نویسنده:مرتضی حاج بابایی
(امید اگر نباشد، زندگی از مرگ دشوارتر است. «محمد حجازی»)
1- هدف از مرور کردن را دریابید. مرور کردن ممکن است به منظور بازآموزی یا بازیابی کردن مطالب یا باز سازماندهی آموخته های قبلی یا فعال کردن ذهن برای افزایش سرعت انتقال ذهنی باشد. اهداف دیگری هم برای مرور کردنتان می توانید در نظر بگیرید و به آنها بیاندیشید. وقت مرور کردن و انتخاب زمان مرور، یک نیاز و یک هنر است. اغلب اوقات دیگران از وقت های مرده خود برای مرور کردن استفاده می کنند. در حالیکه بهترین وقتتان را باید برای مرور کردن در نظر بگیرید نه اوقاتی که خسته هستید یا در برابر تلویزیون نشسته اید. 2- مرور نوعی فعالیت مطالعاتی است. سعی کنید این مرورتان فعالانه باشد و نه منفعلانه. یعنی به هنگام مرور کردن باید به طرح سؤال و پاسخگویی به آن، باز سازماندهی آموخته ها، اشکال یابی و رفع اشکال و... بپردازیم.
3- مرور فقط به زمان امتحان اختصاص ندارد بلکه برای تثبیت آموخته ها در زمانهای مختلفی باید مورد استفاده قرار گیرد.
4- مرور کردن فقط خواندن نیست. نحوه و ماهیت مرور بستگی به نوع تکلیف دارد. مرور ممکن است نوشتنی باشد. ممکن است حل کردنی باشد. ممکن است حفظ کردنی باشد. یا تمرین کردنی یا تست زدنی باشد. مثلاً ریاضی را باید با حل کردن نمونه تمرین ها مرور کرد.
5- به هنگام مرور کردن متن کتاب به مواردی که زیر آنها خط کشیده اید به کلماتی که بصورت رنگی نوشته شده است، به مطالب داخل کادرهای ویژه، به پر رنگ نویسی ها و مطالب مشابه توجه کنید.
6- یکی از انواع مرور، مرور آزمونها است. سؤالات آزمونهای مستمر یا آزمونهای قبلی یا آزمونهای سالهای قبل یکی از بهترین روشهای مرور برای ایام قبل از امتحان است.
7- وقت مرور کردن و انتخاب زمان مرور، یک نیاز و یک هنر است. اغلب اوقات دیگران از وقت های مرده خود برای مرور کردن استفاده می کنند. در حالیکه بهترین وقتتان را باید برای مرور کردن در نظر بگیرید نه اوقاتی که خسته هستید یا در برابر تلویزیون نشسته اید.
8- برای مرور کردن سیر مطالعاتی خاصی را باید دنبال کنید. ابتدا با تعریف ها و مفاهیم آغاز کنید. سپس با مثالها ادامه دهید و آنگاه به تمرین ها بپردازید.
9- یکی از انواع مرور کردن، مرور روشهای یادگیریتان است. شاید اشکال کار شما در همین باشد. مثلاً آیا روش خواندن درسهایتان درست است؟ آیا روش خواندن درسهای مختلف را می دانید؟ آیا روش امتحان دادن را می دانید؟ آیا فنون تست زدن را آموخته اید؟ یا در بکار بستن آن مهارت دارید؟ و...
10- مرور محتوایی، آشناترین نوع مرور است. کاری که شاید تا کنون، بارها و بارها آن را انجام داده باشید. در مرور محتوایی هدف اصلی بازآموزی و بازبیادآوری آموخته های قبلی و حصول اطمینان از یادگیری است.
11- این فکر را از ذهنتان دور کنید که مرور یعنی خواندن حجم ثابتی از مطالب در زمان اندک و با سرعت بیشتر. فکر نمی کنید که این همان تندخوانی است نه مرور کردن.
12- یکی از عادتهای غلط در مرور کردن آن است که تا آخرین لحظه ها و بعضی وقتها حتی تا قبل از شروع آزمون مطالب را مرور کنیم. یافته های علمی روانشناسی یادگیری به شدت ما را از این عمل بر حذر می دارند زیرا باعث تداخل مطالب در حافظه شده و به اصطلاح قاطی می کنیم.
13- مرور عادتها یکی دیگر از انواع مرور کردن است. عادتهای بازدارنده و پیش برنده را شناسایی کنید. عادتهای مضر بازدارنده را از بین ببرید و عادتهای مفید پیش برنده را تقویت کنید.
14- بسیاری از دانش آموزان مرور کردن را در ایام خاصی انجام می دهند که عموماً قبل از امتحان است. این نوع مرور، مرور تراکمی است. این شکل از مرور ارزش یادگیری بالایی ندارد در حالی که مرور مستمر بهترین نوع مرور است. مروری که یا فواصل زمانی متفاوت صورت می گیرد باعث یادگیری بیشتر و بهتر می شود.
15- یکی از نیازهای اصلی هر دانش آموز یاد گرفتن مهارتهای یادگیری است. شما تا چه میزان مهارتهای یادگیری را آموخته اید. مرور مهارتها، یکی از انواع دیگر مرور است که باید به موقع صورت بگیرد. آیا به قدر کافی تمرکز دارید؟ آیا سرعت عملتان بالا است؟ آیا می توانید اضطرابتان را کنترل کنید؟ آیا از حافظه خوبی برخوردار هستید؟ و...
16- در برنامه ریزی درسی خود، زمانی را برای مرور درس هایتان در نظر بگیرید و زمان بندی خاصی هم برای مرورهایتان داشته باشید.
17- تکالیف تان را با دقت و آگاهی انجام دهید. انجام تکالیف به منزله اولین گام در مرور آموخته هایتان در مدرسه تلقی می شود.
18- یکی از عادتهای مفید دانش اندوختن این است که خودمان از خودمان امتحان به عمل آوریم برای اینکه بدانیم آیا خوب یاد گرفته ایم یا نه؟ این شکل ساده ای از مرور ارزیابانه است. ارزیابی از دانش، مهارت و آمادگیهایی که داریم.
19- مرور برنامه ریزی هایتان را فراموش نکنید. شاید نیاز به تغییر و اصلاح داشته باشد.
20- مرور روزانه را هم فراموش نکنید. بعد از هر درس، بعد از هر تمرین و بعد از هر یادگیری نتیجه کارمان را وارسی و مرور کنیم. این کار باعث حفظ و یادگیری بهتر مطالب و سازماندهی عمیق تر آن می شود.
1- هدف از مرور کردن را دریابید. مرور کردن ممکن است به منظور بازآموزی یا بازیابی کردن مطالب یا باز سازماندهی آموخته های قبلی یا فعال کردن ذهن برای افزایش سرعت انتقال ذهنی باشد. اهداف دیگری هم برای مرور کردنتان می توانید در نظر بگیرید و به آنها بیاندیشید. وقت مرور کردن و انتخاب زمان مرور، یک نیاز و یک هنر است. اغلب اوقات دیگران از وقت های مرده خود برای مرور کردن استفاده می کنند. در حالیکه بهترین وقتتان را باید برای مرور کردن در نظر بگیرید نه اوقاتی که خسته هستید یا در برابر تلویزیون نشسته اید. 2- مرور نوعی فعالیت مطالعاتی است. سعی کنید این مرورتان فعالانه باشد و نه منفعلانه. یعنی به هنگام مرور کردن باید به طرح سؤال و پاسخگویی به آن، باز سازماندهی آموخته ها، اشکال یابی و رفع اشکال و... بپردازیم.
3- مرور فقط به زمان امتحان اختصاص ندارد بلکه برای تثبیت آموخته ها در زمانهای مختلفی باید مورد استفاده قرار گیرد.
4- مرور کردن فقط خواندن نیست. نحوه و ماهیت مرور بستگی به نوع تکلیف دارد. مرور ممکن است نوشتنی باشد. ممکن است حل کردنی باشد. ممکن است حفظ کردنی باشد. یا تمرین کردنی یا تست زدنی باشد. مثلاً ریاضی را باید با حل کردن نمونه تمرین ها مرور کرد.
5- به هنگام مرور کردن متن کتاب به مواردی که زیر آنها خط کشیده اید به کلماتی که بصورت رنگی نوشته شده است، به مطالب داخل کادرهای ویژه، به پر رنگ نویسی ها و مطالب مشابه توجه کنید.
6- یکی از انواع مرور، مرور آزمونها است. سؤالات آزمونهای مستمر یا آزمونهای قبلی یا آزمونهای سالهای قبل یکی از بهترین روشهای مرور برای ایام قبل از امتحان است.
7- وقت مرور کردن و انتخاب زمان مرور، یک نیاز و یک هنر است. اغلب اوقات دیگران از وقت های مرده خود برای مرور کردن استفاده می کنند. در حالیکه بهترین وقتتان را باید برای مرور کردن در نظر بگیرید نه اوقاتی که خسته هستید یا در برابر تلویزیون نشسته اید.
بیشتر بخوانید: مرور یا دوباره خوانی؟!
8- برای مرور کردن سیر مطالعاتی خاصی را باید دنبال کنید. ابتدا با تعریف ها و مفاهیم آغاز کنید. سپس با مثالها ادامه دهید و آنگاه به تمرین ها بپردازید.
9- یکی از انواع مرور کردن، مرور روشهای یادگیریتان است. شاید اشکال کار شما در همین باشد. مثلاً آیا روش خواندن درسهایتان درست است؟ آیا روش خواندن درسهای مختلف را می دانید؟ آیا روش امتحان دادن را می دانید؟ آیا فنون تست زدن را آموخته اید؟ یا در بکار بستن آن مهارت دارید؟ و...
10- مرور محتوایی، آشناترین نوع مرور است. کاری که شاید تا کنون، بارها و بارها آن را انجام داده باشید. در مرور محتوایی هدف اصلی بازآموزی و بازبیادآوری آموخته های قبلی و حصول اطمینان از یادگیری است.
11- این فکر را از ذهنتان دور کنید که مرور یعنی خواندن حجم ثابتی از مطالب در زمان اندک و با سرعت بیشتر. فکر نمی کنید که این همان تندخوانی است نه مرور کردن.
12- یکی از عادتهای غلط در مرور کردن آن است که تا آخرین لحظه ها و بعضی وقتها حتی تا قبل از شروع آزمون مطالب را مرور کنیم. یافته های علمی روانشناسی یادگیری به شدت ما را از این عمل بر حذر می دارند زیرا باعث تداخل مطالب در حافظه شده و به اصطلاح قاطی می کنیم.
13- مرور عادتها یکی دیگر از انواع مرور کردن است. عادتهای بازدارنده و پیش برنده را شناسایی کنید. عادتهای مضر بازدارنده را از بین ببرید و عادتهای مفید پیش برنده را تقویت کنید.
14- بسیاری از دانش آموزان مرور کردن را در ایام خاصی انجام می دهند که عموماً قبل از امتحان است. این نوع مرور، مرور تراکمی است. این شکل از مرور ارزش یادگیری بالایی ندارد در حالی که مرور مستمر بهترین نوع مرور است. مروری که یا فواصل زمانی متفاوت صورت می گیرد باعث یادگیری بیشتر و بهتر می شود.
15- یکی از نیازهای اصلی هر دانش آموز یاد گرفتن مهارتهای یادگیری است. شما تا چه میزان مهارتهای یادگیری را آموخته اید. مرور مهارتها، یکی از انواع دیگر مرور است که باید به موقع صورت بگیرد. آیا به قدر کافی تمرکز دارید؟ آیا سرعت عملتان بالا است؟ آیا می توانید اضطرابتان را کنترل کنید؟ آیا از حافظه خوبی برخوردار هستید؟ و...
16- در برنامه ریزی درسی خود، زمانی را برای مرور درس هایتان در نظر بگیرید و زمان بندی خاصی هم برای مرورهایتان داشته باشید.
17- تکالیف تان را با دقت و آگاهی انجام دهید. انجام تکالیف به منزله اولین گام در مرور آموخته هایتان در مدرسه تلقی می شود.
18- یکی از عادتهای مفید دانش اندوختن این است که خودمان از خودمان امتحان به عمل آوریم برای اینکه بدانیم آیا خوب یاد گرفته ایم یا نه؟ این شکل ساده ای از مرور ارزیابانه است. ارزیابی از دانش، مهارت و آمادگیهایی که داریم.
19- مرور برنامه ریزی هایتان را فراموش نکنید. شاید نیاز به تغییر و اصلاح داشته باشد.
20- مرور روزانه را هم فراموش نکنید. بعد از هر درس، بعد از هر تمرین و بعد از هر یادگیری نتیجه کارمان را وارسی و مرور کنیم. این کار باعث حفظ و یادگیری بهتر مطالب و سازماندهی عمیق تر آن می شود.
منبع: حاجی بابایی، مرتضی، اصول و نکات کلیدی مطالعه و یادگیری، تهران، نشر ما و شما، چاپ هشتم، زمستان 1389
/ج
