نيكُلاي واسيليويچ گوگول نويسنده معروف روسي در 31 مارس 1809م در اوكراين روسيه به دنيا آمد. پدر نيكلاي، وي را از طفوليت با عشق به داستان‏سرايى و علاقه به تئاتر پرورش داد و بعدها همان حكايات، روايات، افسانه‏ها و مشاهدات و شنيده‏هاي شخصي پدر كه مربوط به زندگي مردم آن سامان بود، اساس زندگي فرزند قرار گرفت. گوگول از ابتداي زندگي با مردم عادي و ساده ارتباط يافت و با داستان‏هاي آنها آشنا شد. او ميلي به تحصيل علوم جديد نداشت و تنها به ادبيات روسي و نقاشي علاقه‏مند بود. گوگول در ابتدا به هيچ وجه در فكر نويسندگي نبود اما به علت تنگ‏دستي مجبور شد كه كتاب بنويسد. هرچند آثار اوليه وي، با اقبال عمومي مواجه نگرديد اما گوگول با پشتكار و تلاش خود، آثار بهتري عرضه كرد و به شهرت دست يافت. هم‏چنين معاشرت وي با ادباي بزرگ روسيه از قبيل الكساندر پوشكين در تركيب و تنظيم افكار و آثار ادبي او اثرات عميقي بر جاي نهاد و تأليفات كم نظيري به وجود آورد. گوگول در سال‏هاي بعد رهبر و پيشاهنگ مكتب ناتوراليسم يا طبيعت گرايى روسيه بود كه در آن بيشتر به تقليد دقيق و مو به موي طبيعت پرداخته مي‏شود. وي با زبان انعطاف‏پذير و بسيار قوي خويش جنبه‏هاي مختلف زندگي مردم روسيه را به خوبي به تصوير كشيده است. گوگول هم‏چنين در نوشتن قطعات كمدي، تخصص فراواني داشت. وي گاهي جزئيات بسيار بي‏اهميت و عادي را شرح مي‏دهد تا به قول خود، از امري عاديْ نتيجه‏اي فوق العاده استخراج كند. نوع اشخاصي كه گوگول در داستان‏هاي خود توصيف كرده است تنها داراي خصوصيات و كيفيات ملي نيستند، بلكه آنها را در همه جا و در ميان همه اقوام مي‏توان يافت و به همين جهت، آثار وي انساني و جاوداني است. گوگول از نظرقدرت تخيل و شيوه انشاء، نويسنده‏اي زبردست و ماهر بود و هيچ نويسنده روسي نتوانسته است چون او تا اين حد به غناي زبان دست يابد. وي طبعي ناسازگار، حساسيتي بيمارگونه و روحي انزواطلب داشت و در عين حال، از قدرت خلاقيتي شگرف، بصيرتي فراوان و چشمي تيزبين و نقاد برخوردار بود. گوگول در همه عمر دلبسته تئاتر بود و گرچه نتوانست وارد عرصه بازيگري شود، اما نمايش‏نامه‏هاي وي، مقبوليتي عام يافت و در بسياري از كشورها نيز ترجمه شد. گوگول از چهره‏هاي ممتاز ادبيات اروپايىِ زمان خود به شمار مي‏آيد و نفوذش در ادبيات روسي تا آن‏جاست كه تاكنون نيز باقي مانده است. گوگول در اواخر عمر به ناراحتي و آشفتگي فكري دچار شد و بسياري از آثار خطي خود را از بين برد. بسياري از آثار گوگول، شاه‏كارهاي ادبيات روسيه و اروپا به شمار مي‏رود كه نفوس مرده، بازرس، شِنِل، تصوير، راهزنان و افسانه‏ها از آن جمله‏اند. نيكلاي گوگول سرانجام در 4 مارس 1852م در 43 سالگي درگذشت.