بريدگىها و خراشيدگىها
13 روش براى كمك به ترميم زخم
خونريزى را متوقف كنيد.
سريعترين راه براى بند آوردن خونريزى، اعمال فشار مستقيم است. يك پارچهى جاذب تميز - يك بانداژ يا حوله - را روى بريدگى بگذاريد؛ سپس با دست، مستقيما روى آن را به محكمى فشار دهيد. اگر پارچهاى نداريد، از انگشتانتان استفاده كنيد، اين كار باعث بند آمدن خونريزى بعد از يك يا دو دقيقه مىشود. اگر خون از اولين بانداژ عبور كرد، دومين بانداژ را بگذاريد و مداوم فشار دهيد. بانداژهاى جديد را روى بانداژ دومى بگذاريد و فشار دهيد. زيرا جدا كردن بانداژ اولى باعث از هم گسيخته شدن سلولهاى لخته شدهى خون مىشود. اگر فشار نتوانست خون را بند آورد، اندام مجروح را بالاتر از سطح قلب نگه داريد تا فشار خون در محل بريدگى كاهش يابد؛ فشار را در همه حال ادامه دهيد، اين كار احتمالا خون را بند مىآورد.
محل بريدگى را تميز نگه داريد.
اين كار براى جلوگيرى از عفونت، تغيير رنگ دائمى و كبودى مهم است. محل را با آب و صابون و يا آب تنها بشوييد. هدف از اين كار رقيق كردن باكترىها در محل زخم مىباشد؛ همچنين اگر خرده سنگها و شنها را از بريدگى پاك نكنيد، ممكن است باعث ايجاد رنگ دانه در زير پوست شوند به طورى كه انگار خالكوبى شده است.
محل زخم را بپوشانيد.
هنگامى كه خونريزى متوقف يا آهسته شد، زخم را با يك پارچه سفت ببنديد و يا با بانداژ الاستيك طورى بپيچانيد كه فشار بر بريدگى وارد شود، اما مانع قطع جريان نشويد. اگر بريدگى روى دست و پاست مىتوانيد با فشار بر روى ناخن دست و پا آن را چك كنيد. ناخن در هنگام فشار، سفيد مىشود و هنگامى كه آن را رها مىكنيد، به رنگ صورتى برمىگردد. در صورت لزوم، بانداژ را مقدارى شل كنيد.
بيشتر فشار دهيد.
اگر خونريزى ادامه داشت، موضوع جدىتر از آن است كه شما فكر كردهايد و بايد سريعا به پزشك مراجعه كنيد. تا رسيدن به مطب دكتر، نقطه فشار را به تلاشهاىتان اضافه كنيد. نقطهاى نزديك به بريدگى را فشار دهيد كه بين قلب و بريدگى باشد. نقطههاى فشار، مكانهايى است كه در هنگام نبض گرفتن از آن استفاده مىكنيد. داخل مچ، وسط بازو، محل اتصال پا به تنه؛ در اين محلها، شريان را به استخوان فشار دهيد، يك دقيقه پس از بند آمدن خونريزى، فشار دادن را متوقف كنيد. اگر خونريزى دوباره شروع شد، فشار را به اين نقاط وارد سازيد.
از پمادهاى آنتىبيوتيكى استفاده كنيد.
بنا به نظر جميز ليدن استفاده از پماد ضد باكترى وسيع الطيف مناسبترين كار است.
افرادى كه از پمادهاى آنتىبيوتيكى سه گانه و بانداژ مناسب استفاده مىكنند، 30 درصد سريعتر بهبودى حاصل مىكنند. البته بايد مراقب داروهايى باشيد كه حاوى نئومايسين و با مواد نگه دارنده فراوان مىباشند، زيرا آنها مىتوانند باعث واكنش آلرژيك شوند؛ در اين صورت محل زخم، قرمز و خارشدار مىشود و ممكن است عفونت كند.
محل بريدگى را بپوشانيد.
هنگامى كه بريدگى در معرض هوا باشد، تشكيل كبره مىدهد و رشد سلولهاى جديد را كند مىكند. از بانداژ پلاستيكى شبيه به پوششهاى غدا استفاده كنيد و يا به دنبال گازى كه با وازلين آغشته شده، باشيد. هر دو نوع بانداژ، رطوبت را در زخم نگه مىدارند، اما اجازهى عبور هواى كمى را مىدهند. سلولها در رطوبت، بهتر رشد مىكنند.
پانسمان
در اين جا چندين ترفند براى جدا كردن بدون درد بانداژهاى چسبناك، آمده است:
- از يك قيچى كوچك براى جدا كردن پانسمان از قسمتهاى چسبى استفاده كنيد و به آرامى آن را از روى محل درگير بكشيد، سپس نوار چسب را جدا كنيد.
- اگر كبرهى روى جراحت به پانسمان چسبيد، آن را داخل آب گرم و نمك قرار دهيد. پانسمان كمكم جدا مىشود.
انتخاب پماد
- پلىسپورين: )ماده فعال: پلىميكسين B، كرم ضد باكترى(: 2 / 8 روز
- نئوسپورين: )مادهى فعال: نئومايسين، پلىميكسين B، پماد ضد باكترى(: 2 / 9 روز
- بدون درمان: 3 / 13 روز
هشدار پزشكى
كمكهاى اوليه هميشه كافى نيست. در موارد زير به پزشك مراجعه كنيد:
- خونريزى جهنده و به رنگ قرمز روشن باشد كه احتمالا به علت پارگى شريان است.
- تمام گرد و خاك را نتوانيد از روى زخم پاك كنيد.
- بريدگى يا خراش روى صورت و يا نواحىاى باشد كه نبايد جاى آنها باقى بماند.
- در جراحت رگههاى قرمز گسترش پيدا كند و يا ترشح چركى داشته باشد.
- جراحت بزرگ باشد و داخل آن را بتوان ديد. دكتر هاك مكوالى مىگويد: در اين صورت، به بخيه كردن نياز داريد.
روش جايگزين
دكتر ريچارد كاتسون »جراح ارتوپد« مىگويد: شما مىتوانيد روند التيام را با شكر معمولى، سرعت ببخشيد. وى بيش از 5000 جراحت جدى را در 10 سال گذشته با تركيبى از پد و شكر درمان كرده است.
شكر، مواد غذايى براى رشد و تكثير باكترىها را از بين مىبرد و جراحتها معمولا سريعتر و بدون كبره و اسكار، التيام پيدا مىكنند.
با مخلوط كردن شكر و بتادين )محلول شستشوى ضد باكترى حاوى يد كه در هر داروخانه يافت مىشود( يكى از پمادهاى جراحى دكتر فاستون را درست كنيد.
براى درست كردن اين تركيب 15 گرم از محلول بتادين را با 140 گرم شكر و 40 گرم پماد بتادين تركيب كنيد. جراحت تميز شده را با پماد خانگى ساخته شده مالش دهيد و به دقت آن را با گاز بپوشانيد.
چهار بار در روز محل جراحت را به آرامى با آب شير و هيدروژن پراكسايد )آب اكسيژنه( بشوييد و آن را با پماد بماليد. هنگامى كه روند التيام پيشرفت كرد، ميزان مصرف پماد را كم كنيد.
هشدار: قبل از استفاده از تركيب بالا، مطمئن شويد كه محل زخم تميز و خونريزى بند آمده است. شكر باعث خونريزى بيشتر زخم خونريزى دهنده مىشود. از شكر قهوهاى و شكر پودر شده استفاده نكنيد. دكتر ناتسون مىگويد: آنها مؤثرند ولى نشاسته موجود در آنها، يد را خنثى مىكند. جراحتهايى كه با اين شكرها درمان مىشود باعث تشكيل پوسته و كبره مىشوند.
واكسن كزاز بزنيد.
آيا انگشتانتان را با چاقوى تيز بريدهايد؟ و يا با يك سوزن نوك تيز، دستتان را سوراخ كردهايد؟ و زانوىتان بر روى سيمان خراشيده شده است؟ آيا بريدگىهاى كوچك يا بزرگ شما را به ياد واكسن زدن مىاندازد؟ اگر واكسن كزاز را در 5 سال گذشته نزدهايد، حتما واكسن يادآور را بزنيد. اگر به ياد نداريد كه آخرين بار چه موقع واكسن زدهايد، خوب است ظرف 24 ساعت بعد از آسيب، واكسن مربوطه را بزنيد.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا ،مترجمان : دکتر حسن کریمی یزدی و دکتر پدرام مصطفایی ،انتشارات سپهر اندیشه - 1387
