ده صبح و پنج عصر اوج آلرژي فصلي

يکي از دغدغه هاي اصلي افراد در فصل بهار مسأله ي ابتلا به آلرژي هاي فصلي است. آلرژي در واقع به واکنش هاي غير متعارف سيستم ايمني در مقابل ورود عامل مهاجم خارجي گفته مي شود که عوارض گوناگوني را براي فرد مبتلا ايجاد مي کند.
اين عوارض اگر چه در بيشتر موارد مقطعي و زودگذر هستند. در مواردي نيز واکنش هاي شديد بدن را سبب مي شوند و تا مدت طولاني نيز ادامه مي يابند. آلرژي در بيشتر موارد زمينه ي ژنتيکي دارد. ولي عوامل محيطي نيز برآن مؤثر هستند. اما چه عواملي در بروز آلرژي تأثير دارند و چه راه هايي براي پيشگيري از آن وجود دارد؟! براي يافتن پاسخ اين پرسش ها و سؤالات ديگر گفت و گويي با دکتر محمد رضا فضل الهي، متخصص آسم و الرژي و عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران انجام داده ايم که در ادامه مي خوانيد.

به عنوان اولين سؤال، چرا بروز حساسيت در فصل بهار بيش از ساير فصل ها ديده مي شود؟
 

بطور کلي از ميان افراد جامعه بيست تا سي درصد ممکن است به شکل هاي مختلف دچار آلرژي شوند. اين آلرژي مي تواند به صورت فصلي يا دايمي باشد که شيوع نوع فصلي آن بيش از دايمي است. آلرژي هاي فصلي نيز به نوبه ي خود براي بروز، نياز به يک عامل محرک دارند و فصل بهار که فصل گرده افشاني و رويش گياهان مختلف است مي تواند محرک خوبي براي آن باشد

پس اين مطلب صحيح است که گرده ي گل ها باعث بروز آلرژي در بهار مي شوند؟
 

بله، البته بايد به اين نکته توجه داشت که کدام گرده ها موجب بروز آلرژي مي شوند. برخلاف نظر عامه ي مردم گل هايي مثل رز و سرخ به دليل اينکه دانه ي گرده ي آنها بزرگ است. کمتر در ايجاد آلرژي نقش دارند و در مقابل گرده ي گل هاي کوچک و گرده ي درختان سوزني برگ مثل سرو در ايجاد آلرژي بسيار مؤثرند

ذرات معلق همواره در هواي شهرهايي مثل تهران وجود دارند، پس چرا اين ذرات موجب ايجاد آلرژي نمي شوند؟
 

براي پاسخ به اين سؤال ابتدا بايد دانست که ماده ي حساسيت زا چه مشخصاتي بايد داشته باشد تا موجب ايجاد آلرژي شود. مهم ترين نوع الرژي، آلرژي بيني است که 25 تا سي درصد مبتلايان را در برمي گيرد که در آن دستگاه تنفسي فوقاني يا تحتاني درگير مي شود. در بيان علمي، براي تحريک دستگاه تنفسي افرادي که مستعد آلرژي هستند. يک ماده ي آلرژين(حساسيت زا) بايد وزني بين ده تا هفتاد دالتون داشته باشد و گرده ي گياهان بهاري در اين دسته قرار مي گيرند.

بعضي آلاينده هاي هوا در ايجاد آلرژي هاي فصل بهار بي تأثيرند؟
 

نه. آلاينده هاي هوا نيز به نوبه ي خود در اين پديده نقش دارند. طبق نتايج تحقيقات انجام شده در کشور مشخص شده است که آلاينده ها مي توانند شکل آلرژن ها را تغيير دهند و باعث حساسيت زايي بيشتر آنها شوند. با بررسي ميکروسکوپ الکتروني گرده ي گياه سرونقره يي در تهران، مشخص شده است که گرده ي اين گياهان در نواحي آلوده تر شهر، از لحاظ فيزيکي تغيير شکل يافته اند و علايم حساسيت زا ي بيشتري از خود نشان مي دهند.

آيا آلرژي درمان دارد؟
 

اين سؤال هميشگي مبتلايان به انواع آلرژي است. اگر منظور از اين درمان، علاج و مداواي قطعي بيماري باشد. بايد گفت جز درموارد محدود اين امر امکان پذير نيست که البته مدت درمان اين تعداد محدود نيز طولاني خواهد بود. بروز آلرژي در زمان هاي مختلف متفاوت است. ممکن است در طول يک دوره ي زماني به اوج خود برسد، ولي در مقابل ممکن است چند سال به صورت نهفته بماند و بروز نکند.در کل ريشه کني آلرژي بسيار مشکل است.

پس چطور مي توان با اين واکنش مقابله کرد؟
 

طبق بررسي هاي انجام شده. اولين و مهم ترين قدم در جلوگيري از بروز آلرژي ، پيشگيري است.
براي اين کار مناسب ترين عمل دور گردن فرد مستعد آلرژي از عامل حساسيت زاست. مثلا اگر فرد به گياهي خاص در خيابان حساسيت دارد. بهترين کار دور کردن فرد از آن محيط است . ولي اگر اين کار مقدور نبود مي توان از ورود عامل حساسيت زا به منزل جلوگيري کرد. مثلا با بستن پنجره ها و بالا کشيدن شيشه ي اتومبيل در هنگام خروج از منزل مي توان تا حد زيادي از بروز آلرژي جلوگيري کرد. آگاهي از اين نکته هم بسيار مهم است که تراکم گرده هاي گياهان در دو مقطع زماني بسيار زياد است . يکي ساعت ده صبح و ديگري پنج بعدازظهر، افراد مستعد آلرژي بايد در اين ساعت موارد بهداشتي، از قبيل استفاده از ماسک را بيشتر مدنظر قرار دهند.

چه داروهايي براي درمان آلرژي وجود دارد؟
 

معمول ترين داروهايي که در اين مورد استفاده مي شود«آنتي هيستامين»ها هستند. که در واقع بيشتر از اينکه جنبه ي درماني داشته باشيند. علايم باليني آن را کاهش مي دهند و از عوارض مهم آنها ايجاد خواب آلودگي در مصرف کنندگان است. داروهاي ديگري که براي درمان آلرژي کاربرد دارند.داروهاي «استروييدي»هستند که انواع قديمي آنها عوارض بسياري داشتند، ولي در حال حاضر عوارض آنها بسيار کاهش يافته است. بايد به اين نکته نيز توجه داشت که مصرف داروهاي استروييدي به شکل خوراکي و تزريقي به صورت خودسرانه آثار بدي را مي تواند به دنبال داشته باشد.
منبع: مجله 7 روز زندگي شماره 101