گشت و گذاري در تهران
استان تهران در شمال مرکزي ايران و بين مدارهاي 35 درجه و 14 دقيقه با 36 درجه و 20 دقيقه عرض شمالي ومدارهاي 50 درجه و 15 دقيقه تا 53 درجه و 8 دقيقه طول شرقي از نصف النهار مبدأ قرار دارد. اين استان از شمال به استان مازندران و گيلان از جنوب شرقي به استان قم و از جنوب غربي به استان مرکزي و از غرب به استان قزوين و از شرق به استان سمنان محدود است استان تهران بين خط الرأس چين خوردگي البرز مرکزي و حاشيه غربي دشت کوير واقع شده است و به اين ترتيب آب وهواي استان عمدتاً متأثر از عامل ارتفاع مي باشد. زبان اصلي مردم تهران و استان تهران فارسي است اما در بعضي نقاط زبان هاي محلي هم ديده مي شود که در مجموع از لهجه هاي فارسي محسوب مي شوند اين استان بر اساس آخرين تقسيمات کشوري داراي 12 شهرستان مي باشد. شهر تهران از اواخر قرن هجدهم ميلادي ( ابتداي دوره قاجاريه) تاکنون پايتخت و مرکز اداري، سياسي، اقتصادي ايران بوده که آغاز رشد و رونق آن به دوران حکومت ناصر الدين شاه قاجار باز مي گردد. امروزه استان و کلاس شهر تهران به ترتيب با وسعتي 19000 و 1200 کيلومتر مربع حدود سي درصد جمعيت کشور را در خود جاي داده و از هر حيث مهم ترين قطب کشور محسوب مي شود. مجاورت با کوه هاي البرز در شمال نزديکي به دشت کوير در جنوب شرقي و وزش بادهاي مرطوب مديترانه اي از غرب موجب پديد امدن شرايط ويژه و نوعي ناپايداري در آب وهواي تهران گرديده است. تهران جاذبه هاي ميراث فرهنگي- گردشگري بسيار زيادي دارد. مسيرهاي گردشگري استان تهران مسيرهاي اشتهارد، پارک ملي کوير، جاجرود- خجير، جاده چالوس، دماوند، شهر ري، شهريار، طالقان، فشم، ميگون، فيروزکوه، لار، هراز، لواسان، ورامين و مسير گردان (ساوجبلاغ)
تکه کابين ايستگاه تله کابين توچال- تله اسکي و تله سي يژ، پيست توچال- تله اسکي و تله سي يژ، پيست خور و تله سي يژ مسير شيرپلا
بناهاي تاريخي و اماکن زيارتي شامل کاخ هاي صاحب قرانيه، کاخ نياوران، امامزاده صالح، امامزاده عزيز، امامزاده مطيب، امامزاده ابراهيم
پارک ها دارآباد، ساعي و نياوران، جمشيديه، قيطريه، شفق، ملت و طالقاني، موزه ها: کاخ نياوران، کاخ سعدآباد، دفينه، مراکز فرهنگي و هنري: فرهنگسراي نياوران، ارسباران، انديشه، اميرکبير، مجتمع فرهنگي- ورزشي: مجموعه ورزشي انقلاب، ونک، نياوران و فرمانيه
پارک هاي درون شهري: خيام، شکوفه، پيروزي، فدک، ارکيده و رسالت....
مجموعه ورزشي: استاديوم اسب دواني ورزشگاه 17 شهريور مجتمع ورزشي خيام سالن ورزش گلستان مجتمع ورزشي بهمن استاديوم فوتبال شهيد محلاتي زورخانه شهيد ثباتي مجتمع ورزشي شهيد نواب صفوي مجموعه ورزشي- فرهنگي خاوران استخر 17 شهريور
مجموعه ورزشي: صد هزار نفري آزادي، پيست دوچرخه سواري پارک جنگلي چيتگر، مجموعه ورزشي نابينايان شهيد محبي، مجموعه ورزشي تفريحي پارک ارم و شهربازي موزه ها زمين شناسي مجموعه فرهنگي آزادي...
موزه ها: شهيد مصطفي خميني، آبگينه و سفالينه، ايران شناسي، تاريخ صنعتي، تمبر، جواهرات، فرش،هنرهاي معاصرهنرهاي تزئيني و هنرهاي ملي و...
مراکز فرهنگي و هنري: فرهنگسراي خاوران تئاتر شهر، تئاترنصر، تئاتر محراب، تئاتر مولوي، تالار وحدت، تالار کسري، تالار هنر، فرهنگسراي بهمن، خانه هنرمندان و تماشاخانه ايرانشهر، تئاتر سنگلج، تئاتر بانوان و کارگاه نمايش عروسکي
بناهاي تاريخي: کاخ گلستان، عمارت شمس العماره،کاخ مرمر، کاخ و پادگان عشرت آباد، کاخ بهارستان، مدرسه دارالفنون (مدرسه مروي) پامنار و حوض خانه باغ قديم نگارستان...
بناهاي تاريخي: راه آهن تهران، کتابخانه ملي، مجلس شوراي ملي سابق، بناي وزارت امور خارجه، شهرباني سابق، باغ نگارستان، سر در باغ ملي، گورستان بهشت زهرا (س) و ابن بابويه
شهرستان پاکدشت: امامزاده سبزپوش يخچال قديمي در پير داغلان پاکدشت...
شهرستان دماوند: درياچه تار و ممج، چشمه اعلاء، چشمه آب معدني، قلعه دختر، چشمه معدني البرز در آبعلي چشمه تيز آب، آبشار شيرآب و غار گل زرد، مسجد سلجوقي، مقبره شيخ شبلي، کاروانسراي فتحعلي شاهي
شهرستان ري: قلعه ايرج، قلعه تبرک، برج نقارخانه، بقاياي شهر سلجوقي، برج ظفرال، زندان هارون، تپه گبري آستانه حضرت عبدالعظيم(ع)، بقعه بي بي شهربانو، بقعه جوانمرد قصاب، امامزاده ها ابن بابويه، تپه چشمه علي، بقعه بي بي بي زبيده، بقعه ابوالحسن، بقعه شيخ صدوق، بقعه عباس و ابراهيم و...
شهرستان ساوجبلاغ: غار و کله سنگ، غار هيو، چشمه آب معدني عسلک و سرب جوستان آبشارهاي روستاي اوچان، جوستان، اورازان، کرکبود، آسکان و عسلک بقاع سيد شرف الدين، جوستان، بادامستان، تکيه ناوه و کش رود، آثار تاريخي گورستان زردشتيان، حسينيه قديمي جوستان، قلعه کياء، بقعه خشت و منزل آيت الله طالقاني، موشلان تپه کاروانسراي امام امامزاده جعفر هشتگرد..
شهرستان شميران: درياچه سد لتيان آبشار دوقلو آبشار اسون آبشار پسنگ آبشار سوتک آبشار منظريه پيست دربند سر، پيست شمشک، پيست توچال امامزاده قاسم بقعه سلطان، سيد ميرسليم و مکان هاي تاريخي چون مسجد امام حسن عسگري، قلعه دختر، ضحاک، گورستان زردشتيان، تپه کله قندي، قبر تاج الدين و تپه حصارک...
شهرستان شهريار: امامزاده بي بي سکينه، لوط پيامبر، تخت رستم، قلم غوزآباد، تپه جوتين، تپه مزلوت، تپه پاکلي و کاروانسراي سنگي
شهرستان فيروزکوه: درياچه سدلار، آهنگ، درياچه زياد، چشمه قلعه دختر، امامزاده هاشم، غار رود افشان، غار بورنيک، پيست آبعلي، تنگه واشي...
شهرستان کرج: بقاياي آتشکده سنگي تخت رستم از دوره اشکاني و ساساني بقعه شاهزاده سلمان اشتهارد بقعه امامزاده رحمن زيد پلنگ آباد اشتهارد کاخ سليمانيه ( محل کنوني دانشکده کشاورزي) درياچه سداميرکبير چشمه ولر چشمه شاهدشت، آبشار پيچه آدران پيشت خور، پيست ديزين، پيست اسکي روي چمن ديزين، غار يخ مراد، کاخ شهرستانک، قلعه وکيل برج ميدانک، مسجد و حمام هلجرد، قلعه صمصام، پل شاه عباسي، برج سنگي، گچسر...
شهرستان ورامين: امامزاده يحيي، مسجد جامع ورامين، برج علاء الدين، امامزاده جعفر پيشوا، غار دق کشکولي يا زندان افغان...
منبع:مجله دنیای زنان ش 57
منطقه شمال تهران
تکه کابين ايستگاه تله کابين توچال- تله اسکي و تله سي يژ، پيست توچال- تله اسکي و تله سي يژ، پيست خور و تله سي يژ مسير شيرپلا
بناهاي تاريخي و اماکن زيارتي شامل کاخ هاي صاحب قرانيه، کاخ نياوران، امامزاده صالح، امامزاده عزيز، امامزاده مطيب، امامزاده ابراهيم
پارک ها دارآباد، ساعي و نياوران، جمشيديه، قيطريه، شفق، ملت و طالقاني، موزه ها: کاخ نياوران، کاخ سعدآباد، دفينه، مراکز فرهنگي و هنري: فرهنگسراي نياوران، ارسباران، انديشه، اميرکبير، مجتمع فرهنگي- ورزشي: مجموعه ورزشي انقلاب، ونک، نياوران و فرمانيه
منطقه شرق
پارک هاي درون شهري: خيام، شکوفه، پيروزي، فدک، ارکيده و رسالت....
مجموعه ورزشي: استاديوم اسب دواني ورزشگاه 17 شهريور مجتمع ورزشي خيام سالن ورزش گلستان مجتمع ورزشي بهمن استاديوم فوتبال شهيد محلاتي زورخانه شهيد ثباتي مجتمع ورزشي شهيد نواب صفوي مجموعه ورزشي- فرهنگي خاوران استخر 17 شهريور
منطقه غرب تهران
مجموعه ورزشي: صد هزار نفري آزادي، پيست دوچرخه سواري پارک جنگلي چيتگر، مجموعه ورزشي نابينايان شهيد محبي، مجموعه ورزشي تفريحي پارک ارم و شهربازي موزه ها زمين شناسي مجموعه فرهنگي آزادي...
منطقه مرکزي و جنوبي تهران
موزه ها: شهيد مصطفي خميني، آبگينه و سفالينه، ايران شناسي، تاريخ صنعتي، تمبر، جواهرات، فرش،هنرهاي معاصرهنرهاي تزئيني و هنرهاي ملي و...
مراکز فرهنگي و هنري: فرهنگسراي خاوران تئاتر شهر، تئاترنصر، تئاتر محراب، تئاتر مولوي، تالار وحدت، تالار کسري، تالار هنر، فرهنگسراي بهمن، خانه هنرمندان و تماشاخانه ايرانشهر، تئاتر سنگلج، تئاتر بانوان و کارگاه نمايش عروسکي
بناهاي تاريخي: کاخ گلستان، عمارت شمس العماره،کاخ مرمر، کاخ و پادگان عشرت آباد، کاخ بهارستان، مدرسه دارالفنون (مدرسه مروي) پامنار و حوض خانه باغ قديم نگارستان...
بناهاي تاريخي: راه آهن تهران، کتابخانه ملي، مجلس شوراي ملي سابق، بناي وزارت امور خارجه، شهرباني سابق، باغ نگارستان، سر در باغ ملي، گورستان بهشت زهرا (س) و ابن بابويه
مناطق ديدني حومه تهران:
شهرستان پاکدشت: امامزاده سبزپوش يخچال قديمي در پير داغلان پاکدشت...
شهرستان دماوند: درياچه تار و ممج، چشمه اعلاء، چشمه آب معدني، قلعه دختر، چشمه معدني البرز در آبعلي چشمه تيز آب، آبشار شيرآب و غار گل زرد، مسجد سلجوقي، مقبره شيخ شبلي، کاروانسراي فتحعلي شاهي
شهرستان ري: قلعه ايرج، قلعه تبرک، برج نقارخانه، بقاياي شهر سلجوقي، برج ظفرال، زندان هارون، تپه گبري آستانه حضرت عبدالعظيم(ع)، بقعه بي بي شهربانو، بقعه جوانمرد قصاب، امامزاده ها ابن بابويه، تپه چشمه علي، بقعه بي بي بي زبيده، بقعه ابوالحسن، بقعه شيخ صدوق، بقعه عباس و ابراهيم و...
شهرستان ساوجبلاغ: غار و کله سنگ، غار هيو، چشمه آب معدني عسلک و سرب جوستان آبشارهاي روستاي اوچان، جوستان، اورازان، کرکبود، آسکان و عسلک بقاع سيد شرف الدين، جوستان، بادامستان، تکيه ناوه و کش رود، آثار تاريخي گورستان زردشتيان، حسينيه قديمي جوستان، قلعه کياء، بقعه خشت و منزل آيت الله طالقاني، موشلان تپه کاروانسراي امام امامزاده جعفر هشتگرد..
شهرستان شميران: درياچه سد لتيان آبشار دوقلو آبشار اسون آبشار پسنگ آبشار سوتک آبشار منظريه پيست دربند سر، پيست شمشک، پيست توچال امامزاده قاسم بقعه سلطان، سيد ميرسليم و مکان هاي تاريخي چون مسجد امام حسن عسگري، قلعه دختر، ضحاک، گورستان زردشتيان، تپه کله قندي، قبر تاج الدين و تپه حصارک...
شهرستان شهريار: امامزاده بي بي سکينه، لوط پيامبر، تخت رستم، قلم غوزآباد، تپه جوتين، تپه مزلوت، تپه پاکلي و کاروانسراي سنگي
شهرستان فيروزکوه: درياچه سدلار، آهنگ، درياچه زياد، چشمه قلعه دختر، امامزاده هاشم، غار رود افشان، غار بورنيک، پيست آبعلي، تنگه واشي...
شهرستان کرج: بقاياي آتشکده سنگي تخت رستم از دوره اشکاني و ساساني بقعه شاهزاده سلمان اشتهارد بقعه امامزاده رحمن زيد پلنگ آباد اشتهارد کاخ سليمانيه ( محل کنوني دانشکده کشاورزي) درياچه سداميرکبير چشمه ولر چشمه شاهدشت، آبشار پيچه آدران پيشت خور، پيست ديزين، پيست اسکي روي چمن ديزين، غار يخ مراد، کاخ شهرستانک، قلعه وکيل برج ميدانک، مسجد و حمام هلجرد، قلعه صمصام، پل شاه عباسي، برج سنگي، گچسر...
شهرستان ورامين: امامزاده يحيي، مسجد جامع ورامين، برج علاء الدين، امامزاده جعفر پيشوا، غار دق کشکولي يا زندان افغان...
منبع:مجله دنیای زنان ش 57
/ج