بازگشت خانه هاي كاه گلي

تحقيقات نشان داده كه مي توان از «كاه» در ساخت ساختمان هاي مدرن هم بهره برد!
 

در ادبيات و داستان هاي كشورهاي انگليسي زبان، كاه به دفعات و در ابعاد گوناگوني مورد اشاره قرار گرفته است:از آتش گرفتن انبارهاي كاه گرفته تا شكسته شدن پشت حيوانات باربر از سنگيني بار كاه و مهم تر از همه توصيف هايي كه از خانه هاي ساخته شده از كاه صورت گرفته است. آري، كاه از جمله مواد مهمي است كه از قرن ها پيش براي ساخت خانه از آن استفاده مي شده است و جزو مصالح ساختماني سنتي در بسياري از كشورهاي دنيا بوده است كه التبه از اوايل قرن بيستم و با رواج مصالح ساختماني مانند سيمان، بتون، آهن و غيره، به بوته فراموشي سپرده شده است.
در سال 2006، مقامات شهري كوياما(1) در كاليفرنيا مطلع شدند كه فردي به نام «وان براش»(2)، كه رئيس يك مزرعه غيرانتفاعي در اين شهر است، چند واحد ساختماني را با استفاده از كاه در مزرعه اش احداث كرده است و در نتيجه تصميم گرفتند تا او را جريمه كنند. اما پرونده قضايي مرتبط با اين مسئله، حل نشده باقي ماند چرا كه در قوانين و مقررات مربوط به ساخت و ساز در ايالت كاليفرنيا، اشاره اي به پيامدهاي حقوقي ساخت خانه با كاه نشده بود.

پس از مدتي، بسياري از دانشگاه ها و مراكز علمي و طرفدار محيط زيست به حمايت از آقاي وارن براش برخاستند و ايده استفاده از كاه به عنوان مصالح ساختماني را نوآورانه، ارزشمند و سبز دانستند. «ديويد آيزنبرگ»(3)، رئيس مجمع ساختمان هاي سبز آمريكا(4) ضمن حمايت قاطع از ايده استفاده از كاه در ساخت خانه ها، از كاه به عنوان بهترين عايق حرارتي براي حفظ هواي مطبوع در فضاي داخلي خانه ها نام مي برد و معتقد است هيچ مصالح ساختماني ديگري نمي تواند به اندازه كاه از خروج گرما از ديوارها يا سقف ساختمان جلوگيري كند.
علاوه بر اين، كاه، يك نوع ضايعات است كه در صورت عدم استفاده در ساخت خانه يا انبار، مي بايستي آن را سوزاند و بنابراين، بسيار ارزان و فراوان است و استفاده از آن مي تواند به كاهش هزينه ساخت مسكن كمك شاياني كند. به عقيده كارشناسان، استفاده از كاه در ديوار و سقف منازل مسكوني مي تواند به افزايش استحكام و دوام ساختمان كمك كند و اين مسئله در مناطق زلزله خيز جهان (از جمله كاليفرنيا كه آقاي وارش در آنجا اقدام به ساخت خانه هاي كاه گلي كرده است) بر اهميت و مفيد بودن ساختمان هاي كاهي مي افزايد.
در اوايل سال 2010، يك آزمايش فني به وسيله آزمايشگاه سازه هاي بزرگ در دانشگاه نوادا روي ساختمان هاي ساخته شده از كاه نشان داد كه اين ساختمان ها قادرند تا دو برابر بيش از ساختمان هاي ديگر در برابر زلزله مقاومت كنند. نصب حسگرهاي مخصوص زلزله در ساختمان هاي كاهي آقاي وراش ثابت كرد كه اين ساختمان ها كه در فاصله 18 كيلومتري گسل سن آندرياس قرار دارند، كمترين آسيب را از زمين لرزه هاي شديدي كه در اين منطقه به وقوع مي پيوندند، ديده اند.

خانه هاي كاهي مدرن
 

ساختمان هاي كاهي مدرن داراي يك فونداسيون و پي شني هستند كه در داخل محفظه هاي پلاستيكي قرار گرفته است و به وسيله ملاطي از خاك پوشانده مي شوند. ديوارها نيز از بسته هاي (آجرهاي) كاهي فشرده شده ساخته شده اند كه با اليافي از بامبو به هم متصل شده اند. در اطراف تمام آجرهاي كاهي، شبكه هايي شبيه به تور ماهيگيري تعبيه شده است كه آنها را در كنار هم محكم مي كند. سطح بيروني اين ديوارها با يك نوع گچ تركيب شده با خاك رس و سفال پوشانده مي شود كه داراي استحكام فوق العاده اي بوده و يك عايق حرارتي بي نظير را به وجود مي آورد. مجموعه اين مواد، يك ديواره خشت و گلي گچ اندود را به وجود مي آورد كه نسبت به ديواره هاي آجري، سيماني يا فولادي داراي انعطاف پذيري و استحكام بيشتري در هنگام وقوع زلزله است و بسيار ارزان تر از ساختمان هاي مدرن و گران قيمت ضد زلزله است كه اين مساله، بر طرفداران ساختمان هاي كاهي ايمن در مناطق فقيرنشين و كم درآمد جهان كه از وقوع زلزله هاي متعدد صدمه مي بينند، خواهد افزود.

«دارسي داناوان» (5) مهندس ساختمان در كاليفرنيا يك سري عمليات ساختماني غيرانتفاعي را با استفاده از مصالح ساختماني كاهي آغاز كرده است كه شامل ساخت 17 خانه كاهي مدرن در مناطق آسيب ديده از زلزله سال 2005 در پاكستان مي شود.
اين مهندس خيرخواه كه حدود ده سال است اقدام به ساخت خانه هايي از جنس كاه در كاليفرنيا كرده است، اين 17 خانه كاهي را براي 17 خانواده پاكستاني كه در جريان زلزله ويران گر اين كشور خانه و كاشانه خود را از دست داده اند، به طور رايگان مي سازد. هر كدام از اين خانه ها داراي سه اتاق خواب، دو حمام، دو گاراژ خودرو و دو سالن پذيرايي هستند. نكته جالب تر اين كه خود خانم داناوان و همسرش نيز در يك خانه كاهي مجلل و پيشرفته در كاليفرنيا زندگي مي كنند و اين خانه كاهي را به ساختمان هاي مجلل سيماني و فولادي ترجيح مي دهند.
ساختمان هاي كاهي مدرن، فقط به منازل مسكوني محدود نمي شوند، بلكه در سال هاي اخير، ساختمان هاي اداري و آموزشي متعددي در آمريكا با كاه ساخته شده اند كه از جمله آنها مي توان به اداره پست در حومه آلباكرك، مدرسه كواگر در مرليند و يك مجتمع اداري در حومه لس آنجلس اشاره كرد. هم اكنون، ايالاتي چون كاليفرنيا در حال تجديدنظر در قوانين و مقررات مرتبط با ساخت و ساز خود هستند، تا ضمن حذف موانع و محدوديت ها بر سر راه ساخت خانه هاي كاهي، مشوق ها و تسهيلاتي را نيز براي شركت هاي ساختماني كه ساختمان هاي كاهي مدرن مي سازند، فراهم آورند.

پي نوشت ها :
 

1- cuyama
2- Warren Brush
3- David Eisenberg
4- U.S Green Building council
5- Darcey Donovan
 

منبع: ماهنامه دانشمند شماره 570