نویسنده: دکتر باقر قدیری اصلی
تئوری عدم تعادل ناشی از استثمار
از همان ابتدای قرن نوزدهم فریادهای شدیدی علیه بی عدالتی ها و بی نظمی های اجتماعی که اقتصاد آزاد به بار آورده بود برخاست که می توان به لحاظی سوسیالیسم را فریاد فقر دانست.مرحله اول اندیشه های سوسیالیستی مربوط است به سال های ابتدای قرن نوزده تا انقلاب سال 1848 در فرانسه. این مرحله از سوسیالیسم را، به خاطر بعضی از پروژه های اصلاحی که پایه گذاران آن پیشنهاد کرده بودند سوسیالیسم خیالی نامیده اند ولی از لحاظ الهامات و شور باطنی، می توان این دسته از سوسیالیست ها را، که تغییر سازمان های اجتماعی را برای استقرار عدالت و مساوات می خواستند، ایده آلیست نامید.
اندیشه های سن سیمون (1)، فوریه(2) لوئی بلان(3)، پرودون(4) پیرلورو(5) و اگوست بلانکی(6) از فرانسه و رابرت اون(7) از انگلیس و رودبرتوس (8) و لاسال(9) از آلمان از نوع اندیشه این دسته از اندیشه های علمای اجتماع اند.
عنوان سوسیالیسم شامل عقاید متفکران و علمای اجتماعی متعددی است که با وجود تمایلات عقیدتی متفاوت، در چند اصل با همدیگر وحدت نظر دارند.
غالب آنها مخالف رژیم سرمایه داری و دشمن مالکیت خصوصی بوده اند و همه آنها ریشه بدبختیهای اجتماعی را در وجود سازمان سرمایه داری می بینند و برای رهائی از بدبختیها و مفاسد اجتماعی عقیده مندند که سازمان اجتماعی و اقتصادی سرمایه داری باید تغییر یابد و روابط اقتصادی اجتماعی بر اصل عدالت و مساوات استوار گردد.
هدف آنها از بین بردن مالکیت خصوصی و استقرار مالکیت عمومی، به جای مالکیت خصوصی است. اما اگر غالب آنها در اصول و کلیات وحدت نظر دارند طرقی که برای رسیدن به آن هدف پیشنهاد می کنند غالباً با همدیگر متفاوت اند.
سوسیالیسم به لحاظی فریاد فقر است، سیسموندی اول نویسنده ای است که بیلان وحشتناکی از نتایج عمل کرد اقتصاد آزاد ارائه کرده و تصویری بس مخوف از فقر و آلام کارگران نشان داده است.
پی نوشت ها :
1. saint simon
2. fourier
3. Louis Blanc
4. Proudhon
5. pierre leroux
6. Auguste Blanqui
7. Robert Owon
8. Rodbertus
9. Lassalle
