وقتی دماغتان دراز می شود

با یاد گرفتن این تکنیک ها می توانید دروغ را تشخیص بدهید اما دروغگوی خوبی نخواهید شد

زبانتان خشک شده و برای سرهم کردن جملات به دردسر می افتید اما موفق می شوید. خیلی راحت فراموش می کنید که قرار بود چه بگویید اما هر طور که شده ماجرا را درست می کنید. معمولاً فکر می کنید که رفتارتان طبیعی است و کسی چیزی نمی فهمد. فکر می کنید هیچ کس متوجه نیست که شما مشغول دروغ گفتن هستید اما این طور نیست و لو رفتن یا نرفتن شما کاملا به طرف مقابلتان بستگی دارد. حتی وقتی که فکر می کنید رفتارتان کاملاً طبیعی است بدن شما یک سری علامت ها و واکنش های طبیعی به دروغ گفتن را بروز می دهد؛ نشانه هایی که ممکن است از دید چشم های تیزبین پنهان نماند چون تکنیک هایی وجود دارد که به کمک آنها به سادگی می شود این علامت ها را شناسایی کرد. البته این روش در همه موارد کارآمد نیست. اگر دروغگو یک بیمار روانی باشد که از دروغ و رفتارهای ضد اجتماعی لذت می برد آن وقت دیگر تشخیص این موضوع چندان آسان نیست.
پلیس و ماموران امنیتی برای تشخیص دروغ از حقیقت معمولا از این تکنیک ها بهره می گیرند؛ دانشی که برای مدیران، کارفرماها و بسیاری از افراد دیگر پرفایده است. با یاد گرفتن این تکنیک ها شما دیگر قربانی کلاهبرداری، تقلب و دروغ نمی شوید. البته دانستن آنها به شما کمک نمی کند که دروغگوی بهتری شوید. دروغ گفتن باعث تضاد بین وجدان با بخش غیراخلاقی وجود هر کسی می شود. به همین دلیل عکس العمل های طبیعی در افرادی که هنوز وجدان اندکی برایشان باقی مانده بروز می کند. به قسمتی از این نشانه ها زبان بدن می گویند. وقتی کسی دروغ می گوید حالت بدنش به سرعت او را لو می دهد. حرکات اعضای بدن موقع گفتن دروغ محدود می شود. کسی که راست می گوید با حرکات دستش به اطراف و حالت های مختلف ماجرا اشاره می کند و ابایی از نشان دادن ماجرا ندارد. اما حرکت کم بازوها، دست ها و پاها ممکن است نشانه دروغ باشند این اعضای بدن به سمت بدن فرد دروغگو هستند زیرا او به صورت ناخودآگاه از اینکه به صورت کامل خودش را در معرض دید بگذارد واهمه دارد. دروغگو سعی می کند با حرکت کمتر و اشغال فضای کم به ماجرا دامن نزند. چشم ها یکی دیگر از نشانه های دروغ گفتن هستند؛ یک تکنیک قدیمی که بیشتر توسط مادران به کار برده می شود. آنها می دانند که فرد دروغگو مخصوصاً اگر بچه باشد از نگاه کردن در چشم های طرف مقابل پرهیز می کند به همین دلیل به او می گویند توی چشم های من نگاه کن. فرد گناهکار مدام با دست هایش صورت، گلو و دهان خودش را لمس می کند و دهانش را از دید دیگران پنهان می کند. لمس کردن و خاراندن بینی و پشت گوش یکی دیگر از نشانه های دروغگویی است. دروغگو هیچ وقت با دست باز به سینه یا جایی که قلبش قرار گرفته اشاره نمی کند و دوست ندارد به روی سینه اش دست بزند.

وضعیت های هیجانی و تناقض

معمولاً هیجانات و بروز عواطف در آدم های مختلف روند ثابتی دارد. بنابراین زمان و مدت حرکات عاطفی و احساسات سرعت مشخصی دارند. در زمان دروغ گفتن نمایش احساسات یا با تاخیر انجام می شود یا اینکه اگر طبیعی باشد مدت زمان طولانی تری دوام می آورد و سپس به طور ناگهانی متوقف می شود؛ مثلا خنده های عجیب و ناگهانی که طولانی تر از حد مورد انتظار هستند و ناگهان فروکش می کنند یا اشک ریختن های عصبی که خیلی زود سرچشمه شان خشک می شود. دلیل مساله این است که سرچشمه این عواطف و احساسات واقعی نیستند - یعنی با تلاش فرد شبیه سازی شده اند - یا اینکه بر اثر احساسات دیگری با این اشکال بروز کرده اند. مثلا فرد بر اثر ناراحتی نیست که گریه می کند بلکه از فرط اضطراب به گریه می افتد. گریه یک متهم به قتل در حقیقت قاتل است با گریه یک بی گناه متهم به قتل فرق می کند. البته این موارد فقط در شرایط بروز احساسات شدیدی مثل گریه قابل ردیابی نیستند. یک لبخند ساده هم می تواند دروغگو را لو بدهد. در لبخند واقعی علاوه بر اینکه خط لب ها به شکل کاسه در می آید، گوشه خطوط و چین های زیر چشم و گونه هم دیده می شوند. دلیلش این است که فرد برای خندیدن صورتش را منقبض می کند اما در لبخند تصنعی و دروغین فقط خط لب ها دیده می شود چون انقباضی در صورت به وجود نمی آید. مثال این حالت وقتی است که به کسی هدیه می دهید لبخند او می تواند مشخص کند که از آن خوشش آمده یا نه.

شیوه حرف زدن

شخص گناهکار معمولا در لاک دفاعی فرو می رود چون خودش را محق نمی داند اما کسی که واقعاً بی گناه است ممکن است دست به تهاجم بزند و به سرعت عصبانی شود. دروغگو معمولا در مقابل سوال کننده راحت نمی نشیند و صورتش حالت عصبی دارد. او معمولا سر و گردنش را به اطراف می چرخاند. دروغگوها معمولاً چیزی را بین خودشان و شما حائل می کنند؛ مثلا اگر روی میز نشسته باشند از یک لیوان یا وسیله دیگر روی میز استفاده می کنند. شیوه پاسخگویی آنها هم جالب است و معمولاً از کلمات شما برای پاسخ دادن استفاده می کند؛ مثلا اگر از او بپرسید که آخرین شیرینی را تو خوردی؟ به جای اینکه به سادگی بگوید نه می گوید نه من آخرین شیرینی را نخوردم. عبارات خلاصه شده هم می توانند نشانه راستگویی باشند اما بیان کامل جملات در یک سؤال و جواب در کنار دیگر نشانه ها می تواند دروغگو را لو بدهد. شخص گناهکار ممکن است خیلی طبیعی صحبت کند. در این صورت به تمرکز زیادی احتیاج دارد؛ بنابراین جزئیات غیرضروری را بر زبان نمی آورد و در مقابل قطع شدن یا متوقف شدن صحبت هایش واکنش منفی نشان می دهد چون تمرکز او را زیاد یا کم می کند اما فرد دروغگو ممکن است کلمات را با آوای نامناسب ادا کند. اگر شما فکر می کنید کسی دروغ می گوید، در یک فرصت مناسب بحث را عوض کنید. آن وقت شخص به سادگی از آن استقبال می کند و احساس راحتی به او دست می دهد به کمک این نشانه ها به سادگی می توانید در مراودات روزانه در مقابل دروغ از خودتان مراقبت کنید.
منبع: دانستنیها شماره 29