تعیین درآمد در نظر یه ی کینزین ها

نظریه جدید تعیین درآمد (نظریه کینزین ها) را می توان از طریق مدل های مختلفی نشان داد. حال بحث خود را با مدل ساده ای شروع کرده و سپس مدل کامل تری ارائه خواهد شد. هر مدل شامل یک سری معادلات است که می توان ضریب تکاثر سرمایه گذاری را برای هر یک محاسبه کرد. در این جا ضمن ارائه مثال عددی برای هر یک از دو مدل، ارزش متغیرهای در حال تعادل را نیز محاسبه خواهیم کرد.

مدل اول

در ساده ترین مدل برای تعیین درآمد، فرض بر این است که میزان سرمایه گذاری معلوم باشد. این مدل به وسیله مجموعه ای از سه معادله جبری نشان داده می شود.
(1) تابع مصرف C = a + bY
(2) سطح سرمایه گذاری I = Ī
(3) شرط تعادل Y = C + I
تابع (1) بیان کننده این موضوع است که مصرف (C) تابعی از درآمد (Y) است. منظور از درآمد، محصول ناخالص ملی است. در این معادله میل نهایی به مصرف است و بین صفر و یک قرار دارد. معادله (2) نشان می دهد که سطح سرمایه گذاری ثابت و معلوم است (Ī). بالاخره معادله (3) شرط تعادل را نشان می دهد که در آن مخارج کل (C + I) باید مساوی درآمد کل باشد. a نیزمیزان مصرف مستقل از درآمد را نشان می دهد.
اگر معادلات (1) و (2) را در معادله (3) جانشین کنیم، می توان نوشت:
پس Y = a + bY + I + a

چون a ثابت است ملاحظه می شود که تغییرات در آمد یعنی Y∆ به تغییرات I یعنی I∆ وابسته خواهد بود. یعنی:

بدین ترتیب می بینیم که درآمد با ضریب در قبال سرمایه گذاری، افزایش پیدا می کند. یعنی ضریب تکاثر سرمایه گذاری مساوی است.
مثال عددی: اگر داشته باشیم:
C = 40+ 0/8Y
I = 200
Y + C + I
ضریب تکاثر سرمایه گذاری و درآمد در حال تعادل را پیدا کنید. اگر سرمایه گذاری به میزان 40 ریال افزایش پیدا کند، چه تغییراتی در در آمد و مصرف ایجاد می شود.
حل: ضریب تکار مساوی
و 8/0 = b می باشد، پس:

برای تعیین درآمد در حال تعادل می توان نوشت:
=Y C + I
Y= 40 + 0/8Y + 200
Y (1-0/8)=40 + 200
Y = 5×240=Y=1200
حال ببینیم که اگر سرمایه گذاری به میزان 40 ریال اضافه شود، درآمد و مصرف چگونه تغییر می کند. چنانچه ارزش های ناشی ازتغییر میزان سرمایه گذاری را به دست آوریم می توانیم جدل زیر را تنظیم کنیم. توجه کنید که در حالت جدید 40 + 200 = I ریال است.

	تعادل اولیه	تعادل جدید	تغییرات
درآمد	1200	1400	200 +
مصرف	1000	1160	160 +
سرمایه گذاری	200	240	40 +

بنابراین مشاهده می شود چنانچه سرمایه گذاری 40 ریال اضافه شود، درآمد ملی 200 ریال (با ضریب تکاثر مساوی 5) و مصرف 160 ریال اضافه خواهد شد.

مدل دوم

مدل اول را از طریق وارد کردن مخارج دولتی و در نظرگرفتن مالیات، بسط می دهیم. مالیات را در این مدل تابعی از درآمد (GNP) فرض می کنیم. مصرف ملی با در نظر گرفتن مالیات، تابع درآمد قابل تصرف خواهد بود. این مدل به وسیله سری معادلات زیر نشان داده می شود:

که در این معادلات حروف به این شرح است:
در این مدل می توان ضریب تکاثر را برای تغییرات سرمایه گذاری، تغییرات در مخارج دولتی و تغییرات در مالیات ها محاسبه کرد. این محاسبات از طریق جانشین کردن معادلات به جای یکدیگر انجام می شود: (1)

ضریب تکاثر سرمایه گذاری و مخارج عمومی مشابه می باشند. ضریب تکاثر مالیات منفی است. در این مدل وقتی افزایش در مخارج دولتی از طریق افزایش مالیات ها تأمین شود، نتیجه می شود:

دیدیم وقتی که مخارج عمومی از مالیات ها تأمین شود به آن بودجه متعادل گویند که در این حالت (وقتی مالیات تابع درآمد باشد) ضریب تکاثر بودجه متعادل دارای ارزش کوچکتر از یک است. البته در حالت بودجه متعادل که در آن مالیات مستقل از درآمد بود (فصل چهارم) ملاحظه کردیم که ضریب تکاثر مساوی یک است.
مثال عددی– اگر داشته باشیم:

ضریب تکاثر مخارج دولتی و ضریب تکاثر مالیات را پیدا کنید. اگر سرمایه گذاری به میزان 100 ریال افزایش پیدا کند، درآمد در حال تعادل و سایر متغیرهای مدل را قبل و بعد از این افزایش سرمایه گذاری پیدا کنید.
حل:
ضریب تکاثر مخارج دولتی مساوی است با:

ضریب تکاثر مالیات ها مساوی است با:

اثر تغییر میزان سرمایه گذاری از 100= I به 200 = 100 + 100=I ریال را می توان از طریق معادلات مدل به دست آورده و تغییرات متغیرها را در جدولی ثبت کرد.

	تعادل اولیه	تعادل جدید	تغییرات
درآمد Y	875	1125	250 +
مصرف C	575	725	150 +
مخارج دولتی G	200	200	0
سرمایه گذاری I	100	200	100+
مالیات T	1350	185	50+

بدین ترتیب ملاحظه می شود در این حالت اگر سرمایه گذاری به میزان 100 ریال اضافه شود، درآمد ملی (و در نتیجه آن مالیات) و مصرف ملی نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

پی نوشت ها :

1. برای طلاع بیشتر مراجعه کنید به مسائل اقتصاد کلان بهمراه نمونه سئوالات تستی (جلد دوم)، تألیف نگارنده، انتشارات کسرایی.

منبع مقاله :
محتشم دولتشاهی طهماسب (1390) مبانی علم اقتصاد: اقصاد خرد، اقتصاد کلان تهران: چاپ سی و یکم، ویراست ششم (1390).