مرگ "عبدالحسين فرمانفرما" سياستمدار دوران قاجار و پهلوي (1318 ش)

عبدالحسين فرمانفرما ملقب به نصرت‏الدوله، سالار لشكر و فرمانفرما، برادرزاده محمدشاه قاجار و پسرعموي ناصرالدين در حدود سال 1232ش (1273ق) در تهران به دنيا آمد و پس از پايان دروس دارالفنون به خدمت نظام درآمد. وي در مقام نظامي ترقي نمود به طوري كه در سفر ناصرالدين شاه به اروپا، رياست گارد حفاظت از شاه را بر عهده گرفت و پس از بازگشت از اروپا، با لقب فرمانفرما، به حكمراني كرمان و بلوچستان منصوب شد. فرمانفرما از آن پس‏بارها در مقام‏هاي گوناگون جابجا شد تا اينكه در دولتي كوتاه، صدارت يافت، ولي پس از كودتاي اسفند 1299، در زمره رجالي بود كه به بند و زنجير گرفتار آمد و در تمام دوران حكومت سه ماهه سيدضياءالدين طباطبايي، در زندان به سر برد. پس از كنار رفتن سيدضياء و آزادي فرمانفرما، كاري به وي واگذار نشد و فقط در مراسم و جشن‏هاي دربار شركت مي‏كرد. فرمانفرما، علي رغم نزديكي زيادي كه به رضاخان داشت، در زمان حكومت او، داراي پست دولتي نگرديد و به عنوان رجل سياسي كه چهل سال در اين عرصه فعاليت داشت، مطرح بود. فرمانفرما جمعاً ده بار استاندار و حاكم ولايت‏هاي گوناگون، نه بار وزير و دو بار رييس دولت شد. وي مردي پركار و مستبد بود، دركارها، بيشتر حيله را به كار مي‏بست و در هنگام ضرورت، چاپلوسي مي‏نمود. در سياست خارجي معتقد به همكاري با انگليس‏ها بود و مطامع آنان را دنبال مي‏كرد. زندگاني فرمانفرماي شبيه يك وزارتخانه كوچك بود. به علت املاك وسيعي كه در تهران و شهرستان‏ها تدارك ديده بود، مباشريني از طرف وي، آنها را اداره مي‏كردند و او در سال‏هاي آخر عمر، به اين كارها مشغول بود. او براي نگاه داشتن ثروت هنگفت خود، با توجه به تغييرات زمان، منعطف مي‏شد چنانكه پس از تغيير رژيم استبداد به مشروطه و بعد از تزلزل قاجار و استقرار پهلوي، به اين خوي انعطاف‏پذير، متوسل مي‏گرديد. فرمانفرما سرانجام در سي‏ام آبان 1318 ش در 86 سالگي در گذشت و در شهر ري مدفون گرديد.

تاریخ رویداد : 30 آبان