مختل كننده‌ي تلفن‌هاي همراه

تالیف :حسام کدخدایی

تلفن‌هاي همراه امروزه در هر جاي جهان يافت مي‌شوند، تنها در ايالات متحده تا ماه ژوئن سال 2004 تعداد كاربران تلفن‌هاي همراه و اينترنت همراه 169 ميليون نفر برآورده شده است.
اين تجهيزات كاربران را قادر مي‌سازند تا در هر زمان و مكان تماس تلفني را برقرار و يا دريافت كنند، ولي متاسفانه امروزه، معضل بزرگ، استفاده كاربران از تلفن‌هاي همراه در مكان‌هايي مانند، بيمارستان‌ها،‌ بانك‌ها، كليسا‌ها، تالارهاي سينما- تاتر و موسيقي است، چرا كه كاربران نمي‌دانند كه در چه زمان‌ها و مكان‌هايي مي‌بايست گوشي خود را خاموش كنند . تلفن‌هاي همراه اساسا نوعي راديوي دو طرفه دستي هستند و طبعا هر سيگنال راديويي قابل گسيختگي و اختلال است.

مباني اختلال

ايجاد اختلال در تلفن همراه درست همانند اختلال در سايرانواع سامانه‌هاي ارتباط راديويي است. تلفن‌هاي همراه ارتباط را به وسيله آنتن‌هاي مستقردر سلول‌هاو گوشي برقرار مي‌سازند. سلول‌ها، منطقه تحت پوشش شبكه تلفن همراه را به چندين قسمت كوچك تقسيم مي‌كنند. هنگامي كه كاربر در حال رانندگي و يا حركت است، سيگنال تلفن همراه وي از سلولي به سلول ديگر دست به دست و منتقل مي‌گردد، اين ويژگي موجب پايداري تماس و عدم قطع ارتباط در هنگام حركت مي‌شود. دستگاه‌هاي مختل كنندهتلفن همراه با ارسال بسامدي همانند بسامد‌هاي تلفن همراه و يكسان با آن‌ها موجب قطع ارتباط سيگنال ميان گوشي تلفن و سلول BTS مي‌شوند. قدرت سيگنال دستگاه‌هاي مختل كننده همواره بر تلفن‌هاي همراه غالب مي‌گردد، چرا كه اين تجهيزات با ارسال سيگنال‌هاي مخرب بر روي بسامد‌هايي مشابه بسامد‌هاي تلفن همراه اما با تواني بيشتر از آن‌ها موجب اختلال و لغو اثر سيگنال اصلي مي‌گردند. از طرف ديگر، تلفن‌هاي همراه دستگاه‌هايي هستند كه ارتباطي تمام دو طرفه را برقرار مي‌سازند،‌ بدين معني كه آن‌ها از دو بسامد يكي براي ارسال ( صحبت كردن ) و ديگري براي دريافت ( شنيدن ) به صورت همزمان، بهره مي‌برند. برخي از مختل كننده‌ها تنها يكي از بسامد‌ها را سد مي‌كند، اما تاثير نهايي قطع هر دو سيگنال است، چرا كه در اين حالت تلفن به كاربر پيغام خارج از سرويس را نشان مي‌دهد، زيرا تنها يكي از بسامد‌ها را دريافت مي‌كند. همچنين برخي از تجهيزات ساد مختل كننده، تنها يك نوع ( باند بسامدي ) از سيگنال‌ها را مختل مي‌نمايند، اما انواع پيشرفته تر قادرند تا، چندين نوع سيگنال ( باند‌هاي مختلف ) را در يك زمان مختل و قطع نمايند، چرا كه برخي از انواع گوشي‌ها كه به دو باندي و سه باندي مشهورند، در صورت قطع سيگنال دريافتي در يكي از باند‌ها، به صورت خودكار جهت برقراري ارتباط بر روي باند‌هاي ديگر فعال شده و شروع به جستجو مي‌نمايند كه انواع پيشرفت مختل كننده‌ها قادر به مقابله با اين تجهيزات نيز خواهند بود. تمام آن چه كه براي مختل كردن ارتباط تلفن همراه نياز است، عبارت است از دستگاهي كه سيگنال‌هاي مورد نظر را با تواني مناسب منتشر نمايد. اگر چه شبكه‌هاي مختلف تلفن همراه از بسامد‌هاي متفاوتي بهره مي‌برند اما تمامي آن‌ها از سيگنال‌هاي راديويي استفاده مي‌كنند كه قابل مختل شدن هستند. سامانمتداولGSM در باند‌هاي 900 مگاهرتز و 1800 مگاهرتز در اروپا و آسيا و همچنين باند 1900 مگاهرتز در آمريكا عمل مي‌كند. مختل كننده‌ها در برابر هر يك از باند‌هاي فوق و سامانه‌هايي چون GSM، CDMA، IDEN و........ موثر واقع مي‌گردند. از سامانه‌هاي تلفن همراه آنالوگ قديمي تا جديد ديجيتالي، همگي به وسيله اين تجهيزات اخلال پذيرند.

برد موثر

برد مفيد سيگنال‌هاي دستگاه مختل كننده بيشتر تابع توان خروجي دستگاه و محيط استفاده از آن است، مختل كننده‌هاي كم توان و قابل حمل،‌ قادرند تا محيطي به شعاع 10 متر تا يك كيلومتري خود را پوشش دهند، اما مدل‌هايي با توان بالاتر كه به صورت ثابت و نصب شده استفاده مي‌شوند فضايي تا شعاع 8 كيلومتر را نيز پوشش مي‌دهند.

ساختار يك مختل كننده

اغلب اين تجهيزات بسيار ساده و ابتدايي هستند، به طوري كه همگي داراي كليد روشن و خاموش و چراغ نمايشگري براي نشان دادن روشن بودن دستگاه هستند. تجهيزات پيشرفته تر آن‌ها،‌ شامل دستگاه‌هايي است كه به طور خودكار بر روي باند‌هاي بسامدي مختلف تلفن همراه فعاليت مي‌كنند. يك مختل كننده اغلب از اجزاء زير تشكيل يافته است.
مدار الكترونيكي: مركب است از اجزاء اصلي الكترونيكي مختل كننده.
كنترل كننده نوسانات ولتاژ: سيگنال‌هاي راديويي را براي تداخل با سيگنال‌هاي تلفن همراه توليد مي‌نمايد.
مدار كنترل: براي كنترل سيگنال‌هاي توليد شده توسط نوسان ساز.
ايجاد كننده نويز: توليد كننده سيگنال‌هاي خروجي در محدوده بسامد‌هاي شبكه تلفن همراه (بخشي از مدار كنترل است).
تقويت كننده سيگنال: توان بسامد‌هاي راديويي خروجي سامانه را به منظور بالا بردن سطح اختلال در سيگنال‌هاي اصلي تقويت مي‌نمايد.
آنتن: هر دستگاه مختل كننده داراي يك آنتن براي ارسال سيگنال است، تجهيزات قوي تر براي ارسال كردن سيگنال‌ها تا فواصل دورتر داراي آنتن خارجي و بزرگتري هستند.
مدار الكترونيكي: مركب است از اجزاء اصلي الكترونيكي مختل كننده.
كنترل كننده نوسانات ولتاژ: سيگنال‌هاي راديويي را براي تداخل با سيگنال‌هاي تلفن همراه توليد مي‌نمايد.
مدار كنترل: براي كنترل سيگنال‌هاي توليد شده توسط نوسان ساز.
ايجاد كننده نويز: توليد كننده سيگنال‌هاي خروجي در محدوده بسامد‌هاي شبكه تلفن همراه (بخشي از مدار كنترل است).
تقويت كننده سيگنال: توان بسامد‌هاي راديويي خروجي سامانه را به منظور بالا بردن سطح اختلال در سيگنال‌هاي اصلي تقويت مي‌نمايد.
آنتن: هر دستگاه مختل كننده داراي يك آنتن براي ارسال سيگنال است، تجهيزات قوي تر براي ارسال كردن سيگنال‌ها تا فواصل دورتر داراي آنتن خارجي و بزرگتري هستند.

كاربرد‌هاي مختلف

اين تجهيزات كه به منظور قطع ارتباط و تماس‌هاي تلفني با خارج از محدوده به كار مي‌روند، اغلب توسط نيروهاي امنيتي و مكان‌هاي حفاظت شده حساس كه خطر سرقت اشياء و يا اطلاعات و يا حملات تروريستي در آن‌ها بيشتر احساس مي‌شود به كار گرفته مي‌شوند. براي مثال در جلساتي كه شخصيت‌هاي مهم سياسي حضور دارند براي خنثي نمودن حملات احتمالي و افزايش ضريب امنيت از چنين تجهيزاتي استفاده مي‌گردد. همچنين اين تجهيزات مي‌توانند در مكان‌هايي كه بر قراري مكالمات با تلفن همراه خطرناك هستند، همچون انبارهاي مواد شيميايي حساس و منفجره و يا بيمارستان‌ها، به كار برده مي‌شوند.

معيار قانوني

در ايالات متحده، انگلستان،‌ استراليا و بسياري كشورهاي ديگر، ايجاد اختلال و سد كردن خدمات تلفن‌هاي همراه بر خلاف قانون است و سازندگان، واردكنندگان و فروشندگان اين گونه وسائل، از طرف قانون منع شده اند. دلايلي نيز براي توجيه آن وجود دارد كه از جمله آن‌ها اين است كه، خريد و استفاده از دستگاه‌هاي مختل كننده تلفن همراه از آن رو كه اين تجهيزات بر روي بسامد‌هايي كه شركت‌هاي تلفن همراه قبلا حق امتياز و مجوز ارائه خدمات خود را به صورت قانوني بر روي آن اخذ نموده اند،‌ سيگنال ارسال مي‌كنند،‌ در حقيقت نوعي دزدي و سرقت حقوق ديگران است. دليل ديگر اين كه، مختل شدن تلفن همراه مي‌تواند خطر آفرين و مضر باشد،‌ زيرا اين تجهيزات، تمامي تماس‌ها را بي ثمر و قطع مي‌نمايند، حال آن كه ممكن است شخصي نياز به ارتباط اضطراري و فوري مثل تماس با فوريت‌ها يا پليس داشته باشد.
در آمريكا FCC مسئوليت اجراي قوانين مربوط به اختلال تلفن‌هاي همراه را بر عهده دارد. در اين كشور متخلفان براي بار اول استفاده از اين تجهيزات جريمه نقدي برابر 11 هزار دلار خواهند شدو دستگاه آن‌ها نيز توقيف مي‌گردد.
بر خلاف موارد گفته شده،‌ برخي از كشور‌ها نيز، بعضا اجازه استفاده از مختل كننده‌ها را به سازمان‌هاي دولتي و تجاري يا نظامي خود مي‌دهند. براي مثال دولت فرانسه در ماه دسامبر 2004 به يكي از تالار‌هاي سينما تاتر اين كشور اجازه داد تا به شرط فراهم آوردن امكان بر قراري تماس با شماره‌هاي اضطراري، داخل سالن را تحت پوشش دستگاه‌هاي مختل كننده قرار بدهد. همچنين هندوستان نيز اين تجهيزات را در مجلس ملي و زندان‌هاي اين كشور نصب نموده است. به تازگي دانشگاه‌هاي ايتاليا نيز جهت جلوگيري از تقلب دانشجويان در امتحانات، ار اين وسائل بهره گرفته اند، زيرا تا پيش از آن، دانشجويان به وسيله تلفن‌هاي دوربين دار خود تصاويري از پاسخ آزمون را ضبط كرده و آن‌ها را براي همكلاسي خود ارسال مي‌نمودند.

بهبود عملكرد

هم اكنون شركت‌هاي سازنده مشغول بررسي براي ساخت تجهيزاتي هستند كه كارآيي بيشتري خواهند داشت. اين تجهيزات قادرند تا تماس‌هاي دريافتي تلفن‌هاي تحت پوشش خود را به سوي صندوق پست صوتي مشتركان هدايت نموده و تنها تماس‌هاي خروجي را مختل نمايند.

هشدار دهنده تلفن همراه

اين تجهيزات معمولا در مكان‌هايي كه احتمال ايجاد تداخل سيگنال‌هاي تلفن همراه و تجهيزات حساس الكترونيكي، همانند وسائل پزشكي بيمارستان‌ها و يا بانك‌ها، وجود دارد،‌ جستجو مي‌نمايند و به محض يافتن سيگنال يك تلفن همراه پيغامي را براي آن ارسال مي‌كنند و از صاحب تلفن مي‌خواهند تا گوشي خود را خاموش نمايد.