مشكلات، كودكان خانواده

حتما با اين كلمه مشكلات رفتاري كودكان، به زبان ساده تر بچه ها آشنايي داريد و قطعا اگر پدر و مادر هستيد ممكن است، با اين مشكلات دست به گريبان باشيد. بسيارند پدران و مادراني كه حتي به ديگران توصيه مي كنند كه فرزند به جز درد سر هيچ ندارد و در تلاشند كه ديگران را از اين رسالت زيبا منصرف كنند، مثلا اخيرا خانم جوان و شوهر مهرباني را در مشاوره ام داشتم كه دختر 7 ماه اي دارند و از آنجايي كه مادر هيچ علاقه اي به اين لقب ارزشمند يعني مادر شدن نداشته اكنون دچار افسردگي، بي تفاوتي و انزجار از همسر و فرزندش شده بود. واقعا آيا اين حوادث منشا گرفته از ندانم كارهاي ما نيست. آيا اين درست است كه براي گرفتن مثلا يك گواهينامه رانندگي چندين جلسه آموزش تئوري و عملي نبيند و براي ازدواج - پدر و مادر شدن و... فرضيه آزمايش و خطا را براي خود برگزيند. به سادگي مي توان دريافت فرزنداني كه در يك زندگي آرام پا به عرصه دنيا مي گذارند و متولد مي شوند، تاخير زيادي مي توان پيش بيني كرد كه چه رفتارهايي را مي توان از آنها در آينده شاهد بود. پس بهتر است به جاي پريشان حالي و تشويش احساسي به فكر چاره باشيم، هر كجا كه آگاهي بود زانو بزنيم و بياموزيم و از همه مهم تر به كار نبريم. باور كنيد هر چه بر دانش رفتاري ما نسبت به فرزندان مان افزوده شود از اين نعمت هاي وصف ناپذير خداوند بيشتر لذت خواهيم برد و بهره بيشتري از آنان خواهيم داشت.
شايد عجيب باشد اگر براي تان بگويم كه يك كشاورز براي كشت گندم در يك فصل و زمان خاص، زمين كشاورزي خودش را شخم مي زند، در زماني مشخص بذر مي پاشد، آبياري و نگهداري مي كند و در زمان دقيقي محصول به دست آمده را درو مي كند اين عملكرد دقيق و حساب شده مخصوص يك گياه است كه بهترين رشد و نمو را داشته باشد، حال چطور مي شود كه يك انسان براي به دنيا آمدن نياز به بسترسازي، زمان بندي و نگهداري و... نداشته باشد. چرا ما صرفا گمان مي كنيم هر زماني كه اراده كنيم زمان مناسبي براي فرزنددار شدن است. شايد جالب نباشد اگر بدانيد هستند خانواده هايي كه چند فرزند دارند و اين فرزندان در موارد زيادي بسيار به يكديگر شبيه و بسياري هم متفاوت هستند. رشد و نمو كودك قطعا به دوران قبل از بارداري بر مي گردد و يك انسان در جايگاه زن و مرد ابتدا بايد از خود آغاز كرده باشد. كه در اينجا مجال پردازش به آن نيست وليكن اگر بخواهيم اين رشد را مورد بررسي قرار دهيم بايد بدانيم در ابتداي بارداري، رشد كودك تحت تاثير 3 ماهه عامل آرايش ژني - محيط خانوادگي - فرهنگ و منش خانواده است. اين سه عامل مهم هستند كه بر خانواده حكم راني مي كنند كه در ذ يل به شرح مختصري از اين سه عامل خواهيم پرداخت.

1- آرايش ژني:
 

هر كودك آرايش ژني به زبان ساده تر خلق و خوي خودش را دارد كه از والدين به ارث برده است. كودكان بسياري خصوصيات والدين خود را از قبيل رنگ چشم، رنگ پوست و... و حتي بسياري از بيماري هاي خاص را به ارث مي برند، در كنار اينها بسياري از خصوصيات رواني و رفتاري نيز به صورت ارثي به كودك منتقل مي شود، مثل هوش - خلق و خوي ذاتي، آسيب پذيري، زودرنجي و... شايد جالب تر باشد. اگر بدانيد كه در زمان انتخاب همسر شما مي توانيد در مورد خانواده تان تصميم گيري مناسب كنيد، يعني زيستن و انتخاب سالم تر، ايده آل تر و داراي خصوصيات بهتر مي تواند مشكلات فرزندداري را نيز در زندگي شما كاهش دهد. براي مثال بايد متذكر شويم كه از همان دوران ابتدايي سه خصلت شخصيتي، ذاتي نيز در كودك ظاهر مي شود كه به نظر مي رسد اين خصلت ها هم ارثي هستند اين خصوصيات عبارتند از: تهييج پذيري، بيش فعال بودن، و اجتماعي بودن يا در اصطلاح مردم آميزي!... در تهييج پذيري، كودك خيلي زود جار و جنجال به راه مي اندازد، گريه مي كند، معمولا از غريبه ها مي ترسد، در آغوش غريبه ترها نمي رود و هميشه به تحريكات دنياي اطراف خود پاسخ منفي مي دهد. منظور از بيش فعال بودن اين است كه اين كودكان نيروي مصرفي درون شان بسيار زياد است. اين كودكان از همان ابتداي حركت حتي به صورت چهار دست و پا به همه جا سرك مي كشند و بسيار پرجنب و جوش هستند، يكسره در حال جستجو و فعاليت هستند، به همه چيز دست مي زنند و بازي هايي را بيشتر دوست دارند كه انرژي زيادي را مي طلبد. اغلب اين كودكان خوددار و لجباز هستند و مهار كردن شان بسيار سخت است. پدر و مادرها از دست اين گروه از بچه ها كلافه مي شوند و شايد لازم باشد پدر و مادرها ساعت ها در پارك و زمين بازي و باشگاه ورزشي همگام آنان باشند تا انرژي خود را تخليه كنند.
خصلت سوم درباره كودكاني گفته مي شود كه دوست دارند با همه ارتباط برقرار كنند. معاشرتي هستند و به آدم ها علاقه نشان مي دهند. اين كودكان با همه گرم مي گيرند، صميمي مي شوند، واي بر آن روز كه مثلا مادر معاشرتي و مردم آميز نباشد و با اصرارهاي كودك خويش براي ايجاد ارتباط مواجه شود.

2- محيط خانواده:
 

كانون و محيط خانواده در واقع اصلي ترين بخش رشد و نمو كودك محسوب مي شود، هر چند كه به محض رفتن كودك به كودكستان، مدرسه و... معلمان، هم كلاسي ها و... هم بر روي او تاثير مي گذارند، وليكن تاثير محيط خانواده از همه بيشتر است. اخيرا شاهد نگراني مادري بود كه به دليل محيط زندگي و محل سكونت خويش در تشويش خاطر بود كه چقدر اين محيط آينده فرزندش را تحت تاثير قرار مي دهد. اينجاست كه برترين اساتيد و نخبگان و انديشمندان جهان هميشه در محيط هاي معمولي و سطح پايين زيسته اند و فقط كانون خانواده و ادراك پدر و مادر يا در مواردي نادر ادراك يكي از آنها توانسته فرزند را به سر منزل مقصود برساند. پس بيش از هر چيز به خانواده، ارزش هايش و حوادث درونش بيانديشد، در خانواده كه پدر و مادر به يكديگر عشق مي ورزند، با ادب و احترام با يكديگر برخورد مي كنند، به يكديگر حرمت مي گذارند و اهميت قايل مي شوند قطعا در ميان فرزندان شان هم اين روحيه حاكم خواهد بود. خانواده مسئوليت هاي خاص ديگري هم دارد. مثل آموزش معاشرت، راه رفتن، كارهاي روزانه و...
نكته قابل ملاحظه در اين است كه در اين بخش شما بايد اين مردم را فراموش نكنيد كه در آرايش ژني و وراثتي فرزندان تان نمي توانيد تغيير ايجاد كنيد ولي در مورد محيط خانواده همه چيز در دستان شما است.

3- فرهنگ خانواده
 

فرهنگ خانواده در يك عبارت يعني آنچه ما انجام مي دهيم و رفتار مي كنيم در تعاليم فرزندان مان تاثيرگذار است. مثلا پدر دروغگو هرگز نمي تواند از فرزندش بخواهد كه دروغ نگويد. مادر بي اعتقاد و قطعا تعاليم موثري از تاثيرات ايمان و تقوي در زندگي را نمي تواند به فرزندش بدهد.
مادري كه شوهرداري را به نفرت انجام مي دهد نمي تواند به دخترش عشق و همسرداري را بياموزد. پس اين ما هستيم كه ابتدايي ترين بذرهاي رشد و تغيير را در دل زندگي مي كاريم و اگر مي خواهيم به مرتبه والايي در زندگي برسيم، بايد از خودمان شروع كنيم، صبور باشيم، بياموزيم، دست به عمل نزنيم و از همه مهم تر انسان واقعي باشيم.
منبع: ماهنامه آموزشي کودک شماره 50