نویسنده: دکتر رامین خدابخشی
اگرچه بسیاری از کودکان در ابتدای طلاق دچار پریشانی می شوند، اما در درازمدت، به پایداری و سازش با موقعیت جدید دست می یابند (امری، 1991). از مهم ترین عوامل تسهیل کننده ی سازگاری کودکان پس از طلاق می توان به مشاجرات کم والدین، وجود سرپرستی مقتدرانه از سوی حداقل یکی از والدین و همکاری مؤثر والدین در سرپرستی کودکان نام برد.
مشاجرات کم والدین
درگیری های کم والدین و حل سازنده و مؤثر مشاجرات میان آن ها (برای مثال گفت وگو و آشتی کردن) به عنوان عواملی مرثر در کاهش پریشانی های عاطفی و مشکلات رفتاری کودکان شناخته شده است. روی آوردن والدین به گفت و گو و مصالحه به جای درگیری، باعث می شود تا کودکان با مشاهده ی این گونه رفتار به سوی نظم بخشی عاطفی و ارتقای مهارت های بین فردی خود در حل مسئله حرکت کنند (هترینگتن، 1999).سرپرستی مقتدرانه و همکاری والدین
تحقیقات نشان داده است که سرپرستی قوی به طور چشمگیری با سازگاری کودکان و نوجوانان پس از طلاق ارتباط دارد. منظور از سرپرستی مقتدرانه یعنی وجود والدینی گرم، حمایت گر، معاشرتی، پاسخ گو به نیازهای کودکان و در عین حال محکم، با نظارتی پیوسته و انضباطی مثبت بر فعالیت های کودکان همراه با انتظاراتی متناسب با سن کودکان. داشتن رابطه ی خوب حداقل با یکی از والدین به عنوان یکی دیگر از عوامل حمایت کننده برای کودکانی که در خانواده های پرتنش زندگی می کنند، به شمار می آید. علی رغم این واقعیت که همکاری نزدیک، حمایت از یک دیگر و سرپرستی بدون مشاجره میان والدین نه تنها برای خود آن ها بلکه برای کودکان شان نیز سودمند است، ولی تحقیقات نشان داده است که فقط 25 تا 35 درصد از والدین در سرپرستی از کودکان شان همکاری دارند و از برنامه ریزی های مشترک برخوردارند، انعطاف پذیرترند، به اندازه ی کافی معاشرتی اند و در برنامه ریزی ها و فعالیت های کودکان شان شرکت می کنند. تحقیقات نشان داده است که چنین جو مثبتی در خانواده هایی که تعداد اعضای آن کم و مشاجرات شان بسیار اندک است، به وجود می آید. کودکانی که در این خانواده ها زندگی می کنند با طلاق و ازدواج مجدد والدین شان راحت تر کنار می آیند (هترینگتن و استنلی هاگن، 1999).از خصوصیات اصلی این خانواده ها آن است که اغلب آن ها کودکان شان را به صورت موازی، با حداقل مشاجره پرورش می دهند، و از ورود فرزندان شان به منازعات عاطفی میان خود شدیداً جلوگیری می کنند. در این نوع سرپرستی، هر یک از والدین بسیار کم از سوی والد دیگر مورد هجوم و تحقیر قرار می گیرد. کودکان این خانواده ها چون تحت مراقبت و انضباط متناسبی در هر یک از خانواده ها قرار می گیرند از عملکرد مثبتی برخوردار می شوند.
منبع مقاله: خدابخشی، رامین؛ (1388)، سرپرستی پس از جدایی (تلاشی آگاهانه برای جبران خطاهای خودآگاه و ناخودآگاه)، تهران: نشر قطره، چاپ اول
/م
