شمه ای از حکمت بسیج
نویسنده:شهرام مهدوی مطلق
سلام بر بسیج ، سلام بر «مدرسه عشق و مکتب شاهدان و شهیدان گمنام، سلام بر میقات پابرهنگان و معراج اندیشه پاک اسلامی که تربیت یافتگان آن نام و نشان در گمنامی و بی نشانی گرفته اند.» سلام بر فتح الفتوح امام (ره) و سلام بر اقیانوس ملت و مأمن شورآفرینی جوانان و امید آفرینی دوستان و بیم آفرینی دشمنان. سلام بر نهالی که در مکتب اسلام و انبیاء الهی رویید و در فضای نبوت و امامت رشد کرد و با خورشید انقلاب اسلامی درخشید و با دم مسیحایی مقتدایش در پنجم آذر 58 به اوج خود رسید و مسلح به سلاح ایمان به آسمان ایثار سفرکرد و تک ستاره آسمان ایثار شد و فضیلتهای غبار گرفته چند صد ساله را به امت مظلوم و تشنه حقیقت ارزانی داشت و پیام مظلومیت و مهجوریت قرآن را به اوج آسمانها برد و نور انقلاب اسلامی را بر فراز بام های دنیا ارسال نمود. در بیانات و دیدگاه های بنیانگذار بسیج (حضرت امام ره) سابقه بسیج به درازای تاریخ بشریت است و ریشه های روشنی در فرهنگ قرآنی دارد.
خداوند در قرآن می فرماید : اگر خداوند بعضی را توسط بعضی دیگر دفع نکرده بود، دیرها، کلیساها، کنشت ها و مسجدهایی که نام خدا در آن ها به فراوانی برده می شود ویران می گردید و خدا هرکس را که یاریش کند، کمک می کند و ....(1) و یا به سوی نبرد روانه شوید خواه بر شما آسان باشد، خواه سخت و با دارایی و اموال و جان خویش در راه خدا جهاد کنید ، اگر بدانید خیر شما در این است.(2) و واعدّوا لهم مااستطعتم من قوه ... در برابر دشمنان تا می توانید نیرو و اسبان سواری آماده کنید تا دشمنان خدا و خودتان و جز آنها که شما نمی شناسید و البته خدا می شناسد را از قدرت بترسانید و ...(3)و یا ای کسانی که ایمان آورده اید شما را چه شده است که چون به شما
گفته می شود در راه خدا بسیج شوید کندی به خرج می دهید؟ آیا به جای آخرت به زندگی دنیا دل خوش کرده اید؟ متاع زندگی دنیا در برابر آخرت ، جز اندکی نیست.(4) و یا سبکبار و گرانبار بسیج شوید و با مال و جانتان در راه خدا جهاد کنید. اگر بدانید برای شما بهتر است.(5) وَ لاَتَهِنُوا وَلاَ تَحْزَنُواوَ أَنْتُمُ اٌْْْْلاْءَعْلَوْنَ إِن کُنْتُم مُؤْمِنِینَ، و اگر مؤمنید ، سستی مکنید و غمگین مشوید که شما برترید(6)
این ها تنها یک نکته از آن معنی بود و سراسر قرآن ، فرمان به بسیج عمومی برای دفاع در برابر ظلم و جور و آمادگی برای آبادانی و اصلاح در ابعاد مختلف است و علاوه بر آن برای دانستن ضرورت و حکمت بسیج کافی است تا نهج البلاغه را ورق بزنیم خصوصاً آنجا که می فرمایند کسی که جهاد را ناخوشایند دانسته و ترک کند کوچک و ذلیل می شود.(7) و یا به خدا سوگند ، هرملتی که در درون خانه خود مورد هجوم قرار گیرد ذلیل خواهد شد.(8) و یا تَزُولُ الْجِبَالُ وَلاتَزُل ! عَضَّ عَلَی نَاجِذِکَ . أَعِرِ اللهَ جُمجُمَتَکَ .تِدْ فِی اٌلْاَرْضِ قَدَمَکَ . اٌرْمِ ببَصَرِکَ اَقصَی اٌلْقَوْمِ، وَ غُضَ بَصَرَکَ.وَ اٌعْلَمْ أََنَ النَصْرَمِنْ عِنْدِاٌللهِ. اگر کوهها از جای
اولین تا آخرین امضاء نموده اند ؛ و یا این که می فرمایند : قضیه بسیج همان مسأله ای است که در صدر اسلام بوده است.(10) از آن مضامین بلند است که در آن مفهوم بسیج بسی فراتر از تمام معناهایی است که برایش متصور است و هابیل اولین شهیدی است که در این مضمون،خداوند خلعت بسیجی را به قامت او انداخت و در این نگرش بیداری قوم بنی اسراییل و قیام آن بر علیه فرعون به فرمان حضرت موسی علیه السلام و بسیج اصحاب فقیر و مستضعف صفّه در برابر ظلم و ستمهای اشراف بت پرست مکّه به فرمان پیامبر اسلام و هجرتهای آن حضرت و دعوت عمومی همه ائمه اطهار(ع) برای اتحاد و همبستگی مسلمین علیه حکّام ظالم و برای گره گشایی از امور و ..... همه و همه ماهیت بسیجی دارد و در عصر کنونی هم
بسیج مردم در ماجرای تحریم تنباکو به تبعیت از فتوای میرزای شیرازی که یک باره خواب سالیان سال استکبار را آشفته و پریشان نمود، قیام مردم ورامین ، قم و شهرهای دیگر در حوادث سال 42 در تبعیت و حمایت از روحانیت معظم در برابر ظلم های رژیم پهلوی و استمرار این قیام ها تا سرنگونی رژیم شاهنشاهی در 22 بهمن 57 نیز ریشه در فرهنگ و تفکّر بسیجی و بسیج داشته و دارد. آری بسیج در مکتب ولایت همان مجاهدانی اند که عرفان و اندیشه و حماسه را با هم آمیخته و مقصد خویش را لقای الهی برگزیده اند، و در مدرسه عشق با فرهنگ عاشورایی یک دست سلاح
و یک دست قرآن ، از جنوب ایران کربلا ساخت و در غرب آن عاشورا به پا کرد و جان خود را به پای درخت مدنیت همراه با اسلامیت فدا کرد و چون بنیان مرصوص با دشمنان دین به میدان رفت تا فتنه ای نماند.
بسیج در منظر ملت نیز یادآور جانفشانی ها ، رشادتها، از خودگذشتگی ها و فتوحات دلاورمردانی است که اقتدار و گمنامی را با هم آمیختند و رمز اقتدار ملت ما در اوج تنهایی کشورمان بود که انقلاب اسلامی را بیمه کرد و امروزه حضورش در دیگر عرصه های نیاز کشور ضرورتی اجتناب ناپذیر است که نیازهای دائمی، باورها و ارزشهای فرهنگی پدیدآورنده آن باید به روشنی تعریف شوند و این نیازها ممکن است اقتصادی، سیاسی،فرهنگی و یا نظامی باشند که بر همگان است که با روحیه ای بسیجی قدر این الطاف جلیّه خداوند را که بر ملت ارزانی داشته بیش از پیش بدانند و بدانند که غفلت از بسیج غفلت از استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی است.
خداوند در قرآن می فرماید : اگر خداوند بعضی را توسط بعضی دیگر دفع نکرده بود، دیرها، کلیساها، کنشت ها و مسجدهایی که نام خدا در آن ها به فراوانی برده می شود ویران می گردید و خدا هرکس را که یاریش کند، کمک می کند و ....(1) و یا به سوی نبرد روانه شوید خواه بر شما آسان باشد، خواه سخت و با دارایی و اموال و جان خویش در راه خدا جهاد کنید ، اگر بدانید خیر شما در این است.(2) و واعدّوا لهم مااستطعتم من قوه ... در برابر دشمنان تا می توانید نیرو و اسبان سواری آماده کنید تا دشمنان خدا و خودتان و جز آنها که شما نمی شناسید و البته خدا می شناسد را از قدرت بترسانید و ...(3)و یا ای کسانی که ایمان آورده اید شما را چه شده است که چون به شما
گفته می شود در راه خدا بسیج شوید کندی به خرج می دهید؟ آیا به جای آخرت به زندگی دنیا دل خوش کرده اید؟ متاع زندگی دنیا در برابر آخرت ، جز اندکی نیست.(4) و یا سبکبار و گرانبار بسیج شوید و با مال و جانتان در راه خدا جهاد کنید. اگر بدانید برای شما بهتر است.(5) وَ لاَتَهِنُوا وَلاَ تَحْزَنُواوَ أَنْتُمُ اٌْْْْلاْءَعْلَوْنَ إِن کُنْتُم مُؤْمِنِینَ، و اگر مؤمنید ، سستی مکنید و غمگین مشوید که شما برترید(6)
این ها تنها یک نکته از آن معنی بود و سراسر قرآن ، فرمان به بسیج عمومی برای دفاع در برابر ظلم و جور و آمادگی برای آبادانی و اصلاح در ابعاد مختلف است و علاوه بر آن برای دانستن ضرورت و حکمت بسیج کافی است تا نهج البلاغه را ورق بزنیم خصوصاً آنجا که می فرمایند کسی که جهاد را ناخوشایند دانسته و ترک کند کوچک و ذلیل می شود.(7) و یا به خدا سوگند ، هرملتی که در درون خانه خود مورد هجوم قرار گیرد ذلیل خواهد شد.(8) و یا تَزُولُ الْجِبَالُ وَلاتَزُل ! عَضَّ عَلَی نَاجِذِکَ . أَعِرِ اللهَ جُمجُمَتَکَ .تِدْ فِی اٌلْاَرْضِ قَدَمَکَ . اٌرْمِ ببَصَرِکَ اَقصَی اٌلْقَوْمِ، وَ غُضَ بَصَرَکَ.وَ اٌعْلَمْ أََنَ النَصْرَمِنْ عِنْدِاٌللهِ. اگر کوهها از جای
کنده شوند تو ثابت و استوار باش ، دندان ها را برهم بفشار، کاسه سرت را به خدا عاریت ده ، پای بر زمین میخکوب کن ، به صفوف پایانی دشمن بنگر، از فراوانی دشمن چشم بپوش ، و بدان که پیروزی از سوی خداوند است.(9) و احادیث و روایات دینی ما همه و همه حکایت از این واقعیت دارد
که ذکر آن ها در این مقال نمی گنجد ولی برای درک بهتر حکمت بسیج نیاز به واکاوی سیره قرآن ، نهج البلاغه ، و احادیث و روایات و ائمه داریم و فرمان علنی حضرت امام در پنجم آذر ماه 58 مبنی بر تشکیل ارتش بیست میلیونی ناشی از همین ژرف اندیشی ، آینده نگری و دور اندیشی و سالها تدبّر و تلمّذ در مکتب قرآن و انبیاء بود، خصوصاً این که بسیج در کلام امام در قلمروهای مختلف اجتماعی، سیاسی، عبادی و حتی عشق و عرفان زیباترین مضمون ها را به خود می گیرد و عنوان مصداق کامل و یا این که دفتر تشکل آن را همه مجاهدان از اولین تا آخرین امضاء نموده اند ؛ و یا این که می فرمایند : قضیه بسیج همان مسأله ای است که در صدر اسلام بوده است.(10) از آن مضامین بلند است که در آن مفهوم بسیج بسی فراتر از تمام معناهایی است که برایش متصور است و هابیل اولین شهیدی است که در این مضمون،خداوند خلعت بسیجی را به قامت او انداخت و در این نگرش بیداری قوم بنی اسراییل و قیام آن بر علیه فرعون به فرمان حضرت موسی علیه السلام و بسیج اصحاب فقیر و مستضعف صفّه در برابر ظلم و ستمهای اشراف بت پرست مکّه به فرمان پیامبر اسلام و هجرتهای آن حضرت و دعوت عمومی همه ائمه اطهار(ع) برای اتحاد و همبستگی مسلمین علیه حکّام ظالم و برای گره گشایی از امور و ..... همه و همه ماهیت بسیجی دارد و در عصر کنونی هم
بسیج مردم در ماجرای تحریم تنباکو به تبعیت از فتوای میرزای شیرازی که یک باره خواب سالیان سال استکبار را آشفته و پریشان نمود، قیام مردم ورامین ، قم و شهرهای دیگر در حوادث سال 42 در تبعیت و حمایت از روحانیت معظم در برابر ظلم های رژیم پهلوی و استمرار این قیام ها تا سرنگونی رژیم شاهنشاهی در 22 بهمن 57 نیز ریشه در فرهنگ و تفکّر بسیجی و بسیج داشته و دارد. آری بسیج در مکتب ولایت همان مجاهدانی اند که عرفان و اندیشه و حماسه را با هم آمیخته و مقصد خویش را لقای الهی برگزیده اند، و در مدرسه عشق با فرهنگ عاشورایی یک دست سلاح
و یک دست قرآن ، از جنوب ایران کربلا ساخت و در غرب آن عاشورا به پا کرد و جان خود را به پای درخت مدنیت همراه با اسلامیت فدا کرد و چون بنیان مرصوص با دشمنان دین به میدان رفت تا فتنه ای نماند.
بسیج در منظر ملت نیز یادآور جانفشانی ها ، رشادتها، از خودگذشتگی ها و فتوحات دلاورمردانی است که اقتدار و گمنامی را با هم آمیختند و رمز اقتدار ملت ما در اوج تنهایی کشورمان بود که انقلاب اسلامی را بیمه کرد و امروزه حضورش در دیگر عرصه های نیاز کشور ضرورتی اجتناب ناپذیر است که نیازهای دائمی، باورها و ارزشهای فرهنگی پدیدآورنده آن باید به روشنی تعریف شوند و این نیازها ممکن است اقتصادی، سیاسی،فرهنگی و یا نظامی باشند که بر همگان است که با روحیه ای بسیجی قدر این الطاف جلیّه خداوند را که بر ملت ارزانی داشته بیش از پیش بدانند و بدانند که غفلت از بسیج غفلت از استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی است.
پي نوشت ها :
1. سوره حج، آیه 39.
2. سوره توبه، آیه 10.
3. سوره انفال، آیه 60.
4.سوره توبه، آیه 28.
5. همان، آیه 41.
6. سوره آل عمران، آیه 139.
7. نهج البلاغه، خطبه 27.
8. همان.
9. همان، خطبه 11.
10. بسیج در اندیشه حضرت امام (ره)، ص 7.
