پرسش و پاسخ در مورد بيماري فتق
نويسنده:دکتر محمد رضا حکيميان
1 ) فتق چيست و انواع آن کدامست؟
به زبان ساده به بيرون زدگيهاي غير طبيعي جدار شکم فتق مي گويند. شايعترين نوع فتق، فتق جدار شکم در قسمت تحتاني راست يا چپ است که به آن فتق اينگوئينال يا فتق مغبني گويند و در بين مردم به پارگي پرده شکم يا به اختصار پارگي پرده شهرت دارد. اين بيماري در مردان بسيار شايعتر است.ساير انواع فتق، شامل فتق در محل جراحي قبلي، فتق نافي و غيره است. در اين مقاله به توضيح در مورد شايعترين نوع فتق که همان فتق مغبني است، پرداخته مي شود.
2) چرا فتق ايجاد مي شود؟
فتق هنگامي رخ مي دهد که لايه هاي عضلاني جدار شکم ضعيف شده باشد. همانند بيرون زدگي تيوب داخلي يک لاستيک پاره شده، در فتق نيز احشاء داخلي شکم از طريق ناحيه ضعيفي روي جدار شکم بيرون مي زنند و باعث شکل گيري يک برآمدگي مي شوند. البته در کودکان علت ايجاد فتق، نوعي اختلال در شکل گيري لايه هاي جدار شکم است که در هنگام تولد وجود دارد. ورود احشاء شکم به داخل محل فتق مي تواند باعث گردد که قسمتي از روده يا ساير اعضاء داخل شکم در داخل اين بيرون زدگي گير کند و باعث عوارض خطرناک شود. فتق مي تواند سبب ايجاد درد شديد و مسائل جدي ديگر شود که حتي گاهي به جراحي اورژانس منجر مي گردد.
3)چرا بايد فتق را جراحي کرد؟
دو دليل واضح براي درمان فتق، يکي دردي است که با ايستادن هاي طولاني يا بلند کردن اشياء سنگين ايجاد مي شود و ديگري از نظر زيبايي است که به واسطه وجود يک برجستگي باعث ناراحتي بيمار مي شود. اما دليل اصلي جهت ترميم فتق اين است که ممکن است روده يا عضوي ديگر، داخل فتق به دام بيفتد و قادر به خارج شدن از آن نباشد لذا باعث انسداد روده و به دنبال آن گانگرن يا سياه شدگي و پاره شدن روده مي شود.
4 ) آيا مي توان به جاي جراحي از فتق بند استفاده کرد؟
درمان غير جراحي فتق مغبني، استفاده از فتق بند است که روي ناحيه درگير، فشار وارد مي آورد و به جا انداختن آن، کمک مي نمايد اما در کل استفاده از آن ايده خوبي نمي باشد . فتق بند در واقع هيچ کاري جهت از بين بردن و رفع فتق انجام نمي دهد و فقط علائم آن را کاهش مي دهد. بنابراين با وجود استفاده از آن فتق همچنان بزرگ مي شود، همچنين موجب ايجاد زخم در موضع فتق مي شود. تداوم در بزرگ شدن فتق و ايجاد چسبندگي در بافتهاي زيرين، از عوارض فتق بند هستند که ترميم جراحي فتق را دشوار مي سازند و عود مجدد آن را محتمل تر مي کنند. بنابراين استفاده از فتق بند فقط بايد به عنوان يک وسيله به مدت کوتاهي قبل از انجام عمل جراحي محدود شود.
5) پس از عمل حدود چند روز بايد بستري بود؟
بيشتر بيماران قادر هستند در عرض 1 الي 2 روز پس از عمل مرخص شده و به خانه روند.
6 ) پس از چه مدت مي توان به سر کار رفت؟
بيماران قادرند فعاليتهاي خود را در عرض 3 الي 5 روز پس از عمل جراحي، از سر گيرند ولي از انجام کارهاي سنگين حداقل تا دو ماه و بطور معمول تا شش ماه بايد پرهيز کرد.
7) پس از جراحي تا کي بايد پانسمان را عوض کرد؟
در صورت رفع ترشح، پس از 48 ساعت نياز به تعويض پانسمان نمي باشد اما در صورت ادامه ترشح، نياز به تعويض پانسمان روزانه دارد.
8 ) چه مدت پس از عمل مي توان حمام رفت؟
در صورتيکه محل زخم مشکلي نداشته باشد پس از 48 ساعت مي توان استحمام کرد.
9 ) کي بخيه ها را بايد خارج کرد؟
با نظر پزشک پس از 7 تا 10 روز.
10) پس از ترخيص به چه دارويي نياز است؟
مسکن و در صورت صلاحديد پزشک آنتي بيوتيک (چرک خشک کن).
منبع:نشريه پيام پزشک، شماره 47.
به زبان ساده به بيرون زدگيهاي غير طبيعي جدار شکم فتق مي گويند. شايعترين نوع فتق، فتق جدار شکم در قسمت تحتاني راست يا چپ است که به آن فتق اينگوئينال يا فتق مغبني گويند و در بين مردم به پارگي پرده شکم يا به اختصار پارگي پرده شهرت دارد. اين بيماري در مردان بسيار شايعتر است.ساير انواع فتق، شامل فتق در محل جراحي قبلي، فتق نافي و غيره است. در اين مقاله به توضيح در مورد شايعترين نوع فتق که همان فتق مغبني است، پرداخته مي شود.
2) چرا فتق ايجاد مي شود؟
فتق هنگامي رخ مي دهد که لايه هاي عضلاني جدار شکم ضعيف شده باشد. همانند بيرون زدگي تيوب داخلي يک لاستيک پاره شده، در فتق نيز احشاء داخلي شکم از طريق ناحيه ضعيفي روي جدار شکم بيرون مي زنند و باعث شکل گيري يک برآمدگي مي شوند. البته در کودکان علت ايجاد فتق، نوعي اختلال در شکل گيري لايه هاي جدار شکم است که در هنگام تولد وجود دارد. ورود احشاء شکم به داخل محل فتق مي تواند باعث گردد که قسمتي از روده يا ساير اعضاء داخل شکم در داخل اين بيرون زدگي گير کند و باعث عوارض خطرناک شود. فتق مي تواند سبب ايجاد درد شديد و مسائل جدي ديگر شود که حتي گاهي به جراحي اورژانس منجر مي گردد.
3)چرا بايد فتق را جراحي کرد؟
دو دليل واضح براي درمان فتق، يکي دردي است که با ايستادن هاي طولاني يا بلند کردن اشياء سنگين ايجاد مي شود و ديگري از نظر زيبايي است که به واسطه وجود يک برجستگي باعث ناراحتي بيمار مي شود. اما دليل اصلي جهت ترميم فتق اين است که ممکن است روده يا عضوي ديگر، داخل فتق به دام بيفتد و قادر به خارج شدن از آن نباشد لذا باعث انسداد روده و به دنبال آن گانگرن يا سياه شدگي و پاره شدن روده مي شود.
4 ) آيا مي توان به جاي جراحي از فتق بند استفاده کرد؟
درمان غير جراحي فتق مغبني، استفاده از فتق بند است که روي ناحيه درگير، فشار وارد مي آورد و به جا انداختن آن، کمک مي نمايد اما در کل استفاده از آن ايده خوبي نمي باشد . فتق بند در واقع هيچ کاري جهت از بين بردن و رفع فتق انجام نمي دهد و فقط علائم آن را کاهش مي دهد. بنابراين با وجود استفاده از آن فتق همچنان بزرگ مي شود، همچنين موجب ايجاد زخم در موضع فتق مي شود. تداوم در بزرگ شدن فتق و ايجاد چسبندگي در بافتهاي زيرين، از عوارض فتق بند هستند که ترميم جراحي فتق را دشوار مي سازند و عود مجدد آن را محتمل تر مي کنند. بنابراين استفاده از فتق بند فقط بايد به عنوان يک وسيله به مدت کوتاهي قبل از انجام عمل جراحي محدود شود.
5) پس از عمل حدود چند روز بايد بستري بود؟
بيشتر بيماران قادر هستند در عرض 1 الي 2 روز پس از عمل مرخص شده و به خانه روند.
6 ) پس از چه مدت مي توان به سر کار رفت؟
بيماران قادرند فعاليتهاي خود را در عرض 3 الي 5 روز پس از عمل جراحي، از سر گيرند ولي از انجام کارهاي سنگين حداقل تا دو ماه و بطور معمول تا شش ماه بايد پرهيز کرد.
7) پس از جراحي تا کي بايد پانسمان را عوض کرد؟
در صورت رفع ترشح، پس از 48 ساعت نياز به تعويض پانسمان نمي باشد اما در صورت ادامه ترشح، نياز به تعويض پانسمان روزانه دارد.
8 ) چه مدت پس از عمل مي توان حمام رفت؟
در صورتيکه محل زخم مشکلي نداشته باشد پس از 48 ساعت مي توان استحمام کرد.
9 ) کي بخيه ها را بايد خارج کرد؟
با نظر پزشک پس از 7 تا 10 روز.
10) پس از ترخيص به چه دارويي نياز است؟
مسکن و در صورت صلاحديد پزشک آنتي بيوتيک (چرک خشک کن).
منبع:نشريه پيام پزشک، شماره 47.
