شهادت عالم مجاهد آيت اللَّه "ميرزا عبدالكريم امام جمعه تبريزي" (1296ش)
آيتاللَّه ميرزا عبدالكريم امام جمعه تبريزي در نيمه دوم قرن سيزدهم هجري قمري در خانداني عالمپرور كه ساليان طولاني عهدهدار وظايف شرعي و مذهبي بودند، در شهر تبريز به دنيا آمد. ميرزا عبدالكريم از نوجواني به فراگيري علوم مقدماتي و سطح پراخت و پس از سالياني به مدارج والاي علمي دست يافت. وي بعدها رياست مذهبي بزرگي در تبريز به دست آورد و دستوراتش نزد مردم اجرا ميشد. علاوه بر مردم، فرمانداران و مقامات دولتي هم از او حساب ميبردند. اين نفوذ و اقتدار از آن جهت نصيب امام جمعه تبريزي شده بود كه خود وي، رفتاري نرم و ملاطفتآميز و سيرتي پسنديده و علمي وافر و زهدي متعالي داشت. وي در رفع نيازهاي همه اصناف خلق تلاش ميكرد و تا ميتوانست، در رفع گرفتاريهاي مردم ميكوشيد. وي عابدي غيرتمند و پاسدار مقدسات اسلام بود و بيش از هر چيز، غربزدگي را دشمن ميدانست و از آن تنفّر داشت. امام جمعه تبريزي، اولين كسي بود كه در ترويج شعائر ديني و دستههاي عزاداري امام حسين(ع)، همه ساله در ايام محرم، اقامه عزا مينمود و بر همه طبقات مردم، اطعام و احسان مينمود. وي همچنين از جريانهاي سياسي غافل نبود و در مواقع لزوم، در اين امور دخالت ميكرد. پس از اعلان مشروطيت، او نيز همانند ديگر علماي عصر، طرفدار مشروطه شد ولي با دخالت بيحد و حصر انجمن ايالتي تبريز در شئون زندگي مردم، وي و جمعي از روحانيان از مشروطه دلتنگ شدند. با وقوع قحطي در تبريز، مخالفان، او را به احتكار متهم ساختند و در نهايت با كمك چند تن از مهاجرين قفقازي، امام جمعه تبريزي و پسرش را در آخرين ساعات سال 1296ش برابر با هشتم جمادي الثاني 1336ق در خيابان و در حضور مردم به گلوله بستند و به شهادت رساندند. اين قتل افكار عمومي را برانگيخت و وجهه دموكراتهاي تبريزي را نزد مردم از ميان برد. پس از اين حادثه، چنان ياس و ناراحتي و اندوه شديد براي تمامي مردم به ويژه علما رخ نمود كه ضمن اعلام عزا، ديگر در عيد آن سال، ديد و بازديد به عمل نياوردند و بر آن پدر و پسر ميگريستند.
