درگذشت "ژان شاردن" خاورشناس، جهانگرد و فيلسوف فرانسوي (1713م)

شواليه ژان شاردن، سياح و خاورشناس فرانسوي، در 26 نوامبر 1643م به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات مقدماتي، مدتي به جواهر فروشي پرداخت. وي در 21 سالگي عازم هندوستان شد. او زبان فارسي و تركي را فرا گرفت و پس از چندي به عنوان بازرگان سلطنتي، مقرّب دربار صفويه شد. شاردن در مدت حضور در ايران كه چندين سال به طول انجاميد، مطالعات و مشاهدات خود را به قلم آورد. او با تحقيقات دقيق و تتبعات علمي مخصوص خود، ايران و ايرانيان را براي اولين بار چنان‏كه شايد و بايد به جهانيان معرفي كرد و با ارائه شيوه نوين انتقادي و تاريخي خود، دانش ايران‏شناسي را در غرب بنيان نهاد. سفرنامه شاردن در ده جلد به تعريف و توصيف امپراتوري ايران، قواي مسلح، آداب و عادات مردم، علوم و صنايع، مذهب، اوضاع مدني، سياسي و نظامي و كتاب‏هاي معتبر ايرانيان و... اختصاص يافته است. از ديگر نكات مثبت اين اثر، بررسي ادبيات و زبان فارسي و نيز امثال و حكم ايرانيان است. وي اولين كسي بود كه كتابي در شرح ابنيه تخت جمشيد انتشار داد. شاردن در توصيف نبوغ ايرانيان تصريح مي‏نمايد كه استعداد و نبوغ ايرانيان بيش از هر رشته و فني، در علوم مصروف گرديده و ايرانيان در قسمت علم كاملاً كامياب شده‏اند. شاهد مثال وي نكاتي است كه درباره ادبيات، رياضيات، نجوم، هنر، صنايع ظريفه، تاريخ، جغرافيا و ساير علوم آورده است. شاردن با توجه به آشنايى به زبان عربي تصريح مي‏نمايد كه اهالي مشرق زمين، عربي را غني‏ترين و عالي‏ترين زبان و غيرقابل قياس مي‏دانند و شاردن خود، اين ادعا را تاييد مي‏نمايد. كتاب‏هاي شاردن به تنهايى يك دوره جغرافياي تاريخي و يك مجموعه فرهنگي بي‏نظير به شمار مي‏آيد. هم‏چنين ادوارد براون مستشرق معروف انگليسي، شاردن را معتبرترين مورخ عهد صفوي دانسته است. سياحت نامه او را از پاره‏اي جهات با شاهنامه فردوسي مقايسه مي‏نمايند كه در آن از دلاوري‏هاي پهلوانان ايران داد سخن رفته است. شاردن علاوه بر جهانگردي و خاورشناسي، يكي از مشاهير فلاسفه در عهد جديد نيز به شمار مي‏رود و مورخين مشهور قرن هجدهم، در تدوين نظريات تاريخي و تهيه آثار علمي خود از عقايد فلسفي و اجتماعي شاردن مايه گرفته‏اند. شواليه ژان شاردن سرانجام در پنجم ژانويه 1713م در هفتاد سالگي درگذشت.

تاریخ رویداد : 5 ژانویه