صاحبان تبليغات، سودآور خواهد بود. زيرا در پي اين توافق، نتايجي در اختيار کاربران قرار مي گيرد که ارتباط بيشتري با موضوع جست و جو دارند. به علاوه، با توجه به سابقه بيشتر ياهو در فروش تبليغات، مايکروسافت انتظار دارد از تخصص ياهو در اين زمينه نيز استفاده کند.
استيو بالمر رئيس مايکروسافت مي گويد: «در اين توافق، هر دو طرف قرارداد برنده هستند. مصرف کنندگان محصولات بهتري را به دست مي آورند و اين امر از ديدگاه ما و براساس ارزش هاي مورد قبول ما موجب پيشرفت تمام صنعت IT خواهد شد.»
به گفته بارتز، به احتمال تعدادي از کارمندان ياهو به مايکروسافت منتقل مي شوند و بعضي از کارکنان بخش جست و جو نيز اخراج خواهند شد. اما او اضافه مي کند، اين انتقال به مرور زمان انجام مي پذيرد. بنابراين، حداقل تا سال ديگر که قرارداد قطعي مي شود، چيزي تغيير نخواهد کرد.

و البته گوگل...
 

هر دو شرکت مايکروسافت و ياهو (به ويژه بالمر) اعلام همکاري و برگزاري کنفرانس مشترک را نوعي اخطار به گوگل، غول صنعت جست و جو تعبير مي کنند.
در اعلاميه اين همکاري، طرفين اظهار کردند: «ديگر نيازي نيست تمام تبليغات به شرکتي که هفتاد درصد بازار جست و جو را در اختيار دارد وابسته باشد.»
بالمر معتقد است، بازار تبليغات مرتبط با جست و جو به دليل تسلط گوگل به صنعت جست و جو به طور غير منصفانه اي به نفع اين شرکت است. بسياري از آگهي دهندگان قراردادهاي انحصاري گوگل را به دليل دشواري انجام مذاکرات با سه شرکت مختلف مي پذيرند.
اما همکاري جديد مايکروسافت و ياهو موجب تسهيل جريان مذاکرات شده و به گفته بالمر اکنون آگهي دهندگان از وجود موقعيت ديگري براي به انجام رساندن تبليغات مورد نظر آگاهي دارند. او پيش بيني مي کند شرکت گوگل با اتهام انحصارطلبي عليه اين قرارداد همکاري شکايت کند. بالمر در اين باره مي گويد: «به احتمال از طرف رقيب اصلي خود که تمايلي به رقابت منصفانه ندارد، با مشکلاتي مواجه مي شويم. اما هدف ما افزايش رقابت است.»
اما گوگل با اين نظر مخالف است و در اعلاميه اي که توسط نامه الکترونيکي ارسال شد، اظهار کرد: «به طور سنتي رقابت زيادي در اين زمينه وجود دارد و حاصل تجارب ما اين است که رقابت همواره به سود کاربران تمام مي شود. ما مايليم مطالب بيشتري درباره اين قرارداد همکاري بدانيم.»
قرار است نمايندگان ياهو و مايکروسافت به منطقه Capitol Hill از ايالات متحده و شهر بروکسل سفر کنند تا فرآيند تنظيم قرارداد را براي مناطق اروپايي و آمريکايي به انجام رسانند.

حماسه 18 ماهه
 

مدت زمان به نسبت زيادي صرف برقراري همکاري بين ياهو و مايکروسافت شد. سهم مايکروسافت از بازار جست و جو به مدت دو سال دستخوش تغييرات مختلف شد و اين شرکت براي به سودرساني بخش تبليغات آنلاين با مشکلات مختلفي رو به رو بود. در همين هنگام، شرکت ياهو که زماني بيشترين سهم بازار جست و جو را در اختيار داشت، پس از شرکت گوگل در رده دوم قرار گرفت.
معاملات دو شرکت در اولين روز ماه فوريه سال 2008 با پيشنهاد مايکروسافت براي انتقال بخشي از سهام شرکت و پرداخت مبلغي معادل 44/6 ميليارد دلار به ياهو آغاز شد. يک هفته بعد، ياهو با اعلام اين که در پيشنهاد مايکروسافت ارزش واقعي اين شرکت ناديده گرفته شده پيشنهاد را رد کرد.
در ماه ژوئن سال گذشته مايکروسافت انصراف خود را از خريد ياهو به طور رسمي اعلام کرد، اما همچنان براي همکاري در زمينه تبليغات مرتبط با جست و جو علاقه مند بود.
به گفته بارتز و بالمر در مذاکرات مقدماتي قرار بود بخش زيادي از دستمزد ياهو به صورت نقدي و بخش ديگر آن به صورت درصدي از درآمد پرداخت شود. اما براساس اظهارات بارتز، ياهو براي دريافت سهم بيشتري از درآمد پافشاري مي کرد تا بتواند پروژه هاي بلندمدتي مانند کسب و کار آنلاين رسانه اي را اجرا کند.
با وجود اين که بسياري از تحليلگران موفقيت بي درنگ موتور جست و جوي Bing را که به تازگي معرفي شده آخرين ميخ تابوت قلمداد مي کردند، به گفته بارتز عرضه اين موتور جست و جو هيچ تاثير مثبتي در انعقاد قرار نداشت.
بارتز مي گويد: «علت اصلي برقراري رابطه همکاري بين دو شرکت، وجود درک متقابل و اعتماد است که حصول آن مستلزم صرف زمان زيادي بود. بالاخره هر دو طرف به سطح مطلوبي از اطمينان رسيدند و تمام امور به خوبي پيش رفت. به محض اين که قانع شديم، همکاري ما به نفع هر دو طرف است، مراحل بعدي کار را به انجام رسانديم.»
بالمر مي گويد، براي مايکروسافت اين قرارداد همکاري پرمنفعت تر از پيشنهاد اوليه تقسيم منافع نيست و فقط با آن تفاوت دارد.
منبع:نشريه شبکه- ش 102