نويسنده: علي محمد رفيعي محمدي
از اهداف مهم ادواج:
1- برآورده شدن نياز رواني و 2- نياز جنسي، 3- تکميل و تکامل شخصيتي، 4- تأمين سلامت و امنيت اجتماعي و 5- فرزند پروري است.از ديدگاه مرحوم علام طباطبائي رحمه الله در قرآن کريم چند چيز عامل آرامش معرفي کرده شده که يکي از آن ها ازدواج است. ساير عوامل حصول آرامش عبارتند از:
الف ) ذکر خدا
( أَلاَ بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ ) . (1)
آگاه باشيد ياد خدا عامل آرامش و اطمينان قلوب است.
ب ) خواب
( وَ جَعَلْنَا نَوْمَکُمْ سُبَاتاً ) . (2)
و قرار داديم براي شما خواب را وسيله ي آرامش.
ج ) شب
( اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَکُمُ اللَّيْلَ لِتَسْکُنُوا فِيهِ ) . (3)
خدا است که شب را براي آسايش و استراحت شما قرار داد.
د ) خانه
( وَ اللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ بُيُوتِکُمْ سَکَناً ) . (4)
و خدا منزل هايتان را جاي آرامش شما قرار داد.
هـ ) ازدواج
( وَ مِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجاً لِتَسْکُنُوا إِلَيْهَا ) . (5)
از آيات لطف او اين که از خودتان همسراني براي شما آفريد تا در بر آنان آرامش يابيد.
استاد معظم، حضرت آيت الله جوادي آملي، در تفسير اين آيه ي شريفه مي فرمايند:
راز اصيل آفرينش زن غير از گرايش غريزي و اطفاي شهوت خواهد بود که خداوند از آن خبر مي دهد. قرآن کريم در آيه ي189 سوره ي اعراف و آيه ي 21 سوره ي روم، آرامش زن و مرد را بيان کرده و اصالت را در ايجاد اين آرامش به زن داده و او را در اين امر رواني اصل دانسته و مرد را مجذوب مهر زن معرفي مي نمايد. (6)
حضرت ايشان پس از بحث بسيار جامع و زيبا که در اين ارتباط ارائه مي فرمايند، با تشريح کرامت و منزلت و ارزشمندي و مقام واقعي زن از نظر قرآن کريم، به عنوان نتيجه چنين بيان مي نمايند:
چون عنوان زن با تعبير زوج مطرح شده، از مرد به عنوان شوهر در آيه استفاده مي شود و ضمير مذکر« ليسکن » به مرد برمي گردد يعني مرد بدون آفرينش زن سکينت و آرامش ندارد و نيازمند به انيس است، ضمير مؤنث اليها به زوج برمي گردد. (7)
مرحوم علامه طباطبائي رحمه الله در ذيل آيه 21 سوره روم پنج هدف از اهداف ازدواج اشاره مي کند که در اين بخش اين اهداف را بيان مي کنيم.
1. نياز رواني
يکي از نيازهاي انساني، نياز به هم صحبت شدن با ديگران است. ازدواج دو نفر با هم اين زمينه را فراهم مي کند که زن و مرد، در کنار هم با صحبت کردن، يکديگر را تخليه ي رواني نمايند. در مواردي که مرد به صورت مجرد يا زن بصورت مجرد به زندگي خود ادامه داده اند، باعث اختلالات رواني آنان گرديده و مبتلا به افسردگي شده اند. حتي در بعد از ازدواج هم اين مسئله وجود دارد، اگر خانم ها با مرداني ازدواج کنند که درونگرا باشند و کمتر صحبت کنند، بشدت از آنان گلايه کرده و از حرف نزدن همسر خود رنج مي برند، لذا در سايه ي ازدواج به اين نياز مهم پاسخ داده مي شود.« بدون ترديد، غالب کشمکش هاي خانوادگي، سردي ها، بي تفاوتي ها، بي رغبتي ها، خانه گريزي ها، بدزباني ها، ستيزها، جدايي ها، و طلاق بين زنان و شوهران، به دليل فقدان آرامش رواني در کانون خانواده، احساس ناامني و عدم تأمين نيازهاي رواني و عاطفي است. علاوه بر اين ريشه ي بسياري از اختلالات رفتاري و عاطفي است. علاوه بر اين ريشه ي بسياري از اختلالات رفتاري و کژروي هاي اجتماعي مثل اعتياد به سيگار، الکل و مواد مخدر در بين برخي از زنان و مردان متأهل را نيز مي توان در ناامني رواني و فقر عاطفي في مابين همسران جست و جو کرد. (8)
2. نياز جنسي
انسان داراي مجموعه اي از نيازها و غرايز است که عدم ارضا و يا نقص در ارضاي هرکدام از اين غرايز، ايجاد تزلزل در شخصيت را موجب مي گردد. يکي از نيرومندترين غرايز انسان غريزه ي جنسي است که بر اثر ازدواج، تأمين اين نياز در مسير طبيعي و سالم قرار مي گيرد و زن و مرد را از انحراف و گناه مصون مي دارد. بنابراين تنها وسيله ي طبيعي و شروع ارضاي اين غريزه ازدواج و تشکيل خانواده است. شايد به همين علت است که رسول صلي الله عليه و آله مي فرمايد:« هر کس ازدواج کند نصف دينش را حفظ کرده است ». (9)
ضرورت تأمين نياز جنسي، تنها از بعد مادي و جسماني نبايد مطرح شود بلکه در نتيجه ي تأمين اين نياز جسماني، فرد از لحاظ رواني، ذهني و اخلاقي نيز به آرامش مي رسد. بنابراين فرد پس از ازدواج مي تواند اين غريزه ي مهم حياتي را با شيوه اي مطلوب و معقول و اجتماع پسند ارضا کند و در سايه ي آن به آرامش برسد.
مقام معظم رهبري مي فرمايند:
« اسلام غريزه ي جنسي را پشتوانه ي بقاي خانواده قرار داده است ». (10)
3. تکميل و تکامل
« هيچ انساني به تنهايي کامل نيست به همين جهت پيوسته در جهت جبران نقص و کمبود خودش تلاش مي کند. دختران و پسران جوان پس از دوران بلوغ و جواني، ضمن آنکه در صدد رسيدن به استقلال فکري هستند، براي جبران نواقص و تأمين نيازهاي بي شمار خود به سوي ازدواج سوق داده مي شوند و با گزينش همسري شايسته موجبات رشد و تکامل خويش را فراهم مي کنند. خداوند در زن و مرد ابزاري را قرار داده است که هر کدام به تنهايي نمي توانند نيازهاي جنسي خود را به طور طبيعي برآورده نمايند. لذا وقتي در کنار هم قرار گرفتند مي توانند به اوج لذت هاي جنسي برسند ». (11)4. سلامت و امنيت اجتماعي
به هر ميزاني که آمار ازدواج بالا برود به همان ميزان به سلامت و امنيت جامعه کمک مي شود. وقتي سن ازدواج بالا رفت و بين بلوغ و ازدواج فاصله زيادي افتاد شاهد گناهان جنسي زيادي در جامعه خواهيم بود. به همين نسبت امنيت اجتماعي به مخاطره مي افتد. اما هر گاه جوانها به موقع ازدواج کنند و به کانون گرم خانواده دل ببندند و بنياد خانواده مستحکم شود، به گونه اي قابل ملاحظه از فسادها، پليدي ها، انحرافها، بي بند و باري ها و تجاوزهاي جنسي، قتل و جنايت کاسته مي گردد.5. فرزندپروري
« در فرهنگ قرآن، فرزند هرگز يک عامل اقتصادي و عنصر قدرت نظامي صرف نيست و نيز ابزار سرگرمي و تفريح، عروسک دست آموز، وسيله اي براي فرونشاندن خشم و مايه ي تفاخر و تکاثر والدين به شمار نمي آيد. در جهان بيني الهي فرزند به مثابه ي امانت هديه گونه و هديه ي امانت گونه اي است که از لطف و کرم خداوندي به والدين هبه مي شود و در واقع هبه آميزه اي از هديه و امانت است ». (12)شهيد بزرگوار علامه مطهري رحمه الله براي امر مقدس ازدواج سه هدف اصلي در نظر مي گيرند که عبارتند از:
1. پاسخ به نداي فطرت،2. حفظ عفت 3. صيانت از گناه و پيشرفت سطح زندگي.
پي نوشت ها :
1. سوره رعد، آيه ي 28.
2. سوره ي نباء، آيه ي 9.
3. سوره ي غافر، آيه ي 61.
4. سوره ي نحل، آيه ي 80.
5. سوره ي روم، آيه ي 21.
6. غلامعلي افروز، همسران برتر، چاپ اول، ص 25.
7. همان، ص 26.
8. غلامعلي افروز، همسران برتر، چاپ اول، ص 29.
9. وسايل الشيعه، ج 14، ص 5.
10. هنگام قرائت خطبه ي عقد، 80/12/9.
11. شکوه نوابي نژاد، کتاب اول آموزش خانواده، ص 130.
12. غلامعلي افروز، همسران برتر، ص 88.
رفيعي محمدي، علي محمد؛ (1389)، نسيم عشق: عوامل تحکيم و تزلزل خانواده، قم: انتشارات رسول اعظم ( صل الله عليه و آله و سلم )، چاپ هفتم
