واسط های مغز کامپیوتر

در بیشتر مواقع تعامل انسان با کامپیوتر و بسیاری از ماشین های ساخته بشر به وسیله حرکت های مکانیکی انجام می گیرد. از ضربه زدن به کلیدهای صفحه کلید و حرکت ماوس گرفته تا روشن کردن و استفاده از ویدیو پروژکتورها و البته بسیاری از وظایف دیگر، اما این رویه در شرف تغییر است. هرچند هنوز هم در ماشین های امروزی صفحه کلید و ماوس، دکمه ها و اهرم ها و... اجزایی جدا نشدنی به شمار می آیند، اما روند پیشرفت فناوری واسط ها، به ویژه واسط های بین انسان و کامپیوتر نشان می دهد که روزی امواج مغز همان کاری را انجام خواهند داد که امروز لوازم جانبی کامپیوتر انجام می دهند. گفتنی است بخش عمده ای از اطلاعات عصر جدید این شماره برگرفته از مطلب «جو برودکین» از نت ورک ورلد است.
● واسط های مغز کامپیوتر
چندی پیش شهر سان فرانسیسکو شاهد برگزاری کنفرانس VMworld بود و در طی این کنفرانس معرفی واسط های نوینی که از امواج مغزی برای انتقال دستور به کامپیوتر ها استفاده می کنند، توجه محافل علمی را به خود جلب کرده بود. زمانی را تصور کنید که بتوان روی سطوح مختلف از جمله کاغذ یک آی پد ایجاد کرد یا بتوان تنها با استفاده از امواج مغزی، کامپیوتر یا هر گونه ماشین دیگری را کنترل کرد. آنچه که ذکر شد، پیش بینی محققان و کارآفرینان خلاق از آینده تعامل انسان و ماشین است.
یکی از این دستاوردها SixthSense است؛ یک واسط حرکتی اشاره ای و پوشیدنی که پراناو میستری از گروه Fluid Interface Group وابسته به آزمایشگاه Media Lab دانشگاه MIT آن را طراحی کرده است. این واسط لباس مانند، شخص را به یک پروژکتور کوچک، آینه و دوربین مجهز می کند که می تواند آن را دور گردنش بپیچد یا روی یک کلاه ویژه نصب کند. چند علامت گذار رنگی کوچک هم روی انگشت ها نصب می شوند. شخص با پوشیدن این واسط حرکتی، اشاره ای می تواند مانند یک ویدیو پروژکتور تصاویر کامپیوتر را روی دیوار پخش کند، ایمیل ها را بررسی کرده، وب را همان گونه که با یک آی پد می توان مرور کرد، مرور کند و تمام این ها بدون لمس صفحه و تنها با استفاده از حرکت ها و اشار ه های صورت و دست ها امکان پذیر است. در نمایش ویدیویی SixthSense در کنفرانس VMworld نشان داده شد که پراناو چگونه با استفاده از این واسط با دست هایش تصویر می گیرد، چگونه شماره گیر تلفن را در کف دستش ترسیم می کند، چگونه روی یک صفحه کاغذ گیم بازی می کند و چگونه برنامه های به روز شده پرواز را روی بلیت هواپیمایش دریافت می کند و... با این واسط حتی می توان متن را از روی کتاب های کاغذی کپی و آن را روی نمایشگر کامپیوتر Past کرد.
میستری معتقد است، تجهیزات کنونی بسیار محدودند و مردم برای انجام امور خود ناچار هستند با اطلاعاتی که در داخل کامپیوترها و نیز اینترنت محصور شده، تعامل داشته باشند. میستری به موضوع قابل تأملی اشاره می کند؛ او هدف مردم را دسترسی به «اطلاعات» برمی شمرد، نه دسترسی به «کامپیوتر». یعنی هدف کاربران دسترسی به اطلاعات است و در این راستا کامپیوتر نقش یک واسط را بازی می کند. به راستی چرا باید نحوه تعامل انسان ها با ماشین متحول نشود؟ اگر هدف واقعاً دسترسی به اطلاعات است چرا باید برای ارتباط با کامپیوتر به لوازم جانبی آن وابسته بود؟ به باور او نیازی نیست که دو دنیای مجزا، یعنی دنیای دیجیتال و دنیای فیزیکی داشته باشیم.
Tan Le مؤسس و رئیس Emotive Systems نیز در کنفرانس VMworld به معرفی فناوری واسط بین مغز و کامپیوتر پرداخت. کاربر برای استفاده از این فناوری یک سربند روی سرش می گذارد و به این ترتیب با استفاده از امواج مغزی خود سیستم های الکترونیکی را کنترل می کند. لی رؤیای روزی را در سر می پروراند که بتوان محیط اطراف را با مغز کنترل کرد. سربند مذکور که EPOC Headset خوانده می شود با قیمت سیصد دلار برای فروش عرضه شده ، اما لی متذکر می شود که این فناوری هنوز روزهای نخست خود را سپری می کند. استفان هرود مدیرفناوری شرکت VMware یکی از حاضران در این کنفرانس بود که سربند Emotive را امتحان کرد. لی طی این نمایش نشان داد که چگونه می شود، با استفاده از سربند Emotiv تنها با فکر کردن، عناصری را روی صفحه نمایشگر ایجاد کرد. به عنوان مثال، هرود نخست یک بازه زمانی کوتاه را صرف آموزش چگونگی استفاده از این فناوری کرد و طی این بازه زمانی، کامپیوتر امواج مغزی او را بررسی کرد تا دریابد مغز زمانی که مشغول انجام کاری نیست، چه می کند و زمانی که به ایجاد یک عنصر فکر می کند، در چه وضعیتی است. هرود توانست پس از طی این بازه زمانی کوتاه یک جعبه مجازی را بلند کند. او همچنین کوشید تا جعبه را از صفحه نمایشگر حذف کند که البته کار دشواری بود، زیرا یک امر حرکتی محسوب نمی شد و از این رو هرود در انجام این کار به طور کامل موفق نشد.
لی طی یک نمایش ویدیویی مردی را نشان داد که با استفاده از این سربند ویلچر خود را کنترل می کند. هرچند حرکت ویلچر در پاسخ به درخواست آن شخص، کند و با وقفه همراه بود، اما همان طور که لی می گوید، این فناوری هنوز در آغاز راه است. به گفته او از فناوری Emotiv می توان برای کنترل کاراکترهای محیط های مجازی و بازی های کامپیوتری و نیز با توجه به حس جاری فرد، برای تغییر میزان نور و صدای اتاق استفاده کرد.
از سوی دیگر، فناوری SixthSense هنوز به بازار عرضه نشده است. به گفته میستری، این فناوری هنوز با چالش های فنی عدیده ای روبه رو است. او تاکنون چندین فناوری حرکتی، اشاره ای مختلف را توسعه داده که از آن جمله می توان به یک قلم ماورای صوت اشاره کرد که با استفاده از آن می توان روی نمایشگر کامپیوتر طراحی کرد. یک دوربین مادون قرمز متصل به لپ تاپ از دیگر تجهیزاتی است که میستری طراحی کرده؛ این دوربین حرکات دست کاربر را ردگیری می کند و کاربر می تواند حتی زمانی که واقعاً ماوسی را در دست ندارد، با حرکات دستش همان کنترل های ماوس را انجام دهد. ساخت واسط حرکتی، اشاره ای SixthSense که پیش تر شرح آن رفت، ۳۵۰ دلار هزینه دارد و در آینده از دوربین مادون قرمز در آن بیشتر استفاده خواهد شد و همچنین کاربران نیز به پوشیدن علامت گذارهای انگشتی نیازی نخواهند داشت.
LuminAR از دیگر فناوری های معرفی شده در کنفرانس VMworld بود. ناتان لیندر یکی از مهندسان شرکت اینتل که در آزمایشگاه Media Lab دانشگاه MIT مشغول پژوهش است، این فناوری را نمایش داد. این سیستم در داخل سرپیچ های استاندارد و معمولی لامپ قرار می گیرد و می تواند اطلاعات دریافتی از اینترنت را روی هر سطحی پخش کند. طبق اهدافی که برای LuminAR پیش بینی شده، این سیستم خواهد توانست تجهیزات مختلفی همچون لپ تاپ ها، آی پدها و کتاب ها را به هم متصل کند و از این رو به محصول SixthSense شباهت زیادی دارد.
لیندر هدف این سیستم را چنین بازگو می کند: «دسترسی به اینترنت در هرجایی که می خواهید.»با این که بسیاری از واسط های بین مغز و کامپیوتر هنوز در سطح آزمایشگاهی تولید شده اند یا در امور تحقیقاتی استفاده می شوند، اما حتی عرضه معدودی از آن ها به بازار نیز نشان دهنده این است که این فناوری در شرف نفوذ به کاربردهای روزانه مردم است.
منبع:افتاب و علی حسینی ماهنامه شبکه ( www.shabakeh mag.com )
ارسال توسط کاربر محترم سایت : mohamadaminsh