اختلال اوتيسم

اوتيسم عبارت است از ناتواني کودک در برقراري ارتباط با مردم يا موقعيت ها، کودکان اوتيسم اغلب با کودکان آرام متشبه مي شوند زيرا توقعات زيادي از والدين خود ندارند. بعد از نوزادي هيچ وابستگي نسبت به اشخاص نشان نداده و برعکس نسبت به اشياء مکانيکي وابسته مي شوند. کودکان اوتيسم فاقد نيرو براي ارتباط هستند. کودکان اوتيسم خيلي زياد از تغييراتي که در نظم امور روزانه و محيط اطرافشان حاصل مي گردد برآشفته مي شوند و مثلا اگر فنجاني را که هر روز در آن آب مي خورند تغيير کند يا اگر وسايل داخل اتاقشان تغيير کند خشم شديدي را ابراز مي دارند. کودکان اوتيسم مشکلاتي را در خوردن و صحبت کردن دارند. بعضي از کودکان اوتيسم به عنوان کودکان کر و لال تشخيص داده مي شوند. زيرا هيچگاه به صدا واکنش نشان نمي دهند. همچنين اين کودکان منفي گرا هستند زيرا پشت خود را به ديگران مي کنند يا فعالانه در برابر آنان مقاومت مي کنند. کودکان اوتيسم به عنوان افراد خردسال مادران خود را در آغوش نمي گيرند بلکه سفت و سخت باقي مي مانند.

خصيصه هايي که بايد وجود داشته باشد تا والدين به وجود اوتيسم پي ببرند به شرح زير مي باشد:
 

- ظهور آن قبل از 35 ماهگي: اين اختلال بايد قبل از 3 سالگي بروز کند.
- نارسايي رفتارهاي اجتماعي: اين کودکان نياز به والدين خود ندارند. آنان براي جلب توجه والدينشان زياد گريه نمي کنند. اغلب ترجيح مي دهند منزوي باشند و در خود فرو روند. نسبت به رفت و برگشت هاي والدين بي توجه بوده و هنگام آسيب ديدن براي تسکين و راحتي خود والدين را جستجو نمي کنند.
تکلم و زبان: تکرار بي معني و طوطي وار کلمات و لغات در تکلم کودکان اوتيسم کاملا معمول است. مثلا اگر از کودک سوال کنيم نام تو چيست کودک همين نام تو چيست را تکرار مي کند. در اين کودکان معکوس سازي ضمير هم ديده مي شود که به طور معمول کودک براي برگرداندن ضمير به خودش از ضمير شما يا نام خويش استفاده مي کند.
خواهان يکساني محيط: اين کودکان غالبا نسبت به تغيير حساسيت بيش از اندازه اي که دارند به عنوان مثال آنان ممکن است قطعاتي را که با قرار دادن آنها در کنار يکديگر مي توان وسايل مختلف ساخت به صورت يک خط طولاني و بي انتها دنبال هم رديف مي کنند و فقط هنگامي برآشفته مي شوند که چيزي يا موضوعي اين الگو را به هم بزند. آنان وابستگي شديدي نسبت به اشياء نشان مي دهند و تمايل به جمع آوري اشياء مثل ريگ، مداد يا کتاب مي کنند.
رفتارهاي خود آسيب گرانه: کودکان اوتيسم رفتارهاي عجيب و غريب نشان مي دهند اما هيچکدام مثل رفتار خود آسيب گرانه مشخص تر نيست. دو نوع از اين رفتارهاي خود آسيب گرانه عبارت از کوبيدن سر به زمين و دندان گرفتن دست يا پاي خود ـ کندن و کشيدن مو و گاهي اوقات انگشت به چشمان خود مي کنند.
مهارت هاي ويژه: بسياري از کودکان مبتلا در بعضي از زمينه ها پيشرفت استثنايي نشان مي دهند که اکثر اين تواناييها در زمينه هاي موسيقي، مکانيک و رياضي است. اين کودکان درباره حفظ جدول هاي رياضي، برنامه اتوبوس ها يا سلسله اعداد تصادفي وسواس ذهني پيدا مي کنند. محاسبه تقويمي يعني توانايي تعيين اينکه کدام روز هفته مطابق تقويم روز معيني است در اين کودکان ديده مي شود.

عواملي را که باعث مي شود اين کودکان به اوتيسم مبتلا شوند مي توان در زمينه هاي زير جستجو کرد:
 

اوتيسم همچنين ممکن است به دليل اشکال در دستگاه عصبي مرکزي ( مغز و نخاع ) باشد. برخي نيز معتقدند که اوتيسم نتيجه رشد کم يا آسيب نيمکره چپ مغز است و نيمکره راست آنان مسلط است. به همين دليل ترجيح مي دهند با گوش چپ موسيقي گوش دهند و ترجيح مي دهند به موسيقي گوش فرار دهند تا صحبت کنند که همه اينها تسلط نيمکره راست است.
برخي از مطالعات نيز حاکي از ناسازگاريهاي ايمني شناختي بين مادر و جنين ممکن است منجر به بروز اوتيسم شود و اين احتمال را مي رساند که ممکن است نسوج عصبي جنيني يا خارج جنيني در جريان حاملگي آسيب ببيند و همچنين در اين کودکان خونريزي مادر پس از سه ماه اول وجود مايع آمنيوتيک در کودکان مشاهده مي شود.
درمان: بسياري از والدين کودکان اوتيسم سالهاي متمادي براي معالجه کودک خود از يک متخصص به متخصص ديگر مراجعه مي کنند. دادن داروهاي آرام بخش، محرک دادن ويتامين به مقدار زياد هيچکدام موثر واقع نمي شود و هيچ درمان به خصوصي براي اوتيسم وجود ندارد. فقط درمانهاي ويژه تغيير رفتار با استفاده از اصول تشويق و تنبيه اثر برجسته اي در اصلاح تکلم و مهارت هاي کمک به خود داشته است که به نوبه خود موجب پيشرفت و سازگاري اجتماعي آنها شده است. برنامه تغيير رفتار بايد 15 تا 30 دقيقه طول بکشد تا کودک يک پاسخ صحيح حتي به دستورات ساده اي از قبيل نگاه کردن به مربي بدهد. اين کودکان از آنجايي که نارساييهايي در مهارتهاي ارتباطي دارند در جلسه درمانگري متخصص باليني يک بازي تماس بدني براي پيشرفت مهارتهاي کودک در ارتباط با ديگران انجام مي دهد. برنامه هاي تغيير رفتار براي اين کودکان مفيد است فقط بايد والدينشان در کنار اين کودکان باشند و کارهايي را که متخصص ياد مي دهد تکرار کنند. اما اگر قرار باشد در موسسات باقي بمانند و والدين نقشي نداشته باشند، درمانهاي تغيير رفتار براي اين کودکان مفيد واقع نمي شود.
منبع: ماهنامه کودک شماره 63.