برخی از تکنیک های آرایش مو

1- میزانپلی

الف- تکنیک میزانپلی

هنگامی که آرایش ثابتی برای موی خود یافته و نمی خواهید آن را تغییر بدهید، یا هنگامی که به شکل زیبایی مویتان را حالت داده اید و می خواهید همیشه به همان صورت باشد، آسان ترین راه حل این است که به طور منظم، مویتان را به همان شکل میزانپلی کنید. ولی چون اکثر افراد تجربه حرفه ای در زمینه ی آرایش ندارند، بهتر است یک رشته اصول را رعایت کنند تا میزانپلی به خوبی انجام شده و به مدت طولانی باقی بماند.
میزانپلی روی موهای خیس، پس از شستشو، آبکشی و آبگیری مو انجام می شود( آبگیری باید با یک حوله ی نخی انجام شود و موها خیلی خشک یا خیس نباشد، احتمالاً شانه کشیدن هم بد نیست).
اولین کار، جدا کردن دسته های مو به پهنای پنج سانتی متر است. هر یک از این دسته ها را دور یک بیگودی بپیچید (همیشه از نوک مو شروع کنید). پیچیدن، بایستی به شکل عمود بر مو انجام بگیرد و موها کاملاً باید روی بیگودی پیچیده شده باشد (البته نباید بیش از حد سفت و کشیده شود). همیشه، دسته های جلویی مو را اول بپیچید و سپس به سمت عقب بروید. و به دنبال آن، موهای اطراف سر و نهایتاً، قسمت گردن پیچیده می شود.
تعداد بیگودی ها، بر حسب طول مو، پر پشتی آن و همچنین مدلی که مورد نظر است (فِر درشت یا ریز) تغییر می کند. از بیگودی های بزرگ، برای فرهای درشت (تا قطر 4/5 سانت) و از بیگودی های کوچک برای فِرهای اطراف سر (تا یک سانت) و از گیره های تخت، برای فرهای ریز استفاده می شود. استفاده از بیگودی هایی را که به موی سر می چسبد توصیه نمی کنم زیرا پولک های سطح تار مو را از بین برده و کشش های بیهوده ای ایجاد می کند.
پس از پیچیدن مو با بیگودی، قبل از آن که موی خود را در هوای آزاد یا با استفاده از خشک کن یا سشوار خشک کنید، سر خود را با تور محافظی که به اندازه کافی شل باشد، بپوشانید. (استفاده از تور الزامی نیست).
برای آگاهی از اینکه چه زمانی باید بیگودی ها را باز کرد، می توانید آزمایشی انجام بدهید: یک دسته از مو را از بیگودی باز کرده بکشید. مو باید پس از کشیده شدن به حالت فِر برگردد. در این هنگام بیگودی ها را بدون اینکه روی موها بکشید، یکی پس از دیگری باز کنید. سپس به آرامی، از ریشه ی مو به سمت نوک آن(قبل از اینکه آنها را آرایش کنید) برس بکشید.

نکاتی که باید رعایت کرد:

- شامپوی مناسبی انتخاب کنید. انجام این توصیه، ساده به نظر می رسد ولی مشکل معمولاً از همین جا شروع می شود. شامپوی شما نباید بیش از حد موها را پاک کند.
آب کشیدن سر باید خیلی با دقت انجام شود. خصوصاً در مناطقی که آب خیلی آهکی یا دارای کلر است، از محلول های آبکشی استفاده کنید.
- آبگیری مو باید به شکل صحیحی انجام شود. موها خیلی خشک یا خیلی خیس نباشد. رطوبت فقط به اندازه ای که بتوان آنها را با بیگودی پیچید (در صورت تمایل برای آرایش) لازم است.
- خشک کردن، باید کاملاً به آرامی و نرمی با درجه ی حرارت مناسب (نه بیش از حد گرم) انجام شود.
- مدت طولانی موهای خود را به صورت پیچیده نگاه ندارید زیرا کشش موی شما به شکل بیهوده ای ادامه پیدا خواهد کرد و هیچ سودی نخواهد داشت. خوابیدن با بیگودی و نگاه داشتن آن در تمام شب روی سر، کار بیهوده ای است (ضمن این که یک داروی ضد علاقه و محبت هم خواهد بود!).

ب- چگونه میزانپلی را طولانی تر کنیم؟

شاید شنیده باشید که برخی افراد می گویند میزانپلی مویشان بیش از دو روز دوام ندارد. ممکن است این حالت بیشتر ناشی از علاقه ی بیش از حد برخی خانم ها به مصرف یک سری فیکساتورها (لاک و ژل) باشد. ولی، به هر حال امروزه لابراتوارها تولیدات آرایشی خاصی را به بازار عرضه کرده اند که مدت میزانپلی را افزایش می دهد. این تولیدات، پولیمرهایی است که لایه ای روی مو ایجاد می کند و فرم میزانپلی را ضمن حفظ رطوبت نگاه می دارد. البته به نظر من، این کار از نظر بهداشتی جای بحث دارد زیرا این تولیدات، به موها حالت خشک و کمی غیر طبیعی می دهد.
اگر به طور معمول، از این مواد استفاده کنید، حداقل در طول تعطیلات آن را کنار بگذارید و موی خود را کمی آزاد و رها کنید.

2- بروشینگ

امروزه، تکنیک بروشینگ (از کلمه ی انگلیسی بروش به معنای برس گرفته شده) به تدریج جایگزین میزانپلی می شود. زیرا این روش فرمی طبیعی تر به موها می دهد و آرایشی که به مو می بخشد، احساس طبیعی بودن را بیشتر در دیگران ایجاد می کند و سرانجام، بروشینگ سریع تر انجام می شود و نیاز به تجهیزات کمتری نسبت به میزانپلی دارد، زیرا از بیگودی استفاده نمی کند و این در دوران ما امتیاز بزرگی محسوب می شود.

الف - تکنیک بروشینگ

بروشینگ نیز مانند میزانپلی، باید پس از شستشو و آبگیری مو با یک حوله ی نخی انجام شود. آبگیری موها برای بروشینگ، باید کمی بیشتر از میزانپلی باشد زیرا موها احتیاج به رطوبت کمتری دارد.
روش آن ساده است: موها را دسته دسته جدا کرده آن را دور یک برس گرد می پیچند و سپس با هوای گرم سشوار خشک می کنند. در طول خشک کردن، باید چندین بار این کار را با یک دسته ی مو انجام داد و بعد به سراغ دسته ای دیگر رفت. سپس با استفاده از یک شانه، آن را فرم بیشتری می دهند.
توصیه می کنم این کار را خودتان انجام ندهید و بگذارید آرایشگر این کار را انجام بدهد. این روش به تجربه و دستی ماهر نیاز دارد (البته حس زیبایی شناسی را نیز نباید فراموش کرد). واقعیت این است که آرایشگر، وضع موی شما را بهتر می شناسد و کاری می کند تا موی سر شما نسبت به فرم صورتتان شکل جالبی به خود بگیرد.
ولی دلیل اصلی این توصیه می کنم این کار را توسط آرایشگر انجام دهید، زیبایی نیست بلکه سلامتی موهای شما است. بروشینگ می تواند بهترین یا بدترین روش ها باشد زیرا اگر احتیاط کافی به عمل نیاید، ممکن است آسیب های جبران ناپذیری بر جای بگذارد.

ب - پیشگیری لازم

در این روش، سه ریسک اساسی برای موهای شما وجود دارد:
- کششی که روی ریشه ی مو انجام می شود، نباید بیش از حد باشد. بلکه باید با ملایمت این کار صورت گیرد. اگر موها را بیش از حد کشیده و دور برس بپیچید، ریشه ی مو دچار آسیب دیدگی می شود.
- درجه ی حرارت هوای گرم سشوار نباید خیلی زیاد باشد. ممکن است شخص به خاطر کمبود وقت، درجه ی حرارت را بالا ببرد ولی این محاسبه ی بسیار نامناسبی برای سلامتی موی شما است.
- نباید سشوار را بیش از حد به پوست سر نزدیک کرد. اما در صورتی که بروشینگ را خود شخص انجام دهد، باید قبول کنیم که حفظ فاصله ی مناسب چندان هم عملی نیست.
- این روش برای کسانی که موی شکننده و حساسی دارند، به خاطر کششی که روی ریشه ی مو ایجاد می کند و گرمای مورد استفاده در این روش، مناسب نیست. برای این گونه افراد، من همان میزانپلی قدیمی را با همان بیگودی های بزرگ و گرمای کمتر توصیه می کنم.
اخیراً کرمی نیز به بازار عرضه شده که در جریان بروشینگ به کار می رود و من در مورد آن صحبت نمی کنم.

3- فِر زدن

الف- تعریف

فِر زدن، در اوایل قرن بیستم توسط یک آرایشگر سوئیسی مقیم لندن به نام «نسلر» ابداع شد. او به شکل مصنوعی، موهای صاف مشتریان خود را از طریق آغشته ساختن با محلول آمونیاک و سپس گرم کردن آن فِر می کرد. تکنیک این روش در فاصله ی دو جنگ جهانی چندان متحول نشد ولی از سال 1945 به بعد، با روش فِر سرد، پیشرفت های محسوسی در این دستکاری به وجود آمد. کلمه ی دستکاری را به این دلیل به کار برده ام که معتقدم این کار، اقدامی غیر طبیعی، مصنوعی و همراه با مواد شیمیایی و سمی است. اگر چه تکنیک های فِر زدن کاملاً متحول شده و تولیدات به کار رفته پیشرفته تر شده است، اما باز هم تکرار می کنم که این کار، به مو آسیب می رساند (زیرا ساختار آن را تخریب می کند). به همین دلیل، زمانی تنها، آرایشگران مجاز به انجام چنین کاری بودند و قانون مصوب 17 مارس 1949، تنها آرایشگران دیپلمه را مجاز به استفاده از تیوگلوکونات آمونیاک که ماده ی اولیه ی فر است می ساخت. اما درعین حال، این روش خشن را به سادگی می توان به کار برد.

ب - روش فِر زدن

در وهله ی اول، «دوره ی کاهشی» انجام می گیرد. در این مرحله، مو را با مواد شیمیایی مشتق از آمونیاک آغشته می سازند که بر اثر این کار، زنجیره های سیستیک مو که کراتین را می سازد درهم می شکند. در حین این کار، مو را در اطراف بیگودی می پیچند. مو که بر اثر شکسته شدن زنجیره های کراتین آن نرم شده کاملاً قابل دستکاری است و به سادگی از فرم خود خارج می شود. این حالت، دقیقاً فرم مورد نظر را بر حسب بزرگی و تعداد بیگودی های مصرف شده به آن می بخشد.
مدت زیادی که مو باید با این ماده ی شیمیایی آغشته شود، بر حسب نوع مو و کیفیت ماده متغیر است، اما معمولاً حدود 15 دقیقه می باشد. این مدت، در رابطه با موهای حساس و نازک، می تواند تا ده دقیقه نیز کاهش یابد. به هر حال، این آرایشگر است که مدت آن را ضمن پیچاندن یک دسته از مو برای بررسی تأثیر ماده ی شیمیایی مشخص می کند.
- دومین مرحله از اینجا شروع می شود. آرایشگر، موها را که هنوز در اطراف بیگودی پیچیده شده با ماده ی شیمیایی اکسید کننده (برای خنثی ساختن ماده ی قبلی) آغشته می سازد که به این مرحله اکسیداسیون یا خنثی کردن می گویند، زنجیره های سیستیک که در طول مرحله ی اول از هم جدا شده بود، بر اثر تأثیر ماده ی اکسید کننده، بازسازی شده و موها فرم بیگودی را می گیرد. هنگامی که بیگودی برداشته می شود، مو ساختار بازسازی شده ی خود را که بر اثر بیگودی ها ایجاد شده حفظ می کند.
ماده اکسید کننده را حدود 5 دقیقه روی مو نگاه می دارند تا کاملاً ماده ی قبلی را خنثی کند. در این هنگام، این روش خاتمه یافته و بیگودی ها را باز می کنند، مو، شکل مصنوعی جدید را برای ماه ها حفظ می کند. در صورتی که این عملیات به خوبی انجام شده باشد، دوام فِر کاملاً تضمین شده است.

ج- پیشگیری ها و ممنوعیت ها

در تمام موارد، به شما توصیه می کنم خودتان عمل فِر زدن را انجام ندهید. امکان اشتباه در این مورد خیلی زیاد است و می تواند نتایج فاجعه باری از نظر زیبایی ایجاد کند و یا حتی خطراتی را به وجود بیاورد. این گونه اشتباهات، خصوصاً در رابطه با رعایت زمان بندی این کار، و بالاخص در مورد بخش اول اتفاق می افتد، که ممکن است خیلی طولانی یا کوتاه باشد، یا در رابطه با زمان ناکافی برای خنثی سازی ماده ی اول توسط ماده اکسید کننده. اگر نتیجه ی فِر زدن خراب از آب در بیاید، راه دیگری غیر از کوتاه کردن موها تا حد امکان باقی نمی ماند. تجربییات شغلی آرایشگر شما می تواند بهترین تضمین باشد زیرا این کار به هیچ وجه بی خطر نیست (حتی برای کسانی که این کار را به صورت روزانه انجام می دهند).

تذکر:

از فِر زدن، بی رنگ کردن یا رنگ کردن مو در یک روز، شدیداً خودداری کنید. علاوه بر آن، فِر زدن در طول دوره ی عادت ماهانه نیز منع شده است.

د- اثرات منفی

عواقب زیان بار فِر زدن برای سلامتی مو عبارت است از:
- پیدایش خلل و فرج درتارهای مو، یا افزایش آن.
- تضعیف کشش مو که منجر به سریع تر شکستن و ریزش آن می گردد.
- بهم خوردن ساختار داخلی تار مو به خاطر تهاجمات شیمیایی بیرونی.
- حساس و خشک شدن پوست سر.
- نازک و شکننده شدن مو.
این نقاط ضعف، مرا وادار می کند به شما توصیه کنم از فِر زدن های مکرر خودداری کنید. شما حتماً بایستی محدودیت هایی را در این رابطه رعایت کنید. معمولاً، اگر فِر به خوبی انجام شود، حدود سه ماه دوام خواهد داشت. اما بسیار غیرمنطقی است که کسی در طول یک سال، چهار بار موی خود را فِر کند (برای کسانی که عاشق این کار! هستند، می توان دوبار در سال را توصیه کرد).
اگر موی شما خیلی سریع رشد می کند، می توانید کار دیگری بکنید، از آرایشگر خود بخواهید که فِر را روی قسمتی از مو که از سه ماه پیش و بعد از فِر قبلی روییده انجام بدهد.

هـ - روش های جدید فِر زدن

امروزه، روش های جدید و نسل مدرنی از تولیدات آرایشی، که آسیب کمتری به مو می زند به بازار عرضه شده و مقدار مصرف مواد، متغیر و فشارهایی که به مو وارد می شود، کاهش یافته است. اخیراً روشی به نام «مینی وگ» ارائه گردیده که هدف آن، دادن نوعی حالت تابدار و حلقه ای به مو است تا حجم موزونی برای آرایش انجام شده ایجاد کند. به این ترتیب، آرایشگران بر حسب سلیقه ی خود، این نوع روش فِر زدن موها را که حلقه هایی با ابعاد گوناگون (برحسب نوع اصلاح سر) ایجاد کرده و شکل طبیعی به آرایش می دهد به کار می برند. این روش، نسبت به فِرهای قدیمی حالت طبیعی تری دارد.
شکل بیگودی ها نیز امروزه تغییر کرده است. به عنوان مثال، بیگودی هایی به بازار عرضه شده که دو قسمتی (یا دو لایه ) است و یکی به عنوان محافظ دیگری به کار می رود. این نوع بیگودی امکان می دهد که حلقه های دوگانه روی یک دسته از موها ایجاد شود. به طور کلی، بیگودی ها نسبت به دوران قدیم درشت تر شده است. زیرا امروزه شکل دادن به مو و ایجاد چین های خوشایند و حالت زیبا بخشیدن به آن مورد نظر است نه فِر کردن مو.

4- صاف کردن (از فِر در آوردن)

الف- روش صاف کردن موی فِر

این عمل، شامل صاف کردن موهای بیش از حد مجعد است که مثل مورد قبل، نیازمند دستکاری های شیمیایی و مکانیکی است. اگر چه در اکثر موارد، این کار به خاطر زیباتر شدن مو انجام می شود، ولی نباید فراموش کرد که تأثیر این کار هم همیشگی نیست زیرا این گونه موها از ریشه به صورت فِر می روید.
برای صاف کردن موی فِر، اقداماتی برعکس فِر زدن مورد نیاز است. اما از مواد شیمیایی مشابه همان روش استفاده می شود. ابتدا پیوندهای مولکولی مو را می شکنند و سپس از آن که فرم مورد نظر به دست آمد، دوباره آن را بازسازی می کنند. ولی در اینجا به جای این که مو را دور بیگودی بپیچند، آن را در اطراف بیگودی های بزرگ، با فشار صاف می کنند.

ب - پیشگیری

اگر قصد دارید شخصاً مویتان را صاف کنید، بایستی واقعاً در جریان این کار دقت داشته باشید زیرا این کار، چندان بی خطر هم نیست و اگر به خوبی انجام نشود، باعث شکستن مو شده، آن را به شکل اغراق آمیزی خشک می کند، به رنگ مو آسیب زده و آن را شکننده می سازد. بنابراین، بایستی کاملاً به ریزه کاری های این روش توجه داشته باشید. به عبارت دیگر، باید حتماً نکات زیر را رعایت کنید:
- مراقب زمان بندی باشید.
- مواد صاف کننده را روی پوست سر نریزید. این مواد، بایستی منحصراً با مو تماس پیدا کند.
- در مرحله ی دوم، سعی کنید کاملاً ماده ی صاف کننده را خنثی کنید.
- آبکشی نهایی را به خوبی و با دقت انجام دهید.
- صاف کردن مو را در جریان عادت ماهانه انجام ندهید.
- تا سه هفته پس از صاف کردن مو، از رنگ یا بی رنگ کردن مو خودداری کنید.
نظر شخصی من این است که برای صاف کردن مو، به آرایشگر ماهری که به او اعتماد دارید مراجعه کنید. قطعاً، او خیلی بهتر از شما این کار را انجام می دهد زیرا تجربیات وسیع تری دارد.

ج- ابزار فلزی برای صاف کردن مو

روش دیگری که می توانید برای صاف کردن موهایتان به کار ببرید، استفاده از ابزار فلزی است. البته کاربرد آنها همان عیوبی را دارد که ابزار مشابه آن برای فِر کردن مو دارا می باشد. این وسایل به مو آسیب می رساند. بنابراین، اگر تصمیم گرفته اید با این وسایل موی خود را صاف کنید، شدیداً توصیه می کنم مواظب مویتان باشید و قبل از استفاده از این روش، با روغن مناسبی موهای سرتان را آغشته سازید و پس از صاف کردن، برای کاهش آسیبی که به مو وارد شده است، از کرمهای خاصی که با موی شما سازگاری دارد استفاده کنید.

د - میزانپلی مکزیکی

شاید، این تنها روش طبیعی از فِر در آوردن مو باشد. پس از شستشو، موی بالای سر را روی یک یا دو بیگودی خیلی بزرگ بپیچید. این بیگودی ها تقریباً باید در وسط سر قرار بگیرد. پس از آن، بقیه ی مو را دست دسته با شروع از نزدیک ترین منطقه به این بیگودی ها گرفته و آن را محکم بکشید. و دور این بیگودی ها بپیچید. موها را به همین حالت بگذارید تا خشک شود. البته این کار کمی طولانی بوده و چندان هم خوشایند نیست زیرا پوست سر در این حالت خیلی کشیده می شود. با این وجود، مطمئناً مو آسیب کمتری می بیند و تأثیر این روش نیز کاملاً آشکار است.

یک توصیه ی دیگر:

موی فر رطوبت را تحمل نمی کند و هر اندازه رطوبت بیشتر باشد، مو نیز بیشتر فر می شود. بنابراین هنگامی که باران می آید، موی خود را با یک روسری محکم بپیچید. اگر در موقع حمام گرفتن قصد شستن موی خود را ندارید، آن را با کلاه های پلاستیکی بپوشانید.
منبع مقاله :
داریگل، ژان لوک، (1373)، بهداشت و زیبایی مو(مراقبتها و درمان طبیعی برای مو و پوست سر)،ترجمه ساعد زمان، تهران: نشر ققنوس، چاپ هشتم