همه رويارويي هاي ايران و بالکان

همه چيز از فروردين سال انقلاب شروع شد.
يوگسلاوي سابق و سپس کشورهاي تجزيه شده اين کشور ستارگان بسياري را به فوتبال دنيا معرفي کرده است. از گذشته تا امروز مرداني چون زدراوکورايکوف، سافت سوسيچ، وحيد هليل هودزيچ، سينيشا ميهايلوويچ، روبرت پروسينچکي، داوور شوکر، زوونيمير بوبان، پدراگ مياتوويچ، دژان استانکويچ و ... از اين کشورها به فوتبال دنيا معرفي شده اند. ايران از بين کشورهاي مورد اشاره با مقدونيه، کرواسي، بوسني، يوگسلاوي و ... بازي کرده است. بد نيست تاريخچه بازي هاي ملي فوتبال ايران با کشورهاي يوگسلاوي سابق را مرور کنيم.

بازي اول؛ 16 فروردين سال 1357

در روز چهارشنبه 16 فروردين ماه سال 57 ايران و يوگسلاوي در حضور بيشتر از 30 هزار تماشاگر در ورزشگاه آزادي به مصاف هم رفتند. جعفر نامدار با کمک محمد اطهري و مصطفي مميز داوري ديدار را بر عهده داشتند. محمد رضا کربکندي، دروازه بان بود، عليرضا قشقائيان، علي شجاعي، محمد پنجعلي و آندرانيک اسکندريان در خط دفاع بازي مي کردند، علي پروين، حسن نايب آقا، محمد صادقي و ابراهيم قاسم پور خط هافبک را مي ساختند و ناصر نورايي و مجيد بشکار در خط حمله حاضر بودند.در نيمه دوم مهدي دينورزاده، کمال خليليان، پرويز مظلومي و حميد مجد تيموري، جاي پنجعلي، نايب آقا، ناصر نورايي و مجيد بشکار را گرفتند. بازي 2 تيم با تساوي بدون گل به پايان رسيد. جالب اين که «سافت سوسيچ» بازيکن معروف سال هاي بعد تيم ملي يوگسلاوي در اين ديدار براي تيم ملي فوتبال يوگسلاوي بازي کرد. بعد از اين ديدار تا شروع جام جهاني 1978آرژانتين ايران با ولز، بلغارستان، فرانسه و باشگاه هاي اف . ث. بروژ و پاري سن ژرمن فرانسه بازي کرد که يک برد هم در اين بازي ها به دست نياورد.

بازي دوم؛ 30 دي ماه سال 63

ايران و يوگسلاوي در روز يکشنبه 30 دي ماه سال 63 در حضور 7 هزار تماشاگر در ورزشگاه مهارجه کوچين هندوستان به مصاف هم رفتند. اين بازي در چارچوب رقابت هاي جام جواهر لعل نهرو هندوستان برگزار شد. در اين بازي تيم ملي فوتبال ايران با نتيجه 3 بر يک شکست خورد. تک گل ايران را فرشاد پيوس در دقيقه 75 وارد دروازه تيم ملي فوتبال يوگسلاوي کرد. يوگسلاوها در دقايق 67، 35 و 86، 3 گل زدند اما فرشاد پيوس در فاصله گل دوم و سوم يوگسلاوها، گل ايران را زد. در ترکيب تيم ملي ايران در اين روز منصور رشيدي 37 ساله گلر بود، محمد پنجعلي، شاهين بياني، رحيم ميرآخوري و اصغر حاجيلو در خط دفاع بودند، شاهرخ بياني، جعفر مختاري فر، ضيا عربشاهي و بيژن طاهري در خط مياني حاضر بودند و در خط حمله هم عبدالعلي چنگيز و فرشاد پيوس بازي مي کردند. خصوصيت مشترک 2 بازي اول ايران برابر يوگسلاوها غيبت ستارگان تيم ملي بود. در بازي اول ناصر حجازي، حسن نظري، نصرا... عبداللهي، حسين کازراني، حسن روشن و غفور جهاني و در بازي دوم، بهروز سلطاني، حميد درخشان، ناصر محمدخاني و حميد عليدوستي غايب بودند. در اين بازي کوروش لرستاني و سيروس قايقران در نيمه دوم به جاي بيژن طاهري و جعفر مختاري فر وارد ميدان شدند، اما نتوانستند تيم ملي ايران را نجات دهند. يوگسلاوها در اين سال و در جريان جام ملت هاي 1984 اروپا به فرانسه و دانمارک باختند.

بازي سوم؛ 21 شهريور 1372

در بحبوبه جنگ سخت و تلخ کشور صربستان عليه بوسني و هرزگوين، تيم ملي بوسني به کشورمان آمد و در حضور يکصد تماشاگر! تيم ملي ايران را با نتيجه 3 بر يک برد. ايران ابتدا توسط حسن شير محمدي به گل رسيد، اما 3 گل در نيمه دوم خورد. داوود کريمپور با کمک احمد اسماعيلي و مسعود عنايت قضاوت بازي را بر عهده داشتند. علي پروين تيم ملي را با ترکيب عليرضا دليخون درون دروازه، نادر محمد خاني، رضا حسن زاده و سيد علي افتخاري در خط دفاع، سيروس قايقران، امير قلعه نويي، رضا احدي و حسن شير محمدي در خط مياني و شهرام عطار زاده و ابراهيم تهامي در خط حمله به زمين فرستاد مي کردند. در نيمه دوم فرشاد فلاحت زاده جاي رضا حسن زاده را گرفت، جواد منافي به جاي رضا احدي آمد، علي دايي جاي افتخاري را گرفت و ادموند اختر هم به جاي شهرام عطارزاده وارد ميدان شد.

بازي چهارم؛ 13 خرداد 1377

در آستانه جام جهاني 1998 فرانسه يک ديدار دوستانه مهم بين 2 تيم ايران و کرواسي برگزار شد. قبل از اين بازي ايويچ سرمربي ايران بود اما او برکنار شد و به رغم برکناري او ايران و کرواسي به مصاف هم رفتند. در ترکيب ايران، نيما نکيسا دروازه بان بود، نادر علي خاني، مهدي پاشازاده و محمد خاکپور دفاع بودند، رضا شاهرودي و جواد زرينچه 2 پيستون چپ و راست بودند، کريم باقري، مهدي مهدوي کيا و حميد استيلي هافبک و خداد عزيزي و علي دايي هم مهاجمان تيم ملي بودند. در نيمه دوم ابتدا احمدرضاعابدزاده و عليرضا منصوريان جاي نيما نکيسا و حميدرضا استيلي را گرفتند، سپس نعيم سعداوي جاي زرينچه را گرفت، مهرداد ميناوند جاي شاهرودي به ميدان آمد و سيروس دين محمدي هم به جاي مهدي مهدوي کيا وارد زمين شد. در ترکيب تيم ملي کرواسي، روبرت يارني، زوانيمير سولدو، ايگور استمياچ، الوسيا آسانويچ، ماريو استانيچ، يوران ولائويچ، داوور شوکر و روبرت پروسينچکي حاضر بودند. ايران با 3 گل پروسينچکي و شوکر در دقايق 30 و 77، بازي را واگذار کرد. ايران در اين بازي فوق العاده و بسيار عالي بازي کرد.

بازي پنجم؛ 24 خرداد 1377

ايران به مربيگري جلال طالبي به مصاف يوگسلاوي رفت، اين اولين ديدار ايران در جام جهاني 1998 فرانسه بود. بازي در شهر سنت اتين فرانسه و در حضور بيش از 30 هزار تماشاگر برگزار شد. در ترکيب ايران همان بازيکنان بازي با کرواسي حاضر بودند. با اين تفاوت که به جاي رضا شاهرودي مصدوم، مهرداد ميناوند در ميدان حاضر بود. نيما نکيسا، نادر محمدخاني، مهدي پاشازاده، محمد خاکپور، مهرداد ميناوند، جواد زرينچه، حميد استيلي، کريم باقري، مهدي مهدوي کيا، علي دايي و خداداد عزيزي براي ايران بازي مي کردند و در ترکيب يوگسلاوي، کراليچ يوکانويچ، دژان استانکويچ، ولادمير يوگويچ، پرداک مياتوويچ، دراگان استويکويچ، سابوميلوسويچ، دارکو کواچه ويچ و ... حاضر بودند. يوگسلاوي در دقيقه 73 توسط سينيشا ميهايلوويچ به گل رسيد و به رغم ارايه يک بازي خوب ايران نتوانست از حريف امتيازي بگيرد. به هر حال کرواسي با هدايت ميروسلا بلاژويچ و يوگسلاوها با مربيگري اسلوبدان سانتراچ به مصاف ايران آمدند. ايران هيچ گاه برابر تيم هاي بالکاني به اين اندازه خوب بازي نکرده بود و بازي ايران برابر اين 2 حريف جزو به يادماندني ترين و بهترين بازي هاي ايران در سال هاي بعد از انقلاب بود.
مرور 5 بازي ابتدايي بين 2 تيم ايران و تيم هاي مختلف يوگسلاوي سابق و جمهوري هاي تجزيه يافته خالي از لطف نبود، اما بد نيست بدانيد ايران در 9 ديدار مختلف ديگر هم برابر اين تيم ها بازي کرده است. ايران که تا جام جهاني 1998 فرانسه، 5 بار با حريفان يوگسلاوي بازي کرده بود، صاحب يک مساوي و 4 باخت شده بود. از آن پس تيم ملي 5 بار با تيم ملي فوتبال بوسني، 3 بار با تيم ملي مقدونيه و يک بار با تيم ملي فوتبال کرواسي بازي کرد. بازي هاي مورد اشاره را با هم مرور مي کنيم.

بازي ششم؛ 19 خرداد 1379

در روز 19 خرداد ماه سال 79، ايران و مقدونيه در مسابقات چهار جانبه جام الي. جي به مصاف هم رفتند. در ديدار اول، ايران برابر مصر در ضربات پنالتي بازنده شد اما در بازي رده بندي با پيروزي 3 بر يک برابر مقدونيه به عنوان سوم اين بازي ها رسيد. اين اولين ديدار ايران برابر مقدونيه بود.

بازي هفتم؛ 31 خرداد 1380

روز 31 خرداد تير ماه سال 80 ايران و بوسني در شهر بيهاج به مصاف هم رفتند. اين ديدار با تساوي 2-2 به پايان رسيد. ايران که در بازي 8 سال قبل به حريف 3 بر يک باخته بود در اين ديدار نتوانست از حريفي که چندان قدرتمند هم نبود انتقام بگيرد.

بازي هشتم

در روز 19 مرداد سال 80 در ديدار نهايي جام ال. جي تهران با نتيجه 4 بر صفر بوسني را برديم تا از حريف بالاخره انتقام بگيريم. دايي و کريمي در اين روز کولاک کرده و يکي از بهترين بازي هاي عمر خود را انجام دادند. اين اولين قهرماني ايران در يک تورنمنت چهار جانبه بود.

بازي نهم

در روز 13 بهمن 83، تيم ملي که خود را براي دور دوم مسابقات مقدماتي جام جهاني 2006 آماده مي کرد به مصاف تيم ملي بوسني رفت و توانست حريف را 2 بر يک شکست دهد. سومين برد برابر يوگسلاوهاي سابق در ديدار نهم دلچسب بود.

بازي دهم

روز 84، ايران در مسابقات جام چهار جانبه تهران برابر مقدونيه يک بر صفر باخت، حريف آن قدر کم توان بود که دروازه بان نداشت و ساشا ايليچ دروازه بان 35 ساله شاغل در ايران در اين بازي براي مقدونيه به ميدان رفت. البته مقدونيه انتقام شکست گذشته را از ما گرفت.

بازي يازدهم؛ 7 خرداد 1385

در روز 7 خرداد 85، در آستانه جام جهاني 2006، ايران با هدايت برانکو برابر کرواسي به مربيگري زلاتکو کرانچار به تساوي 2-2 رسيد.

بازي دوازدهم، 10 خرداد 1385

روز 10 خرداد سال 85، چند روز قبل از شروع مسابقات جام جهاني 2006، تيم ملي ايران با حساب 5-2 بوسني را برد. ديدار پنجم ايران برابر بوسني، پر گل ترين بازي 2 تيم در اين عرصه محسوب مي شود.

بازي سيزدهم؛ 21 خرداد 1388

در روز 21 خرداد 88، ايران در يک ديدار دوستانه تيم ملي بوسني را با نتيجه 3 بر 2 برد. اين بازي در زمان مربيگري افشين قطبي انجام شد.

بازي چهاردهم

ايران و مقدونيه در آخرين ديدار بين ايران و تيم هاي يوگسلاوي سابق به تساوي يک بر يک برابر هم رسيدند.

نتایج تفکیکی ایران برابر یوگسلاوی سابق

ردیف	تیم	بازی	برد	مساوی	باخت	زده	خورده	امتیاز
1	یوگسلاوی	3	-	1	2	1	4	1
2	بوسنی	6	4	1	1	17	10	13
3	کرواسی	2	0	1	1	2	4	1
4	مقدونیه	3	1	1	1	4	3	4
5	جمع کل	14	5	4	5	24	21	19

منبع:تماشاگر، شماره 35.