اجتماع جمعيت زيادي از مردم تهران در موافقت و مخالفت با جمهوري "رضاخاني" (1302 ش)

پس از سفر احمدشاه قاجار به اروپا و به دست گرفتن قدرت توسط رضاخان، كم‏كم زمزمه‏هاي جمهوري توسط طرفداران وي بلند شد و آنان با تبليغات خود مردم را به حمايت از جمهوري تشويق مي‏كردند. در اين حال رضاخان سردار سپه، براي تسهيل كار و رسيدن به مقام رياست جمهوري درصدد برآمد از وليعهد استعفا بگيرد و در اين گير و دار، در مجلس درگيري‏هايي نيز روي داد. در اثر اين القائات، روز 28 اسفند 1302، عده‏اي از مردم تهران به جانبداري از رضاخان برخاسته و خواستار جمهوري شدند. اين اجتماع در حالي بود كه مردم طرفدار سيد حسن مدرس به دليل اهانتي كه روز قبل به وي شده بود در مسجد شاه تهران تجمع كردند و عليه جمهوري دست به تظاهرات زدند. در مقابل فشارهاي جمهوري خواهان، مدرس به تنهايي در مقابل توطئه گران ايستاد و براي جلوگيري از رسميت يافتن مجلس جهت طرح جمهوري، عده‏اي از نمايندگان اقليت را به قم فرستاد تا مجلس در نبود ايشان به حد نصاب نرسد و توطئه جمهوري خنثي شود. اما پس از حلول سال جديد ورق برگشت و شهيد سيد حسن مدرس، سخت به تلاش و فعاليت افتاد تا اينكه عده زيادي را عليه جمهوريت بسيج نمود. چرا كه قرار بود مجلس شوراي ملي در دوم فروردين 1303 نسبت به جايگزيني جمهوريت به جاي پادشاهي قاجاريه تصميم‏گيري نمايد. در اين ميان بر اثر برخوردي كه بين مردم و سردار سپه روي داد، به دستور رضاخان عده‏اي از مردم توسط قواي قزاق به گلوله بسته شدند و اوضاع دگرگون شد. اين عمل رضاخان عكس العمل شديد برخي نمايندگان مجلس و مردم را برانگيخت و در نهايت سردار سپه از جمهوري ساختگي‏اش، صرف‏نظر كرد.

تاریخ رویداد : 28 اسفند